Không biết nhà tôi bắt đầu nợ từ lúc nào, chỉ biết từ lúc tôi biết suy nghĩ, biết cảm nhận được nỗi xót xa, tủi nhục của "một con nợ" là lúc đó nhà tôi "nợ đầy đầu".

Hôi đó tôi còn học lớp 7, lên đên lớp 12 vân thây nhà còn nợ. Nợ đên đô, học kỳ nào, tôi cũng "vinh dự" được nằm trong danh sách sô học sinh nợ học phí nhà trường quá hạn. Nghe má tôi kê lại, do chị tôi làm ăn thua lô, tin người nên bị người ta lừa, xù nợ, kêt cục là nhà tôi biên thành con nợ của nhiêu người.

Nhà tôi nợ đên nôi, người ta đên đòi nợ ba tôi, trong thời gian ngồi chờ, họ viêt thành thơ-đòi-nợ. Đên tân bây giờ tôi vân còn lưu giữ bài thơ đòi nợ đó trong cuôn lưu bút học trò của mình. Mây năm học đại học, môi lân thây thiêu nghị lực, tôi lại lây bài thơ ra đọc, như một cách đê tự đông viên mình cô gắng học thât tôt đê có tiên sau này trả nợ giúp gia đình.

Tôi không bao giờ quên được những ký ức buôn của đêm 30, mây năm liên ba tôi đêu đi trôn nợ. Têt là dịp người ta đòi-nợ-dây-chuyên lân nhau. Nhà tôi mây năm đó nợ như chúa Chôm, cứ tâm mười mây, hai mươi tháng Chạp Âm lịch là ba tôi bắt đâu những ngày trôn nhà, trôn nợ. Người ta đòi nợ riêt cho đên ngày cân kê của năm mới, đêm 30 têt. Tôi quên sao được những lời chửi rủa của các chủ nợ, cái cảnh người ta ngôi đây nhà đợi ba tôi vê trả nợ. Má tôi nói dôi với mọi người là ba tôi lên Gia Lai gom nợ, thực chât thì ba tôi chẳng đi đâu cả, có khi ba tôi "tá túc" ở nhà cô Minh hàng xóm, có khi trôn biêt trong gian buông tôi om om, cũng có khi ba phải ngôi ở bụi tre phía sau chuông heo.

Càng cân têt, các chủ nợ càng đòi gắt gao hơn, những lời chửi rủa nặng nhẹ càng nhiêu hơn. Có người đòi sông, đòi chêt ở nhà tôi, có người đòi "đón giao thừa" cùng nhà tôi cho vui. Cứ như vây, ba tôi trôn chui trôn nhủi đên tân đêm 30, ba vê bằng cửa sau với cái mũ lưỡi trai lụp xụp trước mặt, lưng đi khom khom, người cúi xuông thât thâp vì sợ vô tình có chủ nợ nào đó còn lảng vảng trước sân.

Tôi không quên được hình ảnh ba tiêu tụy, mặt mày hôc hác, đôi mắt buôn thâm quâng nhưng không thê chảy được giọt nước mắt nào, ngôi bẻ mây cành bông vạn thọ chưng bàn thờ lúc mười hai giờ năm phút đêm 30, lúc các con nợ vừa "buông tha" nhà tôi đê vê nhà đón giao thừa. Những năm đó, nhà tôi chưa bao giờ đón cái Têt an lành, chỉ buôn hiu hắt mà không ai dám nói với ai. Má cũng gói vài cây bánh tét, vài cái bánh chưng, chị tôi cũng cô dành dụm đê mua một ít mứt gọi là đón Têt. Mây năm đó, tôi thực sự ghét Têt. Không đêm giao thừa năm nào tôi không nghe lời tỉ tê khóc lóc của má, còn ba thì đòi tự tử vì nôi nhục mà bản thân ba bât lực không thê nào giải quyêt được. Ba luôn trách bản thân mình không lo được cho bây con no đủ, cho gia đình được đón môt cái Têt âm êm đúng nghĩa.

Tôi học đại học năm thứ nhât, gia đình bắt đâu có biên chuyên. Anh rê thứ 4 cùng vợ vê phụ gia đình ở lò gạch cũ, cũng có đông ra đông vô nuôi hai đứa con. Vợ chông chị ba dắt díu nhau lên tân vùng đât Kinh Thây, đường Trường Sơn năm xưa, thê chiêc xe Cup cũ vay được 3 triêu đông tiên nóng có tiên xoay sở làm ăn. Anh trai tiêp tục làm ruông, má tôi có khi phải đi giặm lúa mướn cho hàng xóm kiêm ba mươi ngàn tiên công môi ngày.

Trong này, tôi mua chiêc xe đạp cũ, bắt đâu đi phát tờ rơi, dạy kèm đê nuôi sông cuôc đời sinh viên. Sô tiên cả gia đình dôc sức vào làm được bắt đâu trả nợ dân dân. Những chủ nợ cân kíp ba tôi cho giải quyêt trước, những chủ nợ nhiêu ba tôi hẹn trả định kỳ. Cũng may nhờ người bạn tôt bụng của ba cho vay ít vôn, gia đình lây công làm lời, làm ngày làm đêm, bât kê mưa nắng, bão lụt hay giá rét, vì thê sô tiên nợ bắt đâu dân dân được giải quyêt. Hêt học kỳ môt, đại học năm thứ hai, khoảng hăm bảy Têt đã thây ba tôi xuât hiên dọn dẹp nhà cửa, lau dọn tủ bàn thờ đê đón mừng môt năm mới no đủ hơn, đâm âm hơn. Toàn gia đình dôc sức vào làm, bắt đâu năm đó tôi mới thây mùa xuân trở lại với gia đình.

Nhờ sự đoàn kêt của cả gia đình, nhờ anh chị tôi chịu khó làm viêc, giờ nhà tôi đã có của ăn của đê, ba tôi không phải trôn chui trôn nhủi vào môi dịp Têt đên xuân vê, cũng không phải lom khom cúi đầu bước vê nhà đêm ba mươi như năm nào. Má tôi cũng đã tăng thêm sô lượng cây bánh tét cho nhà thêm no đủ. Và môi chiêu ba mươi, tôi phụ dọn dẹp nhà cửa với anh trai, cùng chờ mây chị gái chở vê mây chục thùng trái cây, bánh mứt, bia, nước ngọt đê đón têt. Tôi biêt, trên hêt, nhờ cả gia đình biêt yêu thương, san sẻ, đoàn kêt lân nhau nên kinh tê gia đình đã được phục hôi và có được những mùa xuân trọn vẹn, những cái Têt tràn ngâp tiêng cười.

Năm nay tôi sẽ đón têt bên nhà chông, trong lúc loay hoay dọn dẹp đô đạc, đông sách báo cũ, tình cờ thây lại cuôn lưu bút, giở lại trang cuôi có bài thơ đòi nợ năm nào, trên trang giây có vài chô nhòe vì những giọt nước mắt của tôi những lân đọc những vân thơ đó, tự nhiên ký ức buôn của đêm ba mươi năm nào lại hiên hiên ra trước mắt. Ký ức buôn của đêm ba mươi mà tôi biêt chắc chắn môi thành viên trong gia đình tôi đêu không bao giờ quên được. Và tôi mong, đó mãi là ký ức mà gia đình tôi không bao giờ gặp lại trong cuôc sông hôm nay.

Theo VNE