Giang viên đai hoc phai giang day vơi tư cach nha khoa hoc, không chi biêu hiên ơ băng câp, hoc vi, hoc ham ma phai la ngươi thưc sư nghiên cưu, co công trinh nghiên cưu ơ linh vưc chuyên sâu ma minh giang day.

Đây là nội dung phần cuối trong bài viết "Giáo dục đại học Việt Nam trong bối cảnh đổi mới và Hội nhập quốc tế - Những luận đề về triết lý giáo dục đại học" của GS. Hoàng Chí Bảo, Hội đồng Lý luận Trung ương.

Phần 1 bài viết xem tại đây: GS Hoàng Chí Bảo: Những độc tố làm ảnh hưởng tới môi trường giáo dục Việt Nam

Phần 2 bài viết xem tại đây: GS Hoàng Chí Bảo: Muốn nâng chất lượng giáo dục, phải có "tinh thần đại học"

GS Hoàng Chí Bảo

Dân trí, xin giới thiệu phần cuối (Luận đề 5) của bài viết.

Giang viên bi hut hêt thơi gian va sưc lưc vao giang day

Đai hoc la nơi thê hiên ro rêt va sâu săc nhât sư kêt hơp hưu cơ giưa giao duc - đao tao vơi khoa hoc - công nghê. Trong giao duc - đao tao co khoa hoc - công nghê, trong khoa hoc - công nghê co giao duc - đao tao va khoa hoc - công nghê thưc sư la đông lưc thuc đây sư phat triên giao duc - đao tao.

Vơi đai hoc, chât lương đao tao đươc quyêt đinh môt phân lơn tư chât lương nghiên cưu khoa hoc cua đôi ngu giang viên. Vơi đai hoc, nghiên cưu khoa hoc không chi nhăm phuc vu trưc tiêp cho đao tao ma con nhăm phat triên tiêm lưc khoa hoc quôc gia, phuc vu yêu câu phat triên kinh tê - xa hôi va hôi nhâp quôc tê.

Uy tin va anh hương cua đai hoc, nhât la nhưng trương đai hoc danh tiêng (ma đê co nhưng đai hoc danh tiêng trong công đông đai hoc quôc tê, giao duc đai hoc Viêt Nam con phai phân đâu lâu dai) la ơ san phâm đao tao ra đông thơi la ơ thanh tưu nghiên cưu khoa hoc, phat minh, sang chê, cac công trinh, cac tên tuôi khoa hoc tao nên diên mao va thương hiêu đai hoc.

Nêu đâu tư cho giao duc - đao tao va khoa hoc - công nghê đung vơi quan niêm la "quôc sach hang đâu" ma Đang đa xac đinh trong Nghi quyêt thi viêc đâu tư nguôn lưc tai chinh cho phat triên đai hoc phai bao đam thoa đang kinh phi cho nghiên cưu khoa hoc cua trương đai hoc, thông qua huy đông cac nguôn lưc. Vân đê tai chinh đai hoc, tư chu đai hoc, quan tri đai hoc cung như cac mô hinh liên kêt đai hoc - viên nghiên cưu - doanh nghiêp se đong vai tro nhưng điêu kiên, nhưng xuc tac thuc đây nghiên cưu khoa hoc trong hê thông đai hoc.

Vân đê la ơ chô, đê găn liên giao duc - đao tao vơi khoa hoc - công nghê đoi hoi phai xây dưng đôi ngu giang viên đai hoc, đôi ngu cac nha lanh đao, quan ly đai hoc ngang tâm vơi yêu câu thưc hiên sư mênh giao duc đai hoc đăt ra.

Giang viên đai hoc phai giang day vơi tư cach nha khoa hoc, không chi biêu hiên ơ băng câp, hoc vi, hoc ham ma phai la ngươi thưc sư nghiên cưu, co công trinh nghiên cưu ơ linh vưc chuyên sâu ma minh giang day.

Yêu câu đao tao đai hoc, nhât la đao tao sau đai hoc va trên đai hoc đoi hoi giang viên phai co tư chât khoa hoc, co trinh đô va kinh nghiêm nghiên cưu. Co như vây mơi co thê giup cho sinh viên nay nơ tinh yêu đôi vơi khoa hoc, mơi kich thich va phat triên ơ ho tinh chu đông va năng lưc tư duy sang tao trong nghiên cưu khoa hoc.

Giang viên đai hoc phai la nha khoa hoc thưc sư đê đưng trên buc giang vơi tư cach la ngươi thây thưc thu, thưc sư la "thây day" chư không phai "thơ day" như chung ta thây trong thưc tê hiên nay, trong đôi ngu giang viên đai hoc cua chung ta. No phan anh tinh trang tach rơi giưa giang day vơi nghiên cưu khoa hoc cua ngươi giang viên do trinh đô nghiên cưu han chê cua ho va cung do thiêu đông lưc thuc đây nghiên cưu khoa hoc trong trương đai hoc tư nhưng han chê, bât câp trong quan ly, trong chinh sach, trong phương thưc phân bô nguôn lưc tai chinh (kinh phi) cho hoat đông nghiên cưu.

Tinh trang giang viên bi hut hêt thơi gian va sưc lưc vao giang day (ca tâp trung va tai chưc), lam cho ho không con thơi gian va điêu kiên cho nghiên cưu khoa hoc đang la phô biên. Đây la tinh huông co vân đê cua đai hoc, xa rơi tinh thân đai hoc ma cung la môt trong nhưng nguyên nhân trưc tiêp lam giam sut chât lương đao tao đai hoc.

Chât lương giao duc - đao tao đai hoc đươc quyêt đinh môt phân lơn va chu yêu tư chât lương đôi ngu giang viên

Người thầy xuất sắc là biết truyền cảm hứng

Co môt danh ngôn sư pham, noi răng, "ngươi thây trung binh chi day như sach giao khoa, ngươi thây gioi biêt giai thich, ngươi thây xuât săc (xuât chung, lôi lac) la ngươi biêt truyên cam hưng".

Tinh thân đai hoc đoi hoi, ngươi giang viên đai hoc vơi tư cach nha khoa hoc cân phai đem vao trong môi bai giang cua minh nhưng tư tương khoa hoc, giup cho sinh viên nhân ra trong môi bai giang cua thây nhưng y tương sang tao, nhưng cai mơi trong phương phap tiêp cân, phương phap nghiên cưu va phương phap trinh bay kêt qua nghiên cưu.

Đo không chi la truyên thông tin vê tri thưc khoa hoc ma con la truyên cam hưng vê tri tuê, ca niêm say mê hoc thuât, phương phap va phong cach, tư tương va đao đưc trong lao đông khoa hoc, trong đơi sông tinh thân ma qua đo ngươi thây tac đông tơi sinh viên, anh hương tơi sư phat triên va hoan thiên nhân cach cua ho.

Lich sư giao duc đai hoc đa cho thây, co không it nhưng nha khoa hoc lơn, nhưng ngươi thây mâu mưc ma cuôc đơi, va sư nghiêp cua ho đa đê lai nhưng dâu ân sâu săc trong biêt bao thê hê hoc tro, đa co anh hương quan trong tơi sư vao đơi, lâp thân, lâp nghiêp cua cac thê hê thanh niên do ho đao tao.

Chât lương giao duc - đao tao đai hoc đươc quyêt đinh môt phân lơn va chu yêu tư chât lương đôi ngu giang viên. Chât lương day hoc la côt loi cua chât lương giao duc. Hoat đông day hoc trưc tiêp diên ra trên giang đương. Hoat đông giao duc rông lơn hơn vê nôi dung, đa dang hơn vê phương phap, bao quat nhiêu hơn cac môi quan hê, chư không chi co quan hê Thây - Tro, diên ra trong va ngoai nha trương, găn vơi xa hôi va công đông, lam nên sư phong phu cua đơi sông đai hoc.

Chât lương giao duc đai hoc lây chât lương day hoc lam tiêu điêm đông thơi chu trong đên tac dung va hiêu qua cua moi hoat đông co tinh giao duc trong đơi sông đai hoc đê thuc đây chât lương day hoc va phuc vu chât lương đao tao ma san phâm chinh la con ngươi - ngươi sinh viên, tư khi vao trương đên khi tôt nghiêp.

Nhân vât chu thê tô chưc va điêu hanh moi hoat đông nay chinh la nha quan ly tai cac cơ sơ đao tao đai hoc (nha trương, hoc viên). Ơ câp đô rông lơn, ca hê thông đai hoc va nganh giao duc - đao tao, đo la đôi ngu cac nha quan ly giao duc lam chưc năng quan ly nha nươc như đa noi ơ phân đâu, trach nhiêm cao nhât la Đang va Nha nươc, trach nhiêm trưc tiêp la nganh giao duc - đao tao.

Ơ đây, xet trong pham vi môt nha trương đai hoc va theo tinh thân đai hoc thi Hiêu trương - ngươi đưng đâu thưc hiên trong trach lanh đao, quan ly se thê hiên minh vơi tư cach nha quan ly thông qua tư cach nha giao, nha khoa hoc. Quyên uy quan ly đươc xac lâp va bao đam không chi vê măt phap ly, theo luât giao duc đai hoc, theo điêu lê đai hoc ma sâu xa, thưc chât la ơ trinh đô khoa hoc, uy tin chuyên môn, uy tin đao đưc va năng lưc quan ly, điêu hanh vơi phong cach dân chu, sang tao, đôi mơi, vơi ban linh khoa hoc va sư tinh tê trong ưng xư, trong văn hoa ưng xư cua nha quan ly giao duc đai hoc.

Tâp thê lanh đao, quan ly trương đai hoc ma Hiêu trương la ngươi đưng đâu phai quan tâm tơi sư phat triên cua trương vơi nôi dung toan diên, không chi tiêm lưc khoa hoc, thương hiêu đao tao ma con la chât lương giao duc tư tương chinh tri, đao dưc, nhân cach cho sinh viên ma đao đưc, nhân cach cua giang viên phai thưc sư la tâm gương cho sinh viên noi theo. Nha quan ly giao duc đai hoc phai biêt quy tu lưc lương, phat hiên nhân tai, biêt quy trong tai năng, biêt dung ngươi, tao ra môi trương lam viêc thưc sư dân chu, đoan kêt, đông thuân, hơp tac, công đông trach nhiêm trong sư nghiêp "trông ngươi".

Đo la nhưng điêm căn ban đê tao ra nôi lưc phat triên đai hoc, thê hiên tinh thân đai hoc va triêt ly phat triên giao duc đai hoc.

Sư đôi mơi căn ban, toan diên giao duc va giao duc đai hoc đoi hoi sư thông nhât, đông bô tư nhân thưc đên hanh đông cua toan xa hôi, trong đo nô lưc va chu đông, sang tao cua đôi ngu giang viên đai hoc, đôi ngu cac nha quan ly giao duc đai hoc la môt nhân tô quan trong.

GS Hoàng Chí Bảo đưa ra 5 khuyến nghị:

Thư nhât, xây dưng va phat triên đôi ngu giang viên đai hoc; Đôi ngu giang viên đai hoc phai đươc đao tao va bôi dương vê phương phap giang day đai hoc. Đây la vân đê chưa đươc chu trong giai quyêt đung mưc tư bây lâu nay. Đây cung la môt trong nhưng vân đê cân đươc quan tâm trong nghiên cưu ly luân giao duc, ly luân day hoc ơ Viêt Nam trươc yêu câu hôi nhâp va hiên đai hoa.

Thư hai, trơ lai, tai lâp lai Trương Đai hoc Tông hơp va phai đăc biêt coi trong vi tri, vi thê cua no trong hê thông giao duc đai hoc nươc ta. Không co nươc nao coi trong khoa hoc va nghiên cưu khoa hoc cơ ban, coi trong đao tao cac tri thưc khoa hoc sang tao, cac tai năng bac hoc ma lai không chu trong phat huy vai tro, truyên thông cua Đai hoc Tông hơp.

Thư ba, sơm tông kêt, đanh gia viêc lây kêt qua tôt nghiêp phô thông trung hoc đê xet tuyên đai hoc như nhưng năm vưa qua va cân thiêt phai tô chưc thi tuyên vao đai hoc chư không xet tuyên.

Thư tư, phai chu trong giao duc ly tương chinh tri, ly tương khoa hoc, ly tương nghê nghiêp thông qua giao duc cac môn khoa hoc ly luân vê chu nghia Mac - Lênin va tư tương Hô Chi Minh, trơ lai đung la cac môn khoa hoc, vơi đôi tương va phương phap cua tưng môn, đam bao tinh chuyên môn hoa, chuyên nghiêp hoa cua giang viên trong linh vưc khoa hoc nay trong cac trương đai hoc.

Thư năm, Đang va Nha nươc vơi vi tri, vai tro lanh đao, quan ly, chiu trach nhiêm cao nhât trươc xa hôi va nhân dân vê chât lương giao duc - đao tao, cân phai lanh đao, chi đao sao cho tư tương "quôc sach hang đâu" trơ thanh hiên thưc, băng cach cu thê hoa qua chinh sach va giai phap, qua thê chê va cơ chê, tao đông lưc va nguôn lưc cung như cac điêu kiên đê tao ra đôt pha trong chât lương giao duc, đăc biêt chât lương giao duc đai hoc

Đan Tơn đa tưng noi: "Sau thưc phâm, giao duc - đao tao la thưc ăn tinh thân hang đâu cua môi dân tôc. Trong thê giơi toan câu hoa va hôi nhâp quôc tê sâu rông như hiên nay, canh tranh quyêt liêt giưa cac nươc la canh tranh vê chât lương giao duc - đao tao, đăc biêt chât lương giao duc đai hoc.

Giao duc - đao tao, đăc biêt la giao duc - đao tao đai hoc, tuy thuôc vao chât lương cua no như thê nao, no se quyêt đinh thanh hay bai, thăng hay thua cua quôc gia - dân tôc trong cuôc canh tranh quyêt liêt vơi cac nươc khac trên pham vi quôc tê.

Cuôc cach mang công nghiêp lân thư 4 (4.0) đang mơ ra thơi cơ, thuân lơi mơi cân phai tân dung đông thơi cung co không it nhưng thach thưc nghiêt nga cân phai vươt qua đôi vơi công cuôc đôi mơi, hôi nhâp quôc tê, hiên đai hoa đât nươc.

Chân hưng giao duc, nhât la nâng cao chât lương giao duc đai hoc ngay cang trơ nên câp thiêt, bưc xuc trên con đương phat triên bên vưng cua nươc ta.

Đang va Nha nươc đa chi dân môt tư tương lơn, coi giao duc - đao tao va khoa hoc - công nghê la quôc sach hang đâu. Giơ la luc phai chuyên tư tương thanh hanh đông, sao cho "quôc sach hang đâu" đươc cu thê hoa băng luât phap, băng nguôn lưc đâu tư theo chiêu sâu cho giao duc - đao tao băng cac chinh sach va giai phap, nâng cao chât lương giao duc đai hoc. Va, chât lương giao duc đai hoc se gop phân xưng đang vao phat triên bên vưng ơ nươc ta./.

Hoàng Chí Bảo - Hội đồng Lý luận Trung ương

Theo Dân trí