George John Dasch kẻ bán đứng đồng đội

Khách sạn Mayflower trang nghiêm tọa lạc tại địa chỉ 1127 đại lộ Connecticut đã đón tiếp rất nhiều nhân vật nổi tiếng tầm vóc quốc tế, các hoàng gia Châu Âu, các Tổng thống Mỹ, và rất nhiều siêu sao Hollywood.

Năm 1942, nơi đây cũng dùng làm chốn lưu trú của một điệp viên Đức Quốc Xã (ĐQX) có tên gọi là George John Dasch, người này đã vào phòng 351 vào ngày 18/6/1942 với ý đồ muốn gặp giám đốc FBI – J. Edgar Hoover – để đầu thú.

Song thực tế thì Dasch đã không gặp được Hoover (người mà ngay cả gã cũng chưa thấy mặt) đã ăn trưa hàng ngày tại phòng ăn của khách sạn. Thay vào đó, Dash đã tới Tổng hành dinh của FBI để trực tiếp gặp gỡ một điệp viên của cơ quan này có tên là Duane L. Traynor.

Việc xây dựng khách sạn Mayflower trị giá 5 triệu USD đã bắt đầu vào tháng 4/1923 bởi nhà phát triển bất động sản Allen E. Walker. Ông Allen đã thuê hãng kiến trúc nổi tiếng thành New York là Warren & Wetmore để thiết kế nên tòa khách sạn này, dự kiến nó sẽ có 400 phòng cá nhân. Ngoài ra khách sạn còn cung cấp 100 căn hộ lớn dùng với mục đích cho thuê, đó là một thể thức kinh doanh điển hình vào thời kỳ đó, người thuê căn hộ đi vào một lối riêng trên phố DeSales. Khu vực căn hộ cho thuê chiếm một nửa diện tích ở phía Đông của tòa nhà, hướng ra đường 17. Mayflower đã tổ chức các sự kiện vũ hội nhậm chức cho mỗi đời Tổng thống kể từ thời Calvin Coolidge năm 1925. Trong thập niên 1950, khách sạn đã chuyển đổi khu căn hộ thành các căn phòng khách, tuy vậy vẫn còn 2 căn hộ cho thuê còn giữ nguyên đến tận ngày nay.

8 điệp viên Đức Quốc xã của chiến dịch Pastorius với nhiệm vụ phá hoại bên trong lãnh thổ Mỹ. Ảnh nguồn: Der Spiegel.

Âm mưu đổ bộ vào nước Mỹ

Câu chuyện có thật về Jonh Dasch đã được liệt kê chi tiết trong vài ngày tiếp đó (trong khi vẫn bị khách sạn này giám sát nghiêm ngặt) đã gây chấn động cho toàn bộ người dân Mỹ. John Dasch, công dân Mỹ gốc Đức, đã quay lại quê nhà ngay từ đầu Thế chiến II như những người trung thành với tổ quốc của họ. John Dasch và 7 người khác đã được đích thân Đức quốc trưởng Adolf Hitler lựa chọn để tham gia tại một trường đào tạo hoạt động phá hoại được đứng đầu bởi Walter Kapp – cựu giám đốc tuyên truyền của German-American Bund (một bộ phận người Mỹ của Đảng quốc xã). Khóa huấn luyện bắt đầu vào mùa Thu năm 1941 tại một điền trang cũ đặt trên hồ Quenz, phía Tây Potsdam (Đức). Quá trình đào tạo chuyên sâu bao gồm những buổi học về vật liệu nổ trong phòng thí nghiệm, và việc tạo ra nhiều công tắc kích nổ chậm theo kiểu đơn giản bằng cách dùng những đồ gia dụng như diêm tiêu Chile, mạt cưa, nút chai…

Cuối cùng John Dasch được chọn làm thủ lĩnh của 3 người khác, trong khi một nhóm tương tự được đứng đầu bởi một người Mỹ gốc Đức tên là Edward Kerling. Sau một khóa đào tạo thể chất bổ sung, lấy bí danh, và học tiếng lóng Mỹ, 8 người này biết rằng họ sẽ được phái đến Mỹ để tiến hành nhiệm vụ phá hoại các nhà máy, đường sắt và cầu đường. Nhiệm vụ tuyệt mật của họ có tên gọi Chiến dịch Pastorius được đặt theo tên của Franz Daniel Pastorius, thủ lĩnh của toán gián điệp Đức đầu tiên đổ bộ lên đất Mỹ vào năm 1683. Hai nhóm mỗi nhóm 4 người sẽ vượt Đại Tây Dương bắt đầu từ ngày 28/5/1942 bằng các tàu ngầm Đức, những chiếc tàu ngầm khét tiếng này đã cản trở hải trình của các tàu hơi nước trong suốt nhiều năm. Chuyến đi kéo dài 17 ngày trong điều kiện chật chội và biển động.

Ông Kenneth C. Royall, luật sư biện hộ cho 8 bị cáo (điệp viên Đức) tại tòa hình sự. Ảnh nguồn: Truman Library.

Tốp của John Dasch di chuyển trong tàu ngầm U-202 đổ bộ lên bờ biển gần Hampton. Long Island, trong khi tốp còn lại đi bằng tàu ngầm U-584 lên bờ thành công tại bãi biển Ponte Vedra Beach, gần Jacksonville (tiểu bang Florida). Từ tàu ngầm, nhóm của John Dasch dùng một cái xuồng cao su để lên bờ an toàn và ngay lập tức chôn một loạt thuốc nổ và vật liệu phá hoại, nhưng không may đã bị một cảnh sát tuần biển xét hỏi trước khi cho phép đám người chạy trốn. Trong lúc đó chiếc tàu ngầm bị mắc kẹt vào một doi đất và tự kích hoạt động cơ diesel của nó nhằm cố gắng lái ra khỏi bãi cát và làm như vậy trước khi Cảnh sát biển có thể dùng lực lượng cản lại trên bờ biển vắng bóng dân cư. Bọn phá hoại cũng mang theo một lượng lớn tiền Mỹ, gần 100.000 USD, nhằm hỗ trợ nhiệm vụ. Nhóm gián điệp của John Dasch trực chỉ đến thành phố New York, tại đó lại chia thành 2 nhóm nhỏ, mua quần áo, ngụ trong những khách sạn cao cấp, mây mưa trong các “nhà thổ” và quán rượu.

Thất bại vì bán đứng đồng đội

Nhóm của Edward Kerling không bị phát hiện khi đổ bộ, họ đến Chicago rồi từ đó hướng về New York, nơi đó họ hội kiến với nhóm của John Dasch để bắt đầu các hoạt động tấn công vào ngành công nghiệp và giao thông vận tải Mỹ. Vài thành viên còn tạt qua gia đình và nhân tình nhằm khiến họ ngạc nhiên bất ngờ. Tin tức về cuộc đổ bộ ở Long Island được giữ bí mật với dân chúng, và John Dasch lo lắng rằng chính quyền cuối cùng cũng lần ra chân tướng họ. Vì thế hắn ta ấp ủ một kế hoạch phản bội lại đồng bọn. Từ New York, hắn ta đã gọi cho FBI để yêu cầu một cuộc gặp mặt, gã đinh ninh sẽ được ngợi ca anh hùng khi phơi bày nhiệm vụ mật với người Mỹ. Nhưng người Mỹ coi cuộc gọi của anh ta là trò bịp bợm, việc đó đã đưa John Dasch đến khách sạn Mayflower vào ngày 18/6/1942 với mục đích chính là gặp trực tiếp con người bằng xương bằng thịt của Edgar Hoover.

Thiếu tướng Albert Cox, người giám sát các vụ hành quyết trong thời Tổng thống Roosevelt. Ảnh nguồn: Ncpedia.

Điệp viên FBI, người gặp John Dasch lần đầu tiên đã thể hiện thái độ lo lắng, nhưng khi các tình tiết dần được hé lộ cùng các tài khoản về việc Cảnh sát biển đã xác nhận những hành động của Dasch thì gã liên tục bị Washington theo dõi nhất cử nhất động: ăn tối, ghé các quán rượu và hưởng thụ những ngày cuối cùng tự do. Cuối cùng, John Dasch bật mí với FBI về 7 tên đồng bọn tại những địa điểm đã định trước ở New York. Gã đã bị lừa khi đinh ninh nghĩ rằng việc nhận tội sẽ cứu bản thân khỏi phiên tòa xét xử và thậm chí là bị tử hình. Hoover vội vàng tổ chức một cuộc họp báo và ghi nhận công lao vì đã khám phá ra nhiệm vụ mật ngay trước sự phô trương của nhiều người. Tổng thống Roosevelt ra lệnh cho Tòa án binh tổ chức ngay trong tòa nhà của Bộ Tư pháp. Kenneth C. Royall của Bộ Chiến tranh đã được chọn làm luật sư biện hộ cho các bị cáo, phiên tòa bắt đầu vào ngày 6/7/1942.

Ông Royall đã có một thành công ngắn khi làm gián đoạn tòa hình sự trong một nỗ lực chuyển vụ án lên Tòa tối cao, nhưng bị tòa này từ chối sau một phiên điều trần ngắn có mặt Edgar Hoover tham dự. Các tù nhân bị giam giữ trong khu dành cho phụ nữ bị bỏ trống của nhà tù trung ương (D.C) rồi sau chuyển sang SW DC. Phiên tòa đã giới hạn và kiểm soát việc giới truyền thông có mặt và đưa tin những tình tiết của phiên xử cho công chúng. Vào ngày 2/8/1942, tất cả 8 kẻ phá hoại bao gồm cả John Dasch đều bị kết tội, ngày hôm sau Tổng thống Roosevelt phê chuẩn kết quả và tử hình 6 người đầu tiên bằng ghế điện. Bản thân John Dasch và

Điệp viên George John Dasch.Ảnh nguồn: Daily Mail .

một đồng bọn tên là Ernst Burger bị kết án tù dài hạn. Tuy vậy cả kết quả xử và việc hành hình các tử tội đều được giữ kín với công chúng. Roosevelt giao cho Thiếu tướng Albert Cox, người đã giám sát vụ hành quyết hàng loạt kịch tính nhất trong lịch sử Hoa Kỳ kể từ lần xử giảo hàng loạt những kẻ đã âm mưu “hành thích” Tổng thống Lincoln.

Ngày 8/8/1942, chỉ trong hơn 1 giờ, 6 tử tội bị điện giật chết trên ghế điện của nhà tù D.C. Chiếc ghế điện được cất ở một cái hốc ngay trên đầu phòng ăn của nhà tù như một lời nhắc nhở các tù nhân. Giới ký giả (vẫn chưa được thông báo về kết quả phiên xử hoặc kế hoạch hành quyết) đã đứng đông bên ngoài nhà tù và theo dõi ánh đèn chuyển sang màu nâu cho thấy rằng điện đang được dẫn tới chiếc ghế hành hình. Chỉ sau ngày hôm đó, lúc 1 giờ 27 phút chiều, thư ký báo chí của Nhà Trắng – Steve Early đọc từ một tờ giấy đánh máy về kết quả của Tòa hình sự cũng như các lần xử tử đã được thực hiện, và công chúng biết được cái chết của các tử tội. Thi thể của họ được bí mật an táng ngay đêm ngày 11/8/1942, trong một khuôn viên mộ dành cho người nghèo gần trung tâm xử lý nước thải Blue Plains. Những nấm mồ được đánh dấu bằng các tấm bia gỗ có khắc số từ 276 đến 281.

Cuối cùng bộ đôi Dasch và Burger được di lý tới một trại giam liên bang ở Atlanta (tiểu bang Georgia). Tới tháng Giêng năm 1945, các tù nhân dọa sẽ ném Dasch khỏi mái nhà trong một cuộc bạo động trừ khi yêu cầu của họ được đáp ứng Tổng thống Truman hạ lệnh ân xá cho John Dasch và Burger vào tháng 4/1948, cả hai bị trục xuất về Đức trong thời buổi hậu chiến tiêu điều. Tới tháng 10 năm đó, John Dasch trốn tới khu vực Nga, còn Burger viết thư gửi cho Edgar Hoover với ý đồ quay lại nhà tù Mỹ, nơi có thức ăn và nhà ở. John Dasch công bố câu chuyện của đời mình trong Chiến dịch Pastorius trong một cuốn sách xuất bản vào năm 1959 mang tựa đề “8 điệp viên chống Mỹ”. Dasch qua đời tại Đức vào năm 1992. Burger đã chết sớm hơn, từ năm 1962.