Chuyến thăm gây nhiều tranh cãi của ông Abe tới ngôi đền Yasukuni ngày 17-10, làm gia tăng căng thẳng quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc.

Cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do (LDP) đối lập nước này, vừa có chuyến thăm ngôi đền Yasukuni, một ngôi đền nổi tiếng ở Thủ đô Tokyo thờ các quân nhân Nhật Bản tử trận trong Thế chiến hai. Chuyến thăm như một hành động "đổ thêm dầu vào lửa" trong bối cảnh quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc đang hết sức căng thẳng do tranh chấp quần đảo Điếu Ngư/Senkaku trên biển Hoa Đông.

Chuyến thăm gây nhiều tranh cãi của ông Abe tới ngôi đền Yasukuni ngày 17-10, làm gia tăng căng thẳng quan hệ giữa Nhật Bản với Trung Quốc. Cựu Thủ tướng Abe nói rằng, ông đến thăm đền Yasukuni với tư cách chính thức, chứ không phải tư cách cá nhân. Ông Abe nhấn mạnh: "Tôi đã đến thăm đền Yasukuni với tư cách là Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do để bày tỏ sự tôn trọng của tôi đối với linh hồn những người anh hùng đã hi sinh vì đất nước."

Cựu Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Ảnh: TL

Chuyến thăm đền Yasukni của chính trị gia nhiều khả năng sẽ trở thành Thủ tướng tiếp theo tại Nhật Bản đã làm dấy lên làn sóng phản đối ở Trung Quốc Đại lục, nơi đã xảy ra hàng loạt vụ biểu tình chống Nhật trong thời gian qua. Sau khi Chính phủ Nhật Bản hồi tháng trước mua lại 3 trong số 5 hòn đảo thuộc quần đảo tranh chấp mà Tokyo gọi là Senkaku còn Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư. Ngày 17-10, Tân Hoa Xã đã đăng bài bình luận trên trang web chính thức Xinhuanet.com công kích cựu Thủ tướng Abe, trong đó nói rằng chuyến thăm của một nhân vật cấp cao tới ngôi đền "thờ ma quỷ" là một thách thức đối với lương tâm và nhận thức chung của loài người và là một nỗ lực nhằm phá hủy trật tự quốc tế sau chiến tranh. Chuyến thăm của cựu Thủ tướng Abe cũng làm dấy lên một làn sóng phản đối của cư dân mạng Trung Quốc Đại lục, với hàng loạt bình luận đầy giận dữ. Một cư dân mạng ở Đại lục viết: "Bắc Kinh cần phải có một số phản ứng cụ thể bằng các biện pháp kinh tế hoặc quân sự. Nếu không chúng ta sẽ xấu hổ đến mức không còn mặt mũi nào gặp bất cứ ai".

Khi được đề nghị bình luận về chuyến thăm của ông Abe tới đến Yasukuni, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi đã kêu gọi phía Nhật Bản thực hiện tinh thần "học hỏi từ lịch sử và hướng tới tương lai".

Ông Abe là người nổi tiếng với các quan điểm bảo thủ về lịch sử và thường xuyên đến thăm đền Yasukuni, trong đó có chuyến thăm tới ngôi đền này ngày 15-8 vừa qua nhân kỷ niệm kết thúc Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Tuy nhiên, ông Abe đã không đến thăm ngôi đền này trong quãng thời gian ngắn ngủi làm Thủ tướng Nhật Bản năm 2007.

Từ chức Thủ tướng một năm sau đó, ông Abe đã nói việc ông không đến thăm ngôi đền này khi đang giữ chức Thủ tướng là "cực kỳ đau đớn." Do ngôi đền Yasukuni, nơi thờ các quân nhân Nhật Bản, trong đó có 14 tội phạm chiến tranh loại A, gồm cả cựu Thủ tướng Nhật Bản Hideki Tojo, nên từ lâu nay bất kỳ chuyến thăm nào của các chính trị gia Nhật Bản tới ngôi đền này đều bị coi là một hành động khiêu khích.

Trong khi đó, sau cuộc gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Dương Khiết Trì và Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Trung Quốc Trương Chí Quân ở Bắc Kinh ngày 17-10, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ William Burns đã tái khẳng định, Mỹ muốn tất cả các bên liên quan vấn đề tranh chấp trên biển Hoa Đông sử dụng biện pháp ngoại giao để xử lý những bất đồng mà không gây tình trạng ép buộc hoặc sử dụng vũ lực. Ông Burns nói: "Mỹ giữ lập trường không đứng về bên nào trong các bên có tuyên bố tranh chấp chủ quyền."

Theo plxh