Điểm lại diễn biến bất ngờ tại phiên xử Vạn Thịnh Phát trước ngày tuyên án

Xuyên suốt phiên tòa và tới cả khi được nói lời sau cùng trước khi tòa tuyên án, bị cáo Trương Mỹ Lan vẫn không thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng đã truy tố.

Trong suốt một tháng qua, TAND TP.HCM đã làm rõ các vấn đề, các tội danh của bị cáo trong vụ án.

Hầu hết các bị cáo đều thừa nhận hành vi phạm tội, chỉ có bị cáo Trương Mỹ Lan và Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra giám sát ngân hàng Nhà nước) là không thành khẩn, đổ lỗi cho hoàn cảnh, đổ lỗi cho cấp dưới.

Bị cáo Trương Mỹ Lan phủ nhận mọi cáo buộc

Bị cáo Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Vạn Thịnh Phát bị VKSND Tối cao cáo buộc, sau khi hợp nhất 3 ngân hàng thành Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn ( SCB ), bị cáo nắm giữ 91,5% cổ phần.

Nắm trong tay SCB, bị cáo Lan đã thao túng toàn bộ hoạt động của ngân hàng này, sử dụng SCB như một công cụ tài chính, huy động tiền gửi và vốn từ các nguồn khác, sau đó chỉ đạo rút tiền bằng cách tạo lập các khoản vay khống, phục vụ cho mục đích cá nhân.

Bị cáo Trương Mỹ Lan

Trong vòng 10 năm, từ 2012 đến 7/10/2022, bị cáo Trương Mỹ Lan gây thiệt hại cho SCB 498.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, tại phiên tòa, bị cáo luôn phủ nhận cáo buộc này. Bị cáo cho rằng mình được vận động vào việc hợp nhất và tái cơ cấu ngân hàng SCB, phải mang tài sản của mình vào ngân hàng này để tái cơ cấu.

Bị cáo khẳng định không thao túng hoạt động của SCB, không đưa thân tín vào các vị trí quan trọng của ngân hàng này.

Theo VKS, bị cáo Trương Mỹ Lan có nhiều tình tiết giảm nhẹ như phạm tội lần đầu, có nhân thân tốt, tích cực tham gia các hoạt động từ thiện , phòng chống dịch , đóng góp cho cộng đồng…

Tuy nhiên, VKS cho rằng bị cáo có vai trò chủ mưu, cầm đầu nhưng không thừa nhận hành vi phạm tội của mình, ngoan cố, đổ lỗi cho nhân viên cấp dưới, không ăn năn hối cải.

Bị cáo thực hiện hành vi phạm tội với thủ đoạn tinh vi, gây thiệt hại số tiền đặc biệt lớn. Từ đó đại diện VKS cho rằng cần loại trừ vĩnh viễn bị cáo Trương Mỹ Lan ra khỏi đời sống xã hội .

Được nói lời sau cùng trước khi tòa nghị án, bị cáo Trương Mỹ Lan mong nhận được sự đánh giá công bằng, khách quan từ phía HĐXX.

“Tôi luôn nghiêm túc nhận thức, chịu trách nhiệm cùng một số bị cáo là cựu cán bộ Ngân hàng SCB, nhân viên Vạn Thịnh Phát về hành vi vi phạm quy định về ngân hàng. Tôi kính xin HĐXX khi đánh giá hành vi không coi tôi như là tội đồ, chủ mưu, nguyên nhân chính gây ra hậu quả của SCB hiện nay” – bị cáo Lan nói.

Thừa nhận hành vi phạm tội, chồng bị cáo Trương Mỹ Lan là bị cáo Chu Lập Cơ khai, đã ký các văn bản đảm bảo vay vốn của SCB theo yêu cầu của vợ mình và không biết ký bảo lãnh vay vốn cho những ai, bao nhiêu tiền.

Bị cáo Chu Lập Cơ

“Tôi đồng ý ký các văn bản theo yêu cầu của vợ tôi vì muốn giúp SCB vượt qua khó khăn”, bị cáo Chu Lập Cơ trình bày. Cũng theo ông Chu Lập Cơ, trước đây ông chưa nhận thức được hành vi phạm tội của mình, chỉ tới khi đứng trước vành móng ngựa, ông mới biết nghiêm trọng như thế nào.

“Giá như ngày ấy tôi sát cánh cùng vợ mình hơn, can ngăn bà thì đã không phải đối mặt với tình cảnh này” – lời bị cáo Chu Lập Cơ.

Coi bị cáo Trương Mỹ Lan như mẹ đẻ vì từ nhỏ đã được bà Lan nuôi nấng, chăm sóc, nên bị cáo Trương Huệ Vân luôn tin tưởng và nghe theo, chỉ đạo gì làm đó, không dám cãi lại. Theo chỉ đạo của bị cáo Lan, Trương Huệ Vân đã thành lập 52 công ty “ma” để Trương Mỹ Lan tạo lập 155 khoản vay khống, rút tiền của SCB. Cáo trạng xác định, hành vi này của Trương Huệ Vân đã gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 25 tỷ đồng.

Bị cáo Trương Huệ Vân

Tại tòa, bị cáo Vân mong tòa xem xét khoan dung cho các bị cáo, đặt các bị cáo trong hoàn cảnh phạm tội, lịch sử và xem xét cả giá trị phẩm chất của các bị cáo.

Ngoài ra, bị cáo Trương Huệ Vân cũng không quên xin HĐXX xem xét giảm án cho cô mình – bị cáo Trương Mỹ Lan: “Kính xin HĐXX cho cô bị cáo có cơ hội giải thoát khỏi cái chết chực chờ, để cô bị cáo có thể dùng toàn bộ ý thức và nghị lực của mình giải quyết hậu quả vụ án. Chỉ có cô bị cáo mới có thể làm…”.

Cựu cục trưởng thanh tra nhận 5,2 triệu USD đổ lỗi…do hoàn cảnh

Thừa nhận việc nhận 5,2 triệu USD từ các lãnh đạo SCB nhưng bị cáo Đỗ Thị Nhàn (cựu Cục trưởng Cục Thanh tra – giám sát ngân hàng II, thuộc Ngân hàng Nhà nước) lại đổ lỗi do hoàn cảnh, do bị cáo Võ Tấn Hoàng Văn (nguyên Tổng giám đốc SCB) cố tình mang tới dù bị cáo đã nhiều lần gọi Văn tới trả lại.

Phản bác lại lời khai của bị cáo Nhàn, đại diện VKS cho rằng, nếu bị cáo Văn không nhận lại tiền thì bị cáo Nhàn có thể có nhiều biện pháp để trả lại.

Bị cáo Đỗ Thị Nhàn

Vì vậy, VKS cho rằng, bị cáo Nhàn đã quanh co nên đề nghị HĐXX xem xét tình tiết thái độ không thành khẩn.

Trong khi bị cáo Nhàn khai làm theo chỉ đạo của “sếp” là bị cáo Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó Chánh thanh tra ngân hàng Nhà nước) nhưng bị cáo Hưng lại phủ nhận lời khai này. Tuy nhiên, bị cáo thừa nhận cáo trạng truy tố là đúng và có nhiều lần nhận tiền, quà của SCB vào những dịp lễ, tết.

Các bị cáo tại tòa. Ảnh: Nguyễn Huế

Được nói lời sau cùng, bị cáo Hưng tự nhận trách nhiệm của mình, với tư cách lãnh đạo ra quyết định thanh tra nhưng không hoàn thành.

Các bị cáo nguyên là lãnh đạo của SCB như Bùi Anh Dũng (cựu Chủ tịch HĐQT SCB), Võ Tấn Hoàng Văn, (cựu Tổng giám đốc SCB), Trương Khánh Hoàng (cựu quyền Tổng giám đốc SCB)… đều thừa nhận hành vi phạm tội và tỏ ra ân hận trước hành vi sai phạm của mình.

VKS bất ngờ đề nghị giảm án cho 22 bị cáo

Sau quá trình tranh luận, VKS ghi nhận các bị cáo ăn năn hối cải, tích cực nộp tiền khắc phục hậu quả. Vì vậy, đại diện VKS đề nghị HĐXX xem xét áp dụng hình phạt mới, giảm nhẹ hơn bản luận tội công bố ngày 19/3.

Theo đó, bị cáo Trương Huệ Vân được đề nghị giảm xuống còn từ 17-18 năm tù. Trước đó, bị cáo Vân bị đề nghị từ 19-20 năm. Cơ sở để VKS đề nghị giảm án là do bị cáo ăn năn hối cải, trong quá trình tranh luận, chồng bị cáo đã nộp thêm 1 tỷ đồng khắc phục hậu quả.

VKS cũng ghi nhận sự tích cực của bị cáo Nguyễn Cao Trí và gia đình khi đã khắc phục gần 700 tỷ đồng, trong quá trình phiên toà diễn ra đã nộp thêm 61 tỷ đồng. Do đó, VKS đề nghị áp dụng mức phạt 9-10 năm thay cho mức 10-11 năm trước đó.

Đại diện VKS cũng đề nghị giảm án cho bị cáo Chu Lập Cơ xuống 10-11 năm, thay vì 11-12 năm.

Bị cáo Nguyễn Văn Hưng (cựu Phó Chánh thanh tra, giám sát NHNN) cũng được đề nghị giảm từ 14-15 năm xuống còn 11-12 năm, do bị cáo thành khẩn khai báo, nộp lại toàn bộ tiền hưởng lợi.

18 bị cáo còn lại nguyên là cán bộ SCB và bị cáo thuộc nhóm thanh tra, giám sát NHNN TP.HCM cũng được đề nghị giảm từ 1-2 năm đến 2-3 năm tù.