Đến Lào, ghé thăm di tích Wat Phou giữa núi rừng Champasak

Thiên Phương15:03 02/12/2025

Nằm dưới chân núi Phou Khao, tỉnh Champasak, miền Nam nước Lào, quần thể di tích Wat Phou lưu giữ dấu ấn của một nền văn minh lâu đời và là điểm đến thu hút du khách quốc tế.

Cách trung tâm thành phố Pakse khoảng 45km, bên bờ tây sông Mekong, Wat Phou là tàn tích của một quần thể đền tháp được xây dựng chủ yếu từ cuối thế kỷ X đến đầu thế kỷ XI, sớm hơn cả Angkor Wat. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Tên gọi Wat Phou (hay Vat Phu) trong tiếng Lào có nghĩa là “ngôi đền trên núi”. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Quần thể kiến trúc được bố trí dọc theo một trục hành lễ kéo dài từ đồng bằng lên sườn núi. Du khách đi qua con đường lát đá, hai bên là các hồ nước (baray), tiếp đến các cấp thềm và tàn tích kiến trúc trước khi đến khu đền chính. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Cảnh quan nơi đây với đá cổ, rêu phong, rừng núi và sông Mekong gần kề, tạo nên vẻ trang nghiêm, cổ kính đặc trưng cho di tích. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Năm 2001, UNESCO công nhận Wat Phou cùng khu định cư cổ và cảnh quan bao quanh là di sản văn hóa thế giới . Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Trọng Cung, đến Wat Phou vào cuối tháng 11-2025, chia sẻ khu đền cổ nằm giữa núi rừng và sông nước, tạo sự hòa quyện hiếm gặp giữa di tích và cảnh quan, khiến mỗi bước chân qua những bậc đá rêu phong như “chạm vào một lớp thời gian khác”. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Video đang HOT

Hiện nay, Wat Phou vừa là điểm khảo cổ, vừa là địa điểm hành hương và là điểm du lịch quan trọng ở miền Nam nước Lào. Ảnh: Nguyễn Trọng Cung

Bí ẩn những hình khắc cổ Suối Cỏ ở vùng đất Mường Vang

Bảo tồn bãi đá có hình khắc cổ Suối Cỏ là bảo tồn ký ức văn hóa của một vùng đất Mường Vang cổ, đồng thời tạo động lực cho phát triển văn hóa-du lịch.

Khu vực trung tâm của bãi đá có hình khắc cổ nằm trên suối bao quanh là rừng rậm, những dãy đồi cao bao bọc cùng các thửa ruộng bậc thang. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Nằm ẩn mình trong thung lũng với cảnh sắc bình dị, nguyên sơ của núi rừng và những thửa ruộng bậc thang lúa đang trổ bông là cụm di tích khảo cổ đặc biệt bãi đá có hình khắc cổ Suối Cỏ (xã Nhân Nghĩa, tỉnh Phú Thọ).

Tại đây, có những hòn đá lưu giữ hình khắc cổ xưa đầy bí ẩn mang nhiều giá trị lịch sử, văn hóa vượt thời gian của vùng đất Mường Vang (Hòa Bình cũ).

Những bí mật chưa lời giải và giá trị khảo cổ vượt thời gian

Theo chân người dân địa phương, chúng tôi bắt đầu hành trình lội ngược dòng suối Cỏ để trực tiếp khám phá, chiêm ngưỡng những khối đá có hình khắc cổ hàng nghìn năm tại thôn Suối Cỏ, xã Nhân Nghĩa. Sau gần một giờ di chuyển, chúng tôi đã tiếp cận được những khối đá lưu giữ hình khắc cổ xưa nằm giữa dòng suối Cỏ.

Theo thời gian, những hình khắc trên đá đã phai mờ đi ít nhiều, người dân nơi đây vẫn quen gọi những khối đá kỳ lạ ấy là "đá mặt quỷ" bởi hình khắc trên đá giống khuôn mặt kỳ dị.

Anh Quách Việt Anh, nguyên cán bộ địa chính xã Nhân Mỹ cũ nay là xã Nhân Nghĩa, tỉnh Phú Thọ cho biết, những hình khắc cổ trên đá được người dân địa phương phát hiện trong quá trình canh tác từ lâu. Ban đầu, không ai để ý đến những giá trị về lịch sử, thời gian... chỉ biết là bãi đá cổ có từ rất lâu. Người dân chăn thả gia súc và canh tác nơi đây khi đến đều đặt lễ vật lên những hòn đá có hình khắc để cầu mong sức khỏe, mùa màng thuận lợi, vật nuôi sinh trưởng phát triển.

Hiện nay, ngành chức năng chỉ mới xác định rõ 3 hình khắc, 2 hình còn lại khá mờ. Khối đá thứ nhất có một hình vẽ gợi nhiều hình ảnh liên tưởng, có thể là hình người bụng phệ giơ hai tay lên trời cũng có thể là hình mặt người với mũi, miệng và hai mắt. Khối đá thứ hai cách khoảng 20m có 4 cụm khắc với vòng tròn đồng tâm và hình gợi nhớ đến mặt khỉ, mõm lợn... các nhà khoa học đánh giá cao tính cổ xưa độc đáo của các hình khắc trên đá phát hiện tại khu vực Suối Cỏ.

Những hình khắc này là biểu tượng được thờ cúng cách ngày nay một vài ngàn năm liên quan đến tín ngưỡng nông nghiệp trồng lúa nước của các thế hệ cư dân bản địa.

Trong các báo cáo từ đợt khảo cổ tại cụm khảo cổ suối Cỏ, Tiến sỹ Nguyễn Việt, Giám đốc Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á, thành viên các đợt khảo cổ cho biết, phát hiện hình khắc trên đá ở Suối Cỏ có ý nghĩa rất lớn đối với nghiên cứu tiền sơ sử.

Khối đá có một hình vẽ gợi nhiều hình ảnh liên tưởng. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Những nét vẽ, chạm trên đá qua hàng nghìn năm nhưng vẫn rõ, đây là những dấu tích vật chất rõ nét thể hiện tư duy biểu tượng và tín ngưỡng cổ truyền của cư dân cổ xưa. Nhiều khả năng các hình khắc này thuộc về cư dân giai đoạn cuối văn hóa Hòa Bình, điều này trùng khớp với tài liệu khảo cổ tại hang núi xóm Trại và Mái đá làng Vành là nơi còn lưu giữ dấu tích cư trú, công cụ đá, gốm và đồ trang sức của các cộng đồng trồng lúa thời Phùng Nguyên-Đông Sơn.

Cũng theo Tiến sỹ Nguyễn Việt, các hình khắc thể hiện sự chỉn chu của những người tạo ra chúng, nét khắc và nội dung khá thống nhất, không phải tự tạo ngẫu hứng. Đặt trong hệ thống các hình khắc trên đá ở Việt Nam, hình khắc ở bãi đá Suối Cỏ giống với các hình khắc cổ trên đá ở Sa Pa (Lào Cai) ở chỗ chúng đều được thể hiện trên các khối đá granit cổ.

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản

Từ năm 2021 đến nay, có bốn đợt khảo sát bãi đá có hình khắc cổ ở Suối Cỏ do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hòa Bình cũ phối hợp với Trung tâm Tiền sử Đông Nam Á cùng nhiều chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực khảo cổ, dân tộc học, bảo tàng, địa chất, nghệ nhân dân gian, thầy mo, già làng, trưởng bản thực hiện.

Chính sự kết hợp giữa khoa học hiện đại và tri thức bản địa đã mở ra những góc nhìn đa chiều, giúp giải mã phần nào ý nghĩa các hình khắc trên đá. Kết quả bước đầu cho thấy, khu vực Suối Cỏ không chỉ là điểm khảo cổ mà còn là không gian văn hóa-tâm linh gắn bó mật thiết với đời sống tín ngưỡng của người Mường nơi đây.

Tại không gian này, cách bãi đá có hình khắc cổ khoảng hơn 100m, từ lâu người dân địa phương đã dựng một kiến trúc tâm linh nhỏ gọi là Quán Đoóng. Nơi đây hằng năm diễn ra những lễ cúng quan trọng của đồng bào như: Lễ khai hạ xuống đồng, Lễ rửa lá lúa và Tết lúa mới...

Trong những quan niệm tín ngưỡng về thế giới quan của các thầy mo vùng đất Mường Vang Lạc Sơn Hòa Bình cũ, hình khắc mặt người có sừng và vòng tròn đồng tâm được xem là biểu tượng thờ ma ươi đực, là loài ma gác cổng trời, trấn giữ rừng sâu. Bên cạnh đó, hình khắc "mặt quỷ" ngửa mặt lên trời được coi là thờ những mẹ ươi cái.

Theo bà Nguyễn Thị Linh Ngọc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Phú Thọ, sự giao thoa giữa tri thức dân gian và các kết luận khảo cứu khoa học từ thực tế đã làm rõ hơn tính tín ngưỡng của nền nông nghiệp lúa nước hòa quyện cùng tín ngưỡng tâm linh bản địa của cộng đồng người Mường cổ.

Ngày 3/12/2024, Ủy ban Nhân dân tỉnh Hòa Bình (cũ) đã ra Quyết định số 2628/QĐ-UBND xếp hạng cụm di tích bãi đá Suối Cỏ là di tích khảo cổ học cấp tỉnh.

Những khối đá lưu giữ hình khắc cổ cổ xưa nằm giữa dòng suối Cỏ. (Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN)

Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Nhân Mỹ Nguyễn Đức Tuyên cho biết, bãi đá có hình khắc cổ Suối Cỏ được công nhận di tích cấp tỉnh cùng hai di tích quốc gia đặc biệt của vùng đất Mường Vang gồm hang xóm Trại và Mái đá làng Vành là nền tảng phát triển quan trọng trong hành trình bảo tồn các di sản độc đáo. Đây là cơ sở để chính quyền xã Nhân Nghĩa xây dựng sản phẩm du lịch văn hóa, khảo cổ kết hợp nghiên cứu, trải nghiệm không gian sống của cộng đồng dân tộc Mường tại địa phương.

Từ những hình khắc thô sơ trên đá, lớp trầm tích văn hóa ngàn năm đã dần được khơi mở. Bãi đá có hình khắc cổ Suối Cỏ đang kể tiếp câu chuyện về tín ngưỡng nông nghiệp lúa nước, thế giới quan của ông cha, của những cư dân Mường cổ, là minh chứng cho sức sống bền bỉ của văn hóa Hòa Bình.

Đó là cách kết nối quá khứ với hiện tại, để những giá trị ngàn năm của cha ông tiếp tục soi sáng hành trình các thế hệ hôm nay và mai sau.

Một ngày Ba trải nghiệm tại LAMORI Có những nơi ta đến chỉ một lần, rồi mang theo nỗi nhớ thổn thức mãi trong tim. LAMORI Resort & Spa - chốn nghỉ dưỡng an trú giữa đất thiêng Lam Kinh, là một nơi như thế. Tựa như một bản hòa ca dịu dàng của thời gian, LAMORI mang đến ba trải nghiệm trong một ngày: đắm mình trong lịch sử...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có

Không

Tin liên quan

Chủ đề: du khách di tích khách quốc tế núi rừng chân núi quần thể wat phou rừng champasak núi phou khao

Xem thêm Share

Xem nhiều

25 triệu lượt xem chú rể và cô dâu "đi đường quyền" trong ngày cưới04:41

"Slide 88 trang" gây xôn xao mạng xã hội, Công an cảnh báo tài liệu độc hại02:27

Bí ẩn rùng mình 'tộc người Rục', với chú thuật cổ 'điều khiển sinh sản' gây sốc?03:01

Cô gái xinh đẹp bốc vác trên thùng xe tải 30 tấn: Hé lộ thân phận phía sau00:57

Ngọc Huyền đáp chuyến bay "gấp" về Việt Nam, "nhắn nhủ" ông xã một điều02:40

Thanh Thủy hoang mang, vội làm 1 điều đặc biệt cho mỹ nhân Việt trắng tay ở MI!02:21

Thuỷ Tiên gây sốc với diện mạo khác lạ, phải hoãn lịch tu tập để dự show Đỗ Long02:46

Tiến Nguyễn: Tri kỷ Quang Linh hé lộ tình bạn với Thùy Tiên, Hằng Du Mục04:07

Mai Ngô bị chê ngày trao sash MC, catwalk suýt té, vóc dáng tròn trịa gây bão02:32

Rosé (BLACKPINK) chiến thắng giải tại MAMA 2025, bị CĐM tranh cãi, chê không xứng?02:40

Jisoo "hé lộ" thời điểm comeback của nhóm, fan BTS nổi điên vì 1 chi tiết02:44

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Vườn nho Ba Mọi: Tham quan miễn phí xứ sở nho Khánh Hòa

14:58:31 02/12/2025

Khám phá vườn nho Ba Mọi, điểm đến độc đáo tại Ninh Thuận nơi bạn có thể tự tay hái nho, thưởng thức rượu vang và lắng nghe câu chuyện về người tiên phong trồng nho.

Khu bảo tồn Đồng Tháp Mười - 'trái tim xanh' gìn giữ bản sắc Nam Bộ

14:54:52 02/12/2025

Giữa miền châu thổ bao la phương Nam, có một trái tim xanh vẫn khẽ đập giữa mênh mông sông nước - đó là Khu bảo tồn sinh thái Đồng Tháp Mười.

Trùng Sơn Cổ Tự: Ngôi chùa lưng tựa núi, mặt hướng biển Khánh Hòa

14:46:24 02/12/2025

Tọa lạc trên núi Đá Chồng, Trùng Sơn Cổ Tự gây ấn tượng với kiến trúc Bắc Tông hài hòa cùng thiên nhiên và tầm nhìn bao quát vịnh biển Ninh Chữ.

Người "đánh thức" du lịch cộng đồng bản Mông

14:40:59 02/12/2025

Trước đây, 2 xã Hang Kia, Pà Cò, nay hợp nhất thành xã Pà Cò từng là điểm nóng ma túy. Song cũng chính nơi đây đã có những người dám nghĩ, dám làm, biến bất lợi và bản sắc văn hoá thành lợi thế để phát triển du lịch cộng đồng.

Vườn nho Ninh Thuận: Trải nghiệm hái quả dưới nắng vàng

14:37:43 02/12/2025

Khám phá các vườn nho nổi tiếng như Ba Mọi, Thái An và tự tay thu hoạch những chùm nho chín mọng. Bỏ túi kinh nghiệm tham quan, chụp ảnh và thưởng thức đặc sản ngay tại vườn.

Xóm Mỗ Thung Nai: Nét nguyên sơ của bản Mường bên hồ Hòa Bình

14:35:37 02/12/2025

Khám phá Xóm Mỗ ở Thung Nai, Hòa Bình, nơi gần 200 ngôi nhà sàn gỗ được gìn giữ nguyên vẹn, mang đến trải nghiệm văn hóa Mường chân thực và ẩm thực độc đáo.

Ô Trấn: Khám phá 'Venice châu Á' ngàn năm tuổi ở Chiết Giang

14:33:40 02/12/2025

Cách Thượng Hải 140 km, Ô Trấn là cổ trấn hơn 1.300 năm tuổi được mệnh danh là Venice của châu Á với hệ thống kênh rạch và những cây cầu đá cổ kính.

Tà Xùa: Đỉnh Gió và góc ngắm biển mây qua vách đá

14:31:43 02/12/2025

Một khe núi tự nhiên trên Đỉnh Gió ở Tà Xùa đang trở thành điểm đến mới cho người yêu mây. Nơi đây mang đến góc nhìn độc đáo nhưng du khách cần cẩn trọng vì chưa có rào chắn an toàn.

Khám phá 10 con phố hấp dẫn nhất thế giới, trong đó có một đại diện của Việt Nam

14:29:20 02/12/2025

Time Out cho biết khu phố trung tâm này rất sôi động với những địa điểm mới mở mang đến một nguồn năng lượng tươi mới cho khu vực, bên cạnh những địa điểm như Armazém Senado.

Thành nhà Hồ: Du ngoạn di sản UNESCO trên những chuyến xe trâu

10:25:07 02/12/2025

Không chỉ tham quan tường thành đá cổ, du khách đến Thành nhà Hồ còn có cơ hội trở về tuổi thơ với trải nghiệm ngồi xe trâu, thong thả ngắm đồng lúa và cảm nhận nhịp sống bình dị.

Du lịch mùa Thu vàng: Đòn bẩy kinh tế cho Sunchang, Hàn Quốc

10:23:19 02/12/2025

Huyện Sunchang, tỉnh Jeolla Bắc, Hàn Quốc, đã ghi nhận lượng du khách tăng mạnh trong mùa lá vàng, tạo động lực kinh tế đáng kể.

Không gian thanh tịnh tại chùa Vat Chompet ở miền Nam nước Lào

10:19:02 02/12/2025

Nằm cách trung tâm thành phố Pakse khoảng 10km, Vat Chompet - còn gọi Wat Chompet là một trong những địa điểm tôn giáo nổi bật của tỉnh Champasak, miền Nam nước Lào.