Dạy học online cho HS tiểu học: Trao quyền chủ động cho giáo viên, nhà trường

Dạy học online được trường học đồng loạt tổ chức để “dừng đến trường nhưng không ngừng học” trong bối cảnh bất khả kháng.

Dù dạy học bằng hình thức nào thì việc bảo đảm an toàn cho học sinh cũng phải đặt lên hàng đầu. Ảnh minh họa: Thế Đại

Mỗi giáo viên , nhà trường dựa trên khả năng tiếp thu của HS, điều kiện thực tế có hình thức dạy học và mục tiêu khác nhau. Theo các chuyên gia, việc Sở GD&ĐT Hải Phòng không tổ chức cho HS khối 1, 2 trực tiếp sử dụng thiết bị công nghệ để cài đặt tài khoản tự học trực tuyến là phù hợp với hướng dẫn.

Nhiều con đường tới đích

Sở GD&ĐT Hải Phòng quyết định không tổ chức cho HS khối 1, 2 trực tiếp sử dụng thiết bị công nghệ để cài đặt tài khoản tự học trực tuyến bởi hiệu quả không cao. Thực tế dạy học trực tuyến trong mấy ngày qua đã phát sinh nhiều bất cập, gây khó khăn cho HS, phụ huynh…

Trao đổi về vấn đề trên, TS tâm lý giáo dục Vũ Việt Anh – Tổng Giám đốc Học viện Thành Công ( Hà Nội ) cho rằng: Với trẻ khi học trực tuyến một phần để tăng cường kiến thức, nhưng quan trọng không kém là duy trì nền nếp học tập. Mặt khác, thời 4.0 việc để HS tiếp cận làm quen với công nghệ thông tin (CNTT) trong sự kiểm soát, thời lượng phù hợp… rất cần thiết.

Cô Nguyễn Thị Kim Ngọc – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phan Đình Giót (Thanh Xuân – Hà Nội ) khẳng định: Dạy học trực tuyến trong thời gian HS nghỉ học phòng chống dịch của nhà trường diễn ra đều đặn, có chất lượng. Đặc biệt, với HS khối 1 triển khai Chương trình, SGK mới nên phòng GD&ĐT, nhà trường luôn quan tâm tới hiệu quả thực sự dạy trực tuyến. Qua test sơ bộ theo tuần và dự giờ học trực tuyến của HS toàn trường cho thấy cơ bản HS háo hức và tiếp thu tốt kiến thức.

Trên cơ sở thực tiễn của Trường Tiểu học Phan Đình Giót , cô Ngọc cho rằng: Cần tìm ra giải pháp dạy học hiệu quả, phù hợp để HS được học tập, liền mạch kiến thức trong thời điểm tạm nghỉ tới trường nếu không dạy học trực tuyến. Mặt khác, thời 4.0 và diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 việc tạo ra thói quen học tập trực tuyến cho HS là cần thiết. Nếu không có giải pháp kịp thời và chỉ trông đợi vào dạy học trực tiếp, HS sẽ quên kiến thức, chậm chương trình, chất lượng giáo dục giảm; tạo ra sức ỳ cho GV trong vấn đề lao động và sáng tạo …

Học trực tuyến giúp HS tiểu học không quên kiến thức và phát triển các kĩ năng về CNTT. Ảnh: Đức Trí

Theo thầy Đào Chí Mạnh – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Ngọc (Vĩnh Yên – Vĩnh Phúc), năm thứ 2 triển khai dạy học trực tuyến để đối phó với Covid-19, song vẫn còn nhiều khó khăn thách thức. Không ít cán bộ quản lý, GV “bê” nguyên thói quen dạy offline vào online nên kém hiệu quả… Tuy nhiên, chúng ta hoàn toàn có thể khắc phục những tồn tại này. Không có 1 phương pháp giáo dục nào vạn năng, mà chỉ có thể khắc phục điểm chưa được.

Tại Hải Phòng, dù không dạy học bài mới, không ôn tập bài cũ trực tuyến, nhưng GV lớp 1, 2 tại các trường tiểu học vẫn linh hoạt giao bài cho HS bằng nhiều hình thức, bảo đảm “không dừng việc học”. Thầy Phạm Văn Xình – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lê Hồng Phong, quận Kiến An bộc bạch: Chủ trương dừng học trực tuyến với HS lớp 1, 2 được sự ủng hộ cao của GV, phụ huynh HS. Để học sinh được rèn luyện, ôn tập, nhà trường chỉ đạo các tổ khối chuyên môn lớp 1, 2 và các GV xây dựng các clip ôn tập sau đó đăng lên trang web của nhà trường. GV kết nối hướng dẫn phụ huynh tải về cho con em ôn tập, làm bài theo hướng dẫn của cô giáo. Hình thức này, học sinh rất thích và phụ huynh chủ động thời gian để mở video cho con xem.

Cần giải pháp phù hợp

TS Vũ Việt Anh cho rằng: Dạy học trực tuyến với HS tiểu học và đặc biệt HS lớp 1, 2 hiệu quả phải bảo đảm được các điều kiện cần thiết và có giải pháp phù hợp. Với HS ở lớp nhỏ cần có sự hỗ trợ của người lớn (bố mẹ, anh chị); tạo không gian yên tĩnh, chuẩn bị sẵn sàng tài liệu, sách vở, bút… giúp trẻ tập trung tối đa vào học tập. GV cần chọn ra khung giờ học tập thích hợp để bố mẹ có thể đồng hành cùng con…

Đặc biệt, khi học, cha mẹ lưu ý luôn bật camera để trẻ có thể tương tác với thầy cô, bạn bè. Mọi người đều quan sát được nhau trong quá trình học tập buộc HS phải nghiêm túc hơn, không có thái độ lẩn tránh và biết tôn trọng thầy cô, bạn bè…

GV Trường Tiểu học Trần Phú (Sơn Tây – Hà Nội) dạy học trực tuyến khi HS nghỉ học phòng, chống dịch Covid-19. Ảnh: NTCC

Cô Đào Thanh Hương – GV Trường Tiểu học Phan Đình Giót (Thanh Xuân – Hà Nội) cho biết: Những tiết học trực tuyến đã và đang đạt hiệu quả cao bởi nhà trường ngoài chuẩn bị tốt các điều kiện vật chất, tâm thế cho GV, HS còn GV chọn khung giờ học tập phù hợp để phụ huynh hỗ trợ.

Đặc biệt ban giám hiệu, tổ chuyên môn duyệt từng bài giảng trực tuyến của GV. Bài nào chưa đạt yêu cầu, GV sẽ phải soạn lại. Các bài giảng của GV được đưa lên để HS xem trước, đến giờ học GV tiếp tục hướng dẫn, trả lời những vướng mắc từ HS. Như vậy, HS gần như được học 2 lần trên 1 bài học, kiến thức nhớ sâu và lâu. Ngoài ra, mỗi 1 tuần, HS có 1 bài test để GV nắm bắt lại nhận thức trên cơ sở đó bù đắp những kiến thức bị hổng, chưa đúng…

Từ thực tế dạy học trực tuyến đối với HS tiểu học và đặc biệt HS lớp 1, 2, thầy Đào Chí Mạnh chia sẻ: Lớp có trên 10 HS sẽ khó đạt hiệu quả cao. Vì vậy, nhà trường luôn vận động GV bố trí thời gian, chia nhỏ lớp và dạy nhiều ca. Như vậy, mọi HS đều được tương tác và quan tâm trong quá trình dạy học trực tuyến.

Đặc biệt, ban giám hiệu cũng yêu cầu GV xây dựng video bài giảng dễ nhớ, kiến thức phù hợp, từ đó tạo hứng thú cho HS xem đi xem lại bài giảng nhiều lần và phát huy tinh thần tự học. Hệ thống bài tập cũng cần triển khai online để sau bài giảng, HS có thể làm bài tập ngay và được kiểm tra, biết kết quả…

Là phụ huynh, nhà tâm lý giáo dục, theo tôi, dạy học trực tuyến cũng giúp HS phát triển toàn diện các kĩ năng… chứ không nên quá đặt nặng về vấn đề kiến thức. Do vậy, cần tìm ra phương án tháo gỡ để duy trì và tăng hiệu quả của dạy học trực tuyến. – TS Vũ Việt Anh

Loại bỏ dạy thêm học thêm trái quy định: Phải bắt đầu từ "gốc"

Quy định không dạy thêm học thêm với học sinh (HS) tiểu học được triển khai từ lâu.

GV và HS Trường Tiểu học Phan Đình Giót (Thanh Xuân - Hà Nội). Ảnh chỉ mang tính minh họa

Tuy nhiên, để thực hiện triệt để, hiệu quả trong thực tế không chỉ đòi hỏi chế tài xử phạt đủ mạnh mà phải giải quyết được tận "gốc" của vấn đề, đó là thay đổi ý thức, hiểu biết... của từng cán bộ, giáo viên (GV), phụ huynh (PH).

"Mạnh tay" chấn chỉnh

Tại Trường Tiểu học Phan Đình Giót (quận Thanh Xuân - Hà Nội), cô Nguyễn Thị Kim Ngọc - Hiệu trưởng cho biết: Từ đầu năm học, Ban giám hiệu (BGH) yêu cầu GV ký cam kết và chịu trách nhiệm nếu vi phạm. Mặt khác, BGH đưa vấn đề dạy thêm học thêm (DTHT) ra thảo luận cùng toàn thể cán bộ, GV. Những nguyên nhân, tiêu cực, hạn chế... của DTHT được nhìn nhận và chỉ ra và tìm giải pháp tháo gỡ. Với cách làm này, nhà trường đã quán triệt đến từng GV, phụ huynh về quy định không DTHT, đồng thời nghiêm cấm thúc đẩy hoạt động DTHT diễn ra ngoài nhà trường. Nhà trường sẽ xử lý mạnh nếu GV vi phạm quy định DTHT.

Cô Vũ Trinh Hương - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hồng Hà (quận Hoàn Kiếm - Hà Nội) cũng chia sẻ: 100% GV được nhà trường yêu cầu viết cam kết không vi phạm DTHT, nếu vi phạm sẽ chịu hình thức kỷ luật nghiêm khắc nhất. Mặt khác, trong cuộc họp PHHS đầu năm học, nhà trường thông báo rộng rãi về quy định DTHT, cam kết của GV về vấn đề không DTHT. Từ đó, nhắc nhở PHHS hiểu đúng, không thúc đẩy hoạt động này diễn ra bên ngoài nhà trường.

"Từ đầu năm học tới nay chưa phát hiện bất kỳ trường hợp nào vi phạm quy định DTHT. Nếu GV vi phạm, nhà trường phát hiện sẽ kiên quyết lập biên bản, đình chỉ việc đứng lớp của GV" - cô Vũ Trinh Hương khẳng định.

Bà Trần Thị Thùy Dung - Trưởng phòng GD&ĐT thành phố Lào Cai (Lào Cai) cho biết: Để quản lý hiệu quả công tác DTHT trên địa bàn thành phố Lào Cai, UBND thành phố Lào Cai đã chỉ đạo phòng GD&ĐT tham mưu, chịu trách nhiệm trước UBND thành phố về thực hiện chức năng quản lý Nhà nước đối với hoạt động DHHT. Phòng GD&ĐT đóng vai trò chủ trì, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể liên quan, hướng dẫn, kiểm tra công tác DTHT. Thành lập các đoàn kiểm tra, phát hiện, xử lý vi phạm theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm theo quy định.

Phòng GD&ĐT có trách nhiệm chỉ đạo và hướng dẫn các trường phổ thông trên địa bàn tích cực tuyên truyền, phổ biến, quán triệt tới toàn thể cán bộ, GV thực hiện đúng các quy định về DTHT. Đặc biệt, bước vào năm học, phòng chỉ đạo việc ký cam kết của GV với hiệu trưởng về việc không DHTH trái quy định; Hiệu trưởng ký cam kết với trưởng phòng GD&ĐT thực hiện nghiêm túc quy định DTHT trong và ngoài nhà trường...

Ảnh minh họa

Loại bỏ DTHT từ "gốc"

Có thể nói, DTHT chủ yếu diễn ra ở những thành phố lớn, gia đình có điều kiện khá giả nhưng hiểu biết về DTHT chưa thấu đáo. Mặt khác, một số bố mẹ muốn "phó mặc" hoàn toàn việc học của trẻ vào nhà trường, thầy cô. Thậm chí, nhiều gia đình ép con học thêm với suy nghĩ không học thêm sẽ kém hơn các bạn. Và đâu đó vẫn còn một số GV suy nghĩ, không dạy thêm sẽ giảm thu nhập nên còn thực hiện đối phó, hình thức. Như vậy, "gốc" của DTHT vẫn từ nhận thức chưa đúng của một bộ phận GV và PH.

Cô Đỗ Huyền Trang, GV lớp 1 Trường Tiểu học Phan Đình Giót cho hay: Năm đầu triển khai Chương trình và SGK mới, không ít PHHS lo lắng con sẽ khó khăn trong học tập và đề nghị GV dạy thêm. Tuy nhiên, khi chúng tôi ký cam kết không vi phạm DTHT với nhà trường và hơn thế việc DTHT không cần thiết,... việc không tổ chức DTHT là chuyện tất yếu.

Mặt khác, GV đã giải thích tới PH: Trách nhiệm của GV là bảo đảm kiến thức chương trình đầy đủ cho HS. Nếu HS tiếp thu chậm, GV sẽ quan tâm và tìm phương pháp phù hợp giúp các em tiến bộ... Từ giải thích của GV, nhiều PH đã hiểu đúng hơn về vấn đề dạy học trên lớp và có ý thức hơn trong việc tăng cường trách nhiệm với GV cùng hỗ trợ HS học tập.

Cô Vũ Trinh Hương bày tỏ: Để DTHT trái quy định không trở thành vấn nạn, không chỉ GV mà cả PHHS phải thay đổi nhận thức. Tuy nhiên, GV vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc "giác ngộ", tuyên truyền và giúp PH hiểu đúng vấn đề DTHT. GV cần mang lại niềm tin và tâm lý sẵn sàng hỗ trợ việc học của HS ở lớp cũng như tại nhà. Tạo điều kiện cho PH gặp gỡ GV sau các buổi học nếu có nhu cầu và cần sự tư vấn từ GV...

Cô Nguyễn Thị Kim Ngọc chia sẻ kinh nghiệm loại bỏ DTHT trái quy định: BGH không chỉ đóng vai trò giải thích, tuyên truyền thấu đáo tư tưởng cho GV mà cần tạo sự đồng thuận chung từ GV đến PHHS trong vấn đề DTHT. Hơn thế, trong mọi hoạt động, quy định, BGH, hiệu trưởng phải gương mẫu thực hiện. Luôn lắng nghe, chia sẻ, động viên để GV nhận ra giá trị cần thiết của giáo dục và yên tâm công tác. Khi GV hiểu đúng và đồng thuận cùng nhà trường, DTHT trái quy định sẽ được loại bỏ...