Cuộc đua tiền tỷ của điện ảnh Việt

Phim Việt có kinh phí lên đến 2-3 triệu USD giờ không còn là câu chuyện lạ. Tuy nhiên, các nhà sản xuất (NSX) phim Việt còn chịu chơi hơn khi dám đầu tư hàng tỷ đồng cho một phân cảnh hay đại cảnh.

Những đại cảnh trong phim Sám hối được đầu tư nhiều tỷ đồng. Ảnh: ĐPCC

Chịu chơi

Trận đấu chung kết võ đài MMA trong Sám hối được đầu tư đến 7 tỷ đồng. 3 ngày dàn dựng bối cảnh, 4 ngày ghi hình, gần 2.500 diễn viên quần chúng tham gia… Riêng chi phí điện nước cho 7 ngày chuẩn bị, quay hình cũng gần 1 tỷ đồng. Đội hậu cần của phim cũng hùng hậu không kém khi mỗi ngày 4 nhà cung cấp phải đảm bảo 9.000 suất ăn. Phim cũng có nhiều đại cảnh: 300 vận động viên bơi lội tham gia cảnh quay bơi qua kênh Nhiêu Lộc, 500 tay đua xe đạp tham gia cuộc đua xe đạp… Phần nhạc phim cũng được đầu tư kinh phí khoảng 3 tỷ đồng, trong tổng số kinh phí sản xuất gần 50 tỷ đồng. “Chúng tôi mong muốn thực hiện bộ phim với các diễn viên Việt Nam, được quay 100% tại Việt Nam để giới thiệu ra thế giới ”, đại diện NSX chia sẻ.

Mùa phim tết năm nay có 4 bộ phim “cạnh tranh” nhau về mức độ đầu tư để có những cảnh quay hoành tráng.

Một điều đáng mừng, sau khi hoàn thành các cảnh quay, nhiều đoàn phim mong muốn giữ lại bối cảnh để trở thành điểm tham quan du lịch . Đơn cử, sau khi hoàn thành các cảnh quay, ê kíp Gái già lắm chiêu V đã bàn giao khu vườn Bạch Trà Viên cho Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế để biến nơi đây thành địa điểm tham quan cho khách thập phương.

Đầu tiên, Bạch Trà Viên – bối cảnh chính của Gái già lắm chiêu V được đầu tư hơn 2 tỷ đồng và mất 3 tháng chuẩn bị. Hơn 2.000 cây bạch trà được ươm tại miền Bắc trước ngày quay 5 tháng, sau đó được vận chuyển tới Huế để trồng luân phiên. Khuôn viên 500m2 sau Cung An Định được nâng nền 20cm, lát sàn, lót gạch, phân luống. Nhiều loại cây trái đặc trưng xứ Huế: thanh trà, hồng huế, cam sành, chanh… hay đài phun nước, tượng nữ thần và tường bao chạm trổ công phu cũng được lắp đặt. Thiết kế nội thất cho 15 căn phòng bối cảnh phim cũng tốn 3 tỷ đồng. Tổng kinh phí dự án gần 2 triệu USD (hơn 40 tỷ đồng).

Bố già với kinh phí 1 triệu USD (hơn 23 tỷ đồng) cũng có cú máy độc đáo trị giá hơn 1 tỷ đồng, được làm bởi hơn 100 con người trong hơn 100 giờ và chỉ trong 1 cú máy duy nhất dài hơn 100m. Oneshot là cú máy khó trong điện ảnh và ê kíp đã tốn 3 ngày để thực hiện: dàn dựng bối cảnh, góc máy, lắp đặt các cánh tay đòn; một ngày để các diễn viên tập dượt cho thật nhuần nhuyễn và ngày cuối cùng chính thức bấm máy.

Không chịu kém cạnh, đạo diễn Lý Hải dù không tiết lộ con số chính xác nhưng khi thực hiện Lật mặt: 48H cũng bỏ ra hàng tỷ đồng để xây dựng 15 ngôi nhà sàn mới trong vòng 1 tháng. Trong khi đó, với Trạng Tí , tổ thiết kế gần 100 người trong 2 tháng ròng rã nỗ lực không ngừng nghỉ để dựng lên bối cảnh làng Phan Thị tại Tràng An, Ninh Bình với chi phí gần 2 tỷ đồng. “Với mong muốn mang đến không khí và màu sắc của một ngôi làng quê Việt Nam như làng Phan Thị, chúng tôi quyết định sẽ tái hiện ngôi làng này ra đời thật”, NSX Ngô Thanh Vân chia sẻ.

Nỗ lực nâng chất

Theo NSX Ngô Thanh Vân , Trạng Tí là dự án công phu nhất Studio68 từng thực hiện. Quá trình dựng ngôi làng Phan Thị, ngoài việc đầu tư thời gian, tiền bạc, còn cho thấy sự tỉ mỉ. “Chỉ riêng mái nhà cũng được lợp bằng cỏ dầu địa phương. Trong quá trình dựng ngôi làng này, ê kíp gặp điều kiện thời tiết bất lợi khi có những trận mưa rất lớn, làm ngập cả làng, cây xanh trong làng chết rất nhiều. Sau cùng, đoàn phim đã phải suy nghĩ nhiều phương án dựng lại rất căng thẳng”, Ngô Thanh Vân cho biết. Trong khi đó, với Lý Hải, yêu cầu đặt ra khi xây dựng những ngôi nhà sàn phải hòa hợp với những ngôi nhà sàn mang đậm nét đẹp thời gian của làng Chăm trước đó, an toàn cho các cảnh đánh đấm.

Tuy nhiên, kinh phí sản xuất cao có phải yếu tố bảo chứng cho chất lượng và doanh thu phòng vé? Trên thực tế, kinh phí sản xuất lớn cho phép các nhà làm phim thỏa sức sáng tạo , đầu tư kỹ lưỡng hơn ở tất cả các khâu. Tuy nhiên, việc sử dụng kinh phí sao cho hiệu quả là bài toán khác. Không ít phim có kinh phí vài chục tỷ đồng, nhưng khi ra mắt, chất lượng chưa tương xứng, không được khán giả đón nhận.

Theo đạo diễn Namcito, việc đầu tư kinh phí nhằm đảm bảo được chất lượng và yêu cầu khắt khe của khán giả. Anh nói: “Một sản phẩm muốn kéo khán giả đến rạp phải đảm bảo nhiều yếu tố: hình ảnh đẹp, câu chuyện hay, kịch bản chặt chẽ, âm nhạc tốt, diễn viên đẹp và diễn xuất tốt”.

Điện ảnh Việt: Sự hào nhoáng của số ít trăm tỷ đã át đi số nhiều phim thảm bại

Đầu năm 2021,có quá nhiều cái tên phim "ngã ngựa" dù có sự tham gia của nhiều ê-kíp tên tuổi và chuyên nghiệp. Câu hỏi đặt ra là có phải do tâm lý "hậu dịch bệnh" nên khán giả vẫn chưa "yên tâm" ra rạp không? Thực tế là đúng như Lý Hải nói, phim Việt có hiện tượng "chết như ngả rạ". Có nghĩa là con số của một vài phim ít ỏi doanh thu tốt đã át đi thực trạng: Phim Việt lỗ cũng rất nhiều.

Làm phim là "thua" nhiều hơn "thắng"

Đạo diễn - nhà sản xuất Lý Hải cùng đoàn làm phim "Lật mặt: 48h (Lật mặt 5)" đã họp báo ra mắt khán giả. "Lật mặt 5" là phim hành động, xã hội đen, hài với nhiều đại cảnh, cảnh chiến đấu gay cấn và nguy hiểm được quay công phu trên sông nước miền Tây.

Đây là series phim đã tạo thành thương hiệu, uy tín riêng của Lý Hải với doanh thu rất khả quan, phần sau cao hơn phần trước và ở mỗi phần mới, Lý Hải đều đầu tư cho phim có chất lượng tốt hơn. Điều nhà làm phim có thể kiểm soát là tăng chất lượng tác phẩm sau so với tác phẩm trước. Với Lý Hải, anh luôn xác định phim sau phải tốt hơn trước, nếu chỉ ngang bằng là giậm chân tại chỗ.

Cùng thời điểm công chếu với "Lật mặt 5" có thêm các phim dự báo ăn khách khác là "Bố già" (phim của Trấn Thành), "Gái già lắm chiêu V" (phần tiếp theo của loạt phim ăn khách của Bảo Nhân - Nam Cito) và "Trạng Tí" (phim của nhà sản xuất Ngô Thanh Vân, chuyển thể từ Thần đồng đất Việt).

Lý Hải ra mắt "Lật mặt 5" không công bố về con số đầu tư và không nói trước về kỳ vọng doanh thu (Ảnh: ĐPCC)

Nhưng theo Lý Hải chia sẻ, điều anh trăn trở nhất không phải là đối đầu giữa phim này, phim kia. Trăn trở lớn nhất là COVID-19. "Kể cả 4 bộ phim có quảng bá rầm rộ đến đâu, một ngày nào đó COVID-19 ghé thăm thì đều rơi hết".

Anh cũng chia sẻ về áp lực doanh thu phim rằng: "Trước khi đồng hành với ai đó, tôi sẽ nói trước là phim khó ăn lắm. Thấy toàn phim 100 tỷ, 200 tỷ nhưng thực ra phim chết như ngả rạ mà không ai để ý. Tôi phải nhắc khéo với các nhà đầu tư là khó ăn lắm nha, nếu nhảy vào cuộc chơi cùng nhau thì phải chấp nhận".

Thực tế là đúng như Lý Hải nói, phim trăm tỷ của điện ảnh Việt thực ra đến thời điểm này mới đếm được qua 10 đầu ngón tay một vài số (trong khoảng 2 thập kỷ phát triển dòng phim thị trường). Cứ nhìn vào con số trung bình một năm tầm 40 đến 45 phim ra rạp, con số doanh thu trăm tỷ giỏi lắm được tỷ lệ là 1 hoặc 2/40 phim. Vậy những phim còn lại ra sao?

Phim "chết" cơ bản vì chất lượng

Thực tế là khi công bố về con số doanh thu "thảm bại" của "Người cần quên phải nhớ", nhà sản xuất nổi tiếng Charlie thẳng thắn thừa nhận rằng, dù lí do này hay lí do khác thì phim của anh và đạo diễn Đức Thịnh chưa chạm đến cảm xúc của khán giả. Anh thẳng thắn cho rằng phim thất bại về cơ bản vẫn là chất lượng. Và cũng khẳng định làm phim thì đương nhiên có thắng có thua, đó là điều bình thường phải chấp nhận.

"Vì vậy, tôi không quá vui khi phim thành công, nhưng đồng thời không quá buồn nếu phim thất bại. Mỗi thất bại đều cho mình cơ hội học hỏi, bài học. Từ đó, tôi có thể làm tốt hơn ở những bộ phim sau. Tôi không nghĩ "Người cần quên phải nhớ là một bộ phim tồi tệ". Nhưng nó không đáp ứng được nhu cầu của khán giả" - Charlie Nguyễn nói.

Anh khẳng định có nhiều yếu tố dẫn tới việc một bộ phim không thành công. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là chất lượng tác phẩm.

Đầu năm 2021, nhiều phim đầu tư tiền hàng chục tỷ, nhưng lỗ quá lớn, trong đó có "Người cần quên phải nhớ", "Võ sinh đại chiến", "Cậu Vàng" và mới đây nhất là cái tên mới tinh gia nhập "câu lạc bộ phim thua lỗ": "Sám hối" do Bình Minh đóng chính. Tương tự các phim đầu tư lớn, "Sám hối" được quảng cáo đầu tư hơn 50 tỷ, nhưng chất lượng nội dung khiến khán giả cảm thấy 50 tỷ ấy không ... đáng.

"Sám hối" tiếp tục là phim đầu tư cao (50 tỷ) nhưng bị chê chất lượng chưa được như mong đợi (Ảnh: ĐPCC)

Thay vì trông đợi vào một bộ phim võ thuật hoành tráng thì phim thiên về diễn biến tâm lý nhiều hơn, và mang cốt cách của một ê - kíp phim đến từ Ấn Độ nên những chuyển biến tâm lý có phần phi lý và có đôi chỗ lê thê của phim bị chê không tiếc lời. Và công bằng mà nói, ở phim Việt, hiệu ứng khen truyền miệng rất có hiệu quả, và chê truyền miệng cũng như vậy. Khán giả rất khó bỏ tiền để đi xem một bộ phim bị chê được.

Như vậy, đầu năm 2021, phim Việt ra rạp và dự kiến ra rạp cũng không phải quá ít ỏi, nếu tính cả lịch chiếu tết 2021, con số cũng ngót nghét 10 phim mà chưa thấy phim nào có doanh thu khả quan. Vậy chuyện Lý Hải nói về việc làm phim "chết như ngả rạ" chắc chắn không sai được.

Là bởi vì chúng ta hay bị các con số lấn át thực tại. Phim đạt hơn trăm tỷ dẫu ít ỏi nhưng đã át hết thực tế là nhiều phim lỗ, lỗ nhiều hơn thắng. Và nhiều phim thua lỗ lại là minh chứng rõ ràng nhất cho việc... chất lượng phim Việt cơ bản chưa thể đồng đều và còn rất nhiều điều đáng nói.