Covid-19 bủa vây trẻ nhỏ

Ở thời điểm tồi tệ nhất trong cuộc đời, khi con trai sơ sinh chật vật thở và sắp được đặt nội khí quản, Catherine Perrilloux bất lực quay mặt đi và cầu nguyện.Bé Junior mới hai tháng tuổi, mắc Covid-19 khá nặng.

“Tôi thấy y bác sĩ đi quanh phòng với chiếc máy thở, sau đó họ kéo ống nội khí quản ra và tôi bắt đầu mất kiểm soát. Tôi chẳng thể nói gì, chẳng thể làm gì khiến mọi thứ tốt hơn. Tất cả tê liệt”, Perrilloux, trưởng khoa tại một trường tư, nhớ lại hình ảnh trong phòng bệnh của con trai vào tuần trước.

Cảnh tượng này liên tục diễn ra trong tháng qua tại Bệnh viện Nhi đồng New Orleans, nơi khoa hồi sức tích cực (ICU) chật cứng trẻ mắc Covid-19. Y tá chạy đua giữa nhiều bệnh nhân. Một trẻ phải điều trị bằng tim phổi nhân tạo (ECMO), phương pháp cứu sinh cuối cùng khi máy thở không còn hiệu quả, điều hầu như chưa từng thấy ở bệnh nhi Covid-19 trước đó.

“Chúng ta từng nghĩ ‘may quá virus không lây sang bọn trẻ, chẳng ai có thể chịu đựng điều này. Giờ thì tua nhanh đến hiện tại, căn bệnh đã tìm đến trẻ em rồi”, Mark Melancon, y tá lâu năm tại bệnh viện, nhớ lại thời kỳ đầu đại dịch.

Theo ông Melancon, trước mùa hè, bệnh viện chỉ điều trị khoảng một đến hai bệnh nhi Covid-19 cùng lúc. Giờ đây, các em nhập viện liên tục, nồng độ oxy giảm xuống mức thấp mà không thể can thiệp tối đa.

Do biến thể Delta, các bệnh viện nhi ở Mỹ tiếp nhận nhiều trẻ mắc Covid-19 hơn. Giới chức y tế liên bang vật lộn với mối lo mới: trẻ em chưa đủ điều kiện tiêm chủng ở các điểm nóng có nguy cơ lây nhiễm cao hơn bất cứ thời điểm nào khác của đại dịch.

Louisiana là khu vực đáng ngại nhất. Tỷ lệ ca mắc mới hàng ngày cao nhất cả nước, song chỉ 40% dân số đã tiêm đủ hai liều vaccine. Trẻ em trở thành đối tượng gặp rủi ro cao, đặc biệt khi năm học mới bắt đầu.

Junior, con trai hai tháng tuổi của Catherine Perrilloux phải thở máy do mắc Covid-19, tháng 8/2021. Ảnh: NY Times

Các nhà khoa học cho biết hầu hết trẻ mắc Covid-19 chỉ có triệu chứng nhẹ. Hiện không đủ bằng chứng để kết luận Delta khiến các em diễn tiến nặng hơn những biến thể khác. Y bác sĩ tại Bệnh viện Nhi đồng tình với nhận định này.

Theresa Sokol, chuyên gia dịch tễ hàng đầu của Louisiana, cho rằng người dưới 18 tuổi có tỷ lệ dương tính nCoV cao nhất trong bang, chiếm phần đáng kể các ca lây truyền, nhiều trường hợp có thể chưa được phát hiện.

“Nhiều ngày trôi qua với những câu hỏi xoay vần: ‘Chúng ta không đủ giường bệnh, làm thế nào để sắp xếp các bệnh nhi và có thêm giường trống?”, Devon H. Relle, y tá tại Bệnh viện Nhi đồng New Orleans, cho biết.

Bệnh viện cũng đón lượng bệnh nhân nhiễm virus hợp bào hô hấp (RSV) sớm hơn thông thường. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng tương tự Covid-19, tạo thêm sức ép cho cơ sở y tế.

Làn sóng Covid-19 tại Bệnh viện Nhi đồng trở nên dữ dội hơn trong tháng này. Chính quyền phải cử đội y bác sĩ liên bang, gồm các thành viên từ Hệ thống Y tế Thảm họa Quốc gia, thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, đến hỗ trợ. Nhóm 14 người gồm một bác sĩ, một y tá hành nghề (y tá đã học lên cao hơn), nhân viên y tế, nhà trị liệu hô hấp và một dược sĩ.

Y tá Anne Barylick, được phân công tiếp nhận bệnh nhân tại khoa cấp cứu, chia sẻ: “Covid-19 giờ trở thành căn bệnh phổ biến đến mức dường như bạn không cần tiếp xúc trực tiếp (cũng mắc), vì nó ở mọi nơi. Nếu xét theo con số thống kê, có thể gặp virus ở bất cứ đâu”.

Tiến sĩ Mark W. Kline, giám đốc y tế của bệnh viện, cho biết tình trạng đông đúc đe doạ khâu chăm sóc sức khỏe cho trẻ em trong khu vực. Theo ông, đây là một trong số ít bệnh viện nhi tiên tiến ở Louisiana và các bang giáp ranh. Người dân có ít lựa chọn khác cho dịch vụ nhi khoa chuyên biệt.

Y tá Barylick từng được điều động đến New Orleans sau cơn bão Katrina. Song theo cô, hai trải nghiệm hoàn toàn khác biệt. Thay vì điều trị trong các bệnh viện dã chiến hoặc phòng khám lưu động sau thảm họa thiên nhiên, cô và các đồng nghiệp làm việc trong bệnh viện thông thường. Họ luân phiên với các y tá sẵn có để phân loại bệnh nhân nhỏ tuổi, đón các em vào phòng cấp cứu và xem xét chúng có nhiễm nCoV hay không.

“Tôi chưa từng thấy cả khoa trông mệt mỏi hay buồn bã đến vậy”, Adele K. Evans, trưởng nhóm đặt nội khí quản, chia sẻ. Khoảng 60 nhân viên y tế phải cách ly tuần trước. Bà gọi đây là khoảnh khắc khó khăn nhất trong lịch sử bệnh viện.

Theo y tá Barylick, rất khó để dự đoán bệnh nhi nào trong số ca mắc Covid-19 sẽ hồi phục. May mắn, nhiều em có kết quả tốt.

“Tôi không muốn bất cứ đứa trẻ nào mắc bệnh, vì tôi không thể đảm bảo con bạn không gặp vấn đề gì. Song theo số liệu chung, các em hồi phục tốt”, bà nói.

Những bệnh nhân Covid-19 yếu nhất cũng có triệu chứng nghiêm trọng như người lớn. Các em phải vật lộn để thở oxy. Nhiều trẻ có bệnh nền. Bác sĩ không thể giải thích trường hợp chuyển nặng ở một số em khác.

“Thành thật mà nói, bạn không thể cho họ (gia đình bệnh nhân) thấy đây là tình huống còn nhiều điều chưa sáng tỏ. Bạn phải thể hiện sự tự tin”, y tá Melancon chia sẻ.

Nhân viên y tế trong khu hồi sức tích cực của Bệnh viện Nhi đồng New Orleans, tháng 8/2021. Ảnh: NY Times

Y bác sĩ cho biết Covid-19 đã thay đổi cách điều phối bệnh nhi. Họ buộc phải “phân cụm” điều trị bằng cách giãn thời gian thăm khám, tăng số lượng bác sĩ mỗi lần vào phòng bệnh. Angela Seput, giám đốc khoa hồi sức tích cực, cho biết điều này có nghĩa đôi khi các em phải ở một mình. Với môi trường lây nhiễm cao, gia đình không thể ở gần ICU và yêu cầu giúp đỡ nữa.

Theo các nhân viên y tế, lý do trẻ nhiễm nCoV rất đơn giản: cha mẹ, người thân và bạn bè chưa tiêm chủng, không đeo khẩu trang.

“Tôi phải thỏa hiệp với những người không làm những việc lẽ ra họ nên làm. Trong khi những đứa trẻ này lại phải chịu trận. Không phải tôi chấp nhận điều đó, nhưng nếu quá tức giận, có lẽ tôi sẽ đi khắp nơi để chỉ trích mọi người, trong siêu thị Walmart, ở đây, ở kia, ở mọi nơi”, ông Melancon nói.

“Tôi không thể nói với họ ‘ Sao bạn không cho con cách ly”, ông tiếp tục. “Chúng tôi chỉ dám nói ‘Con bạn mắc Covid-19 rồi. Virus ăn vào phổi. Con bạn rất yếu. Chúng tôi sẽ cố hết sức điều trị cho cháu”.

Dưới sảnh bệnh viện, mọi người truyền tai tin tốt: Tình trạng của Junior đã được cải thiện. Chị gái cậu bé, 15 tháng tuổi, chỉ bị cảm nhẹ.

Một ngày sau, cô Perrilloux và chồng, vừa tiêm phòng đầy đủ, trở lại bệnh viện. Chồng cô dương tính nCoV. Anh khó thở dù đã dùng máy oxy lưu lượng cao. Anh phải đặt nội khí quản ngay hôm sau.

Tuần trước, Perrilloux ăn ngủ trong phòng con trai. Trước khi thiếp đi, cô nhẹ nhàng vuốt mái tóc nâu của Junior, cố gắng không chạm vào máy móc xung quanh.

8h sáng 21/8, bệnh viện thông báo cậu bé có thể rút nội khí quản và chuyển sang thở oxy. Đến 10h30, khi đội ICU tháo ống thở của Junior, nhiều người reo lên khe khẽ.

“Ổn mà, không sao đâu”, Perrilloux nhẹ nhàng nói với con mình. Junior rời ICU hôm 24/8, nhưng vẫn cần nằm viện và thở oxy nồng độ cao.