Cơ quan chống tham nhũng Ukraine khám xét nhà của Chánh văn phòng Tổng thống

Theo AP, các đơn vị chống tham nhũng Ukraine ngày 28/11 đã tiến hành khám xét nhà riêng và được cho là cả văn phòng làm việc của ông Andriy Yermak , Chánh văn phòng Tổng thống Zelensky , trong bối cảnh Kiev đang phải xử lý đồng thời áp lực chiến sự, sức ép chính trị nội bộ và yêu cầu từ Mỹ trong các đề xuất hòa bình.

Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, Andriy Yermak . Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN

Theo thông báo từ Cục Chống tham nhũng Quốc gia và Viện Công tố Chống tham nhũng, cuộc khám xét nằm trong chuỗi điều tra tham nhũng trị giá 100 triệu USD trong lĩnh vực năng lượng, vốn đã khiến hai bộ trưởng phải từ chức thời gian qua.

Ông Yermak xác nhận trên Telegram rằng lực lượng điều tra đã tới căn hộ của ông trong khuôn viên Phủ Tổng thống tại trung tâm Kiev và cho biết ông hợp tác đầy đủ, có luật sư chứng kiến. Giới truyền thông tại Kiev dẫn nguồn tin cho biết văn phòng làm việc của ông Yermak cũng bị khám xét, dù cơ quan điều tra từ chối bình luận về vấn đề này.

Theo các điều tra viên, người bị cáo buộc đóng vai trò chủ mưu trong vụ án là ông Timur Mindich, một cựu doanh nhân và đối tác kinh doanh cũ của Tổng thống Zelensky . Ông Mindich đã rời khỏi Ukraine và nhiều khả năng sẽ bị xét xử vắng mặt.

Vụ án cũng khiến hệ thống chính trị Ukraine chấn động, khi ba cựu hoặc đương kim phó chánh văn phòng từng làm việc dưới quyền ông Yermak đều dính vào điều tra sai phạm tài chính. Cụ thể, ông Oleh Tatarov và ông Rostyslav Shurma đã rời nhiệm sở năm 2024 sau khi bị điều tra về tham nhũng. Một trường hợp khác là ông Andriy Smyrnov hiện vẫn làm việc tại Văn phòng Tổng thống dù bị cáo buộc nhận hối lộ và lợi dụng chức vụ. Những diễn biến này củng cố lo ngại về tình trạng lạm quyền trong bộ máy điều hành trung ương của Ukraine.

Vụ khám xét diễn ra trong thời điểm nhạy cảm đối với Tổng thống Zelensky, khi ông tìm cách duy trì sự ủng hộ quân sự và tài chính từ phương Tây, đồng thời thúc đẩy tiến trình đàm phán gia nhập Liên minh châu Âu (EU). EU nhiều lần yêu cầu Kiev xử lý dứt điểm tham nhũng trong hệ thống công quyền. Vừa qua, ông Zelensky còn phải đối mặt với sự phản ứng mạnh từ chính các nghị sĩ thuộc đảng cầm quyền sau khi chi tiết cuộc điều tra trong ngành năng lượng được công bố.

Dù ông Yermak không bị cáo buộc sai phạm, nhiều nghị sĩ cho rằng ông nên chịu trách nhiệm chính trị để khôi phục niềm tin công chúng. Một số cảnh báo khả năng đảng cầm quyền bị chia rẽ nếu Tổng thống không miễn nhiệm nhân vật quyền lực này. Tuy nhiên, ông Zelensky đã bác bỏ gây sức ép lên cộng sự thân cận nhất, đồng thời kêu gọi người dân “chấm dứt các trò chơi chính trị” trong bối cảnh Mỹ thúc giục Ukraine xem xét một lộ trình thỏa thuận với Nga.

Ông Yermak, một luật sư lấn sân sang lĩnh vực sản xuất truyền hình, gặp ông Zelensky hơn 15 năm trước khi Tổng thống Ukraine còn là một diễn viên nổi tiếng. Sau khi ông Zelensky đắc cử năm 2019, Yermak phụ trách đối ngoại và được bổ nhiệm làm Chánh văn phòng vào tháng 2/2020. Từ khi chiến sự bùng nổ tháng 2/2022, ông luôn tháp tùng Tổng thống trong mọi chuyến công du nước ngoài và được xem là “người gác cổng” của Phủ Tổng thống, có ảnh hưởng lớn tới công tác bổ nhiệm nhân sự cấp cao.

Vụ khám xét ngày 28/11 cho thấy chiến dịch chống tham nhũng của Ukraine đã tiến sát tầng nấc quyền lực gần nhất của Tổng thống. Diễn biến này dự kiến gây thêm sức ép chính trị nội bộ, đồng thời làm phức tạp nỗ lực của Kiev trong việc duy trì sự ủng hộ từ Mỹ và châu Âu.