Cô giáo Thái mang chữ đến bản Mông
Hơn 16 năm miệt mài bám bản, bám trường, cô giáo Cà Thị Xuấn (Hiệu trưởng Trường Mầm non Sa Dung, xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) đã có không biết bao nhiêu kỷ niệm với đám trò nghèo.
“Mẹ” hiền Cà Thị Xuấn chăm sóc cho trẻ từ bữa ăn…
“Hồi 2006, một lần đến điểm bản em bị ngã xe, ngất lịm đi. Tỉnh dậy thấy mình đang nằm giữa đường. Bánh xe cong hình số 8, không thể đi được… Chuyện ngã xe thì như cơm bữa. Khó khăn là vậy nhưng em chưa khi nào nghĩ đến việc bỏ nghề”, cô Cà Thị Xuấn chia sẻ.
Trò dạy cô tập nói…
Hơn 16 năm miệt mài bám bản, bám trường, cô giáo Cà Thị Xuấn (Hiệu trưởng Trường Mầm non Sa Dung, xã Sa Dung, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên) đã có không biết bao nhiêu kỷ niệm với đám trò nghèo ở khắp các bản vùng cao trong xã.
Trong căn nhà công vụ được dựng tạm bằng những nếp gỗ cũ ọp ẹp mỗi khi gió thổi mạnh, cô Xuấn đưa chúng tôi trở về thời điểm 16 năm trước, khi cô mới bước chân vào nghề.
“Em cũng chẳng biết vì sao lại yêu nghề giáo đến thế. Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường em thấy cô giáo giảng bài và cứ thích mãi cái hình ảnh người giáo viên. Và thế là khao khát được đứng trên bục giảng. Em đã đăng ký tham gia khóa học sư phạm mầm non đầu tiên của Trường Cao đẳng Sư phạm tỉnh. Ra trường vẫn hừng hực khí thế của tuổ.i trẻ, tình nguyện xin vào vùng khó công tác. Lúc đó Sa Dung là xã khó khăn nhất huyện. Nhận quyết định rồi là cứ đi thôi, chẳng ngần ngại gì cả”, cô Xuấn bộc bạch.
Năm 2005 khi huyện Điện Biên Đông được chia tách và thành lập mới tròn 10 năm, toàn huyện nhìn đâu cũng thấy đói nghèo, tăm tối. Không điện, không đường, không trường… Những giáo viên như cô Xuấn “nếm” đủ cả.
“Hồi đó chẳng có điện. Chúng em soạn giáo án thì dùng đèn dầu. Những hôm hết dầu còn lấy cả dầu mazut ở xe máy ra mà thắp. Vì cái bạt dứa được che khắp phòng cho gió đỡ lùa vào, thế là cả đêm hít khói. Sáng dậy, nhìn mặt ai cũng nhem nhuốc. Buồn cười lắm ý!” – cô Xuấn vui vẻ kể lại.
Cô giáo Cà Thị Xuấn sinh năm 1983, tại xã Thanh Minh, thành phố Điện Biên Phủ, tỉnh Điện Biên. Cũng bởi niềm yêu nghề, mến trẻ nên cô đã bỏ lại phố thị phía sau lưng, đến với đám trẻ vùng cao để thực hiện ước mơ dạy chữ. Oái oăm thay, cô là người Thái, lại xung phong đến địa bàn có nhiều dân tộc Mông sinh sống để dạy học. Chính điều này đã khiến cho cô có thêm nhiều nghị lực để phấn đấu.
“Ban đầu còn chẳng biết tiếng Mông, chẳng biết giao tiếp với các em thế nào nên em đã nhờ các anh chị ở trường dạy cho những tiếng cơ bản. Trường thì đang gộp 3 cấp: Mầm non, tiểu học và THCS, chưa có trường riêng nên nhiều anh chị ở cấp Tiểu học, THCS họ biết tiếng Mông nhiều hơn vì giao tiếp với học sinh lớn. Các anh chị dạy cho những câu nói đơn giản như: vào lớp, ra chơi, xin đi ra ngoài vệ sinh, ăn cơm… hay như cách dặn học sinh ngày mai đến lớp… Cứ thế em giao tiếp với học sinh và các em cũng không còn sợ cô giáo như hồi đầu”, cô Xuấn bộc bạch.
Video đang HOT
Trên lớp, cô dạy học sinh chữ. Ngoài giờ ra chơi, trò lại dạy cô tiếng địa phương. Cứ thế, khi vốn ngôn ngữ địa phương “dày” lên, cô Xuấn dần hiểu, biết văn hóa, thói quen và “thuần hóa” đám trò nhỏ. Việc vận động học sinh đến lớp học bài cũng thuận lợi và hiệu quả hơn.
… đến giấc ngủ.
Ngã vực như cơm bữa…
15 năm trôi qua, song cho đến tận hôm nay cô Xuấn cũng không thể quên được cái lần định mệnh khi cô cố gắng đội mưa lên trường. Đó là lúc cô đang phụ trách lớp học ở điểm trường Thẩm Mỹ, một điểm bản khó khăn nhất của Trường Mầm non Ban Mai lúc bấy giờ.
“Với giáo viên vùng cao như chúng em, chuyện ngã xe, rơi vực thì như cơm bữa ấy mà. Em cứ nhớ mãi một lần, đó là hồi 2006. Hôm đó trời mưa, em cố gắng lên trường thì bị ngã do đường đất trơn trượt. May mà không rơi xuống vực. Ngã xong, em chẳng nhớ gì vì đã ngất lịm đi từ lúc nào cũng không biết. Khi tỉnh dậy thấy mình đang nằm giữa đường. Chiếc bánh xe cong hình số 8, không thể đi được nữa. Chờ mãi có một anh cùng trường đi qua, hai anh em dắt xe về tận trung tâm để băng bó vết thương…Vất vả, khó khăn như vậy, song em chưa khi nào nghĩ đến việc bỏ nghề bởi đó là ước mơ của em”, cô Xuấn chia sẻ.
Năm 2007, Trường Mầm non Ban Mai, xã Sa Dung được chia tách và thành lập mới. Cả trường có 7 điểm trường lẻ ở 7 bản vùng cao. Điể.m gần trung tâm nhất là 6km, xa hơn là khoảng hơn 20km. Trường có bao nhiêu điểm bản thì cô Xuấn đi dạy gần hết. Suốt bao nhiêu năm tháng “nếm mật, nằm gai” cùng với những đóng góp quan trọng trong việc dạy chữ, huy động trẻ đến trường, năm 2012 cô được cấp trên giao cho làm phó hiệu trưởng. Hai năm sau cô được bổ nhiệm làm Hiệu trưởng, nay là Trường Mầm non Sa Dung, xã Sa Dung.
Với cương vị Hiệu trưởng Nhà trường, cô Xuấn đã truyền đạt hết kinh nghiệm bản thân tích lũy được cho những đồng nghiệp đi sau. Tất cả chỉ với mong muốn con em đồng bào dân tộc thiểu số đến trường nhiều hơn. Mong muốn các con có được cái chữ, có được kiến thức để tương lai tươi sáng hơn.
“Ở đây các cháu đầu cấp còn rụt rè, nhút nhát. Trẻ lần đầu đến lớp gặp cô giáo lạ khóc mãi không chịu ở lại lớp. Vì thế các cô giáo phải linh động, tạo điều kiện cho phụ huynh ngồi cùng để cho các bé yên tâm. Dần dần, khi các cháu quen thì bố mẹ hoàn toàn yên tâm giao con cho cô giáo dạy học. Nếu như giáo viên trẻ mà nguyên tắc quá thì sẽ không thể “thuần hóa” được học trò đâu”, cô Xuấn nói thêm.
“Trái ngọt” sau những tháng ngày gắn bó với sự nghiệp giáo dục của cô Xuấn chính là những lứa “măng non” khỏe mạnh, tự tin. Phụ huynh cũng yên tâm và tin tưởng khi gửi con đến trường. Ghi nhận những nỗ lực và kết quả đạt được của cá nhân, năm học 2019 – 2020 cô giáo Cà Thị Xuấn đã vinh dự được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên. Đó là niềm vinh dự và cũng là niềm tự hào, giúp cô có thêm động lực, tiếp tục yêu trường, bám bản, “ươm mầm” tương lai nơi mảnh đất đầy khó khăn, gian khổ này.
Cô giáo trường biên giới vui mừng vì câu chuyện thật được ghi nhận, lan tỏa
"Nhận tin bài viết đạt giải, tôi mừng lắm! Đây là cuộc thi lớn, nghĩa là sẽ có nhiều người biết đến ngôi trường dân tộc bán trú ở vùng biên giới xa xôi, biết đến thầy hiệu trưởng tâm huyết, hết lòng vì học sinh".
Cô Trần Thị Thu Hiền - GV Trường PT DTBT THCS Nậm Típ (Kỳ Sơn, Nghệ An) đạt giải cuộc thi viết "Những tấm gương tâm huyết, sáng tạo học và làm theo lời Bác".
Đó là chia sẻ của cô Trần Thị Thu Hiền, một trong những tác giả đạt giải cuộc thi viết "Những tấm gương tâm huyết, sáng tạo học và làm theo lời Bác" năm học 2020 - 2021. Tác phẩm của cô mang tên "Thầy hiệu trưởng vùng cao tâm huyết với sự nghiệp trồng người". "Nhân vật" trong bài chính là thầy hiệu trưởng nơi cô Hiền dạy học - ngôi trường vùng biên giới khó khăn bậc nhất Nghệ An, nằm dưới nóc nhà của dãy Trường Sơn hùng vĩ.
Cảm xúc từ tâm huyết của thầy hiệu trưởng
Cô Trần Thị Thu Hiền hiện là giáo viên môn Ngữ văn Trường Phổ thông DTBT THCS Nậm Típ (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An). Nhưng cô chỉ mới về đây nhận công tác hơn 1 năm. Trước đó, cô đã từng có gần 15 năm dạy học tại Na Ngoi, cũng là một xã biên giới nằm dưới nóc nhà dãy Trường Sơn.
Khi nhận nhiệm vụ ở đơn vị mới, cô Hiền không khỏi lo lắng. "Tôi có gọi cho hiệu trưởng là thầy Nguyễn Công Danh, và được thầy động viên, khích lệ "cứ sang đi, có khó khăn gì sẽ cùng nhau chia sẻ, giải quyết". Bên cạnh đó, đồng nghiệp cũng đón nhận và giúp đỡ tôi nhiệt tình từ công việc đến sinh hoạt.
Thời gian đầu, tôi được tạo điều kiện ở nhà công vụ trong trường. Sau đó, do còn nuôi con nhỏ, nên tôi ra ngoài thuê nhà dân ở gần đơn vị bộ đội biên phòng của chồng, cách trường khoảng 4 - 5km", cô Hiền cho biết.
Cô Trần Thị Thu Hiền cùng nữ đồng nghiệp tại Trường PT DTBT THCS Nậm Típ (huyện Kỳ Sơn, Nghệ An)
Ngôi trường mang tên con sông Nậm Típ dành cho học sinh 2 xã Mường Típ và Mường Ải. Trường có 417 học sinh nhưng có tới 301 em ở bán trú, chiếm hơn 75%. Lớp 7B của cô Hiền chủ nhiệm cũng có tới 27/33 học sinh bán trú, chỉ có 6 em nhà gần trường tự đi về. Học sinh bán trú được hưởng chế độ theo Nghị định 116 với mức hỗ trợ bằng 50% tháng lương cơ bản và 15kg gạo/học sinh/tháng. Số kinh phí này để đảm bảo nuôi ăn ở cho học sinh từ thứ 2 đến thứ 6 rất vất vả. Đặc biệt là các em đang "tuổi ăn tuổ.i lớn".
Vì vậy, nhà trường tăng gia sản xuất để thêm thức ăn cho học sinh, và thầy hiệu trưởng Nguyễn Công Danh chính là người tiên phong. Để có vườn rau cho trò, thầy cô phải lội sang bên kia sông, khai hoang, cuốc đất. Chỉ ở gần sông mới có nước tưới. Thời gian rảnh, thầy Danh lại miệt mài lên nương. Vựa rau của thầy trò cứ thế ngày một rộng hơn.
Vườn rau xanh tốt do thầy cô Nguyễn Công Danh - Hiệu trưởng Trường PT DTBT THCS Nậm Típ khởi xướng và duy trì nhiều năm học
So với Na Ngoi, dù cũng là vùng biên giới, nhưng thời tiết, khí hậu ở 2 xã này khắc nghiệt hơn. Mùa hè nắng nóng, mùa mưa thường trực đối mặt với lũ quét, lũ ống. Ấy vậy mà vườn lúc nào cũng xanh tốt. Ngoài ra, trường còn nuôi hàng chục con lợn, thả gà, đào ao nuôi cá, ếch... để có thực phẩm tươi sạch cho trò.
"Tôi nhớ khi mới khai giảng xong, cũng đang vào mùa mưa lũ. Nước sông suối dâng cao, chảy xiết. Cô giáo và học sinh không dám sang bên vườn rau. Vậy mà thầy hiệu trưởng xắn quần, lội qua nước lớn để hái rau cho trò. Có lần thầy về quê ở huyện Tân Kỳ, chỉ lo mang theo 1 bì cây giống để trồng vụ mới. Hình ảnh ấy khiến tôi xúc động, ấn tượng mãi. Dù chỉ mới đến công tác ở trường, nhưng tôi cảm nhận được đó là người thầy cực kỳ tâm huyết, lo lắng cho học sinh từ những điều nhỏ nhất", cô Hiền kể.
Mừng vì câu chuyện thật được công nhận, lan tỏa
Năm học 2020 - 2021, Bộ GD&ĐT phát động cuộc thi viết Những tấm gương tâm huyết, sáng tạo học và làm theo lời Bác. Thông tin cuộc thi cũng được Phòng GD&ĐT huyện Kỳ Sơn, Nghệ An gửi về các trường học trực thuộc. "Đọc thể lệ, tôi nghĩ ngay đến việc viết về thầy Danh. Đó thực sự là một tấm gương lớn để những giáo viên như chúng tôi noi theo", cô Hiền nói.
Ngôi trường vùng biên giới này có tới 75% học sinh bán trú
Thời gian về trường, cô Hiền thực hiện nhiệm vụ chuyên môn theo phân công và được ban giám hiệu quan tâm hướng dẫn. Đối với công tác bán trú, dù ở trọ xa trường, cô Hiền vẫn nhận lịch trực quản lý học sinh. Trường PT DTBT THCS Nậm Típ có học sinh ở cả 3 thành phần dân tộc, Khơ Mú, Thái, Mông. Trong đó hộ nghèo chiếm tới 90%. Hòa nhập vào môi trường mới, cô cho biết sự tận tâm, nhiệt huyết với học sinh của giáo viên nhà trường được truyền lửa từ thầy hiệu trưởng.
"Đến nay, gần về hưu thầy vẫn đang "cắm bản", dành phần lớn thời gian cho học sinh 2 xã biên giới Mường Típ, Mường Ải. Và cuộc thi của Bộ GD&ĐT, Báo Giáo dục và Thời đại tổ chức là dịp để tôi được nói những diều mình chứng kiến, cảm nhận. Và cứ thế tôi viết ra rất nhanh", cô Hiền nói.
Người báo tin kết quả dự thi cho cô Hiền cũng chính là thầy Danh. "Hôm đó, tôi được thầy gọi điện chúc mừng, thông báo bài viết của mình đạt giải. Lúc đó, cảm xúc của tôi khó tả lắm, không dám tin, còn hỏi lại - "Có thật không thầy, thầy có... lừa em không"! Thầy giải thích do số điện thoại của tôi không liên lạc được, nên ban tổ chức gọi về cho Phòng GD&ĐT nhờ thông báo với nhà trường và tác giả. Lúc ấy tôi mới tin bài viết của mình đạt giải, và gọi báo tin cho mọi người", cô Hiền nhớ lại.
Thầy Nguyễn Công Danh (đeo phù hiệu) giới thiệu với lãnh đạo tỉnh Nghệ An thăm bếp ăn bán trú của nhà trường
Cô Hiền cũng tâm sự, khi đặt bút viết, cô nghĩ mình chỉ là một giáo viên dạy văn bình thường ở một ngôi trường vùng sâu vùng xa. Chắc hẳn có nhiều người giỏi giang, tài năng hơn. Nhưng cô cứ viết bằng cảm xúc của mình, bằng những sự việc thực diễn ra hằng ngày. Câu chuyện về trường Nậm Típ, về thầy hiệu trưởng Nguyễn Công Danh là có thật chứ không phải hư cấu, tưởng tượng thêm vào. Khi gửi bài dự thi, cô cũng thầm ước mình được giải. Và giờ đây, điều ước đó đã thành sự thật.
Cô giáo vùng cao tâm sự thêm, dù chưa biết đạt giải gì, nhưng biết tin được giải đối với cô đã là một niềm vui to lớn, để cô chia sẻ với gia đình, đồng nghiệp, học sinh. "Cuộc thi được tổ chức trên toàn quốc, nghĩa là những gì mình viết được ghi nhận, nhiều người sẽ biết đến ngôi trường dân tộc bán trú ở vùng biên giới xa xôi, biết thầy hiệu trưởng tâm huyết, hết lòng vì học sinh. Đó cũng là ý nghĩa lớn nhất mà tôi nhận được" - cô Hiền bày tỏ.
Gặp thầy giáo tình nguyện lên "gieo chữ" ở nơi biên viễn Nói về những khó khăn của giáo dục vùng biên là vô cùng. Câu chuyện thầy giáo Lê Đỗ Tuấn (SN 1983, giáo viên trường THCS Yên Khương, huyện Lang Chánh) với những năm tháng bám bản, bám lớp, vận động con em đến trường được ví như một cổ tích trong cảm mến của bà con vùng biên. Sinh ra và lớn...