Chuyên gia nhận định tình hình Biển Đen sau vụ Nga bắn cảnh cáo tàu hàng

Các chuyên gia nhận định sau vụ Nga bắn cảnh cáo tàu hàng ở Biển Đen, vùng biển này có thể trở nên căng thẳng hơn.

Tàu Sukru Okan. Ảnh: Reuters

Theo tờ New York Times ngày 14/8, Bộ Quốc phòng Nga đã thông báo về động thái liên quan tàu hàng Sukru Okan khi cho biết rằng tàu tuần tra Vasily Bykov đã bắn vũ khí tự động vào tàu hàng treo cờ Palau này sau khi thuyền trưởng con tàu này không phản hồi yêu cầu dừng lại để kiểm tra.

Nga cho biết con tàu Sukru Okan đang trên đường tới cảng Izmail của Ukraine. Dữ liệu của công ty Refinitiv cho thấy con tàu Sukru Okan đang ở gần bờ biển Bulgaria và hướng tới cảng Sulina của Romania.

Bộ Quốc phòng Nga nói: “Để buộc tàu dừng lại, vũ khí tự động đã khai hỏa cảnh cáo”. Bộ này cho biết quân đội Nga đã lên tàu Sukru Okan với sự hỗ trợ của trực thăng Ka-29. Sau khi nhóm kiểm tra hoàn thành công việc trên tàu, tàu Sukru Okan tiếp tục hành trình đến cảng Izmail.

Vẫn còn phải xem động thái của Nga có thể ảnh hưởng như thế nào đến tình hình vận chuyển ngũ cốc bằng đường biển từ Ukraine, nhưng một số nhà phân tích và giám đốc điều hành ngành vận tải biển cho biết họ nghĩ rằng sự kiện này sẽ không ảnh hưởng lớn đến hoạt động thương mại vốn đã bị hạn chế một phần do xung đột Nga – Ukraine.

Tàu tuần tra Nga Vasily Bykov. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, các nhà phân tích phương Tây cảnh báo sự việc phản ánh căng thẳng gia tăng trên Biển Đen, có thể leo thang thành bạo lực liên quan đến các nước không trực tiếp tham gia xung đột Nga – Ukraine. Cảnh báo của Nga vào tháng trước về việc coi tàu vận tải biển của nước thứ ba là thù địch làm dấy lên lo ngại về các cuộc đụng độ vũ trang. Từ đó, lực lượng máy bay không người lái hải quân của Ukraine đã tiến hành một số cuộc tấn công vào tàu chiến Nga.

Từ khi rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen, Nga đã tăng cường tấn công các cảng ở khu vực này đặc biệt là Odessa. Khi các cảng chính của Ukraine bị đóng cửa, hoạt động vận chuyển ngũ cốc xuất khẩu chỉ được diễn ra trên sông Danube thông qua các cảng nhỏ hơn.

Ông Andrey Sizov, Giám đốc công ty tư vấn thị trường ngũ cốc ở Biển Đen SovEcon, cho biết động thái của Nga sẽ gây lo ngại về tính khả thi của tuyến đường qua đây nhưng không có khả năng khiến các hãng vận tải thay đổi tuyến đường. Ông Sizov nói: “Đó chỉ là một lời nhắc nhở nữa rằng có một cuộc chiến đang diễn ra ở khu vực đó”.

Trong một tuyên bố ngày 14/8, Bộ Ngoại giao Ukraine đã kêu gọi cộng đồng quốc tế có hành động quyết đoán trước động thái của Nga. Trong khi đó, Nga cho biết họ có quyền hợp pháp để chặn và kiểm tra con tàu.

Hầu hết các tàu đến hoặc đi từ Ukraine hiện nay thường tránh các vùng ven biển Ukraine, thay vào đó đi qua một nhánh của sông Danube đổ ra Sulina, Romania. Các trang web theo dõi giao thông hàng hải thường cho thấy hàng chục tàu tập trung ngoài khơi Sulina. Ở thượng nguồn, nhánh đó nối với thân chính của sông Danube, nơi tạo thành biên giới với Ukraine và có một số cảng sông.

Các con tàu đi và đến Ukraine qua sông Danube thường bám sát bờ biển Biển Đen của Bulgaria, Romania và Thổ Nhĩ Kỳ, ở trong lãnh hải của các quốc gia đó để tránh bị chặn. Tuy nhiên, theo dữ liệu của bộ liên lạc Sukru Okan, tàu này vừa vượt ra ngoài lãnh hải Thổ Nhĩ Kỳ thì bị chặn lại.

Một số công ty vận tải lớn đã từ bỏ hoạt động buôn bán ngũ cốc ở Biển Đen sau khi Nga áp đặt lệnh phong tỏa vào ngày 17/7 vì rủi ro quá lớn, lợi ích quá nhỏ hoặc tàu quá lớn so với giao thông đường sông.

Giám đốc một công ty vận hành tàu đang chờ chất ngũ cốc tại Reni (một cảng trên sông Danube của Ukraine), cho biết các công ty có tàu mới khó có thể chấp nhận rủi ro. Một số công ty sẽ suy nghĩ lại về tuyến đường trong khu vực Biển Đen sau động thái mới nhất của Nga.