Chuyên gia đánh giá nguyên nhân sâu xa châm ngòi xung đột Israel – Hamas

Một số chuyên gia cho rằng Mỹ có vai trò nhất định khiến cho cuộc xung đột Israel – Hamas bùng phát.

Binh sĩ Israel triển khai ở Kfar Aza, phía Nam giáp Dải Gaza vào ngày 10/10/2023. Ảnh: AFP

Đại sứ Palestine tại Moskva Abdel Hafiz Nofal nói với tờ Izvestia ngày 10/10 rằng nguyên nhân cốt lõi của sự leo thang xung đột ở Dải Gaza là do “Mỹ không sẵn sàng giải quyết xung đột thông qua việc thành lập hai nhà nước”. Điều đó khiến Israel tin rằng việc kết thúc chiến tranh có nghĩa là nước này phải loại bỏ Hamas với tư cách là một thực thể quân sự và chính trị. Kết quả là các bên thực hiện những cuộc tấn công tên lửa trong ba ngày liên tiếp. Theo truyền thông Mỹ, Israel hiện đang chuẩn bị tiến hành một chiến dịch trên bộ.

Nhà khoa học chính trị Nga Vyacheslav Matuzov cũng nhận định một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình hình hiện tại ở Trung Đông là nỗ lực của Mỹ nhằm hủy bỏ vai trò đã được thực hiện bởi “bộ tứ”, hình thức đàm phán được đưa ra vào năm 2002 bao gồm Mỹ, Nga, Liên hợp quốc (LHQ) và EU, đồng thời thay đổi chương trình nghị sự cho phù hợp với quan điểm riêng của mình.

“Mỹ đã kiểm soát mọi thứ trong khi Nga bị chi phối bởi Syria, Trung Á và các vấn đề khác. Mỹ đã đơn phương phát triển kế hoạch của riêng mình, điều này chỉ được phối hợp với Israel trong khi không thông báo cho các nước Arab, Palestine cũng như ‘bộ tứ’. Từ một số yếu tố, có thể suy ra rằng kế hoạch này liên quan đến việc di dời tất cả người Arab từ Bờ Tây sang Bờ Đông và xây dựng một nhà nước thuần Do Thái”, ông Matuzov nói.

Theo nhà khoa học chính trị trên, kế hoạch này gây “kinh hoàng” ngay cả đối với các chuyên gia Mỹ về Trung Đông vì nó không tính đến lợi ích thực sự của người dân Arab. Chuyên gia Matuzov nêu rõ: “Tất cả những điều này, đặc biệt là trong bối cảnh hàng loạt cuộc cách mạng ở Trung Đông do phương Tây hẫu thuận, đã dẫn đến việc tạo ra tình hình bất ổn cho Israel ở Trung Đông”.

Về phần mình, Benny Briskin, cựu trợ lý của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, nói với Izvestia rằng cả ông và bất kỳ ai khác đều không thấy bất kỳ biện pháp nào để giải quyết tình hình. Theo ông Briskin, mọi chuyện không thể giải quyết được cho đến khi Hamas bị tiêu diệt, với tư cách một tổ chức, một lực lượng quân sự. Ông Briskin nhấn mạnh, ngày nay trên khắp Israel đều có sự đồng thuận tuyệt đối rằng việc tổ chức đàm phán cũng sẽ không có kết quả vì con đường đó đã thất bại và Israel hiện đang phản ứng.

Ông Briskin cũng thừa nhận việc Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) không phản ứng trong những giờ đầu tiên của cuộc xung đột trước việc Hamas xâm nhập các khu vực biên giới của Israel đánh dấu một thất bại rõ ràng đối với các lực lượng an ninh của nước này.

Theo ông, rõ ràng đây là một sự cố lớn về hoạt động và tình báo, trong đó IDF đã không kịp triển khai các đơn vị đặc biệt đến bảo vệ dân thường bị tấn công.