Châu Phi ghi nhận số ca mắc COVID-19 vượt quá 2,15 triệu người

Ngày 29/11, tại thủ đô Addis Abeba của Ethiopia , Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Châu Phi (Africa CDC) cho biết châu lục này đã ghi nhận tổng cộng 2.150.439 trường hợp mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp COVID-19 , trong đó có 51.481 ca tử vong.

Nhân viên y tế lấy mẫu dịch xét nghiệm COVID-19 cho người dân tại Ruaraka, Kenya. Ảnh: AFP/TTXVN

Theo CDC châu Phi, tính đến thời điểm hiện tại có 1.815.839 người mắc COVID-19 trên toàn “lục địa đen” đã được chữa khỏi. Các quốc gia châu Phi bị ảnh hưởng nghiêm trọng nhất về số trường hợp mắc bệnh theo thứ tự gồm Nam Phi, Maroc, Ai Cập, Ethiopia …

Khu vực Nam Phi cũng là nơi bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi đại dịch COVID-19. Theo đó, Nam Phi là quốc gia có số ca mắc COVID-19 cao nhất châu Phi, với 785.139 trường hợp và 21.439 ca tử vong. Maroc là quốc gia bị ảnh hưởng nặng thứ 2 với 349.688 trường hợp mắc bệnh và 5.739 ca tử vong. Tiếp theo là Ai Cập với 115.183 trường hợp mắc bệnh và 6.621 ca tử vong.

Theo ghi nhận của phóng viên TTXVN tại châu Phi, hiện nhiều nước châu Phi đang đối mặt với làn sóng bùng phát dịch bệnh mới. Trong đó, Maroc là quốc gia ghi nhận số ca nhiễm bệnh mới hàng ngày cao nhất châu lục. Cụ thể, ngày 29/11, quốc gia Bắc Phi này đã ghi nhân 4.115 ca mắc COVID-19 mới và 50 ca tử vong, tiếp theo là Libya (1.157 trường hợp và 13 ca tử vong), Algeria (1.009 trường hợp và 17 ca tử vong), Kenya (711 trường hợp và 7 ca tử vong), Ethiopia (604 trường hợp và 5 ca tử vong)…

Quốc gia châu Phi đầu tiên vỡ nợ vì đại dịch COVID-19

Tuần trước, Zambia đã không thể thanh toán khoản lãi suất trị giá 42,5 triệu USD của trái phiếu châu Âu, trở thành quốc gia châu Phi đầu tiên vỡ nợ trong thời kỳ COVID-19. Tương lai của Zambia dường như rất mờ mịt.

Tổng thống Zambia Edgar Lungu. Ảnh: Tân Hoa xã

Theo kênh CNBC, vào ngày 18/11, cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch Ratings đã hạ xếp hạng của Zambia từ mức CC xuống mức Ristricted Default (Vỡ nợ hạn chế). S&P Global Ratings cũng đã giảm xếp hạng của Zambia xuống mức tương tự Selective Default (Vỡ nợ một phần). Lý do là chính phủ Zambia cho biết sẽ không thể trả nợ đúng hạn.

Fitch Ratings cũng hủy bỏ xếp hạng với hai loại trái phiếu châu Âu còn lại của Zambia dựa trên giả định rằng chính phủ nước này hoặc sẽ lỡ thời hạn trả lãi suất hoặc có kế hoạch tái cơ cấu mới khiến lại xảy ra tình trạng vỡ nợ. Trái phiếu châu Âu là các công cụ nợ bằng loại tiền tệ khác với tiền tệ của nước phát hành.

Hồ sơ nợ của Zambia đã ngày càng phình to trong những năm gần đây do những vấn đề có từ trước đại dịch COVID-19, khiến các chủ nợ tranh cãi về việc ai phải chịu thiệt hại với các khoản cho vay.

Zambia là nước sản xuất đồng lớn thứ hai châu Phi. Giá đồng đã giảm trong ba năm qua, ảnh hưởng tới khả năng trả khoản nợ tích tụ 11 tỷ USD.

Lần Zambia phát hành trái phiếu châu Âu gần đây nhất là năm 2015 trước khi nợ nần vượt tầm kiểm soát. Nhiều dự án cơ sở hạ tầng của Zambia đều có các khoản vay của Trung Quốc theo khuôn khổ sáng kiến Vành đai và Con đường.

Do đó, các nhà đầu tư trái phiếu châu Âu đã muốn chính phủ Zambia minh bạch hơn về các nghĩa vụ nợ với Trung Quốc, lo ngại rằng Zambia sẽ trả nợ cho Trung Quốc trước khi trả cho họ.

Mọi con mắt giờ đổ dồn vào gói giải cứu tiềm năng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Ông Irmgard Erasmuc, nhà kinh tế tài chính cấp cao của công ty nghiên cứu NKC African Economics, cho rằng IMF sẽ đóng vai trò quan trọng trong bất kỳ cuộc đàm phán nào. Ông nói: "Chúng tôi cho rằng quy trình có trật tự để tiến tới thỏa thuận trao đổi trái phiếu sẽ đòi hỏi vai trò trung gian của IMF, dựa trên giả định rằng IMF sẽ hỗ trợ Zambia theo chương trình Thể thức Tín dụng Mở rộng (ECF). Nếu không có nhân tố cốt yếu này, quy trình tái cơ cấu sẽ khó khăn và kéo dài, gây ra cú sốc tăng trưởng sâu sắc".

Dự kiến phái đoàn IMF sẽ tới Zambia vào đầu tháng tới, nhưng ông Erasmus cho rằng IMF có thể yêu cầu Zambia đạt tiến triển nhiều hơn trong quản lý nợ trước khi đưa ra một chương trình giải cứu chính thức.

Ông Robert Besseling, Giám đốc điều hành của công ty tư vấn rủi ro EXX Africa, cho rằng không có gì đảm bảo rằng Zambia sẽ có thể nhanh chóng tái cấu trúc trái phiếu châu Âu hoặc các công cụ nợ khác. Ông nói: "Thực sự không có con đường dễ dàng".

Zambia đã thanh toán lãi suất một khoản nợ của Ngân hàng Thế giới hai ngày trước khi vỡ nợ vì không thể trả lãi suất trái phiếu châu Âu. Điều này cho thấy thứ tự ưu tiên trả nợ của chính phủ Zambia. Ông Besseling cho rằng trong bối cảnh sắp tới bầu cử ở Zambia, có thể nước này sẽ ưu tiên trả nợ của các thể chế tài chính phát triển như Ngân hàng Thế giới hay Ngân hàng Phát triển châu Phi.

Còn trái phiếu quốc tế và thương mại Trung Quốc có thể sẽ nằm cuối danh sách ưu tiên và Zambia có thể sẽ vỡ nợ với các khoản này.