Chất lượng nước và không khí ở miền Bắc 3 tháng đầu năm vượt ngưỡng

Mai Hoàng Minh10:10 08/04/2020

Qua quan trắc chất lượng môi trường quốc gia tại 28 tỉnh, thành phố ở miền Bắc, Tổng cục Môi trường cho biết có 42/93 giá trị bụi lơ lửng vượt giới hạn; ô nhiễm nguồn nước vẫn xảy ra ở các điểm nóng .

Ảnh chỉ có tính chất minh họa. (Nguồn: TTXVN)

Trên cơ sở quan trắc, đánh giá chất lượng môi trường quốc gia, mang tính liên vùng, liên tỉnh và xuyên biên giới tại các điểm đặc thù, nhạy cảm về môi trường trên phạm vi 28 tỉnh, thành phố tại khu vực miền Bắc đợt 1/2020, Tổng cục Môi trường đã ghi nhận nhiều chỉ số ô nhiễm vượt ngưỡng .

42/93 giá trị bụi lơ lửng vượt giới hạn

Thông tin từ Tổng cục Môi trường cho biết theo kế hoạch nhiệm vụ thường xuyên hàng năm, đơn vị này đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao thực hiện Chương trình quan trắc môi trường quốc gia đối với không khí và nước tại khu vực phía Bắc năm 2020.

Trong khuôn khổ chương trình, Tổng cục Môi trường đã và đang thực hiện quan trắc và đánh giá chất lượng môi trường quốc gia , mang tính liên vùng, liên tỉnh và xuyên biên giới; quan trắc tại các điểm nóng, đặc thù và nhạy cảm về môi trường trên phạm vị địa bàn 28 tỉnh, thành phố.

Kết quả quan trắc đợt 1/2020 cho thấy về môi trường không khí, tổng bụi lơ lửng có 42/93 giá trị vượt giới hạn cho phép theo Quy chuẩn Việt Nam trung bình một giờ chiếm tỷ lệ 45,2%. Thông số tiếng ồn có 71/93 giá trị vượt giới hạn cho phép Quy chuẩn Việt Nam, chiếm tỷ lệ 76,3%.

Thống kê kết quả quan trắc môi trường không khí các tỉnh miền Bắc trong tháng 2/2020 cũng cho thấy môi trường không khí tiếp tục bị ô nhiễm về tổng bụi lơ lửng và tiếng ồn. Riêng các thông số khác như nitơ điôxít (NO2), cacbon monoxit (CO), lưu huỳnh dioxit (SO2), chì (Pb) trung bình một giờ nằm trong giới hạn cho phép theo Quy chuẩn Việt Nam.

Ô nhiễm bụi biểu hiện rõ nhất tại các trục giao thông và khu công nghiệp, điển hình như khu công nghiệp Phố Nối A, Như Quỳnh-Hưng Yên, Đại An-Hải Dương. Giá trị bụi lơ lửng trung bình lớn nhất là 452,3 g/m3 tại khu công nghiệp Đại An-Hải Dương (vượt 1,5 lần so với Quy chuẩn Việt Nam).

Giá trị bụi lơ lửng đợt tháng Hai duy trì ở mức xấp xỉ và vượt so với quy chuẩn cho phép.

Video đang HOT

“So với đợt cuối của năm 2019, giá trị bụi lơ lửng đợt tháng 2/2020 có xu hướng tương đồng do cùng trong giai đoạn mùa khô, trừ một số ít điểm có xu hướng tăng nhẹ so với đợt tháng 11/2019 (gồm Phố Nối A, Như Quỳnh, Phố Nối-Hưng Yên; Đại An-Hải Dương),” Tổng cục Môi trường nhấn mạnh.

Tương tự, tại khu dân cư, mức độ ô nhiễm tổng bụi lơ lửng đợt tháng 2/2020 tăng cao so với đợt tháng 11/2019. Trong số đó, có 3/9 điểm quan trắc có giá trị vượt giới hạn quy định theo Quy chuẩn Việt Nam, là những khu dân cư nằm gần trục giao thông như Phố Nối-HưngYên, gần nhà máy bia Hà Đông-Hà Nội…

Ô nhiễm nguồn nước ở các “điểm nóng”

Về môi trường nước, Tổng cục Môi trường cho biết kết quả tính toán giá trị WQI (chỉ số chất lượng nước) trên 5 lưu vực sông đợt 1/2020 (tháng 2/2020) phản ánh chất lượng môi trường nước trên các lưu vực sông khu vực phía Bắc khá tốt.

Thông số bụi mịn PM2.5 trong tháng 3/2020 tại thành phố Hà Nội vẫn vượt ngưỡng. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam )

Trong số 185 điểm quan trắc trên 5 lưu vực sông, có đến 70% các điểm quan trắc có giá trị WQI đạt ở mức rất tốt đến tốt; 18% ở mức trung bình và 12% số điểm quan trắc có giá trị WQI mức kém, mức xấu.

Các điểm có giá trị WQI ở mức xấu tập trung trên các điểm nóng về ô nhiễm môi trường như lưu vực sông Nhuệ Đáy (đoạn sông Nhuệ chảy qua địa phận Hà Nội, các sông nội thành Hà Nội), lưu vực sông Cầu (đoạn sông Ngũ Huyện Khuê; đoạn suối Loàng, cầu Bóng Tối) do tiếp nhận nước thải sinh hoạt của thành phố Hà Nội, Thái Nguyên và nước thải làng nghề Bắc Ninh chưa qua xử lý, xả thải ra lưu vực sông.

Kết quả phân tích WQI của Tổng cục Môi trường cho thấy trên các lưu vực sông Hồng-Thái Bình, sông Mã-Chu, sông Cả La (sông Lam, sông La), môi trường nước sông khá sạch, nước sông sử dụng được cho các mục đích cấp nước sinh hoạt, nuôi trồng thủy sản, tưới tiêu và các mục đích khác.

Trong khi đó, lưu vực sông Nhuệ-Đáy và lưu vực sông Cầu, ô nhiễm vẫn tiếp diễn trên các điểm nóng về môi trường.

Tại lưu vực sông Cầu, ô nhiễm xuất hiện chính trên sông Ngũ Huyện Khê, tại điểm quan trắc Cầu Đào Xá (WQI = 12). Nguyên nhân do tiếp nhận nước thải làng nghề giấy Phong Khê-BắcNinh, giá trị BOD5 (oxy hoá 5 ngày) là 133 mg/L, cao gấp 9 lần so với Quy chuẩn Việt Nam (15mg/L).

Khu vực suối Bóng Tối cũng thường xuyên bị ô nhiễm do nước thải từ các khu dân cư thành phố Thái Nguyên. Cụ thể, giá trị N-NH4 cao gấp 31 lần Quy chuẩn Việt Nam (0,9 mg/L).

Đối với lưu vực sông Nhuệ-Đáy, ô nhiễm vẫn tiếp diễn và chưa có dấu hiệu được cải thiện tại dòng chính sông Nhuệ và các đoạn sông nội thành Hà Nội. Giá trị các thông số COD, BOD5 cao gấp 5-6 lần so với Quy chuẩn Việt Nam . Chất lượng nước sông Đáy tốt hơn so với sông Nhuệ./.

Chương trình quan trắc môi trường quốc gia đối với không khí và nước tại khu vực phía Bắc năm 2020 được triển khai tại 28 tỉnh, thành phố gồm: Lào Cai, Yên Bái, Điện Biên, Hoà Bình, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Giang, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hà Nam, Hà Nội, Hải Dương, Hải Phòng, Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình, Thái Bình, Vĩnh Phúc, Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh.

Hùng Võ

Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát ngang nhiên xả thải 'bức tử' suối Cái (Hoà Bình)

Nhiều năm nay, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát, địa chỉ tại thôn Tân Lý, xã Hào Lý (nay là xã Tú Lý), huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình xả nước thải ra môi trường gây ô nhiễm nguồn nước, làm "bức tử" suối Cái, ảnh hưởng trực tiếp đến hàng trăm người dân địa phương và một số xã thuộc huyện Thanh Sơn (Phú Thọ).

Mặc dù, cơ quan chức năng các cấp đã vào cuộc yêu cầu khẩn trương xử lý nhưng công ty vẫn tiếp tục xả nước thải.

Hệ thống bể chứa nước thải trong khuôn viên nhà máy của chi nhánh Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Thuận Phát tại thôn Tân Lý, xã Hào Lý (nay là xã Tú Lý), huyện Đà Bắc. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Để làm rõ vấn đề này, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã đi dọc suối Cái để quan sát, nhận thấy màu nước đen kịt, nổi bọt trắng xóa dọc theo dòng suối, bốc mùi rất khó chịu. Đến khu vực cửa xả nước của công ty, phóng viên phát hiện nước đen ngòm, hôi thối, váng bọt màu vàng đặc quánh.

Ông Lê Văn Thành, người dân xã Yên Sơn, huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) bức xúc nói: "Từ khi nhà máy giấy đi vào hoạt động, xả thải nước ra suối Cái, ai đi qua suối thì chân tay đều bị lở, loét hết. Trâu bò tắm rửa, uống phải nước thì gầy gò, bị bệnh rồi chết dần, chết mòn...".
Trước việc suối Cái bị ô nhiễm nặng nề, nhiều người dân quanh vùng đang phải đối mặt với tình cảnh thiếu nguồn nước sinh hoạt trầm trọng, ông Bàn Văn Mừng, người dân xã Yên Sơn (Phú Thọ) bộc bạch: "Suối Cái trước kia nhiều cá lắm, mỗi ngày có thể đánh bắt được hàng yến cá. Giờ thì nguồn nước này không thể dùng được vào việc gì nữa. Do nguồn nước khan hiếm, nhiều người dân phải đầu tư hàng triệu đồng để mua ống ti-ô kéo nước ở các nơi về mà vẫn không đủ nước để sử dụng. Một số xóm không có nước để sinh hoạt, người dân bỏ hàng chục triệu đồng để đào giếng, có nơi đào xong cũng không có nước để sử dụng".

Cống xả thải nước đen ngòm, hôi thối, váng bọt màu vàng đặc quánh chảy thẳng vào suối Cái. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát tại Hòa Bình đi vào hoạt động từ năm 2008. Sản phẩm chính của công ty sản xuất là giấy xuất khẩu. Công ty có công suất thiết kế theo bản đăng ký đạt tiêu chuẩn môi trường 12.000 tấn bột giấy/năm với 6 dây truyền sản xuất. Trên thực tế, công ty chỉ đầu tư 4 dây chuyền sản xuất. Đến nay, chỉ còn 1 dây chuyền hoạt động. Sản lượng thực tế trong năm 2019 khoảng 1.000 tấn bột giấy. Trong quá trình hoạt động, công ty sử dụng một lượng lớn hóa chất để phục vụ sản xuất cũng như xử lý nước thải trước khi xả ra môi trường với 50 tấn phèn nhôm/năm, 3 tấn men vi sinh/năm, khoảng 90 tấn vôi bột (NaOH)/năm.
Nhiều năm qua, nước thải từ Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát chảy thẳng vào suối Cái. Khiến suối Cái dần trở thành "suối chết", người dân đã nhiều lần làm đơn phản ánh, kiến nghị lên cơ quan chức năng các cấp. Vào năm 2017, UBND tỉnh Hòa Bình xử phạt Công ty Thuận Phát 106 triệu đồng; đồng thời yêu cầu công ty này phải có biện pháp khắc phục ngay những vi phạm. Tuy nhiên, công ty vẫn chưa triển khai thực hiện.

Suối Cái chảy qua xã Tu Lý lâu nay chuyển màu nâu đen kịt, nổi bọt trắng xóa do bị ảnh hưởng bởi nước xả thải từ nhà máy của chi nhánh Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát đóng trên địa bàn. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Tháng 12/2019, đoàn thanh tra Tổng Cục Môi trường đã trực tiếp đến Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát để kiểm tra. Qua đó nêu rõ, công ty không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về xử lý nước thải. Nước thải trong quá trình xeo giấy qua bể keo tụ ra môi trường không có hệ thống bể lắng, lọc. Bể xử lý dịch đen bằng men vi sinh sau ngâm ủ và xả qua bể keo tụ trước khi xả ra môi trường còn bị hư hỏng, xuống cấp. Để giải quyết tình trạng này, đoàn thanh tra Tổng Cục Môi trường đã yêu cầu công ty thực hiện ngay biện pháp cải tạo, nâng cấp hệ thống xử lý nước thải đạt quy chuẩn môi trường; cắt bỏ đường ống thoát nước xeo giấy ra môi trường không qua hệ thống xử lý; rà soát lại tất cả các đường ống rò rỉ nước sạch vào hệ thống bể xử lý nước thải. Điểm xả nước thải ra suối Cái phải được cải tạo nổi trên mặt đất. Công ty cải tạo lại bể xử lý dịch đen đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Suối Cái nhìn từ trên cao, đoạn chảy qua xã Tu Lý lâu nay chuyển màu nâu đen kịt, người dân nơi đây từ mấy năm qua đã không thể dùng nước từ dòng suối này phục vụ sinh hoạt như ngày xưa nữa. Ảnh: Trọng Đạt/TTXVN

Sau 3 tháng thanh tra, Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát vẫn ngang nhiên xả thải nước ra suối Cái.

Chúng tôi đã liên hệ qua điện thoại với ông Bùi Trọng Tâm - Giám đốc công ty để đặt lịch làm việc nhưng ông Tâm lấy lý do bận việc không gặp. Khi được hỏi về việc người dân bức xúc, kiến nghị về tình trạng gây ô nhiễm, ông Tâm trả lời: "kiến nghị là việc của người dân".
Trao đổi với ông Đinh Thanh Xuân, Chủ tịch UBND xã Tú Lý, huyện Đà Bắc (Hòa Bình) cho biết, chính quyền địa phương không có đủ thẩm quyền để xử lý. Qua quá trình đánh giá, kiểm tra, cấp trên đã có quyết định tạm dừng và xử lý vi phạm hành chính đối với Công ty TNHH sản xuất và thương mại Thuận Phát nhưng đến nay công ty vẫn chưa khắc phục.

Thanh Hải

Tăng mức xử phạt với hành vi "đầu độc" môi trường Việc tăng mức xử phạt đối với hành vi cố tình xả khí thải ra môi trường, đặc biệt là vào nguồn nước là giải pháp mạnh trước nhiều vụ vi phạm trong thời gian qua. Bởi chỉ cần là một hành vi nhỏ nhưng có thể làm hàng trăm, thậm chí là hàng ngàn người phải gánh hậu quả. Do đó, nhiều...