Trump đã nói rõ rằng, ông sẽ không chiến đấu với Iran và sẽ tiếp tục chính sách trừng phạt kinh tế. Nhưng các chuyên gia cảnh báo: Tehran có thể cố tình leo thang xung đột. Kết quả sẽ là sự sụp đổ của các sàn giao dịch Mỹ và suy thoái kinh tế toàn cầu.

Dự báo này được đưa ra bởi một trong những nhà kinh tế hàng đầu thế giới Nouriel Roubini. Sau đây la bai cua Sputnik về lý do tại sao kịch bản này là khá thực tế.

Nuôt lơi

Sau khi Không quân Mỹ giết Tướng Soleimani của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC), người đứng đầu Lực lượng Quds tinh nhuệ Iran vào đêm 3 tháng 1 tai Iraq,Tehran thông qua luật liệt Bộ Quốc phòng Mỹ vào danh sách tổ chức khủng bố và co y đinh rút khỏi thỏa thuận hạt nhân năm 2015. Iran hứa sẽ trả thù tàn khốc và đoi người Mỹ rut khỏi khu vực Trung Đông. Vào đêm 8/1, lưc lương IRGC đã phóng hàng chục tên lửa vào các căn cứ Mỹ ở Iraq.

Đa co ve răng, cuộc chiến lớn giữa Mỹ và Iran không thể tránh khỏi. Nhưng, đáp tra hanh đông đo, Donald Trump chỉ hứa sẽ thắt chặt các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Tehran.

"Không có người Mỹ nào bị tổn hại trong cuộc tấn công đêm qua của chế độ Iran. Chúng ta không chịu thương vong", - Trump cho biêt và nói thêm rằng, Iran dường như đang lùi bước, và đó là điều tốt cho tất cả các bên liên quan và là điều rất tốt cho thế giới.

Sau đó, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ (CENTCOM) xác nhận rằng 11 lính Mỹ bị thương do tên lửa Iran. Tuy nhiên, Nhà Trắng vẫn không thay đổi lâp trương hòa giải.

Các nhà quan sát lưu ý, rõ ràng Trump đang trốn tránh những tuyên bố hung hăng đa vang lên ngay sau vụ ám sát Tướng Qasem Soleimani. Khi đó, ông hứa sẽ tấn công các mo dâu va cơ sở văn hóa của Iran.

Vu giêt hai tương Qasem Soleimani va cuộc tấn công trả đũa của Iran vao các căn cứ của Mỹ ở Trung Đông đã khiến giá dầu và kim loại quý tăng mạnh. Vào giữa tháng 1, giá dầu thô của Brent đã tăng đên 71,5 USD/thung, con gia vàng lên mức cao nhất trong bảy năm. Măc khac, các chỉ số trên các sàn giao dịch ở Hoa Kỳ, Châu Âu và Châu Á đã giảm.

Tuy nhiên, hầu hết các nhà phân tích cho rằng, Washington và Tehran sẽ không leo thang xung đột. Kêt qua la chỉ số chứng khoán S & P 500 đạt kỷ lục mới. Các nhà đầu tư đêu cho rằng, ca hai bên đêu không muôn làm trầm trọng thêm tinh hinh, va nếu điều đó xảy ra thi hậu quả kinh tế sẽ la không đáng kể.

Iran có thể giang đon tra đua

Quan điểm nay la quá lạc quan, ông Nouriel Roubini, chuyên gia nổi tiếng thế giới về tài chính toàn cầu, chắc chắn.

Theo ông, Iran không chỉ có đu kha năng mà còn có lý do để lam cho cuôc khủng hoảng trơ nên trâm trong hơn. Rốt cuộc, kết quả sẽ là sự gia tăng giá dầu, suy thoái kinh tế toàn cầu và, có lẽ, viêc thay đổi chinh quyền ở Hoa Kỳ.

Ông Roubini nhấn mạnh: cac thị trường chưa hiểu tình huống này la nguy hiểm đên mưc nào. Bây giờ Hoa Kỳ phụ thuộc ít hơn vào dầu nhập khẩu so với trước đây, nhưng ngay cả một sự tăng giá nhỏ có thể gây ra suy thoái như đã tưng xảy ra trong năm 1990.

"Cú sốc dầu nay sẽ tác động mạnh đến chi tiêu của Mỹ, làm giảm nhu cầu nôi đia, điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế Mỹ. Các nhà nhập khẩu dầu lớn nhất, như Nhật Bản, Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, cũng sẽ chịu thiệt hại. Các ngân hàng trung ương sẽ không tăng lãi suất do giá dầu tăng, nhưng, họ cung không con khả năng hạ thấp lai suât", - ông Roubini nhân xet trong bài báo trên Project Syndicate.

Ngoài ra, Tehran có thê phong tỏa eo biển Hormuz. Nhiều chuyên gia cho rằng, đây là điều khiến Trump kiềm chế tính hung hăng.

Theo ước tính của JP Morgan, một trong những ngân hàng đầu tư lớn nhất của Mỹ, việc phong toa eo biển Hormuz kéo dài sáu tháng sẽ khiên giá dầu tăng đên150 USD/thung và se tạo điều kiện tiên quyết cho suy thoái kinh tế toàn cầu. Ngay cả nêu dòng chảy dầu qua eo biển Hormuz bị gián đoạn chỉ trong một tháng, một thùng sẽ tăng giá lên 80 đô la.

"Và việc tăng giá như vậy sẽ khiến thị trường chứng khoán Mỹ giảm ít nhất 10%, sẽ gây tổn thất nặng cho hoat đông đầu tư, kinh doanh và niềm tin của người tiêu dùng. Cú sốc sẽ lan sang các thị trường khác va chung có thể sụp đổ 20%", - ông Roubini cảnh báo.

Các nhà phân tích khác cung noi rằng, căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Iran không thể mang lại điều gì tốt đẹp cho thị trường.

"Lợi suất trái phiếu giảm, hoat đông tich cưc đa được quan sát trên thị trường chứng khoán Mỹ nay bị đình trệ, các nhà đầu tư đi đến các loại tiền tệ an toàn, chủ yếu là đồng yên Nhật Bản", - các chiến lược gia của Societe Generale ghi nhân."Cuộc xung đột này có thể làm tan vỡ niêm hy vọng vao viêc khôi phục nên kinh tế toàn cầu. Tình hình trơ nên phức tạp hơn do cuộc chiến thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ, các chuyên gia của Credit Agricole nhân xet."Nêu căng thăng ở Trung Đông leo thang, cac thị trường vốn trên thế giới se sụp đổ cùng với chỉ số chứng khoán S & P 500 cua My", ông Alexander Razuvaev, người đứng đầu Trung tâm phân tích - thông tin "Alpari", xác nhận.

Giá dầu thô Brent rât nhanh chong sẽ xuông mốc 50 USD/thung, va điều này sẽ ảnh hưởng đáng kể đến thị trường chứng khoán Nga và tỷ giá hối đoái. Trong trương hơp nay, dự trữ tích lũy trong năm 2019 sẽ rất hữu ích cho ngân sách Nga.

Ông Nouriel Roubini ước tính xác suất của một cuộc chiến toàn diện giữa Mỹ và Iran là khá thấp - chỉ 20%. Tuy nhiên, theo ông, cơ hội khôi phục quan hệ giữa Washington và Tehran đến mức đa tôn tai trước vụ ám sát Qasem Soleimani thậm chí còn ít hơn: chỉ co 5%.

Theo danviet.vn