Căng thẳng leo thang khi Belarus tập trận quân sự gần Ba Lan và Litva

Belarus đã bắt đầu các cuộc tập trận quân sự gần biên giới với Ba Lan và Litva, trong bối cảnh căng thẳng giữa Minsk và hai nước thành viên NATO gia tăng sau khi Tập đoàn quân sự tư nhân Nga Wagner chuyển đến Belarus.

Xe tăng Belarus trong một cuộc tập trận hồi tháng 7/2022. Ảnh: AP

Theo trang The Guardian (Anh), Bộ Quốc phòng Belarus cho biết cuộc tập trận bắt đầu hôm 7/8 dựa trên kinh nghiệm từ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine. Cơ quan này cho biết cuộc tập trận bao gồm hoạt động sử dụng máy bay không người lái, cũng như tương tác chặt chẽ giữa các đơn vị xe tăng, súng trường cơ giới với các đơn vị thuộc các nhánh khác của lực lượng vũ trang.

Cuộc tập trận diễn ra ở vùng Grodno của Belarus, gần hành lang Suwalki – dải đất thưa dân cư dài khoảng 90 km, chạy dọc biên giới Litva – Ba Lan. Dải đất này liên kết 3 quốc gia vùng Baltic – gồm Litva, Latvia và Estonia với phần còn lại của NATO, một đầu giáp với vùng Kaliningrad – lãnh thổ của Nga ở vùng Baltic, trong khi đầu còn lại giáp với Belarus – đồng minh của Moskva.

Các nhà phân tích quân sự ở phương Tây từ lâu đã cảnh báo hành lang Suwalki là “điểm nóng” tiềm ẩn trong kịch bản xảy ra đối đầu giữa Nga và NATO. NATO lo ngại trong kịch bản Nga kiểm soát Suwalki, Moskva có thể cô lập hoàn toàn ba nước Baltic khỏi phần còn lại của NATO.

Ba Lan và Litva đã tăng cường an ninh biên giới kể từ khi hàng nghìn binh sĩ Wagner đến Belarus, đồng minh của Nga theo thỏa thuận chấm dứt cuộc nổi loạn vũ trang hồi cuối tháng 6. Các nhà lãnh đạo của hai quốc gia NATO này cho biết họ đang chuẩn bị tinh thần cho hành động khiêu khích từ Moskva và Minsk tại khu vực nhạy cảm này, nơi cả hai nước đều có biên giới với Belarus cũng như vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga.

Vào đầu tháng 8, Ba Lan đã cáo buộc 2 máy bay trực thăng của Belarus bay trong thời gian ngắn ở độ cao thấp xâm phạm không phận nước này. Ngay sau đó, chính quyền Minsk đã công bố dữ liệu chứng minh để phản đối cáo buộc trên.

Hôm 1/8, Hãng thông tấn TASS dẫn lời Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko cho biết ông có kế hoạch xúc tiến việc thành lập một đội quân hợp đồng, trong đó, các chiến binh Wagner đóng tại Belarus sẽ trở thành xương sống của lực lượng này. Belarus cho biết các đào tạo viên và chiến binh Wagner đã tham gia vào các nhiệm vụ huấn luyện quân đội nước này. Phía Belarus không tiết lộ có bao nhiêu tay súng Wagner đang hiện diện trên lãnh thổ của họ.

Một số nhà quan sát cho biết cuộc tập trận của Belarus diễn ra khi nhiều máy bay chiến đấu Wagner được cho là đã đến nước này. Theo Belaruski Hajun, nhóm theo dõi các hoạt động di chuyển của quân đội ở Belarus, các binh sĩ Wagner đến Belarus theo nhóm nhỏ hàng ngày. Phía Belarus chưa xác nhận thông tin trên.

Hôm 7/8, Grey Zone, blog liên kết với Wagner trên ứng dụng Telegram, báo cáo khoảng 7.000 chiến binh Wagner đang ở căn cứ gần Asipovichy, thị trấn cách biên giới Ukraine 230 km về phía bắc.

Trước đó, Ba Lan đã triển khai 1.000 binh sĩ tới biên giới Belarus vì lo ngại về sự hiện diện của Wagner ở nước láng giềng. Warsaw đồng thời lập ra một đơn vị công binh mới nhằm điều động tới gần khu vực hành lang Suwalki.

Hồi tháng 7, Bộ trưởng Nội vụ Ba Lan Mariusz Kaminski cảnh báo nước này, Litva và Latvia có thể cùng quyết định đóng cửa biên giới với Belarus nếu xảy ra các sự cố nghiêm trọng liên quan đến nhóm Wagner dọc biên giới của họ với đồng minh thân cận của Nga.

“Chắc chắn nếu có những sự cố nghiêm trọng liên quan đến nhóm Wagner ở biên giới của các nước NATO và EU, chẳng hạn Ba Lan, Litva hoặc Latvia, chúng tôi chắc chắn sẽ cùng nhau hành động”, ông tuyên bố, cảnh báo điều này có thể khiến Belarus bị “cô lập hoàn toàn”.