Canada và Mexico cạnh tranh chiến lược trước chính sách mới của ông Donald Trump

Canada và Mexico đang tăng tốc trong cuộc cạnh tranh để định vị vai trò trước khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, trong bối cảnh ông tuyên bố áp thuế 25% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ cả hai quốc gia, cùng các biện pháp cứng rắn nhằm kiểm soát di cư và ma túy qua biên giới.

Người di cư vượt sông Rio Bravo ở biên giới Mexico – Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Là hai đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, mỗi nước đã lựa chọn cách tiếp cận khác nhau để ứng phó với những thách thức từ chính sách mới của Washington.

Canada và Mexico đang thể hiện sự khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận mối quan hệ với Mỹ, đặc biệt khi đối mặt với các chính sách mới của ông Donald Trump. Thủ tướng Canada Justin Trudeau, trong chuyến gặp ông Trump tại Mar-a-Lago, đã nhấn mạnh rằng biên giới giữa Canada và Mỹ được quản lý chặt chẽ, an toàn hơn so với biên giới giữa Mỹ và Mexico. Quan điểm này được các quan chức Canada củng cố qua nhiều tuyên bố, khẳng định năng lực kiểm soát vượt trội và sự ổn định đáng tin cậy của hệ thống quản lý ở phía bắc. Điều này không chỉ nhằm bảo vệ hình ảnh một đối tác đáng tin cậy mà còn tạo cơ sở cho Canada duy trì lợi thế trong quan hệ song phương với Mỹ.

Ngược lại, Mexico thẳng thắn phản đối những nhận định từ phía Canada. Tổng thống Claudia Sheinbaum khẳng định Mexico không chỉ là đối tác thương mại mà còn đóng vai trò quan trọng về văn hóa đối với Mỹ. Bà cũng chỉ ra rằng biên giới Canada không miễn nhiễm với các vấn đề phức tạp, chẳng hạn như tình trạng tiêu thụ fentanyl – loại ma túy nguy hiểm gây tử vong cao. Những hành động mạnh mẽ gần đây của Mexico, như việc thu giữ hơn một tấn fentanyl trong tuần qua, là minh chứng rõ ràng cho cam kết trong việc kiểm soát ma túy, bảo vệ chủ quyền quốc gia, đồng thời đáp trả các chỉ trích không công bằng từ phía Canada.

Cửa khẩu biên giới Mỹ-Canada. Ảnh: Getty Images/TTXVN

Trước sức ép từ chính sách thuế mới của ông Trump, Canada lựa chọn bảo vệ lợi ích thương mại song phương bằng cách thể hiện lập trường cứng rắn hơn. Chủ tịch Thương mại Canada, bà Candace Laing cảnh báo rằng các biện pháp thuế có thể làm lung lay nền tảng đôi bên cùng có lợi trong quan hệ với Mỹ. Để đối phó, chính phủ Canada đã công bố các kế hoạch đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng biên giới và công nghệ hiện đại nhằm duy trì vị thế của mình trước áp lực từ Washington.

Trong khi đó, Mexico ưu tiên củng cố lòng tin với Mỹ nhưng luôn đặt tính tự chủ và độc lập lên hàng đầu. Tổng thống Sheinbaum khẳng định rằng Mexico sẽ không chấp nhận bất kỳ sự can thiệp trực tiếp nào từ Washington vào công việc nội bộ. Tuy nhiên, Mexico vẫn sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong các lĩnh vực như an ninh và kiểm soát biên giới, với điều kiện mọi thỏa thuận phải dựa trên sự tôn trọng tuyệt đối chủ quyền của Mexico. Quan điểm này phản ánh lập trường kiên quyết của Mexico trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của mình trong khu vực.

Những diễn biến gần đây cũng làm nổi bật sự khác biệt trong cách mỗi quốc gia xử lý các vấn đề an ninh và văn hóa. Tại biên giới Mexico, áp lực từ dòng người di cư trái phép và hoạt động buôn lậu ma túy, đặc biệt là fentanyl, đang gia tăng mạnh mẽ và trở thành thách thức lớn đối với chính phủ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Mexico khẳng định vai trò trong hợp tác an ninh khu vực thông qua các chiến dịch quyết liệt nhằm triệt phá các tổ chức tội phạm, thắt chặt kiểm soát biên giới. Ngược lại, Canada tập trung xây dựng hình ảnh một đối tác ổn định và đáng tin cậy bằng cách đẩy mạnh năng lực kiểm soát hiệu quả và sự ổn định trong quan hệ song phương.

Sự khác biệt trong cách tiếp cận của Canada và Mexico phản ánh không chỉ những ưu tiên chiến lược riêng mà còn cách hai quốc gia này thích ứng với áp lực từ Washington.

Nếu Canada chú trọng bảo vệ quan hệ thương mại lâu dài với Mỹ dựa trên nền tảng hợp tác truyền thống, thì Mexico lại tận dụng tình hình để khẳng định vị thế chiến lược thông qua việc đối mặt trực tiếp với các thách thức phức tạp.

Những căng thẳng hiện tại không chỉ là hệ quả của chính sách mới từ ông Trump mà còn cho thấy sự cạnh tranh chiến lược ngày càng rõ rệt giữa hai quốc gia Bắc Mỹ. Tương lai của mối quan hệ ba bên sẽ phụ thuộc lớn vào cách chính quyền mới của Tổng thống Donal Trump triển khai các chính sách như thế nào, cũng như sự linh hoạt trong chiến lược của cả Canada và Mexico để thích nghi với tình hình.

Những căng thẳng hiện tại không chỉ phản ánh tác động từ chính sách mới của ông Trump mà còn bộc lộ sự cạnh tranh chiến lược ngày càng rõ rệt giữa Canada và Mexico trong việc định vị vai trò của mình trước Mỹ. Tương lai mối quan hệ ba bên sẽ phụ thuộc vào cách chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump hiện thực hóa các chính sách đã đề ra, cũng như khả năng thích nghi và điều chỉnh chiến lược của cả Canada và Mexico để bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì sự cân bằng trong khu vực.