Cần làm gì khi bị rối loạn tăng sắc tố da mặt?

Rối loạn tăng sắc tố da mặt là một tình trạng bệnh lý hay gặp trên lâm sàng. Chẩn đoán bệnh khá phức tạp, do đó điều trị cũng gặp nhiều khó khăn.

Hầu hết các rối loạn sắc tố da mặt xuất hiện ở làn da tối màu, đặc biệt là những người có sử dụng chất làm trắng tại chỗ.

Dựa trên vị trí phân bố của sắc tố melanin cũng như màu sắc của tổn thương trên lâm sàng và dưới ánh sáng đèn Wood, người ta chia ra 3 loại tăng sắc tố chính: Tăng sắc tố màu nâu: Do tăng lượng melanin ở lớp tế bào đáy của thượng bì qua 2 cơ chế chính: Tăng sản xuất melanin, số lượng tế bào hắc tố vẫn bình thường. Tăng số lượng tế bào hắc tố. Trên lâm sàng thường gặp các bệnh như rám má thượng bì, lentigines, tàn nhang…

Tăng sắc tố màu xanh: Do tăng lượng melanin ở trung bì qua 3 cơ chế chính: Tăng vận chuyển melanin từ thượng bì xuống trung bì. Tăng sản xuất melanin bởi tế bào hắc tố ở trung bì. Các sắc tố ngoại sinh lắng đọng ở trung bì. Trên lâm sàng thường gặp các bệnh như rám má trung bì, bớt Hori, tăng sắc tố Riehl, Ochronosis ngoại sinh…

Tăng sắc tố hỗn hợp: Mang đặc điểm của 2 loại trên, chủ yếu hay gặp là rám má hỗn hợp.

Nhận biết và điều trị các bệnh

rối loạn tăng sắc tố da mặt

Rối loạn tăng sắc tố thượng bì:

Rám má thượng bì: Tổn thương là dát tăng sắc tố màu nâu, ranh giới rõ, đối xứng 2 bên, hay gặp ở vùng má, trán và cằm. Dưới ánh sáng đèn Wood, tổn thương được quan sát rõ hơn. Bệnh hay gặp ở nữ giới từ 30-40 tuổi có làn da tối màu. Yếu tố gene (gia đình), yếu tố hormone và sự phơi nhiễm tia cực tím (tia UV) được coi là 3 nguyên nhân chính của rám má. Tỉ lệ rám má thượng bì không nhiều nhưng đáp ứng tốt với các thuốc bôi tại chỗ và peel nông (lột mặt nông), ít trường hợp phải can thiệp bằng laser.

Tàn nhang: Khởi phát từ nhỏ, chủ yếu người da sáng màu (châu Âu), bệnh mang yếu tố gene (gia đình). Tổn thương là dát tăng sắc tố màu vàng/ nâu/ đen kích thước nhỏ 2-4mm, ranh giới rõ, đối xứng 2 bên ở vùng da hở. Điều trị bằng thuốc bôi ít có hiệu quả, cần sự can thiệp của laser thẩm mỹ.

Lentigines: Gồm 2 nhóm: Lentigines đơn thuần: Dát nhỏ hơn 5mm, màu đậm hơn tàn nhang, không ưu thế vùng da hở. Lentigines solar (đồi mồi): Dát nâu đen ưu thế ở vùng da hở của người lớn tuổi.

Bệnh chịu ảnh hưởng lớn từ môi trường, đặc biệt là tia UV. Do đó việc sử dụng kem chống nắng là vô cùng quan trọng trong điều trị bệnh, kết hợp với laser thẩm mỹ.

Nám da – trường hợp điển hình rối loạn sắc tố da.

Rối loạn tăng sắc tố trung bì

Rám má trung bì: Hay gặp hơn rám má thượng bì. Tổn thương là dát tăng sắc tố màu nâu xám, ranh giới thường không rõ, đối xứng ở má, trán, cằm. Dưới ánh sáng đèn Wood, tổn thương mờ nhạt hơn. Nguyên nhân tương tự như rám má thượng bì. Điều trị rám má trung bì khó khăn hơn rám má thượng bì do kém đáp ứng với thuốc bôi tại chỗ. Chủ yếu cần sự can thiệp của laser.

Bớt Hori: Là rối loạn tăng sắc tố mắc phải ở người phương Đông do hoạt hóa tế bào sắc tố bởi nhiều nguyên nhân khác nhau như tia UV, hormone, viêm. Bệnh khởi phát sớm 94,5% sau 11 tuổi. Tổn thương là dát màu nâu xám/ xanh xám dạng lốm đốm đối xứng 2 bên gò má. Điều trị thuốc bôi hầu như không có tác dụng. Laser đem lại hiệu quả cao, tỉ lệ tái phát thấp.

Tăng sắc tố Riehl: Là một dạng viêm da tiếp xúc do mỹ phẩm và hóa chất. Dát tăng sắc tố màu nâu/ đen lan tỏa hoặc dạng mạng lưới, thường có tổn thương vệ tinh quanh nang lông, bong vảy nhẹ. Đôi khi dát đỏ và ngứa. Vị trí tổn thương khởi đầu ở vùng trán, thái dương, sau lan rộng ra khắp mặt. Điều trị có hiệu quả bằng laser QS Nd: YAG, IPL…

Ochronosis ngoại sinh: Là một rối loạn tăng sắc tố mắc phải, liên quan đến thuốc làm trắng tại chỗ như hydroquinon, resorcinol, phenol hoặc thuốc tiêm (thuốc kháng sốt rét quinine). Ở giai đoạn điển hình, tổn thương là sẩn màu nâu đen, phân bố dạng chấm hoặc dạng trứng cá muối caviar, thường ở mặt trong má, vùng trán, thái dương, quanh mắt, ít hơn ở quanh miệng hay cằm. Chẩn đoán xác định bằng sinh thiết tổn thương. Bệnh rất khó khăn trong điều trị, thuốc bôi tại chỗ dường như không đem lại hiệu quả. Laser cũng chỉ có tác dụng hạn chế, đôi khi phải điều trị nhiều lần.

Rối loạn tăng sắc tố hỗn hợp:

Trên lâm sàng chủ yếu gặp rám má hỗn hợp mang đặc điểm của 2 loại rám má thượng bì và trung bì. Tổn thương bao gồm dát nâu ranh giới rõ và dát xanh xám ranh giới không rõ, đối xứng 2 bên ở má, trán hoặc cằm. Điều trị rám má hỗn hợp khó hơn nhiều lần so với 2 loại rám má trên do phải kết hợp các phương pháp điều trị đơn lẻ.

Không cần mỹ phẩm, các thói quen này sẽ làm da mịn màng, khỏe mạnh

Việc sử dụng mỹ phẩm đắt tiền, chăm sóc da đúng cách giúp chúng ta có làn da đẹp mịn. Tuy nhiên, một số thói quen nhỏ mỗi ngày cũng giúp bạn có một làn da khỏe mạnh hơn, đẹp hơn.

Uống đủ nước

Một thói quen không chỉ tốt cho sức khỏe mà cho cả làn da của bạn đó là uống đủ nước. Bởi vì cơ thể của chúng ta cần nước để hoạt động trợ tru. Các tế bào cần nước để có thể cân bằng, sống khỏe mạnh hơn.

Ảnh minh họa

Không quên bôi kem chống nắng

Kem chống nắng là sản phẩm làm đẹp vô cùng quan trọng nhưng nhiều người chưa chú trọng đến bước chăm sóc này. Tia cực tím từ ánh nắng mặt trời gây lão hóa và có khả năng gây nguy cơ ung thư da. Và cũng là một trong những nguyên nhân khiến collagen ở da bị mất đi và gây ra nhiều nếp nhăn, vết đốm đen trên da.

Các nhà khoa học cũng đồng tình rằng những ai bôi kem chống nắng sau khoảng 18 tháng cải thiện làn da một cách đáng kể. Bạn nên chọn kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên và thoa đủ lượng khoảng 1/4 tsp cho cả mặt và cổ.

Tập thói quen ăn uống lành mạnh

Một thói quen tốt cho sức khỏe và cho làn da của bạn đó là ăn uống lành mạnh. Làn da đẹp cũng sẽ phản ánh được những thực phẩm mà bạn ăn vào liệu có tốt cho da hay không. Các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng để có một làn da đẹp, bạn cần ăn uống đủ chất, ăn những thực phẩm có lợi cho da như hoa quả, rau xanh giàu vitamin C.

Những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa cũng giúp da của bạn đẹp hơn. Ngoài ra, những vitamin A, E và omega-3, selen đều cần thiết cho một làn da khỏe đẹp. Do vậy, bạn cần chú trọng đến bữa ăn của mình nhiều hơn, không nên ăn đồ ăn nhanh, uống nước ngọt có ga hay những sản phẩm chiên rán không tốt cho da.

Ảnh minh họa

Làm sạch da trước khi đi ngủ

Dù bạn có mệt mỏi đến đâu sau một ngày làm việc mệt nhọc, bạn cũng nên làm sạch da mặt trước khi đi ngủ. Lý do là vì da của chúng ta tiếp xúc với rất nhiều khói bụi, ô nhiễm môi trường, mồ hôi, chưa kể lớp mỹ phẩm mà chúng ta sử dụng trên da.

Rửa mặt sạch sẽ lấy đi bụi bẩn và những gì còn sót lại tránh da dễ bị xỉn màu, dễ bị mụn xấu xí. Bạn nên tạo thói quen cho mình làm sạch da bằng cách sử dụng sữa rửa mặt, dùng nước hoa hồng và nên dùng kem dưỡng ban đêm là tốt nhất.

Ngủ đủ giấc

Nhiều người có thói quen ngủ ít, thức khuya dù họ không bận bịu công việc gì. Họ có thể thức đêm để đọc truyện, xem phim mà không chú ý đến giấc ngủ của mình. Nhưng thức khuya quả thực là một thói quen tai hại không chỉ đối với sức khỏe mà nó còn làm hại da. Nếu thiếu ngủ, bạn sẽ rất dễ bị căng thẳng và nó cũng là nguyên nhân khiến da bị nhăn nheo, da hay bị mụn.

Bạn sẽ không thể có một diện mạo tươi tắn vào sáng hôm sau nếu giấc ngủ ban đêm không được tròn giấc. Lâu dần, những tế bào da bị tổn thương và dấu hiệu lão hóa sớm sẽ xuất hiện.

Nên kiểm soát cơn tức giận

Căng thẳng, tức giận có thể gây ra nhiều nguy cơ về sức khỏe và cả cho làn da của bạn. Thói quen tốt bạn nên hình thành ngay từ bây giờ đó là nên kiểm soát cơn tức giận. Bởi vì khi căng thẳng, cơ thể sẽ phải kích hoạt tình trạng "khẩn cấp" để giúp bạn đối phó và vô tình nó dẫn đến những căng thẳng ở da, gây ra vấn đề lão hóa sớm.

Ảnh minh họa

Dưỡng ẩm da thường xuyên

Để có một làn da đẹp, bạn nên chú trọng đến việc dưỡng ẩm da thường xuyên. Ngoài việc uống đủ nước, ăn nhiều hoa quả, rau xanh, bạn cũng nên sử dụng kem dưỡng ẩm. Kem dưỡng ẩm có thể giúp da mềm, mịn, tươi sáng hơn. Nếu lười chăm sóc và không dưỡng ẩm, da rất dễ bị khô, bong tróc, nhất là mùa đông.

Đối với da dầu ngại sử dụng kem dưỡng ẩm sẽ bị bết dính khó chịu, bạn có thể sử dụng serum dưỡng ẩm sâu thay thế hoặc lựa chọn các kem dưỡng ẩm có kết cấu mỏng nhẹ.

Ảnh minh họa

Tập thể dục

Các bài tập thể dục thường mang lại cho chúng ta vóc dáng đẹp, sức khỏe tốt. Nhưng thể dục thể thao hàng ngày cũng là một cách để giúp bạn có làn da tươi trẻ hơn so với tuổi. Khi vận động, cơ thể sẽ lưu thông máu tốt hơn và những chất dinh dưỡng cũng dễ dàng di chuyển qua dòng máu để nuôi dưỡng các tế bào da, giúp da đẹp và sáng hơn.

Cẩn trọng trong khâu lựa chọn mỹ phẩm

Để có làn da đẹp, bạn tuyệt đối không nên sử dụng các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kem trộn, rượu thuốc nói chung. Thị trường kem trộn hiện giờ biến ảo rất khôn lường, có thể giả dạng cả bảng thành phần và đóng giả thành các thương hiệu Nhật, Mỹ,...