Các phe phái Palestine đàm phán trực tiếp, chuyên sâu với Hamas

Báo Asharq Al-Awsat ngày 16/5 đưa tin Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã chỉ thị cho phong trào Fatah và các phe phái khác trong Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) tham gia đối thoại trực tiếp và chuyên sâu với Hamas , nhằm đạt được một thỏa thuận toàn diện đưa Hamas vào hệ thống chính trị Palestine.

Trẻ em vui chơi bên đống đổ nát của những tòa nhà bị phá hủy do chiến sự tại Dải Gaza ngày 20/8/2024. Ảnh tư liệu: THX/TTXVN

Phóng viên TTXVN tại Trung Đông dẫn nguồn tin được Asharq Al-Awsat trích dẫn cho biết ông Abbas thúc giục ban lãnh đạo Fatah tăng cường gây sức ép lên Hamas theo cách trực tiếp hoặc thông qua các quốc gia có ảnh hưởng đối với nhóm này, để mở ra trang mới sau nhiều năm chia rẽ và khởi đầu một giai đoạn mới. Theo đó, Hamas sẽ chuyển đổi thành một đảng chính trị, trao quyền kiểm soát Gaza cho Chính quyền Palestine (PA) và cam kết thực hiện các quyết định, thể chế và luật pháp của mình.

Ông Abbas cũng ra lệnh thành lập một ủy ban đối thoại quốc gia, bao gồm các thành viên của Ủy ban Trung ương Fatah và Ủy ban Điều hành PLO, để giám sát các cuộc đàm phán với Hamas và nỗ lực chấm dứt sự chia rẽ chính trị.

Ngoài ra, Tổng thống Abbas cũng tái khẳng định rằng chỉ có Nhà nước Palestine trong tương lai mới được phép quản lý Gaza, bày tỏ sự sẵn sàng của PA trong việc đảm nhận toàn bộ trách nhiệm đối với vùng đất ven biển này. Ông Abbas cũng khẳng định ủng hộ sự thống nhất toàn dân tộc, trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, thể chế và giữa tất cả phe phái Palestine, nói thêm rằng bất kỳ ai thực sự muốn thống nhất quốc gia phải cam kết ủng hộ PLO, coi đây là “ngôi nhà chung của tất cả người Palestine”.

Động thái này diễn ra sau cuộc họp gần đây của Hội đồng Trung ương, trong đó ông Abbas nhắc lại nhu cầu Hamas phải từ bỏ quyền kiểm soát Gaza và trả lại vùng đất ven biển này cho Chính quyền Palestine. Theo giới thạo tin, ông Abbas coi các nghị quyết gần đây của Hội đồng là nền tảng cho bất kỳ thỏa thuận nào với Hamas, không chỉ nhằm giải quyết bế tắc ở Gaza, mà còn thúc đẩy mục tiêu rộng lớn hơn là thành lập một Nhà nước Palestine. Trong thông cáo, Hội đồng nhấn mạnh rằng bất kỳ giải pháp chính trị nào cũng phải dẫn đến việc thành lập một Nhà nước Palestine độc lập, có chủ quyền với đường biên giới năm 1967 với Đông Jerusalem là thủ đô.

Hội đồng cũng nhấn mạnh đến nhu cầu thống nhất lãnh thổ và chính trị, kêu gọi một hệ thống chính trị, pháp lý và hành chính duy nhất trên khắp các vùng đất của Palestine, đồng thời tuyên bố các quyết định liên quan đến chiến tranh, hòa bình và đàm phán là vấn đề quốc gia và không thể được quyết định đơn phương bởi bất kỳ phe phái hay đảng phái nào.

Khẳng định lại vai trò của PLO, Hội đồng mô tả tổ chức này là đại diện hợp pháp duy nhất của người dân Palestine và là tổ chức quốc gia chung cho tất cả người dân Palestine, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ chương trình chính trị và các cam kết quốc tế của PLO. Ông Abbas cũng kêu gọi Hamas ưu tiên lợi ích quốc gia, cảnh báo rằng tình hình hiện nay đặt ra mối đe dọa hiện hữu đối với dự án quốc gia của Palestine và giấc mơ về một nhà nước.

Một nguồn tin khẳng định với báo Asharq Al-Awsat rằng tình hình không còn chỉ liên quan đến Gaza nữa, mà còn liên quan trực tiếp đến số phận của Nhà nước Palestine. Theo các nguồn tin, có sự đồng thuận trong khu vực giữa các quốc gia Ảrập rằng việc Hamas tham gia hệ thống chính trị Palestine và chuyển giao quyền lực ở Gaza cho PA là cách tốt nhất để thoát khỏi cuộc khủng hoảng hiện tại, mở đường cho động lực chính trị mới hướng tới một nhà nước. Mỹ cũng đã được thông báo về những diễn biến này.

Người dân Palestine sơ tán tránh chiến sự tại Beit Lahia hoặc Jabalia ở phía Bắc Dải Gaza, ngày 16/5/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Trong những tuần gần đây, PA đã thực hiện các cải cách nội bộ sâu rộng nhất kể từ khi thành lập, bao gồm việc bầu ra chức vụ Phó Tổng thống, sắp xếp lại đội ngũ lãnh đạo cấp cao trong các cơ quan an ninh, đưa hàng trăm sĩ quan cấp cao vào chế độ nghỉ hưu sớm và phát động các chiến dịch an ninh trên khắp Bờ Tây.

Theo các nguồn tin, Hamas đã truyền đạt cho PA và các nhà trung gian khu vực rằng họ đã sẵn sàng chấp nhận một Nhà nước Palestine dựa trên đường biên giới năm 1967, thảo luận về tương lai của việc sử dụng vũ khí và từ bỏ quyền kiểm soát Dải Gaza như một phần của thỏa thuận chính trị toàn diện. Tuy nhiên, nhóm này vẫn chưa phản hồi tích cực với các yêu cầu khác và cho biết vẫn cần các cuộc thảo luận rộng rãi hơn.

Một nguồn tin của Hamas đã xác nhận quá trình liên lạc trực tiếp và gián tiếp đang diễn ra với PA và phong trào Fatah. Theo nguồn tin này, Hamas đã nói rõ với Fatah rằng phong trào này “sẵn sàng giải quyết mọi vấn đề gây tranh cãi”, thực hiện cam kết trên cơ sở các nguyên tắc quốc gia và các thỏa thuận trước đó, đồng thời đang chờ phản hồi từ Fatah.