Các dấu hiệu cho thấy cơ thể đang ‘cầu cứu’ vì mất nước cần chú ý trong mùa hè
Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, khiến cơ thể dễ mất nước qua mồ hôi. Để đảm bảo sức khỏe, bạn cần chú ý lắng nghe những ‘tín hiệu cầu cứu’ của cơ thể để bổ sung nước kịp thời.
Mất nước là tình trạng cơ thể mất đi lượng nước nhiều hơn lượng nước được nạp vào. Tình trạng này có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, từ nhẹ đến nặng, thậm chí có thể gây t.ử von.g nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cơ thể cần thêm nước bạn cần đặc biệt chú ý:
Khát nước dữ dội là biểu hiện mất nước
Khi cơ thể mất đi một lượng nước đáng kể, nó sẽ kích hoạt cơ chế khát để báo hiệu cho bạn cần bổ sung nước ngay lập tức. Vì vậy khát nước dữ dội là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy cơ thể đang thiếu nước. Nếu bạn cảm thấy khát nước thường xuyên và không thể giải tỏa chỉ bằng một vài ngụm nước, hãy tăng cường bổ sung nước ngay.
Khát nước dữ dội là dấu hiệu đầu tiên cần phải chú ý. Ảnh: Adobe Stock
Miệng khô, môi nứt nẻ
Nước bọt đóng vai trò quan trọng trong việc giữ ẩm cho miệng và môi. Khi cơ thể mất nước, các tuyến nước bọt hoạt động kém hiệu quả hơn, dẫn đến giảm tiết nước bọt. Điều này khiến niêm mạc miệng và môi trở nên khô ráp, mất đi độ ẩm tự nhiên, gây ra cảm giác khó chịu, khô miệng và môi nứt nẻ.
Khi mất nước, cơ thể sẽ ưu tiên cung cấp nước cho các cơ quan quan trọng như não, tim và thận để duy trì hoạt động sống còn. Đây cũng là lí do khiến miệng và môi dễ bị khô và nứt nẻ.
Nước tiểu sẫm màu và ít
Khi cơ thể thiếu nước, thận sẽ cố gắng giữ lại nước để duy trì các chức năng quan trọng. Điều này dẫn đến việc nước tiểu trở nên cô đặc hơn, đồng nghĩa với việc nồng độ các chất thải như urochrome (chất tạo màu vàng cho nước tiểu) tăng lên, khiến nước tiểu có màu vàng đậm hoặc thậm chí là màu hổ phách.
Khi cơ thể rơi vào tình trạng mất nước đồng thời cũng có thể làm thay đổi độ pH của nước tiểu, khiến nó trở nên axit hơn. Điều này cũng góp phần làm nước tiểu có màu sẫm hơn.
Mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu là biểu hiện mất nước
Khi cơ thể mất nước, thể tích má.u giảm xuống, khiến tim phải làm việc nhiều hơn để bơm má.u đi khắp cơ thể, dẫn đến mệt mỏi và suy nhược. Ngoài ra, má.u có nhiệm vụ vận chuyển oxy đến các cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả não. Khi thể tích má.u giảm do mất nước, lượng oxy cung cấp cho não cũng giảm theo, gây ra chóng mặt, đau đầu và khó tập trung.
Đau đầu, chóng mặt có thể là dấu hiệu của mất nước. Ảnh: Getty Images
Da khô, mất độ đàn hồi
Nước là thành phần quan trọng giúp duy trì độ ẩm cho da. Khi cơ thể thiếu nước, lượng nước trong các tế bào da giảm đi, khiến da trở nên khô, bong tróc và nứt nẻ. Trong khi đó, collagen và elastin là hai loại protein quan trọng giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da.
Ruột già có nhiệm vụ hấp thụ nước từ thức ăn đã tiêu hóa để tạo thành phần. Khi cơ thể thiếu nước, ruột già sẽ hấp thụ nhiều nước hơn từ phân để bù đắp lượng nước đã mất, khiến phân trở nên khô cứng và khó đẩy ra ngoài.
Video đang HOT
Bên cạnh đó, mất nước cũng gây mất cân bằng điện giải, đặc biệt là kali và magie. Sự mất cân bằng này có thể ảnh hưởng đến chức năng của cơ ruột, làm giảm nhu động ruột và gây táo bón.
Chuột rút, đau cơ
Khi cơ thể thiếu nước, nồng độ các chất điện giải như natri, kali, canxi và magie bị thay đổi, gây ra sự co thắt bất thường của cơ bắp, dẫn đến chuột rút và đau nhức. Má.u khó lưu thông do thiếu nước cũng có có thể gây thiếu oxy và chất dinh dưỡng cho cơ bắp, làm tăng nguy cơ chuột rút và đau nhức.
Mẹo bù nước nhanh chóng trong những ngày nắng nóng
Nếu bạn cảm thấy khô rát hoặc mệt mỏi sau khi tập luyện hoặc bất cứ lúc nào trong sinh hoạt bình thường hàng ngày đặc biệt vào những ngày nắng nóng, rất có thể bạn đang bị mất nước.
Việc không bù nước kịp thời có thể làm thay đổi nghiêm trọng đến trạng thái tinh thần và sức khỏe của bạn. Đó là lý do tại sao việc bù nước nhanh chóng có thể giúp bạn hồi phục lại sức khỏe.
Bạn cần bao nhiêu nước trong một ngày?
Có một quan niệm sai lầm phổ biến rằng bạn nên uống 8 ly nước mỗi ngày. Sự thật là các khuyến nghị về chất lỏng khác nhau tùy theo độ tuổ.i, mức độ hoạt động, cân nặng, tỷ lệ mồ hôi và điều kiện sống của mỗi người. Tuy nhiên, nước chiếm khoảng 60% cơ thể và cơ thể liên tục mất nước qua nước tiểu, mồ hôi và hô hấp.
Đó là lý do tại sao bổ sung nước là một phần thiết yếu trong cuộc sống của con người. Nhưng việc tìm ra lượng nước mà một cá nhân cần không phải lúc nào cũng đơn giản.
Bù nước trong những ngày nắng nóng đóng vai trò rất quan trọng. Ảnh minh họa: Huy
Theo Today, Học viện Y khoa Quốc gia Mỹ tuyên bố rằng lượng nước uống đủ hàng ngày là 9 cốc cho phụ nữ và 13 cốc cho nam giới. Lượng nước này được thiết lập để ngăn chặn tình trạng mất nước trong thời gian ngắn, nhưng một số người có thể cần nhiều nước hơn, đặc biệt nếu họ đổ mồ hôi nhiều hoặc sống trong điều kiện nóng ẩm.
Ngoài ra, cơ quan này khuyến nghị nên tiêu thụ khoảng 20% lượng chất lỏng thông qua thực phẩm, như trái cây và rau quả.
Triệu chứng mất nước
Mất nước xảy ra với tất cả mọi người, ngay cả những người tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn về lượng nước được khuyến nghị. Tình trạng này cực kỳ phổ biến sau khi tập luyện cường độ cao hoặc thời gian kéo dài trong môi trường nóng hoặc ẩm ướt. Tình trạng mất nước cũng có thể xảy ra nếu bạn quên uống đủ nước trong ngày.
Tình trạng mất nước có thể ập đến với bạn và các triệu chứng khác nhau từ nhẹ và khó chịu đến nghiêm trọng và đ.e dọ.a tính mạng. Dưới đây là một số dấu hiệu mất nước cần chú ý:
- Mệt mỏi.
- Khát.
- Da và môi khô.
- Nước tiểu sẫm màu hoặc lượng nước tiểu giảm.
- Nhức đầu.
- Chuột rút cơ bắp.
- Choáng váng.
- Chóng mặt.
- Ngất xỉu.
- Hạ huyết áp tư thế đứng (giảm huyết áp khi chuyển từ ngồi sang đứng).
- Tim đậ.p nhanh.
Nếu bạn thường gặp một hoặc nhiều triệu chứng này trong hoặc sau khi tập thể dục hoặc vào một thời điểm cụ thể trong ngày, rất có thể bạn uống không đủ nước và cần phải bù nước.
Cách bù nước nhanh chóng
Hầu hết các hướng dẫn bù nước đều liên quan đến vận động viên, nhưng chúng có thể áp dụng cho người thường. Hiệp hội Dinh dưỡng Thể thao Quốc tế (ISSN) tuyên bố rằng các mục tiêu sau tập luyện nên bao gồm việc bổ sung lượng chất lỏng và chất điện giải bị mất do mồ hôi. Dưới đây là một số mẹo để bù nước hiệu quả.
Cân trọng lượng cơ thể trước khi tập luyện
Theo ISSN, việc cân trọng lượng cơ thể trước và sau khi tập thể dục có thể giúp bạn biết lượng chất lỏng đã bị mất đi. Bạn có thể cần uống tới 3 cốc nước cho mỗi 0,5kg giảm được trong quá trình tập luyện.
Bổ sung thêm chất điện giải
Bạn nên đưa chất điện giải vào kế hoạch bù nước của bạn để phòng trường hợp mất nước nghiêm trọng (giảm hơn 2% trọng lượng cơ thể khi tập thể dục). Cơ thể mất chất điện giải như natri, magie, kali và canxi qua mồ hôi. Việc bổ sung các chất điện giải đó là điều quan trọng để giúp cơ thể duy trì sự cân bằng chất lỏng bình thường trong và ngoài tế bào.
Ngoài ra, chất điện giải giúp cơ thể hấp thụ nước nhanh chóng. Không có hướng dẫn tiêu chuẩn về thời điểm cần dùng chất điện giải, nhưng một nguyên tắc nhỏ là hãy bù nước bằng chất điện giải sau khi tập luyện kéo dài hơn 60 phút, tập luyện đặc biệt cường độ cao (như HIIT hoặc chạy nước rút) hoặc dành thời gian dài trong điều kiện nóng ẩm.
Theo dõi màu nước tiểu của bạn
Tình trạng mất nước nhẹ cũng có thể xảy ra khi tập luyện dưới 60 phút hoặc khi bạn ở môi trường nắng nóng. Trong những trường hợp này, nhấm nháp nước cho đến khi lượng nước tiểu và màu sắc của bạn trở lại bình thường là một chiến lược bù nước tốt.
Nhấm nháp nước, đừng tu ừng ực
Bạn đừng uống nước quá nhanh vì cơ thể có thể bị quá tải chất lỏng, một tình trạng nguy hiểm được gọi là hạ natri má.u. Ngoài ra, uống quá nhiều cùng một lúc có thể khiến bạn cảm thấy buồn nôn. Thay vào đó, hãy uống nước liên tục trong một đến hai giờ sau khi mất nước.
Ăn trái cây và rau
Bạn đừng quên ăn thực phẩm cung cấp nước, đặc biệt là trái cây và rau, có thể hỗ trợ bù nước.
Cách chữa mất nước nhanh nhất
Nếu lo ngại rằng mình bị mất nước nghiêm trọng, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế vì đây có thể là trường hợp khẩn cấp và bạn có thể cần điều trị bằng dịch truyền tĩnh mạch.
Tuy nhiên, nếu bạn chỉ đang cố gắng bù nước một cách hiệu quả và không có triệu chứng mất nước nghiêm trọng, lựa chọn nhanh nhất là uống từng ngụm nước trong một đến hai giờ hoặc cho đến khi bạn không còn bị mất nước nữa.
Bổ sung chất điện giải hoặc dung dịch hydrat hóa đường uống khác cũng có thể giúp bạn điều trị tình trạng mất nước nhanh hơn.
Làm thế nào để biết bạn đã bù đủ lượng nước đã mất?
Sau khi bù nước, màu nước tiểu của bạn sẽ trở lại màu vàng nhạt. Trọng lượng cơ thể của bạn cũng sẽ trở lại bình thường. Có thể mất một thời gian nhưng các triệu chứng khác như đau đầu hoặc mệt mỏi sẽ giảm bớt.
Tốt nhất bạn nên tránh những tình huống đòi hỏi bạn phải bù nước, bạn hãy uống nước, trong khi tập thể dục để tránh mất nước.
Mách bạn cách tập thể dục an toàn vào mùa nắng nóng
PGS.TS Võ Tường Kha, Bệnh viện Thể thao Việt Nam, Trưởng Bộ môn Y học thể thao, Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội. Ảnh: N.P
PGS.TS.BS Võ Tường Kha, Bệnh viện Thể thao Việt Nam, Trưởng Bộ môn Y học thể thao, Trường Đại học Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết, khi tập luyện thể dục thể thao trong điều kiện nắng nóng, đặc biệt mùa hè, để đảm bảo an toàn chúng ta phải lưu ý những điều sau:
Thứ nhất về thời điểm tập luyện, chúng ta nên tập vào sáng sớm hoặc buổi chiều tối để giảm bức xạ nhiệt của môi trường tích vào trong cơ thể giúp hạn chế tăng thân nhiệt, hạn chế tia tử ngoại tác động cơ thể.
Thứ 2, tập luyện nơi thoáng khí, độ ẩm thấp, thông gió dễ bay hơi nước, giúp ra mồ hôi nhanh.
Thứ 3, phải lựa chọn dụng cụ, quần áo phải phù hợp, nếu ngoài trời phải có mũ, quần áo thoáng, rộng, dễ thoát mồ hôi, sáng màu.
Thứ 4, cần bôi kem chống nắng ở những vùng cơ thể không được che kỹ để tránh tia UV, tránh ánh sáng mặt trời tác động vào ảnh hưởng đến da.
Thứ 5, chuẩn bị khăn lau mồ hôi đủ để thấm mồ hôi.
Thứ 6, chuẩn bị nước uống kèm theo điện giải đầy đủ để bổ sung lượng nước mất qua mồ hôi, chuẩn bị ít năng lượng dưới dạng dung dịch để bù năng lượng mất đi trong quá trình hoạt động thể lực. Có thể dùng oresol chai sẵn, sữa hộp, nước muối pha đường tỷ lệ thích hợp.
Thứ 7, đảm bảo điều chỉnh lượng vận động phù hợp với thời gian vận động, tránh hoạt động kéo dài, quá sức dưới trời nắng dẫn đến sinh nhiệt nhiều, tiêu hao năng lượng nhiều.
Trước, trong và sau khi tập luyện, thi đấu kéo dài dưới trời nắng nóng thì cần lưu ý bù nước thường xuyên, liên tục cứ 20-30 phút bù một lần, một lần không quá 200ml. Nước phải có điện giải đầy đủ như oresol, bồi phụ năng lượng đã mất trong quá trình tiêu hao năng lượng do tập luyện.
Nước tiểu sẫm màu sau tập gym, khi nào là dấu hiệu nguy hiểm? Nước tiểu có màu hơi sẫm là điều hết sức bình thường. Nguyên nhân thường thấy là do mất nước, đặc biệt là sau khi tập luyện thể thao. Với người tập cường độ cao, nước tiểu có màu sẫm đôi khi là dấu hiệu cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nước tiểu thông thường có màu hơi vàng. Thỉnh thoảng...