Bộ GD&ĐT: Dạy trẻ lớp 1 đọc thông viết thạo càng nhanh càng tốt

Theo dõi VGT trên

TS Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ GD&ĐT, cho rằng nhận định của phụ huynh về chương trình Tiếng Việt 1 nặng là chưa có cơ sở và chưa đúng thời điểm.

Chiều 30/9, Bộ GD&ĐT tổ chức họp báo thường kỳ quý III năm 2020, bàn luận nhiều vấn đề “ nóng” của ngành, trong đó có chương trình Tiếng Việt 1.

Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ GD&ĐT, thông tin gần đây, một số diễn đàn đăng tải thông tin phụ huynh nói về chương trình lớp 1 nặng sau một tháng học. Hiện tại, Bộ GD&ĐT chưa nhận được ý kiến chính thức từ giáo viên, cơ sở giáo dục, nhà khoa học về vấn đề này.

Bộ GD&ĐT: Dạy trẻ lớp 1 đọc thông viết thạo càng nhanh càng tốt - Hình 1

TS Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, Bộ GD&ĐT. Ảnh: Q.Q.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học khẳng định chương trình lớp 1 có sự điều chỉnh ở chỗ “trẻ cố gắng đọc thông viết thạo càng sớm càng tốt”, để có điều kiện chọn những môn khác.

Với Tiếng Việt 1, nội dung kiến thức không cao hơn chương trình hiện hành. Thời lượng của môn học này được điều chỉnh tăng từ 350 tiết lên 420 tiết. Thời lượng của môn Toán giảm 70 tiết.

“Có lẽ phụ huynh có con học hai chương trình so sánh số tiết học Tiếng Việt, nghĩ rằng môn học nặng”, ông Tài nói.

Ông Thái Văn Tài thông tin chương trình giáo dục phổ thông mới đang được triển khai, có chuẩn đầu ra, khung thời lượng năm học.

Chương trình lớp 1 có 9 môn học. Tiếng Việt 1 có 5 bộ sách, được thiết kế theo những cách khác nhau. Về chuẩn đầu ra, chương trình Tiếng Việt 1 yêu cầu học sinh đọc và viết được bao nhiêu từ sau một phút.

Video đang HOT

Bộ GD&ĐT: Dạy trẻ lớp 1 đọc thông viết thạo càng nhanh càng tốt - Hình 2

Bộ GD&ĐT cho rằng phụ huynh đánh giá chương trình 1 nặng là chưa có cơ sở và chưa đúng thời điểm. Ảnh minh họa: V.H.

Khung chương trình đã được hội đồng quốc gia thẩm định, thử nghiệm, lấy ý kiến. Vì vậy, những nhận định chương trình nặng chưa có căn cứ xác đáng, chưa đúng thời điểm, có thể do phụ huynh bị tâm lý khi con vào lớp 1.

Cũng theo ông Tài, thực tế kiểm tra, dự giờ chuyên môn của Bộ GD&ĐT tại các cơ sở giáo dục cho thấy trường học đã có những hành lang pháp lý thể hiện sự linh hoạt, tự chủ trong chuyên môn của giáo viên.

Giáo viên cần có đường hướng, triển khai, phân tích chương trình, sách giáo khoa, thiết kế kế hoạch xây dựng dựa trên nhiều yếu tố, phù hợp từng đối tượng học sinh. Kế hoạch của mỗi trường khác nhau, phù hợp đặc trưng riêng, điều này được giáo viên và nhà trường ủng hộ.

Bộ GD&ĐT tiếp tục lắng nghe các ý kiến để điều chỉnh, nếu có đầy đủ căn cứ khoa học, đánh giá nhiều mặt về việc này.

“Nếu có bất cập, Bộ GD&ĐT sẽ điều chỉnh. Đây là tính linh hoạt trong chương trình giáo dục phổ thông mới”, ông Tài nói.

Trước đó, trao đổi với Zing, nhiều ý kiến cho rằng chương trình Tiếng Việt 1 nặng, khiến trẻ mệt mỏi, giáo viên áp lực.

Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GD&ĐT, nêu ý kiến: “Chương trình lớp 1 mới thực hiện được một tháng, dư luận cần có góc nhìn khách quan. Học sinh được học thời lượng nhiều hơn trong khi lượng kiến thức nhẹ hơn. Tôi lấy ví dụ, cùng khối lượng kiến thức, trẻ học trong 3 giờ sẽ nhẹ nhàng và hiệu quả hơn học 2 giờ”.

Hình ảnh "Cơ, rô, tép, bích" xuất hiện trong vở bài tập Toán lớp 1: Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học lên tiếng

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học cho biết, trường học nào lựa chọn bộ sách xuất hiện hình ảnh "cơ, rô, tép, bích" trong vở bài tập Toán lớp 1 cần đánh giá, xem xét lại nội dung liệu đã phù hợp hay chưa.

Hình ảnh Cơ, rô, tép, bích xuất hiện trong vở bài tập Toán lớp 1: Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học lên tiếng - Hình 1

Trang thứ 12 của vở bài tập Toán lớp 1, bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Liên quan đến hình ảnh "cơ, rô, tép, bích" xuất hiện trong vở bài tập Toán lớp 1, ngày 12/9, trao đổi với PV Đời sống & Pháp luật, ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (bộ GD&ĐT) cho biết, trước hết, bộ GD&ĐT chỉ thẩm định sách giáo khoa, không thẩm định sách tham khảo cũng như các loại sách bổ trợ như vở bài tập, các bộ thực hành. Theo đó, vở bài tập Toán lớp 1 không nằm trong danh sách các loại sách được bộ GD&ĐT thẩm định, kiểm tra.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học cho hay, năm học 2020-2021 là năm học đầu tiên triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. Tuy nhiên do ảnh hưởng từ dịch COVID-19 nên các nhà xuất bản, sở GD&ĐT, trường học, nhà phát hành cùng thoả thuận và chọn ra cách phát hành sách giáo khoa trực tiếp đến tay học sinh nhằm tiết kiệm thời gian trong đầu năm học.

Ông Thái Văn Tài cho biết, những loại sách tham khảo, sách bổ trợ được thực hiện dựa trên những quy định của Luật xuất bản, do vậy, chính nhà xuất bản, tác giả, biên tập là những người phải chịu trách nhiệm cho nội dung ghi trong sách tham khảo.

Nhà trường trang bị tài liệu tham khảo, bổ trợ phục vụ cho hoạt động giảng dạy và nghiên cứu của giáo viên; khuyến khích giáo viên sử dụng tài liệu tham khảo để nâng cao chất lượng giáo dục. Mọi tổ chức, cá nhân không được ép buộc học sinh phải mua tài liệu tham khảo.

Hình ảnh Cơ, rô, tép, bích xuất hiện trong vở bài tập Toán lớp 1: Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học lên tiếng - Hình 2

Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học, bộ GD&ĐT.

Bên cạnh đó, Vụ trưởng nêu rõ, Thông tư số 21/2014/BGDĐT quy định về việc quản lý và sử dụng xuất bản ấn phẩm tham khảo trong các cơ sở giáo dục quy định trình tự lựa chọn sách tham khảo.

Theo đó các giáo viên sẽ đề xuất; tổ chuyên môn tổng hợp và báo cáo lên lãnh đạo cơ sở giáo dục; hiệu trưởng là người quyết định cuối cùng việc lựa chọn tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh trong quá trình dạy học.

Sau khi hội đồng trường đã thẩm định, phê duyệt loại sách tham khảo, sách bổ trợ cần công khai cho học sinh cũng như phụ huynh nắm bắt rõ ràng.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học nhận định, nếu bộ sách tham khảo, sách bổ trợ được đưa vào nhà trường có nội dung vi phạm pháp luật hoặc trái với quy định của Luật xuất bản thì nhà xuất bản (cụ thể là Giám đốc nhà xuất bản) và tác giả của bộ sách tham khảo, sách bổ trợ đó phải trực tiếp chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Còn trong trường hợp cái bộ sách tham khảo, sách bổ trợ được đưa vào nhà trường có nội dung chưa phù hợp với học sinh, ảnh hưởng đến quá trình học tập cũng như thực tiễn thì hiệu trưởng nhà trường phải chịu trách nhiệm.

Đồng thời, hiệu trưởng cũng có quyền đình chỉ việc thực hiện bộ sách tham khảo, sách bổ trợ đó. Có nghĩa là, hiệu trưởng yêu cầu các giáo viên và học sinh không thực hiện việc giảng dạy và học tập theo bộ sách giáo khoa, sách tham khảo đó nữa.

Như vậy, trong trường hợp này khi hình minh họa "cơ, rô, tép, bích" xuất hiện trên vở bài tập toán lớp 1 thì những trường học lựa chọn bộ sách này cần xem xét, thẩm định lại việc lựa chọn sách đã phù hợp hay chưa. Nếu chưa phù hợp thì cần phải thay đổi.

Trước đó, cộng đồng mạng xôn xao trước sự việc vở bài tập Toán lớp 1 có sự xuất hiện của hình ảnh "cơ, rô, tép, bích".

Cụ thể, một phụ huynh đã đăng tải trên một hội nhóm của mạng xã hội Facebook với nội dung: "F1 nhà e mới đi nhập ngũ mà đã được tạo điều kiện tiếp xúc với cơ, rô, tép bích. Chưa biết đến năm thứ 2 có được tiếp xúc với cắt vị hay mở bát không đây?

#Note: thế giới quanh ta có rất nhiều hình, rất nhiều đồ vật để đưa vào giới thiệu để viết vào một tờ giấy trắng có ý nghĩa mà. Sao lại chọn những hình cho HS trải nghiệm đời quá sớm như vậy!

Ảnh: St"

Những hình ảnh trên nằm trong bài tập số 1, trang thứ 12 của vở bài tập Toán lớp 1, bộ sách "Kết nối tri thức với cuộc sống" của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Ngay sau khi đăng tải, bài viết khiến cộng đồng mạng xôn xao, có nhiều ý kiến trái chiều. Bên cạnh những bình luận đồng tình với ý kiến của bậc phụ huynh nêu trên thì cũng có những phụ huynh lại cho rằng, mọi người đang suy nghĩ quá rắc rối và phức tạp hóa mọi chuyện.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tin đang nóng

Sốc: Han Ga In suy sụp vì 3 lần sảy thai trong 1 nămSốc: Han Ga In suy sụp vì 3 lần sảy thai trong 1 năm
06:39:57 27/02/2025
Chàng trai khiếm khuyết chinh phục thành công mẹ đơn thân khiến Hồng Vân xúc độngChàng trai khiếm khuyết chinh phục thành công mẹ đơn thân khiến Hồng Vân xúc động
06:00:17 27/02/2025
Tình thế hiện tại của vợ chồng Công Vinh - Thuỷ TiênTình thế hiện tại của vợ chồng Công Vinh - Thuỷ Tiên
08:11:59 27/02/2025
Ngô Thanh Vân lộ video vòng 2 lùm lùm trong tiệc sinh nhật, có động thái che chắn nhưng không đáng kể!Ngô Thanh Vân lộ video vòng 2 lùm lùm trong tiệc sinh nhật, có động thái che chắn nhưng không đáng kể!
07:24:13 27/02/2025
Sốc: Mỹ nhân phim "Gossip Girl" qua đời tại nhà riêng ở tuổi 39Sốc: Mỹ nhân phim "Gossip Girl" qua đời tại nhà riêng ở tuổi 39
10:00:07 27/02/2025
Hôn nhân của 2 nữ danh hài nổi tiếng đóng phim trăm tỷ 'Nhà gia tiên'Hôn nhân của 2 nữ danh hài nổi tiếng đóng phim trăm tỷ 'Nhà gia tiên'
06:22:01 27/02/2025
Thực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầuThực hư tin Campuchia điều binh sĩ tới biên giới với Thái Lan sau vụ đối đầu
06:33:34 27/02/2025
Nửa đêm, mẹ Bắp bất ngờ tung "sao kê online", nói rõ lý do không thể về Việt Nam trong 4 tháng tớiNửa đêm, mẹ Bắp bất ngờ tung "sao kê online", nói rõ lý do không thể về Việt Nam trong 4 tháng tới
10:02:08 27/02/2025

Tin mới nhất

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

Còn nhiều băn khoăn về chứng nhận giỏi cấp tỉnh với học sinh điểm IELTS cao

13:01:46 21/12/2022
Việc Hà Tĩnh công nhận học sinh (HS) giỏi cấp tỉnh với HS có điểm IELTS cao đang được dư luận quan tâm. Nhiều giáo viên phổ thông và giảng viên dạy Ngoại ngữ thể hiện băn khoăn trước việc này
Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

Việc thực hiện chương trình, SGK mới còn nhiều khó khăn

12:01:38 21/12/2022
Tiếp tục chương trình giám sát chuyên đề Việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu , sáng 20/12, Đoàn Đại biểu ...
Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

Cấp phép tổ chức thi chứng chỉ HSK trở lại

11:01:38 21/12/2022
Theo thông báo mới của Bộ GD&ĐT chứng chỉ tiếng Trung (HSK) đã được cấp phép tổ chức duy nhất tại ĐH Thành Đông (Hải Dương)
Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

Banner tìm hiểu ngày 22/12 của Trường ĐH Tôn Đức Thắng in hình lính Mỹ

10:45:40 21/12/2022
Trường ĐH Tôn Đức Thắng (TP.HCM) đang làm rõ trách nhiệm việc cơ sở ở Bảo Lộc đăng trên fanpage banner tìm hiểu truyền thống ngày 22/12 nhưng in hình lính Mỹ
Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

Nhiều tỉnh cho học sinh nghỉ Tết hơn 10 ngày, Hà Nội lý giải nghỉ 8 ngày

10:36:43 21/12/2022
Lịch nghỉ tết của học sinh Hà Nội thiết kế theo quy định của Nhà nước. Nếu cho nghỉ thêm, hàng nghìn học sinh mầm non, tiểu học không ai trông nom vì bố mẹ vẫn phải đi làm
Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

Trường ĐH Kiên Giang dự kiến tuyển hơn 1.600 chỉ tiêu năm 2023

10:01:37 21/12/2022
Năm 2023 Trường ĐH Kiên Giang tuyển sinh 22 ngành, trong đó có 2 ngành mới, dự kiến 1.675 chỉ tiêu. Trường ĐH Kiên Giang vừa tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác tuyển sinh năm 2022 và đề ra các giải pháp, phương hướng để nâng cao hiệu qu...
Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

Trường Đại học Hồng Đức nâng cao chất lượng đào tạo sinh viên ngành giáo dục mầm non

08:06:29 21/12/2022
Cùng với các ngành đào tạo khác, trong những năm qua, Trường Đại học (ĐH) Hồng Đức không ngừng đổi mới công tác quản lý, xây dựng và hoàn thiện nội dung chương trình đào tạo ngành giáo dục mầm non (GDMN) với mục tiêu đào tạo những giáo ...
Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

Học sinh Hà Giang nghỉ Tết Quý Mão 12 ngày, từ 27 tháng Chạp

07:59:41 21/12/2022
UBND tỉnh Hà Giang quyết định cho học sinh trên toàn tỉnh bắt đầu nghỉ học từ ngày 18/1 đến hết ngày 29/1/2023. Ngày 19/12, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 2341/QĐ-UBND về việc cho trẻ mầm non, học sinh, sinh viên các cơ sở gi...
Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

Nhiều tiết dạy sáng tạo tại hội thi giáo viên dạy giỏi Hà Nội

07:59:05 21/12/2022
Ngày 20/12, Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội tổ chức tổng kết hội thi giáo viên dạy giỏi thành phố cấp Trung học cơ sở năm học 2022-2023
Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

Trường Đại học Kinh tế Quốc dân công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023

07:58:36 21/12/2022
Chiều ngày 20.12, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân đã công bố Đề án tuyển sinh đại học năm 2023. Theo đó, nhà trường tuyển sinh 60 mã ngành/chương trình với 6200 chỉ tiêu đại học chính quy
Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

Tuyển sinh 2023: Đại học Kinh tế Quốc dân công bố đề án tuyển sinh

07:57:38 21/12/2022
Năm 2023, Trường đại học Kinh tế Quốc dân giữ nguyên 4 phương thức tuyển sinh và có sự thay đổi về chỉ tiêu mỗi phương thức để phù hợp tình hình thực tế
Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

Cần cẩn trọng lựa chọn nhân sự, ra đề thi

07:56:12 21/12/2022
Một kỳ thi học sinh giỏi được tổ chức tốn rất nhiều công sức, tâm huyết của nhiều nhà giáo, học sinh và tốn kém tiền bạc nhưng cũng là một hoạt động khuyến tài quan trọng của giáo dục địa phương. Vậy nên cấp tổ chức cần cẩn trọng trong ...

Có thể bạn quan tâm

"Vật vã" với nồm ẩm kéo dài, mẹ 1 con ở Hà Nội phải thốt lên: "Máy sấy quần áo đúng là chân ái"!

"Vật vã" với nồm ẩm kéo dài, mẹ 1 con ở Hà Nội phải thốt lên: "Máy sấy quần áo đúng là chân ái"!

Sáng tạo

11:37:13 27/02/2025
Lan Phương, sinh năm 1990, hiện đang sống tại Hà Nội, sở hữu một chiếc máy giặt sấy của Xiaomi. Chiếc máy này đã gắn liền với gia đình Phương được hơn 4 năm và đây vẫn luôn là món đồ chân ái của Phương trong nhiều năm qua.
3 con giáp càng về cuối tuần này tài lộc càng vượng

3 con giáp càng về cuối tuần này tài lộc càng vượng

Trắc nghiệm

11:18:14 27/02/2025
Tử vi tuần mới từ 24/2 đến 2/3/2025 dự đoán tình hình tài chính, tình yêu, sự nghiệp của 12 con giáp trong tuần. Thìn có được nhiều điều may mắn hơn hẳn bình thường.
Phim 18+ cực hay nhất định phải xem: Nam chính hành nghề xoá cảnh nóng, viết truyện cổ tích cho người lớn

Phim 18+ cực hay nhất định phải xem: Nam chính hành nghề xoá cảnh nóng, viết truyện cổ tích cho người lớn

Phim châu á

11:08:25 27/02/2025
Bộ phim 18+ với đề tài khó nói , có phần táo bạo đối với mọi người đang thu hút lượng lớn sự quan tâm của số đông khán giả.
CĂNG: 2 sao nam đấu tố chuyện đời tư bê bối, nói dối, lợi dụng Đông Nhi, người trong cuộc nói gì?

CĂNG: 2 sao nam đấu tố chuyện đời tư bê bối, nói dối, lợi dụng Đông Nhi, người trong cuộc nói gì?

Sao việt

11:07:43 27/02/2025
Mới đây, cư dân mạng xôn xao bàn tán khi những thành viên trong Uni5 bắt ngờ vạch áo cho người xem lưng , tố cáo nhau căng đét trên mạng xã hội.
Antony được xóa thẻ đỏ, rộn ràng cùng Betis chiến Real Madrid

Antony được xóa thẻ đỏ, rộn ràng cùng Betis chiến Real Madrid

Sao thể thao

11:05:29 27/02/2025
Antony được La Liga xóa thẻ đỏ, rộn ràng cùng Real Betis chuẩn bị cho cuộc tiếp đón Real Madrid, với những Mbappe, Vinicius,...
Khởi tố ông Trần Minh Bảo vì bôi nhọ danh dự thẩm phán

Khởi tố ông Trần Minh Bảo vì bôi nhọ danh dự thẩm phán

Pháp luật

10:56:11 27/02/2025
Đối tượng có hành vi làm đơn tố cáo đến cơ quan chức năng cố tình đưa ra những thông tin không đúng sự thật nhằm bôi nhọ danh dự cá nhân, ảnh hưởng đến cơ quan Tòa án tỉnh Lai Châu
Lùm xùm của các thành viên có ảnh hưởng đến sự tái hợp của BLACKPINK

Lùm xùm của các thành viên có ảnh hưởng đến sự tái hợp của BLACKPINK

Nhạc quốc tế

10:32:16 27/02/2025
Trước sự trở lại của BLACKPINK vào mùa hè này, các thành viên đã tích cực xây dựng sự nghiệp solo, thúc đẩy thêm danh tiếng và độ nhận diện của nhóm.
Chào hè thật phong cách với chân váy dài cuốn hút

Chào hè thật phong cách với chân váy dài cuốn hút

Thời trang

10:19:46 27/02/2025
Chân váy linen màu trắng dễ dàng kết hợp với nhiều kiểu áo, từ áo phông đơn giản đến áo sơ mi thanh lịch, giúp bạn luôn nổi bật và thời trang.
HOT: Hyuna bất ngờ khoe ảnh bụng bầu, công khai có em bé

HOT: Hyuna bất ngờ khoe ảnh bụng bầu, công khai có em bé

Sao châu á

10:04:03 27/02/2025
Một trong những bài đăng hot nhất trên Instagram những ngày vừa qua đến từ Moon Hyuna - cựu thành viên 9MUSES với nội dung chia sẻ về hành trình làm mẹ.
Cách chọn tẩy trang phù hợp và hiệu quả với từng loại da

Cách chọn tẩy trang phù hợp và hiệu quả với từng loại da

Làm đẹp

10:02:53 27/02/2025
Loại tẩy trang này được xem là một trong những sản phẩm phổ biến và dễ dàng tìm mua nhất trên thị trường hiện nay, thường được thiết kế dưới dạng dung dịch lỏng có kết cấu tương tự như nước hoa hồng.
Bức ảnh chụp bóng lưng của 4 nữ sinh hot rần rần, netizen xem xong cảm thán: "Đoán được phần nào tương lai của họ rồi"

Bức ảnh chụp bóng lưng của 4 nữ sinh hot rần rần, netizen xem xong cảm thán: "Đoán được phần nào tương lai của họ rồi"

Netizen

10:02:43 27/02/2025
Trong xã hội hiện đại, vẻ bề ngoài không chỉ đơn thuần là yếu tố thẩm mỹ mà còn đóng vai trò quan trọng trong nhiều khía cạnh của cuộc sống.