Biến đổi khí hậu khiến bọ ve thích máu người

Các nhà nghiên cứu thuộc Hiệp hội Vệ sinh và Y học Nhiệt đới Mỹ đã phát hiện ra rằng khí hậu ấm hơn có thể dẫn đến sự lây lan dịch bệnh sốt phát ban từ ve sang người.

Các thí nghiệm chỉ ra ở nhiệt độ khoảng 38 độ C, một số loài ve bị thu hút bởi máu người người hơn là máu chó. Bọ ve có thể mang mầm bệnh gây ra bệnh sốt phát ban Rocky Mountain gây chết người.

“Khi thời tiết nóng hơn cũng là lúc dịch sốt phát ban do bọ ve gây ra trở nên phổ biến” Laura Backus, nhà nghiên cứu tại Đại học California (Mỹ) cho biết.

Bệnh nhân bị sốt phát ban Rocky Mountain có thể tử vong nếu họ không được điều trị kháng sinh trong vòng 5 ngày. Khoảng 5 đến 10% những người bị nhiễm bệnh không chống chọi được với căn bệnh này.

Nghiên cứu trước đây ở châu Âu đã cho rằng bọ ve hung hăng hơn đối với người khi thời tiết nóng. Để tìm hiểu xem sở thích của ve chó đối với vật chủ có phụ thuộc vào nhiệt độ hay không, Backus và các đồng nghiệp của cô đã bắt những con non và con trưởng thành thuộc hai nhóm khác biệt về mặt di truyền của loài Rhipicephalus sanguineus. Một nhóm đến từ vùng nóng ở bang Arizona, và được coi là một loài ve nhiệt đới. Nhóm khác đến từ Oklahoma, vốn chịu được thời tiết lạnh hơn và được coi là ve ôn đới.

Các nhà khoa học đã so sánh hành vi của bọ ve ở nhiệt độ phòng 23 C và ở nhiệt độ nóng lên tới 38 C. Trong 10 thử nghiệm riêng biệt ở mỗi nhiệt độ, các nhà khoa học đã đặt khoảng 20 con ve thuộc hai nhóm vào chính giữa của một ống nhựa và cho họ tùy chọn di chuyển về phía người hoặc chó.

Thông thường, ve thích chó hơn người. Nhưng ở nhiệt độ cao hơn, bọ ve nhiệt đới tỏ ra ưa thích con người. Số lượng bọ ve di chuyển về phía người ở nhiệt độ 38 độ C nhiều gấp đôi so với ở nhiệt độ phòng. Sự thay đổi nhiệt độ không có ảnh hưởng đáng kể đến bọ ve ôn đới.

Không rõ tại sao bọ ve nhiệt đới trưởng thành lại có xu hướng chọn con người ở nhiệt độ cao. Nó có thể liên quan đến cách chúng cảm nhận vật chủ của mình. “Có thể các thụ thể hóa học trên cơ thể chúng được kích hoạt khác nhau ở nhiệt độ cao, nhưng nguyên nhân vẫn chưa rõ ràng”, Backus cho biết thêm.

Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, vào năm 2000 nước này có 495 trường hợp mắc bệnh sốt phát ban do bọ ve. Hiện nay, khoảng 4.000 đến 6.000 ca sốt do bọ ve được ghi nhận mỗi năm.

Backus nói rằng nhóm của cô muốn nghiên cứu ve chó từ nhiều vùng hơn trong tương lai nhằm thiết lập bộ dữ liệu lớn hơn. “Nếu loài bọ ve thích con người ở nhiệt độ cao, như nghiên cứu này phát hiện, thì điều đó sẽ giúp hiểu được lý do tại sao chúng ta đang chứng kiến nhiều đợt bùng phát sốt phát ban Rocky Mountain hơn”, cô nói.