Bí mật đen tối của Ghibli: Bức hại đạo diễn trẻ qua đời, đằng sau những thước phim hay là sự độc hại, bóc lột đến tận cùng?

Đằng sau thước phim Ghibli thơ mộng là cả một tấn bi kịch đau lòng, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh mạng của một đạo diễn.

Whisper of the Heart (1995) là một trong những tác phẩm kinh điển nhất của hãng phim Ghibli. Phim có cốt truyện dung dị, mộc mạc về tình yêu học trò, được chuyển thể từ truyện tranh Aoi Hiragi và do nhà sáng lập Ghibli Hayao Miyazaki chắp bút viết kịch bản. Đây đồng thời là bộ phim có doanh thu cao nhất Nhật Bản năm 1995, đem lại danh tiếng toàn cầu cho đạo diễn Yoshifumi Kondo.

Thế nhưng, hơn 20 năm kể từ ngày phim ra mắt, công chúng không chỉ nhớ đến nội dung dễ thương, giản dị mà còn thương cảm cho số phận Yoshifumi Kondo. Bởi đằng sau sự thành công của Whisper of the Heart là cái chết tức tưởi của đạo diễn. Sự việc này được cho là hậu quả của “văn hóa chăm chỉ” – ép buộc người lao động đến cùng cực mà không để tâm đến sức khỏe tinh thần, thể chất.

Dấu ấn đạo diễn Yoshifumi Kondo vẫn còn mãi trong Whisper of the Heart nói riêng và lịch sử Ghibli nói chung

Một vài cảnh phim Whisper of the Heart

Trước đây, Yoshifumi Kondo từng là họa sĩ hoạt họa trong Kiki’s Delivery Service, Only Yesterday và Princess Mononoke. Sau đó, tác phẩm đầu tay Whisper of the Heart đã đưa ông lên đội ngũ hàng đầu tại Studio Ghibli, sánh ngang với 2 bậc tiền bối Hayao Miyazaki và Isao Takahata. Yoshifumi Kondo dần được kỳ vọng trở thành người kế nhiệm xuất sắc.

Tiếc là chứng phình động mạch tim ở tuổi 47 đã làm Yoshifumi Kondo qua đời đột ngột. Cái chết của ông ngay lập tức tố cáo hậu trường khắc nghiệt của ngành công nghiệp anime. Trong đó, đạo diễn Isao Takahata – người đứng sau bom tấn Mộ Đom Đóm – bị tình nghi là “thủ phạm” bức hại hậu bối. Bên cạnh kinh nghiệm dày dặn thì Isao Takahata nổi tiếng với lối làm việc khó tính, từng “hủy hoại rất nhiều người” theo nhận xét của nhiều nhân viên cũ.

Đạo diễn Isao Takahata nổi tiếng với bom tấn Mộ Đom Đóm

Ngay cả nhà sản xuất Toshio Suzuki, người bạn thân thiết nhất với Isao Takahata, cũng phải thừa nhận 100% về tấn bi kịch năm đó. Theo ông Suzuki, Isao Takahata phải chịu trách nhiệm gián tiếp cho cái chết của đồng nghiệp Yoshifumi Kondo. Trong quá khứ, chính cố đạo diễn Kondō từng “cầu cứu” Suzuki rằng: Takahata “cố giết mình”, và cứ hễ nghe đến tên Takahata là toàn thân run rẩy.

Căng thẳng nhất là câu nói rúng động ở buổi hỏa táng Yoshifumi Kondo.

Ai đó đến tham dự đã hô tô: “Chính Paku-san (biệt danh của Takahata) đã giết Kon-chan (biệt danh của Kondo), phải không?”

Không khí trong phòng đông cứng lại cho đến khi Takahata lặng lẽ gật đầu. Về phần Hayao Miyazaki, ông khẳng định mình là người duy nhất làm việc được với Takahata, chứ không hề đả động gì đến người đạo diễn xấu số kia.

Đạo diễn Hayao Miyazaki từng tuyên bố nghỉ hưu tạm thời sau khi “đệ tử” Yoshifumi Kondo qua đời, sau đó trở lại với tác phẩm Spirited Away vào năm 2001

Hiện tại, câu chuyện buồn về Yoshifumi Kondo vẫn là ví dụ tiêu biểu cho văn hóa làm việc “độc hại” ở Nhật Bản. Từ một tài năng trẻ, được kỳ vọng thừa kế Studio Ghibli, đạo diễn Kondo đã vĩnh viễn mất đi tương lai sáng giá, tất cả chỉ vì sự lao lực không cần thiết.