Người dân Cẩm Thủy, Thanh Hóa vẫn kể về truyền thuyết rắn thần có tình nghĩa cùng đôi giếng luôn ăm ắp nước.

Đôi giếng nằm trong khu dân cư thuộc làng Chiềng, xã Cẩm Quý, huyện Cẩm Thủy, bao quanh có 3 cây si cổ thụ với nhiều rễ lớn, nhỏ cùng tán lá ôm trọn quần thể giếng.

Nước giếng chỉ sâu chừng 1,5m ngang vai người nhưng luôn tràn ra ngoài. Ngay cả khi người dân múc cả ngày hay vào những mùa khô hạn nhất, nước vẫn vơi rồi lại đầy.

Một điều đặc biệt nữa là hơi ấm ở giếng luôn lan tỏa mọi lúc, ngay cả vào buổi sáng mùa đông ở miền núi buốt lạnh thấu xương.

Bà Cao Thị Minh (60 tuổi) về làm dâu làng Chiềng hơn 40 năm nay kể rằng, thuở ấy xung quanh đây hoang vu, những cây cổ thụ rậm rạp hơn cả bây giờ.

Ngày nào, bà cũng ra giếng giặt giũ bởi nước ấm, sạch, lại không tốn sức múc như ở nhà. Mùa đông chỉ có đàn ông tắm là chính nhưng đến dịp hè, người đến tắm đông như hội.

Tất nhiên, giếng dưới là nơi trai làng dội nước tung tóe còn giếng trên từ xưa đã được dành cho đàn bà, con gái tắm kín đáo.

Còn với ông Tâm (86 tuổi), đôi giếng này gắn với cuộc đời từ nhỏ đến khi trưởng thành. Thậm chí, đến bây giờ, chẳng mấy khi cụ tắm ở nhà vì đã quá quen với cái nếp tắm ở đó.

Với người dân làng Chiềng, đôi giếng rất linh thiêng. Trưởng thôn Cao Thái Hiền cho biết, đôi khi mực nước tụt xuống bất thường hoặc sôi sục đến kỳ lạ.

Năm 1960, giếng xây thành bằng xi măng thì không sao, đến năm 1989 xây tường bao quanh có dùng thêm vôi, nước sôi sục lên, đỏ ngầu.

'Vào những dịp đặc biệt như chuyển giao thế kỷ hay thời khắc giao thừa, nước giếng cũng sôi lên rồi tụt xuống.

Sau những lần ấy, chúng tôi phải làm lễ. Vài ngày sau nước mới từ từ trong và dâng lên như bình thường', ông Hiền cho biết.

Ở làng, ngay cả đứa trẻ cũng thuộc lòng truyền thuyết về đôi giếng và sự tích rắn trả ơn.

Tương truyền vào đời vua Lê Thần Tông, làng Chiềng âm u, quanh năm hạn hán, chỉ có gia đình ông Cao Huy Thuật cùng vài người hàng xóm chung sống bên nhau.

Ông Thuật nuôi một con rắn từ khi còn là trứng nước. Người dân thấy rắn lớn nên đòi giết, ông Thuật bèn đem thả ra sông Ngang.

Sau đó, làng bị hạn hán bất thường khiến nhiều người chết đói, trong đó có ông Thuật. Biết ân nhân gặp nạn, con rắn nọ đã đào đường dẫn nước từ sông về làng, tạo nên giếng làng Chiềng.

Theo ông Hiền, về sau rắn được dân làng suy tôn là Thần Thủy Phủ Long Vương còn ông Thuật được phong là ông Tổ của vùng đất này.

Ngày nay, con cháu của ông Thuật vẫn lưu giữ những bản sắc phong cho đôi giếng và bậc tiền bối.

(Ảnh: Giáo dục Việt Nam)

Hiện các ông Cao Viết Hội (làng Áo), Cao Viết Nguyệt (làng Bái) và Cao Viết Cẩm (làng Chiềng) lưu giữ các bản sắc phong lần lượt từ đời vua Thành Thái, Duy Tân, Khải Định.

Hễ có người hỏi xem, ông Nguyệt phải thắp hương xin tổ tiên đưa hòm đựng sắc phong hình chữ nhật có chạm trổ tinh tế xuống.

Bên trong là mảnh vải đỏ bọc bản sắc phong, đôi chỗ đã cũ nát nhưng vẫn có con dấu từ đời vua Duy Tân, ban ngày 11/8/1909, ghi nhận công lao của ông Tổ họ Cao.

'Trước đây vào mùa hạn hán, chính quyền tổ chức rước các sắc phong để cầu mưa. Giờ đây không làm lễ nữa nên dòng họ tôi chia ra mỗi gia đình giữ một bản', ông Nguyệt cho biết.

Khoảng 27 Tết Âm lịch hàng năm, trai tráng làng Chiềng được huy động xuống chặn nguồn nước rồi tát sạch, làm vệ sinh cho giếng. Gần tới phút Giao thừa, dân làng tụ tập quanh đó.

Những người cao niên nhất trong làng dâng một mâm cỗ làm lễ cúng. Sau đó, mỗi nhà đều lấy một chai nước, bày lên bàn thờ tổ tiên cầu mong an lành, no ấm.

Theo Datviet