Bệnh Glaucoma dễ gây mù loà: Phòng và trị thế nào?

Bệnh Glaucoma (miền Nam gọi là cườm nước, miền Bắc gọi là thiên đầu thống ) hay chứng tăng nhãn áp là một tình trạng nơi thần kinh thị giác kết nối mắt với não bị tổn thương.

Bệnh có thể dẫn đến mất thị lực nếu không phát hiện và điều trị sớm. Bệnh khá phổ biến, tuy nhiên bệnh không có triệu chứng trong giai đoạn đầu, vì thế rất khó nhận ra.

Có rất nhiều nguyên nhân gây bệnh thiên đầu thống và dưới đây là những yếu tố nguy cơ làm tăng cao khả năng phát bệnh: Bệnh thường gặp nhiều hơn ở phụ nữ và chủ yếu là ở độ tuổi trung niên ; Người có nhãn cầu nhỏ như bị viễn thị nặng, giác mạc nhỏ, dễ xúc cảm, hay lo âu.

Người thường đau một bên đầu hay còn gọi là đau nửa đầu, mức độ đau đầu nghiêm trọng, thường có thể dẫn đến nôn. Dù không xảy ra liên tục nhưng tình trạng đau đầu có thể xảy ra 1-2 lần/tháng hoặc 3-4 lần/năm (tùy theo mỗi người); Ngoài ra, người đang mắc bệnh tiểu đường , huyết áp thấp , đục thủy tinh thể, có các chấn thương ở mắt… đều có thể có biến chứng trở thành thiên đầu thống.

Khi có biểu hiện bệnh cần đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Các loại bệnh Glaucoma

Glaucoma góc mở: Đây là hình thức phổ biến nhất của bệnh Glaucoma. Người bị bệnh Glaucoma góc mở bị tắc nghẽn không hoàn toàn ở góc thoát thuỷ dịch của mắt khiến tăng áp suất mắt. Điều này lâu ngày sẽ khiến các dây thần kinh thị giác bị tổn thương. Quá trình này diễn ra từ từ và không gây đau đớn. Điều này khiến bệnh nhân khó nhận biết được triệu chứng bệnh.

Glaucoma góc đóng: Glaucoma góc đóng hay tăng nhãn áp góc đóng hay dân gian gọi là thiên đầu thống. Bệnh xảy ra khi góc thoát thuỷ dịch của mắt bị đóng hoàn toàn. Điều này khiến cho mắt bị gia tăng áp suất đột ngột, rất nguy hiểm cho bệnh nhân. Người bị Glaucoma góc đóng thường đau mắt, đau đầu, xuất hiện quầng sáng xung quanh khi nhìn vào bóng đèn, buồn nôn… Khi gặp phải các triệu chứng này, cần đưa người bệnh đi đến bệnh viện ngay.

Triệu chứng bệnh

Trong giai đoạn đầu, bệnh tăng nhãn áp không có triệu chứng, không gây đau, tầm nhìn vẫn bình thường. Chứng tăng nhãn áp có thể phát triển ở một hoặc cả hai mắt với các triệu chứng: nhức mắt, nặng mắt thoáng qua đau nhức mắt, một số trường hợp đôi khi thấy mắt căng tức nhẹ thoáng qua hoặc nhức quanh hốc mắt; Mờ mắt thoáng qua: Ở giai đoạn sớm khi tình trạng nhãn áp tăng lên có thể làm nhìn mờ như sương mù hoặc nhìn nhòe; Nhìn thấy hào quang: khi nhãn áp tăng, bệnh nhân đôi khi sẽ thấy quầng sáng xanh đỏ khi nhìn vào đèn; Nhức đầu; Nôn hoặc buồn nôn.

Nếu không điều trị, người bị tăng nhãn áp sẽ dần dần mất đi tầm nhìn ngoại vi, giống như đang nhìn qua một đường hầm. Theo thời gian, tầm nhìn thẳng về phía trước có thể giảm xuống cho đến khi không còn tầm nhìn. Chứng tăng nhãn áp có thể được phát hiện khi kiểm tra thị lực. Thử nghiệm biểu đồ mắt; Kiểm tra khả năng nhìn ngoại vi; Soi cấu trúc trong mắt; Đo nhãn áp; Kiểm tra giác mạc…

Hình ảnh mắt bị Glaucoma.

Điều trị Glaucoma

Điều trị sớm có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh, đó là lý do tại sao chẩn đoán bệnh sớm rất quan trọng. Các biện pháp điều trị tăng nhãn áp bao gồm thuốc, phẫu thuật tạo hình bằng tia laser, phẫu thuật thông thường.

Các loại thuốc, dưới dạng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc viên, làm giảm áp lực cho mắt… trước khi bắt đầu sử dụng phải được sự đồng ý của các bác sĩ chuyên khoa mắt để tránh tác dụng phụ.

Cách phòng ngừa

Không có phương pháp nào phòng ngừa bệnh tăng nhãn áp. Tuy nhiên nếu được chẩn đoán và điều trị sớm có thể làm chậm và ngăn chặn tổn thương thần kinh thị giác . Nếu không điều trị, bệnh tăng nhãn áp có thể dẫn đến mù loà.

Glaucoma góc mở không thể phòng ngừa, nhưng nếu được chẩn đoán và sớm điều trị có thể ngăn ngừa suy giảm thị lực; Glaucoma góc đóng, có khả năng phòng ngừa. Một thủ thuật cắt mống mắt chu biên được thực hiện trong giai đoạn đầu của bệnh (khi mắt có góc đóng, nhưng vẫn chưa phát triển thành bệnh tăng nhãn áp) sẽ giúp ngăn ngừa mù lòa.

Có đến 50% người mắc thiên đầu thống mạn tính không biết mình bị bệnh, chỉ khi bệnh đã tiến triển rất nặng, thị lực giảm sút rõ rệt thì bệnh nhân mới phát hiện ra. Do đó, khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh như nhìn mờ, đau tức mắt, nhức đầu…, cần đến ngay các cơ sở y tế để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

BỆNH CƯỜM NƯỚC: Không điều trị kịp thời có thể gây mù lòa

Bệnh Glaucoma (còn gọi là cườm nước, thiên đầu thống, hay chứng tăng nhãn áp) là một bệnh rất nguy hiểm, có thể gây mù lòa.

Bệnh không chỉ xảy ra ở người lớn mà còn ở cả trẻ sơ sinh. Nếu không kịp thời phát hiện và có phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh có nguy cơ mù vĩnh viễn.

Bác sĩ Bệnh viện Mắt tỉnh khám mắt cho bệnh nhân bị bệnh Glaucoma.

Ông Nguyễn Đức Đằng (60 tuổi, tổ 3, khu phố 4, phường Phước Hưng, TP. Bà Rịa) bị bệnh Glaucoma cả 2 mắt đã 5 năm nay. Khi mới phát hiện bệnh, ông thường có triệu chứng nhức mắt, mắt chảy nước nhiều, nhức đầu, sức khỏe có phần giảm sút. Do vậy, ông rất ái ngại khi gặp gỡ, giao tiếp với người khác. Để điều trị bệnh Glaucoma, mỗi tháng ông Đằng phải đến Bệnh viện Mắt khám 1 lần. "Bệnh Glaucoma không có khả năng chữa lành hoàn toàn nên người bị bệnh phải thường xuyên đi khám, uống thuốc, nảy sinh nhiều bất tiện", ông Đằng nói.

Lâu nay, nhiều người hay lầm tưởng bệnh này chỉ xảy ra ở người lớn tuổi. Thực tế, bệnh vẫn xảy ra với những người trẻ. Chị Hoàng Thị Thu Thủy (27 tuổi, tổ 4, ấp Chu Hải, xã Tân Hải, TX. Phú Mỹ) bị bệnh Glaucoma 5 năm nay. Hiện tại, chị đang phải uống thuốc và nhỏ mắt hàng ngày theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Chị Thủy cho biết: "Khi bác sĩ chẩn đoán bị bệnh cườm nước, tôi rất bất ngờ vì không nghĩ mình còn trẻ mà đã bị bệnh này. Từ khi mắc bệnh Glaucoma, cuộc sống, công việc của tôi bị ảnh hưởng rất nhiều".

Theo các bác sĩ, bệnh Glaucoma là một bệnh lý về mắt do áp suất của thủy dịch trong mắt tăng đến mức làm tổn thương thần kinh thị giác. Tình trạng tăng áp suất xảy ra do lượng thủy dịch sinh ra quá mức hoặc đường dẫn lưu thủy dịch trong mắt bị tắc nghẽn. Bệnh làm giảm thị lực vì khi áp lực trong mắt tăng có thể gây chèn ép các mạch máu nuôi dưỡng cấu trúc thần kinh nhạy cảm phía sau mắt.

Hầu hết các trường hợp mắc bệnh đều tiến triển chậm và bệnh nhân thường không biết tình trạng mất dần thị lực cho đến khi thị lực suy giảm đáng kể. Y học chia Glaucoma thành các loại bệnh như: Glaucoma góc-mở tiên phát. Loại này chiếm phần lớn tỷ lệ Glaucoma tại hầu hết các quốc gia, chủ yếu xảy ra ở người cao tuổi nhưng cũng có thể xảy ra ở người trung niên. Các thành viên trong gia đình của những người bị bệnh Glaucoma sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn vì bệnh thường liên quan đến yếu tố di truyền. Bệnh Glaucoma tiến triển chậm và thường không thể nhận biết qua nhiều tháng hoặc nhiều năm.

Loại thứ hai là Glaucoma góc-đóng cấp tính. Đây là loại Glaucoma phổ biến nhất ở Việt Nam, thường xảy ra ở người trung niên và người cao tuổi, đặc biệt là phụ nữ, do sự gia tăng đột ngột và nhanh chóng của áp suất trong mắt. Nếu không được điều trị ngay, trong một thời gian ngắn, bệnh có thể dẫn đến tổn thương mắt vĩnh viễn. Tình trạng Glaucoma cấp tính thường có các triệu chứng rõ ràng như đau mắt dữ dội, mờ mắt, đỏ mắt, xuất hiện quầng sáng xung quanh nguồn sáng và buồn nôn.

Loại thứ ba là Glaucoma bẩm sinh. Loại này hiếm gặp và xảy ra lúc mới sinh. Mắt của trẻ bị bệnh thường mở lớn, chảy nước mắt và nhạy cảm bất thường với ánh sáng. Thứ tư, Glaucoma thứ phát, do các tình trạng khác gây ra như viêm mắt, khối u trong mắt, phẫu thuật mắt, chấn thương mắt hoặc đục thể thủy tinh ở các giai đoạn nghiêm trọng.

Bác sĩ Nguyễn Hoàng Tùng, Trưởng Khoa Khám bệnh cấp cứu, phụ trách bệnh Glaucoma (Bệnh viện Mắt tỉnh) cho biết, những nhóm đối tượng có nguy cơ bị bệnh Glaucoma gồm: người lớn tuổi, từ 40 tuổi trở lên; gia đình có người bị Glaucoma (yếu tố di truyền); người có tiền sử chấn thương mắt, hoặc đã có phẫu thuật về mắt; tiền sử bệnh tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp. "Bệnh Glaucoma không thể chữa khỏi hoàn toàn. Bệnh nhân bị Glaucoma cần có thời gian điều trị lâu dài theo lộ trình để duy trì nhãn áp ổn định. Vì vậy, khi được chẩn đoán bệnh, bệnh nhân cần kiên trì đi khám và điều trị theo phác đồ của bác sĩ", bác sĩ Tùng khuyên.

Bác sĩ Nguyễn Viết Giáp, Giám đốc Bệnh viện Mắt tỉnh phân tích thêm, bệnh Glaucoma được ví như "kẻ đánh cắp thị lực thầm lặng". Do vậy, khi phát hiện mắt có triệu chứng mờ, đau nhức, người bệnh không tự ý dùng thuốc mà phải đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được bác sĩ chỉ định thực hiện các xét nghiệm, điều trị bệnh. Tùy theo loại, mức độ của bệnh, bác sĩ sẽ có những phác đồ điều trị khác nhau, nhưng chủ yếu có 3 phương pháp, gồm: thuốc; phẫu thuật bằng laser và phẫu thuật thông thường. Hiện nay, Bệnh viện Mắt đang điều trị, lập hồ sơ theo dõi cho khoảng 300 bệnh nhân bị Glaucoma. "Bệnh viện Mắt có đủ nhân lực, điều kiện để điều trị bệnh Glaucoma cho bệnh nhân", bác sĩ Giáp nói thêm.