Bệnh đậu mùa khỉ: Các triệu chứng để xác định mắc bệnh là gì?

Theo Bộ Y tế, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa đưa ra định nghĩa các ca bệnh về đậu mùa khỉ, gồm ca nghi ngờ, ca có thể, ca xác định và trường hợp loại trừ.

Trường hợp nghi ngờ mắc đậu mùa khỉ: là người ở mọi lứa tuổi, đang sinh sống tại quốc gia không lưu hành bệnh đậu mùa khỉ, bị phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân và xuất hiện một hoặc nhiều dấu hiệu, triệu chứng sau kể từ ngày 15/3/2022 (đau đầu, sốt (> 38,5 độ C), nổi hạch (sưng hạch bạch huyết), đau cơ, đau lưng, suy nhược).

Trường hợp có thể mắc đậu mùa khỉ: là trường hợp nghi ngờ và xuất hiện một hoặc nhiều yếu tố dịch tễ như tiếp xúc trực tiếp với người mắc, tiếp xúc vật lý trực tiếp với da hoặc tổn thương da, bao gồm cả quan hệ tình dục hoặc tiếp xúc với các vật dụng bị ô nhiễm như quần áo, giường, đồ dùng của ca bệnh có thể hoặc ca bệnh xác định mắc đậu mùa khỉ trong 21 ngày trước khi bắt đầu triệu chứng.

Bên cạnh đó, trường hợp có thể mắc còn có tiền sử đi du lịch đến các quốc gia lưu hành bệnh đậu mùa khỉ trong vòng 21 ngày trước khi khởi phát triệu chứng, có nhiều bạn tình trong 21 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng; kết quả xét nghiệm huyết thanh dương tính với virus orthopoxvirus (trong trường hợp chưa tiêm phòng bệnh đậu mùa hoặc chưa tiếp xúc với các chủng virus orthopoxvirus đã biết khác) và có các triệu chứng nêu trên đến mức phải nhập viện.

Hình ảnh virus gây bệnh đậu mùa khỉ.

Trường hợp xác định mắc đậu mùa khỉ: là trường hợp nghi ngờ hoặc có thể mắc có kết quả xét nghiệm Realtime PCR dương tính với virus đậu mùa khỉ.

Trường hợp loại trừ: là trường hợp nghi ngờ hoặc có thể mắc nhưng kết quả xét nghiệm Realtime PCR âm tính với virus đậu mùa khỉ. Theo khuyến cáo của WHO, các trường hợp bị nghi ngờ mắc bệnh đậu mùa khỉ đều phải được điều tra và nếu được chẩn đoán xác định phải cách ly cho đến khi các tổn thương trên da của người mắc khô, bong vảy và lành hẳn.

Phòng đậu mùa khỉ thế nào?

Trong công văn gửi các Viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur; Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Y tế đưa ra các biện pháp phòng chống bệnh đậu mùa khỉ người dân cần lưu ý.

- Tránh tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh đậu mùa, tránh tiếp xúc trực tiếp với vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

- Thường xuyên rửa tay sạch bằng xà phòng và các dung dịch sát khuẩn thông thường.

- Che miệng khi ho, hắt hơi.

- Người có các triệu chứng của trường hợp nghi ngờ, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời.

- Người có các triệu chứng của trường hợp nghi ngờ cần chủ động tự cách ly và tránh quan hệ tình dục; người xác định mắc bệnh phải được cách ly y tế đến khi điều trị khỏi bệnh.

- Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ cần tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng (chết hoặc sống) có thể chứa virus đậu mùa khỉ, không nên ăn hoặc tiếp xúc với động vật hoang dã, không ăn thịt động vật chưa nấu chín kỹ hoặc ăn các sản phẩm của động vật bị nhiễm bệnh.

Bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu tiên năm 1958. (Ảnh minh họa: CDC Mỹ)

Theo WHO, tính đến 25/5/2022, thế giới ghi nhận hơn 158 trường hợp mắc bệnh, 117 trường hợp nghi ngờ tại 19 quốc gia và chưa ghi nhận trường hợp tử vong. Các ca bệnh được phát hiện đều không có tiền sử đi về từ vùng có dịch và các quốc gia ghi nhận ca bệnh chưa từng lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ trước đây. Các trường hợp mắc bệnh được xác định là bị nhiễm virus đậu mùa khỉ nhánh Tây Phi và có đặc điểm giống virus đậu mùa khỉ lây truyền từ Nigeria sang một số quốc gia năm 2018, 2019. WHO dự báo dịch bệnh đậu mùa khỉ sẽ tiếp tục gia tăng số trường hợp mắc trong thời gian tới.

Bệnh đậu mùa khỉ được phát hiện lần đầu trên khỉ vào năm 1958. Ca đầu tiên trên người được ghi nhận vào năm 1970 tại Congo. Bệnh đậu mùa khỉ có thể lây từ người sang người khi tiếp xúc gần gũi, lây qua vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và qua tiếp xúc với các vật dụng bị nhiễm mầm bệnh như chăn, ga, gối, đệm.

Bệnh thường diễn biến nặng ở trẻ em, phụ nữ có thai hoặc người bị suy giảm miễn dịch. Thời gian ủ bệnh từ 5-21 ngày (thường từ 6-13 ngày). Đậu mùa khỉ có các biểu hiện triệu chứng tương tự như bệnh đậu mùa, tuy nhiên hay gặp tổn thương da toàn thân và có hạch to.