Bé sơ sinh bị chảy máu não

Bé trai 22 ngày tuổi có biểu hiện quấy khóc từng cơn, da xanh nhợt, bỏ bú, mệt dần, thóp trước căng phồng.

Các bác sĩ khoa Sơ Sinh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Vĩnh Phúc, vừa cấp cứu thành công bé trai 22 ngày tuổi, nặng 3 kg, nguy kịch do bị xuất huyết não.

Theo lời kể của bố mẹ, một ngày trước đó, trẻ có biểu hiện quấy khóc từng cơn, mệt dần, da xanh nhợt tăng lên và bú kém. Bệnh nhi nhập viện trong tình trạng lơ mơ, bỏ bú, da vàng nhợt, thóp trước căng phồng.

Tình trạng của bệnh nhi hiện ổn định, đã qua giai đoạn nguy kịch. Ảnh: BVCC.

Các bác sĩ nhận định đây là trường hợp sốc, thiếu máu nặng, nghi ngờ có chảy máu não . Ngay sau đó, bệnh nhi được an thần, đặt ống nội khí quản, thở máy, đặt huyết áp động mạch xâm lấn và catheter tĩnh mạch trung tâm.

Các bác sĩ vừa hồi sức, vừa siêu âm cấp cứu tại giường và cho chẩn đoán hình ảnh chảy máu não nặng. Bé trai được truyền 2 đơn vị khối hồng cầu, và một đơn vị huyết tương tươi đông lạnh để bù lại lượng máu đã mất, hỗ trợ đông cầm máu của cơ thể. Bệnh nhi cũng được điều trị tình trạng tăng áp lực nội sọ.

Sau 6 giờ cấp cứu liên tục, tình trạng thiếu máu và rối loạn đông máu của bé trai ổn định hơn, các chức năng sống được kiểm soát tốt. Sau 3 ngày hồi sức tích cực, bệnh nhi đã qua giai đoạn nguy kịch. Hiện bé được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) để điều trị tiếp.

Bác sĩ Nguyễn Văn Nhiên , người trực tiếp tham gia cấp cứu và điều trị bệnh nhi, cho biết xuất huyết não có thể hiểu chung là tình trạng mạch máu não bị vỡ, rò rỉ, gây chảy máu não và màng não.

Đây là bệnh có thể gây tử vong cho trẻ sơ sinh hoặc để lại di chứng thần kinh. Nguyên nhân chủ yếu của bệnh là rối loạn đông máu . Trẻ sơ sinh đủ tháng thiếu vitamin K cũng có thể dẫn đến giảm tổng hợp các yếu tố đông máu.

Các triệu chứng sớm nhận biết trẻ bị xuất huyết não không đặc hiệu gồm thường quấy khóc, bú kém hoặc bỏ bú, li bì, tái nhợt nặng hơn là tím tái, co giật và hôn mê. Khi trẻ có các dấu hiệu bệnh nặng hoặc bất thường, gia đình nên đưa trẻ đến trung tâm y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời nhằm hạn chế những biến chứng xảy ra.

Nhiều bệnh nhân chảy máu não vì trời rét đậm

Những ngày rét đậm, số bệnh nhân đột quỵ chảy máu não tăng 10-20%, rất nhiều trường hợp nặng.

TS Đào Việt Phương, Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, liên tiếp những ngày gần đây, trung bình mỗi ngày trung tâm tiếp nhận 35-40 bệnh nhân bị đột quỵ. Trong đó số bệnh nhân nặng tăng lên, riêng nhóm chảy máu não tăng 10-20%.

TS Phương lý giải, trời rét là yếu tố thúc đẩy nguy cơ bị đột quỵ. Khi nhiệt độ ngoài trời xuống thấp, cơ thể sẽ phản ứng lại bằng cách nâng huyết áp lên, nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng huyết áp kịch phát 230/130 mmHg.

Bệnh nhân đột quỵ được chuyển đến Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu

Tăng huyết áp là căn nguyên gây ra 80% ca đột quỵ tại Việt Nam. Theo các nghiên cứu, chỉ cần giảm mỗi 2 mmHg huyết áp sẽ giúp giảm 10% tử vong do đột quỵ. Nếu đưa huyết áp về mức tối ưu 120/80 mmHg sẽ phòng ngừa được biến chứng đột quỵ ở hầu hết các trường hợp.

Tăng huyết áp lâu ngày sẽ làm tăng xơ vữa động mạch, hình thành các cục máu đông, dễ gây nhồi máu não. Ngoài ra, tăng huyết áp cũng làm tăng áp lực các động mạch não khiến các mạch máu dễ vỡ, gây đột quỵ chảy máu não.

Trời rét cũng khiến nhiều người dân có xu hướng ăn mặn hơn, ăn nhiều dầu mỡ hơn trong khi giảm vận động...

"Nguy hiểm nhất là khi trời rét, các bệnh nhân tăng huyết áp lười uống thuốc, hết thuốc nhưng ngại đi khám lại khiến huyết áp không thể kiểm soát", TS Phương nhấn mạnh.

Theo thống kê, mỗi năm Việt Nam có trên 200.000 ca bị đột quỵ và tiếp tục tăng khoảng 2% sau mỗi năm, tuy nhiên người dân chưa thực sự có kiến thức về đột quỵ và các biện pháp dự phòng, sơ cứu.

"Chúng tôi luôn mơ ước bệnh nhân đến viện trước 3 giờ kể từ khi khởi phát nhưng cực kỳ khó, chỉ có một số ít ca bệnh ở Hà Nội, còn lại hầu hết đều đến muộn. Nhiều trường hợp nhập viện sau 2-3 ngày, khi đó điều trị rất khó khăn, khả năng hồi phục hạn chế", TS Phương nói.

Trong cấp cứu đột quỵ, thời gian là não. Nếu bệnh nhân nhồi máu não đến viện trước 4,5 giờ có thể dùng thuốc tiêu sợi huyết, nếu trước 6 giờ có thể lấy huyết khối. Theo thống kê, nếu dùng tiêu sợi huyết trong 90 phút đầu tiên, cứ 4-5 bệnh nhân sẽ có 1 người hồi phục hoàn toàn.

TS.BS Đào Việt Phương

Với bệnh nhân xuất huyết não, khi đến sớm sẽ được kiểm soát huyết áp, giảm di chứng sau đột quỵ khá nhiều.

Theo TS Phương, có 3 nguyên nhân chính khiến người bệnh đột quỵ đến viện muộn:

Thứ nhất , do bản thân người bệnh, người nhà không nhận thức được những dấu hiệu của đột quỵ, thường nghĩ bị cảm.

Thứ hai , nhiều trường hợp biết bị đột quỵ nhưng cho rằng cần phải nằm một chỗ, không di chuyển nên "cố thủ" ở nhà. Nhiều trường hợp nằm mãi không đỡ mới đến viện, khi đó bác sĩ không thể can thiệp được gì.

Thứ ba , người dân chưa có thói quen gọi 115 để hỗ trợ trước khi đến viện. Nhiều gia đình ở rất xa vẫn đưa tới Hà Nội làm mất thời gian vàng trong khi Bệnh viện Bạch Mai đã thực hiện chương trình tiêu huyết khối tới 27 tỉnh, thành, nhiều bệnh viện tuyến huyện cũng đã làm được.

Việc gọi cấp cứu sẽ giúp gia đình được tư vấn, hỗ trợ giai đoạn đầu, được hướng dẫn vận chuyển bệnh nhân an toàn nếu xe cấp cứu ở xa.

Để phát hiện sớm đột quỵ, TS Phương lưu ý 5 dấu hiệu:

- Đột ngột có cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân (các triệu chứng thường xảy ra ở một bên của cơ thể).

- Đột ngột mất ngôn ngữ, giọng bị méo hoặc nói khó.

- Thị lực một bên đột ngột bị mất.

- Đau đầu dữ dội.

- Cơ thể mất thăng bằng, chóng mặt.

Nếu ai có bất cứ triệu chứng nào như trên, thậm chí không rõ ràng, ngay lập tức gọi cấp cứu 115, vận chuyển người bệnh an toàn tới bệnh viện gần nhất.