Bác sĩ BV Bạch Mai: “Không chỉ rượu giả, rượu ethanol thông thường cũng có thể gây ngộ độc”
Mới đây, Trung tâm Chống độc ( BV Bạch Mai ) vừa tiếp nhận điều trị cho một thanh niên 29 tuổi (Hưng Yên) nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu , thở máy, nhiễm toan chuyển hóa , suy thận , tiêu cơ vân nặng do ngộ độc rượu ethanol thông thường.
Vào thời điểm lễ hội, nhất là các dịp cận Tết và Tết tình trạng “chén chú chén anh” vẫn phổ biến trong nhiều bữa tiệc. Mới đây, Trung tâm Chống độc ( BV Bạch Mai ) vừa tiếp nhận điều trị cho một thanh niên 29 tuổi (Hưng Yên) nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu , thở máy, nhiễm toan chuyển hóa , suy thận và tiêu cơ vân nặng do ngộ độc rượu ethanol thông thường.
Đây là một trong nhiều bệnh nhân tổn thương nặng do uống quá nhiều rượu mà Trung tâm Chống độc tiếp nhận trong những ngày qua. Dù được các bác sĩ tích cực cứu chữa nhưng bệnh nhân đã không qua khỏi.
Trước đó, nam thanh niên này uống rượu cùng bạn. Sau khi nhậu say, người này về nhà, không ăn uống gì mà đi ngủ. Đến sáng hôm sau, gia đình gọi nhưng thanh niên 29 tuổi này không có phản ứng và rơi vào trạng thái hôn mê, chân tay lạnh.
Thanh niên 29 tuổi (Hưng Yên) nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu , thở máy, nhiễm toan chuyển hóa , suy thận , tiêu cơ vân nặng do ngộ độc rượu ethanol thông thường (Ảnh: Internet)
Sau khi đưa đến bệnh viện, bệnh nhân được các bác sĩ hồi sức, lọc máu nhưng bệnh nhân cũng không có dấu hiệu hồi phục.
Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: “Không phải chỉ có người uống phải rượu giả pha methanol bị ngộ độc mà rượu thông thường ethanol cũng gây ngộ độc nặng nếu uống quá nhiều, nhất là khi uống không ăn, dẫn đến hạ đường huyết, tổn thương não nặng như trường hợp của bệnh nhân 29 tuổi nói trên”.
1. Ngộ độc Ethanol là gì?
Ethanol là một chất có khả năng gây ức chế dẫn tới suy yếu hệ thần kinh trung ương, từ đó làm giảm các hoạt tính của noron thần kinh. Do đó mà nếu uống rượu (kể cả là rượu bình thường) cho tới khi say đều gây ra những tác hại nguy hiểm đối với sức khỏe người uống. Đó là chưa kể đến nhưng trường hợp nghiện rượu.
Nói cách khác, nếu uống rượu tới mức gây ngộ độc có thể gây ra hôn mê, người uống bị suy hô hấp và thậm chí là tử vong. Với những người bị ngộ độc nặng hơn hay có những biến chứng như chấn thương hoặc hạ đường huyết,… Do đó mà việc phân biệt sự khác nhau về dấu hiệu cũng như phân loại ngộ độc rượu Ethanol và Methanol hay Ethylen Glycol là rất quan trọng.
Ngộ độc rượu chia thành 2 cấp độ là ngộ độc cấp tính và ngộ độc mạn tính (Ảnh: Internet)
2. Phân loại ngộ độc Ethanol
Có hai dạng ngộ độc rượu Ethanol là ngộ độc cấp tính và ngộ độc mạn tính. Tùy thuộc vào số lượng rượu mà người uống hấp thụ cũng như mức độ thường xuyên mà sẽ thuộc phân loại khác nhau. Cụ thể như sau:
- Ngộ độc cấp tính:
Với người bị ngộ độc Ethanol cấp tính thì giai đoạn đầu sẽ có những biểu hiện kích thích như cảm thấy sảng khoái, nói nhiều hơn, một số chức năng vận động bị rối loạn.
Sau đó tới giai đoạn ức chế gây ra các phản xạ chậm của gân xương, tri giác và người uống bị mất đi khả năng tập trung. Nếu như không được can thiệp kịp thời có thể gây giãn mạch ngoại vi, hạ huyết áp và tử vong.
- Ngộ độc mạn tính:
Nếu người uống rượu ở mức độ thường xuyên, kéo dài có thể gây ra sút cân, chán ăn và bị tiêu chảy do các tổn thương gan và ruột. Quan sát da thấy biểu hiện thiếu máu. Khi thăm khám có thể thấy những phần gan bị thoái hóa, xơ gan và có thể là ung thư gan.
Để có thể biết được các vấn đề này thì nạn nhân cần trải qua các Chẩn đoán kiểm tra chức năng gan cụ thể tại các bệnh viện có chuyên môn.
Một số có biểu hiện mất trí nhớ và bị rối loạn tâm thần.
3. Cần làm gì khi bị ngộ độc rượu?
Các bác sĩ cho biết, điều quan trọng nhất khi phát hiện bị ngộ độc rượu chính là GÂY NÔN, phải làm cách nào để gây nôn cho bằng hết rồi sau đó chà xát mạnh vào hai bên má.
Điều quan trọng khi phát hiện có người ngộ độc rượu chính là gây nôn bằng hết (Ảnh: Internet)
Tiếp đến, hãy cho nạn nhân uống một cốc sữa nóng hoặc trà đặc. Đồng thời nới nỏng quần áo để nạn nhân ở nơi thoáng mát, không có gió lùa trực tiếp.
Lưu ý, nên để nạn nhân nằm ở tư thế úp mặt xuống giường. Hai tay để xuôi ra phía sau, mặt để nghiêng về bên trái. Ngoài ra, tuyệt đối không được cho nạn nhân sử dụng thuốc chống nôn hay paracetamol vì làm hại gan và chất độc không thoát ra ngoài được.
Trong trường hợp nạn nhân bị có dấu hiệu co giật, thở ngắt quãng không đều, hôn mê (rất dễ bị nhầm lẫn với việc nạn nhân ngủ say) hay bị ngã và có chảy máu tai, xuất hiện quầng mắt và bị rối loạn nhịp tim thì người nhà cần nhanh chóng đưa nạn nhân tới bệnh viện để được can thiệp y tế kịp thời.
4. Phòng tránh ngộ độc rượu, đặc biệt là khi sắp vào các dịp lễ như Tết Nguyên Đán
Vào dịp lễ Tết rượu xuất hiện thường xuyên trên các mâm tiệc, vì thế để phòng tránh ngộ độc rượu cần chú ý tới các vấn đề sau:
- Chọn mua rượu có nguồn gốc, nhãn mác rõ ràng cùng với tem mác chứng nhận từ các cơ quan chức năng có thẩm quyền
- Tuyệt đối không nên uống rượu tự pha chế, rượu tự ngâm có nguồn gốc từ cây cỏ, động vật mà không nắm rõ được nguyên tắc sử dụng, bản thân có phù hợp hay không
Nên lựa chọn rượu có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và uống với mức độ vừa phải (Ảnh: Internet)
- Tuyệt đối không uống rượu mà hàm lượng methanol lớn hơn 0.1%
- Uống đúng lượng rượu cho phép ở mức giới hạn. Cụ thể, mỗi người chỉ nên uống 1 đơn vị rượu/ngày. Cụ thể, chỉ nên uống 300-350ml bia (nồng độ 4%), 150-200ml rượu sâm banh (nồng độ 11%), 50ml rượu có màu (nồng độ 17-20%) và chỉ nên uống 25ml rượu trắng (nồng độ 35-40%).
Không nên uống quá nhiều mà ảnh hưởng tới sức khỏe và các nguy cơ ngộ độc.
- Không uống rượu khi dạ dày đang rỗng
- Không uống lẫn rượu và các loại nước ngọt có gas
- Với những người đang có chỉ định sử dụng thuốc ức ché thần kinh trung ương, thuốc hạ huyết áp, thuốc hạ đường huyết hay các nhóm thuốc kháng sinh Cephalosporin, nhóm Phenicol (Chloramphenicol), nhóm Azol (Metronidazol, Ketocanzol), thuốc kháng viêm không steroid thế hệ cũ (Diclofenac, Ibuprofen,…) thì tuyệt đối không được uống rượu.
Bác sĩ bất lực nhìn bệnh nhân trẻ tử vong do chảy máu não ồ ạt
Nam bệnh nhân 39 tuổi được đưa vào viện cấp cứu trong tình trạng hôn mê sâu, chảy máu não ồ ạt. Chỉ 8 tiếng sau khi khởi phát dấu hiệu đột quỵ, gia đình đành xin cho bệnh nhân về.
(Ảnh minh họa)
Chảy máu não như 'vỡ đê'
Đó là tình cảnh đáng tiếc của nam bệnh nhân 39 tổi ở Hưng Yên đến Trung tâm Đột quỵ, BV Bạch Mai mới đây. TS.BS Đào Việt Phương, Trung tâm Đột quỵ, cho biết bệnh nhân này bị xuất huyết não rất nặng và đã tử vong dù trước đó, bệnh nhân không hề có tiền sử gì đặc biệt.
Trước đó, khoảng 11h bệnh nhân xuất hiện mất ý thức, ý thức suy giảm nhanh. Gia đình vội vàng đưa anh đến bệnh gần nhà cấp cứu, sau đó bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai.
Theo bác sĩ Phương, bệnh nhân nhập viện đã trong tình trạng hôn mê sâu, glasgow 3 điểm (thang điểm hôn mê), huyết áp rất cao lên tới 230/130. Kết quả chụp CT não cho thấy bệnh nhân bị chảy máu não lớn.
Dù được cấp cứu, hồi sức tích cực tình trạng bệnh nhân vẫn rất nặng, tiên lượng khó qua khỏi. Vì thế, chỉ 8 tiếng sau khi khởi phát dấu hiệu đột quỵ, gia đình phải xin cho bệnh nhân về.
"Chúng ta có thể hình dung tình trạng chảy máu não của bệnh nhân giống như vỡ đê, bác sĩ không thể làm được gì, nếu rò rỉ nhỏ có thể can thiệp", bác sĩ Phương cho biết.
Người huyết áp cao cần đề phòng
Theo bác sĩ Phương, huyết áp cao gây nhiều biến chứng nguy hiểm như đột quỵ não, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, phù phổi cấp... Những biến chứng này ảnh hưởng nặng nề đến người bệnh, gây tàn phế hoặc tử vong.
Trường hợp nam bệnh nhân 39 tuổi ở Hưng Yên chỉ là một trong số rất ít những người trẻ bị đột quỵ được chuyển đến Trung tâm. Theo ước tính, trong số hơn 2.000 bệnh nhân đột quỵ nhập viện trong 2 tháng qua thì có khoảng 10% là người trẻ dưới 44 tuổi, thậm chí có trường hợp chỉ mới 14 tuổi.
PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ cảnh báo, 10% là con số không nhỏ và có xu hướng ngày càng gia tăng. Điều đáng nói, phần lớn bệnh nhân nhập viện muộn và hệ lụy là mất đi cơ hội hồi phục trong giờ vàng.
Lý do của việc đến viện muộn là do người trẻ thường chủ quan, không nhận diện rõ các dấu hiệu điển hình của đột quỵ và không nghĩ là đột quỵ có thể xảy ra ở người trẻ tuổi.
Nguyên nhân hàng đầu gây nên đột quỵ não ở người trẻ tuổi là do có các bất thường mạch máu não (dị dạng mạch máu não, túi phình mạch máu não...). Bên cạnh đó còn phải kể đến một số nguyên nhân khác như thuốc lá, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, béo phì, giảm vận động, làm việc căng thẳng, chế độ ăn không phù hợp, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn, uống rượu bia... Đây là những yếu tố làm tăng nguy cơ xơ vữa thành mạch, từ đó dẫn đến đột quỵ.
Với bệnh đột quỵ, thời gian là vàng. Bệnh nhân đến càng sớm cơ hội phục càng cao, tỷ lệ để lại biến chứng thấp đi. Vì thế, các bác sĩ khuyến cáo người trẻ cũng cần cảnh giác với đột quỵ.
Nếu bất cứ ai có biểu hiện triệu chứng đột quỵ, thậm chí không rõ ràng, ngay lập tức gọi cấp cứu 115, vận chuyển an toàn tới bệnh viện gần nhất tìm cơ hội điều trị trong giờ vàng để "cứu não".
Trao đổi với phóng viên, PGS. TS Nguyễn Lân Hiếu, GĐ BV ĐH Y Hà Nội nhấn mạnh, người dân không tự ý dùng các mẹo dân gian như cạo gió, chích máu 10 đầu ngón tay hoặc dùng an cung ngưu hoàng hoàn.
Mặc dù nhiều người may mắn sống sót sau cơn đột quỵ, nhưng họ vẫn phải chịu các di chứng nặng nề, thậm chí là mất khả năng lao động, tạo ra gánh nặng cho gia đình và xã hội.
Do đó, PGS. TS Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, dự phòng đột quỵ ở người trẻ bằng các biện pháp chung là kiểm soát các bệnh lý nền như tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, bệnh van tim; thay đổi lối sống bằng bỏ thuốc lá, hạn chế rượu, bia; tăng cường vận động thể thao; tránh bị lạnh đột ngột và căng thẳng.
Những người có nguy cơ cao như đau đầu dai dẳng, huyết áp dao động, tiền sử gia đình nhiều người đột quỵ có thể làm thêm các thăm khám chuyên khoa thần kinh, tim mạch, chụp phim sọ não - mạch não nhằm phát hiện các dị dạng mạch máu não chưa có triệu chứng.
Dấu hiệu nhận biết đột quỵ
Khi bệnh nhân bị đột quỵ não, các triệu chứng sẽ xảy ra ngay lập tức sau vài phút hoặc sau vài giờ.
Các dấu hiệu cụ thể gồm:
- Đột ngột có cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân (các triệu chứng thường xảy ra ở một bên của cơ thể - nửa người)
- Đột ngột không nói được, giọng nói bị méo hoặc bệnh nhân bị nói nhảm, vô nghĩa, không hiểu được lời nói
- Đột ngột mất thị lực, đặc biệt khi triệu chứng xuất hiện ở một bên mắt
- Đột ngột đau đầu dữ dội
- Chóng mặt, cơ thể bị mất thăng bằng hoặc không thể thực hiện vận động theo ý muốn...
Những bước tiến trong điều trị ung thư Việt Nam mỗi năm ghi nhận khoảng 165 nghìn ca ung thư mới, là nước có tỷ lệ tử vong ở người mắc ung thư cao hàng đầu châu Á - khoảng 115 nghìn ca tử vong/năm. Song, với những tiến bộ trong lĩnh vực y học hiện nay, ung thư hoàn toàn có thể được phát hiện sớm để chữa lành. Bệnh...