Ý tưởng về chính sách tái cân bằng hoặc xoay trục chiến lược của Mỹ tại châu Á được khởi nguồn từ chuyến thăm Australia của Tổng thống Barack Obama năm 2011. Chuyến thăm của Thủ tướng Australia Tony Abbott đến Mỹ từ ngày10-14/6 đã góp phần khởi động lại việc triển khai thực hiện các chính sách của Mỹ đối với khu vực.

Không có thông báo chi tiết nào được đưa ra sau cuộc gặp ngắn tại Nhà Trắng giữa ông Obama và ông Abbott hôm 12/6. Tuy nhiên, theo tờ Nghiên cứu toàn cầu ngày 16/6, hai nhà lãnh đạo này đã ký kết một loạt thỏa thuận, trong đó có việc Australia sẽ mở cửa nhiều căn cứ của nước này hơn để chào đón các lực lượng Mỹ và đẩy mạnh sự tham gia của quân đội Australia vào công tác chuẩn bị của Mỹ cho các cuộc chiến tại khu vực. Đây là những thỏa thuận đánh dấu nấc thang mới về sự tham gia của Chính phủ Australia vào chính sách "xoay trục" của Mỹ sang châu Á.

Thủ tướng Abbott đã nhấn mạnh cam kết của Chính phủ Australia với những kế hoạch chiến tranh của Mỹ như Australia có thể cử máy bay chiến đấu, tàu chiến và máy bay vận chuyển để hỗ trợ các cuộc không kích và tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ.

Về phần mình, ông Obama cho biết ngoài việc tăng cường triển khai lính thủy đánh bộ của Mỹ tại Darwin lên 2.500 binh sĩ vào năm 2017, hai nước đã đạt thêm một loạt thỏa thuận xung quanh việc bố trí lực lượng, tăng cường hợp tác quân sự song phương và cho phép Mỹ vươn ra khắp khu vực rất quan trọng này của thế giới.

Phát biểu của hai nhà lãnh đạo rất có ý nghĩa trong bối cảnh Mỹ đang "gặp khó khăn" tại Trung Đông và Ukraine. Còn tại Australia thì đang diễn ra cuộc tranh luận về bản chất của quan hệ đồng minh ANZUS giữa Australia - New Zealand - Mỹ với việc Bộ trưởng Quốc phòng Australia Johnston cho rằng Australia không nhất thiết phải cam kết can thiệp vào cuộc xung đột quân sự tại châu Á mà Mỹ lôi kéo.

Thỏa thuận về bố trí lực lượng giữa Mỹ - Australia sẽ cung cấp một cơ chế mở cho những hoạt động quân sự rộng hơn của Mỹ tại Australia. Theo các báo cáo, Mỹ đã xác định Australia là một địa bàn quan trọng cho các hoạt động tại khu vực. Các thỏa thuận trên chắc chắn bao gồm việc nâng cấp các căn cứ để tạo thuận lợi cho các hoạt động của không quân Mỹ từ phía Bắc Australia. Các hạm đội Mỹ sẽ sử dụng căn cứ hải quân Stirling gần thành phố Perth ở Tây Australia và triển khai máy bay do thám, máy bay không người lái trên quần đảo Cocos tại Ấn Độ Dương. Căn cứ Stirling rất quan trọng đối với các hoạt động của tàu ngầm nguyên tử Mỹ, và Australia sẽ là bàn đạp cho các cuộc tấn công hải quân và không quân Mỹ tại khu vực Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương.

Tại Washington, ông Abbott đã gia hạn nhiệm kỳ cho Đại sứ Australia tại Mỹ là Kim Beazley, cựu Bộ trưởng Quốc phòng và lãnh tụ Công đảng luôn bảo vệ liên minh với Mỹ. Trên đường từ Mỹ về Australia, ông Abbott còn dừng chân tại Hawaii để thăm Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương của Mỹ, nơi các sĩ quan cao cấp Australia đang tham gia, nhấn mạnh hơn nữa sự hội nhập của Canberra vào bộ máy quân sự của Mỹ.

Trong chuyến thăm, cả hai nhà lãnh đạo Mỹ và Australia đã bày tỏ quan ngại về khả năng căng thẳng vũ trang gia tăng tại Biển Hoa Đông và Biển Đông, khẳng định thông điệp Mỹ và Australia phản đối mạnh mẽ "việc sử dụng hành động đe dọa, ép buộc hoặc gây hấn để đạt được yêu sách chủ quyền của bất kỳ quốc gia nào"; tán thành sử dụng cơ chế trọng tài quốc tế để giải quyết các tranh chấp trên biển.

Theo Thế giới và Việt Nam