Hôm qua và hôm nay, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và đoàn đại biểu Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Á - Âu lần thứ 10 (ASEM-10), với chủ đề "Đối tác trách nhiệm vì tăng trưởng và an ninh bền vững" diễn ra tại Milan (Italia).

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Đức Angela Merkel hội đàm trước thềm ASEM 10

Sự thiếu hụt lòng tin

Cứ hai năm một lần, ASEM nhóm họp với 53 nguyên thủ thế giới. Trước đó một ngày, tại Thủ đô Berlin (Đức), Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn. Song thế giới vẫn đứng trước nhiều mối lo ngại, thách thức cùng với những diễn biến nhanh chóng, phức tạp và rất khó lường. Các nguy cơ từ xung đột vũ trang, tranh chấp lãnh thổ, sử dụng vũ lực và đe dọa sử dụng vũ lực, sự trỗi dậy của chủ nghĩa khủng bố, cũng như những thách thức về an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh nguồn nước... ngày càng nổi lên gay gắt.

Những năm gần đây, khu vực châu Á - Thái Bình Dương nổi lên là động lực tăng trưởng và liên kết của kinh tế thế giới, đưa khu vực này trở thành một trung tâm quyền lực mới, một trung tâm kinh tế lớn chiếm gần 55% GDP toàn cầu và có vai trò rất quan trọng trong tiến trình hình thành trật tự thế giới trong tương lai. Tuy nhiên, khu vực này đang tồn tại nhiều vấn đề. Nổi lên là diễn biến phức tạp của các điểm nóng như bán đảo Triều Tiên, các tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, đặc biệt là ở biển Đông và biển Hoa Đông... và đáng lo ngại là sự thiếu hụt lòng tin - nhân tố chủ yếu khiến cho hòa bình, ổn định ở đây chưa thực sự bền vững. Nếu môi trường hòa bình, an ninh, phát triển của châu Á - Thái Bình Dương bị xấu đi thì sẽ gây tác động rất tiêu cực và hệ lụy khôn lường đối với khu vực và toàn thế giới.

Vị thế Việt Nam được nâng cao

Trước đó, ông David O'Sullivan, Giám đốc điều hành Cơ quan hành động đối ngoại của Liên minh châu Âu (EEAS) cho biết, nội dung của Hội nghị sẽ đề cập đến xung đột ở miền Đông Ukraine, vấn đề biển Đông và biển Hoa Đông. EU mong muốn các bên liên quan giải quyết các tranh chấp trên cơ sở tuân thủ Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS).

Các chuyên gia đều cho rằng, những vấn đề trên sẽ làm "nóng" ASEM. Do Ukraine nằm sát sườn EU, nên các nước thành viên EU đặt nhiều trọng tâm vào vấn đề này, nhất là khi dự kiến sẽ có cuộc gặp giữa Tổng thống Nga với nhà lãnh đạo Ukraine Petro Poroshenko. Ngoài ra, châu Âu cũng quan tâm đến các cuộc gặp song phương của lãnh đạo các nước châu Âu với Tổng thống Nga Putin.

Còn chuyện tranh chấp chủ quyền trên biển Đông và Hoa Đông thì không thể không lắng nghe bởi tính chất nhạy cảm của khu vực này. Tại buổi đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Thủ tướng Đức Angela Merkel cũng nêu rõ quan điểm, Đức ủng hộ lập trường của Việt Nam giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế. Và khẳng định ASEM chắc chắn sẽ trao đổi vấn đề này để tạo được con đường hàng hải tự do, an ninh, an toàn. Báo giới châu Âu cũng cho rằng đây là lập trường chung của EU.

Rõ ràng, vị thế của châu Á đang được nâng cao trong quan hệ với châu Âu và yêu cầu kết nối chặt chẽ Á - Âu ngày càng trở nên cấp thiết để hợp tác hiệu quả và đem lại nhiều lợi ích. Cụ thể, từ năm 2003 đến 2013, xuất khẩu của 20 nước châu Á sang 28 nước thành viên EU tăng từ 25 đến 30% và nhập khẩu tăng từ 40 đến 44%.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Thủ tướng Trung Quốc

Hôm qua, bên lề ASEM 10, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có cuộc gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường. Hai bên nhất trí triển khai thực chất ba nhóm công tác hợp tác về xây dựng cơ sở hạ tầng, hợp tác về tiền tệ và bàn bạc hợp tác cùng phát triển trên biển trong khuôn khổ đoàn đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ hai nước. Về vấn đề biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh đề nghị hai bên kiểm soát tốt tình hình trên biển, không có hành động làm phức tạp thêm tình hình, thúc đẩy các cơ chế đàm phán tiến triển, nghiêm túc thực hiện Thỏa thuận những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc; Tôn trọng luật pháp quốc tế, cùng nhau duy trì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.

Đối thoại với doanh nghiệp

Chiều qua, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng là một trong ba nhà lãnh đạo cấp cao châu Á được mời đối thoại với các doanh nghiệp hàng đầu tại phiên Đối thoại với Diễn đàn doanh nghiệp Á - Âu. Tham dự Diễn đàn có đại diện của nhiều tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Việt Nam như: Tổng công ty Hàng không Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia, Ngân hàng Thương mại Đầu tư và Phát triển Việt Nam. Tại đây, Thủ tướng nhấn mạnh: Hầu hết các đối tác chiến lược và đối tác toàn diện của Việt Nam là các thành viên ASEM. Với triển vọng triển khai và hoàn tất 14 hiệp định thương mại tự do trong giai đoạn đến năm 2020, trong đó có Hiệp định thương mại tự do song phương Việt Nam - EU đang trong giai đoạn hoàn tất, Việt Nam sẽ trở thành một mắt xích quan trọng của mạng lưới liên kết kinh tế rộng lớn với 56 đối tác, trong đó có 47 nước thành viên ASEM.

Theo Giao Thông Vận Tải