Anh và châu Âu mất gì khi Brexit không thỏa thuận?

Thủ tướng Theresa May đang cố gắng giành được nhiều nhượng bộ hơn cho nước Anh từ việc đưa Xứ sở sương mù rời khỏi Liên minh châu Âu (EU). Điều này không dễ dàng gì…

Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định rằng, châu Âu đã dẫn dắt một cuộc mặc cả khó khăn, đưa ra rất ít nhượng bộ cho bà May và những người ủng hộ Brexit của bà, bởi EU không cho rằng họ phải thỏa hiệp và muốn việc rời khỏi EU gây đa.u đớ.n nhiều nhất có thể cho Anh, để khiến các nước khác không muốn làm điều tương tự.

Theo ông Peter Kellner, chuyên gia nghiên cứu từng là Chủ tịch Cty khảo sát trực tuyến YouGov – Cty phân tích dữ liệu và nghiên cứu thị trường dựa trên internet quốc tế, có trụ sở tại Anh – nói: “Không có thỏa thuận là một thảm họa. Sẽ phải có những xung lực lớn, quyết tâm to lớn trong Quốc hội Anh để ngăn chặn điều đó xảy ra.”

Không có một kế hoạch thích hợp, nước Anh có thể tự nhận ra rằng họ không có khả năng nhập khẩu hoặc xuất khẩu hàng hóa tới các nước EU. Máy bay và tàu hỏa của Anh có thể bị ngăn cản đến EU mà không cần đến những quy định phiền hà, có thể với các công dân của nước này cũng vậy.

Tuy nhiên, ở phía bên kia, EU có thể cũng phải chịu đa.u đớ.n nếu Brexit không có thỏa thuận. Chuyên gia Kellner nhận định: “Châu Âu không muốn một Brexit không có thỏa thuận bởi trong khi điều này có thể là một thảm họa đối với nước Anh thì các DN EU cũng sẽ bị ảnh hưởng.”

Hồi tháng 7 vừa qua, Quỹ Tiề.n tệ quốc tế (IMF) cảnh báo rằng, trong khi Anh có thể phải chịu đựng gánh nặng của những thua thiệt về kinh tế thì một “Brexit cứng” có thể là nguyên nhân khiến tăng trưởng kinh tế của EU sụt giảm, tối đa là 1,5% vào năm 2030.

Về thiệt hại của EU, Amanda Sloat – học giả giàu kinh nghiệm tại Viện nghiên cứu Brookings – nhấn mạnh rằng, thật khó để đán.h giá việc Brexit không có thỏa thuận sẽ mang lại lợi ích cho EU đến mức nào. Do bản chất của thị trường chung, hai bên có một nền kinh tế hội nhập sâu sắc đến mức hết sức khó tách ra.

Vương quốc Anh là một trong ba đối tác thương mại lớn nhất của EU, chiếm đến 13% lượng giao dịch buôn bán trong một liên minh không có rào cản thương mại.

Theo nhật báo Guardian, IMF nhận định hồi tháng 7 rằng “sức mạnh của sự hội nhập giữa Anh và khu vực đồng tiề.n chung euro đưa đến hiệu quả logic rằng có thể không có người chiến thắng trong Brexit.” Chuyên gia Sloat cho rằng, bên cạnh lĩnh vực thương mại, một Brexit cứng sẽ dẫn đến rủi ro là EU ngay lập tức bị thiệt hại về tài chính.

Nếu Anh rời khỏi EU mà không có một thỏa thuận nào trong tay, nhiều khả năng nước này sẽ không chi trả “hóa đơn l.y hô.n” trị giá khoảng 51 tỷ USD. Hồi tháng 12-2017, Anh đã đồng ý thanh toán toàn bộ chi phí cho tiến trình Brexit.

Tuy nhiên hồi tháng 9, bà May và nhà đàm phán về Brexit lúc đó, Dominic Raab, đã đề xuất rằng họ có thể không trả toàn bộ số tiề.n này nếu không đạt được thỏa thuận.

Brexit sẽ khiến cả Anh và EU đều thiệt hại. (Ảnh tư liệu)

Châu Âu không dễ dàng trao bánh miễn phí

Có lẽ điều lo ngại nhất đối với châu Âu, nếu Anh tách khỏi EU, sẽ là vấn đề biên giới. Hơn 3 triệu công dân EU sống tại Anh, trong khi hơn 1 triệu người Anh đang sống tại EU. Với sự tự do đi lại trong EU, công dân Anh và EU có thể dễ dàng chuyển tới và ra khỏi các nước thành viên liên minh. Một Brexit cứng có thể tạo ra sự hỗn loạn đáng kể xoay quanh việc những ai có thể ở lại và theo những điều kiện nào.

Mặc dù vậy, không chắc EU sẽ đàm phán lại bất kỳ phần nào mang tính ràng buộc pháp lý của thỏa thuận Brexit. Việc bắt đầu lại thỏa thuận dài 585 trang này có nguy cơ cho phép 27 quốc gia thành viên lật lại những băn khoăn của họ về Brexit. Điều đó cho thấy phần nào số phận của EU nằm trong tay bà May trong khi bà gắng sức tìm một phép màu để có được sự đồng thuận trong quốc hội về một thỏa thuận như hiện tại.

Việc bà May bị nội bộ đảng thách thức bỏ phiếu tín nhiệm thông qua 48 lá thư của các thành viên đảng bảo thủ trong quốc hội là chuyện bình thường ở nước Anh. Không ngạc nhiên, phần lớn những lá thư này đến từ những người ủng hộ mãnh mẽ việc Anh rời khỏi EU, họ với nhiều lý do hoàn toàn không rõ ràng đã kết luận rằng thủ tướng đã thất bại với thỏa thuận rời khỏi EU nên phải tiến hành một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm trong Quốc hội hồi đầu tuần này với mục đích lật đổ bà ở trong đảng và theo cách đó bà cũng sẽ mất luôn chiếc ghế thủ tướng.

Mặc dù, họ đã thất bại khi bà May giành được 200 phiếu ủng hộ trên tổng số 317 phiếu bầu, sự bất đồng sâu sắc trong đảng Bảo thủ sẽ khiến cho bất kỳ thỏa thuận nào của bà cũng sẽ ít có cơ hội được Quốc hội thông qua.

Tuy nhiên, Công đảng và phần lớn dân chúng Anh dường như có chung ảo tưởng rằng đây là cách để thu hoạch tất cả các lợi ích của một thị trường châu Âu duy nhất và hiệp định chung về thuế quan trong khi từ chối tự do đi lại và các quy định khác của EU mà họ không thích.

Thực tế, bối cảnh chính trị ở Westminster đã không đưa nước Anh đến bất kỳ quan điểm chung và hợp lý nào về việc ra đi hay ở lại trong EU. Trong tuần này, bà May đã mất thời gian bởi cuộc bỏ phiếu về thỏa thuận của bà dù sau đó bà đã vượt qua thách thức trong nội bộ đảng Bảo thủ.

Trong một năm tới, các thành viên đảng bảo thủ không thể bắt đầu cho một cuộc nổi loạn khác. Và trong khi họ muốn làm bẽ mặt bà, họ cũng thận trọng không để làm sụp đổ toàn bộ chính phủ vì lo sợ cuộc tổng tuyển cử sắp tới sẽ mang lại lợi thế cho ứng viên cánh tả Jeremy Corbyn và Công đảng của ông.

Vì vậy, ba sự lựa chọn cơ bản đã không thay đổi: một thỏa thuận đã được thương lượng, không thỏa thuận và không Brexit. Và do toàn bộ lịch sử vĩ đại của nước Anh, châu Âu sẽ không dễ dàng trao cho họ chiếc bánh hoặc các thanh sôcôla miễn phí.

Hồng Phúc

Theo Phapluat&xahoi