75 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên: Phát huy vai trò, vị thế của nữ Đại biểu Quốc hội

Cùng với phát huy quyền bầu cử, Phụ nữ Việt Nam ngay trong lần Tổng tuyển cử đầu tiên còn được quy định về quyền ứng cử để trở thành nữ nghị sĩ, đại diện cho tiếng nói của nhân dân.

Qua 75 năm, ngày càng có nhiều nữ ĐBQH được trúng cử với việc tăng cả số lượng lẫn chất lượng, phát huy được vai trò, vị thế của mình, đặc biệt là trong thời đại mới.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cùng các nữ ĐBQH bên lề kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV ngày 15/6/2020. Ảnh: Quochoi.vn

Nữ nghị sĩ tăng dần qua các nhiệm kỳ

Chia sẻ tại cuộc gặp gỡ nữ ĐBQH khóa XIV do Hội LHPNVN tổ chức vào tháng 6/2020, Chủ tịch Hội LHPNVN Hà Thị Nga nhấn mạnh, trong các nhiệm kỳ Quốc hội, các nữ ĐBQH luôn thể hiện trí tuệ, tài năng và bản lĩnh của những người phụ nữ tiêu biểu, đại diện cho tiếng nói của nhân dân. Các nữ ĐBQH ở bất kỳ cương vị, cơ quan công tác, địa phương nào đều cố gắng học tập nâng cao trình độ, trau dồi bản lĩnh, rèn luyện kỹ năng, phấn đấu giữ vững phẩm chất người đại biểu nhân dân, gần gũi, gắn bó với cử tri, phản ánh được tâm tư, nguyện vọng của cử tri đến với Quốc hội.

“Đóng góp của các nữ ĐBQH đã góp phần hoàn thiện hệ thống luật pháp, chính sách, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, tạo sự đồng thuận trong xã hội , đem lại hiệu quả tích cực trong sự phát triển kinh tế – xã hội , đảm bảo quốc phòng và an ninh của đất nước” – bà Hà Thị Nga nhìn nhận.

Hội LHPNVN tổ chức buổi gặp mặt các nữ ĐBQH khóa XIV vào tháng 6/2020. Ảnh: Quochoi.vn

Hoạt động của nhóm nữ ĐBQH đến nay được Quốc hội các nhiệm kỳ ghi nhận với nhiều mặt tích cực, được đánh giá cao trên nghị trường quốc tế. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, có được vị thế này, theo Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng, phần lớn là nhờ Hội LHPNVN luôn đồng hành, có những chính sách động viên, phát hiện nguồn, đào tạo bồi dưỡng cán bộ nữ.

“Hội đã phối hợp với các nữ ĐBQH trong xây dựng luật pháp , giám sát, quyết định những vấn đề lớn của đất nước. Chúng tôi mong rằng Hội tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện và phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Nhóm Nữ nghị sỹ Quốc hội , kịp thời chia sẻ thông tin về tâm tư nguyện vọng, nhu cầu của phụ nữ làm cơ sở cho việc đề xuất chính sách, giám sát một cách có hiệu quả những vấn đề có liên quan đến quyền và lợi ích chính đáng của phụ nữ và trẻ em theo lộ trình xây dựng luật của Quốc hội” – bà Phóng cho biết.

Phát huy vai trò của nữ ĐBQH trong thời đại mới

Nói về vị thế của phụ nữ trên chính trường, ThS. Hồ Thị Lý – Giảng viên Khoa Nhà nước và pháp luật , Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhìn nhận, dù tỉ lệ nữ ĐBQH có tăng, song so với tiềm năng và nguồn lực cán bộ nữ trong hệ thống chính trị thì tỷ lệ cán bộ quản lý, lãnh đạo nữ còn hết sức khiêm tốn.

Bên cạnh đó, tỷ lệ cán bộ nắm giữ các vị trí ra quyết định giữa nam và nữ vẫn còn một khoảng cách khá xa, quyền quyết định ở các cấp vẫn chủ yếu là nam giới. Để khắc phục tình hình, ThS Hồ Thị Lý cho rằng cần tăng tỷ lệ phụ nữ ứng cử chính thức trong danh sách ứng cử ĐBQH và đại biểu HĐND các cấp lên để bảo đảm quyền của phụ nữ có đại diện ngang bằng trong hệ thống chính trị.

Ngoài ra, cần bổ nhiệm thêm phụ nữ vào các vị trí quy hoạch ứng viên tiềm năng, đồng thời thực hiện quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và bố trí sử dụng cán bộ nữ trong quy hoạch tổng thể về đội ngũ cán bộ ở từng cấp, ngành, địa phương. “Cần huy động nguồn lực và sự tham gia của tất cả các cơ quan trong toàn hệ thống chính trị để thực hiện tốt các mục tiêu trong Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới, gắn trách nhiệm cụ thể cho từng cấp, từng ngành” – ThS Hồ Thị Lý cho biết.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dự Hội nghị Thượng đỉnh các nữ Chủ tịch Quốc hội thế giới lần thứ 13, tổ chức trực tuyến vào ngày 17/8/2020. Ảnh: Quochoi.vn

Về điều này, ông Đỗ Duy Thường – Chuyên gia Hội đồng tư vấn bầu cử của MTTQVN cho biết, với dự kiến đảm bảo ít nhất 35% tỷ lệ nữ tham gia ứng cử HĐND cấp tỉnh, cần được nâng tỷ lệ giới thiệu ứng viên nữ. “Ta cần giới thiệu 40 – 50%, từ đó có sàng lọc để chọn. Nếu sát quá thì ra đến Hiệp thương, sàng lọc rồi thì tỉ lệ này khó đảm bảo được nữa. Vì thế cần nâng cao tỉ lệ giới thiệu lê, bám sát tỉ lệ dự kiến” – ông nhìn nhận.

Bà Vương Thị Hanh – Nguyên Phó Chủ tịch Hội LHPNVN đồng tình khi cho rằng, cần tăng tỷ lệ ứng cử viên bầu cử từ 35% lên 40%. “Quốc hội khóa vừa rồi 38% nữ ứng cử nhưng trúng cử chỉ đạt 26%. 20 năm qua, nữ nghị sĩ Việt Nam bị giảm dần về số lượng, không tăng thêm, đây là điều mà chúng ta cần lưu tâm” – bà cho hay.

Thành công của cuộc tổng tuyển cử đầu tiên cho ta bài học quý về lựa chọn hiền tài

Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên ở Quảng Nam- Đà Nẵng cũng như các tỉnh thành khác cho chúng ta nhiều bài học quý giá, trước hết là việc lựa chọn hiền tài, đại diện xứng đáng cho quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, góp phần củng cố lòng tin của người dân đối với sự nghiệp của Đảng, Thủ tướng khẳng định.

cuộc tổng tuyển cử đầu tiên đã và đang để lại bài học kinh nghiệm quý báu, có thể vận dụng trong hoàn thiện chế độ bầu cử hiện nay .

Thủ tướng: Thành công của cuộc tổng tuyển cử đầu tiên đã và đang để lại bài học kinh nghiệm quý báu, có thể vận dụng trong hoàn thiện chế độ bầu cử hiện nay

Ngày 3/1, tại tỉnh Quảng Nam, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dự Lễ kỷ niệm 75 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (6/1/1946 - 6/1/2021) và tổng kết hoạt động của Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Quảng Nam khóa XIV, nhiệm kỳ 2016-2021, ngày 3/1, tại thành phố Tam Kỳ, Quảng Nam.

Quốc hội thống nhất, huy động sức mạnh của toàn dân tộc

Qua 75 năm với 14 nhiệm kỳ, trong đó, Quốc hội khóa I kéo dài 14 năm (1946 - 1960), đã thông qua Hiến pháp năm 1946 - Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam độc lập, đánh dấu thắng lợi lịch sử đã giành được trong Cách mạng tháng 8. Đây là bản Hiến pháp dân chủ, tiến bộ, là đạo luật cơ bản đặt nền móng cho việc xây dựng thể chế Nhà nước Cách mạng trong thời đại mới.

Đây cũng là minh chứng hùng hồn về niềm tin tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tinh thần yêu nước của Nhân dân ta. Bước vào thời kỳ kháng chiến cứu nước vô cùng ác liệt, với tinh thần tất cả cho tiền tuyến, Quốc hội đã ban hành Hiến pháp năm 1959, tạo nền tảng pháp lý cho việc xây dựng Chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà.

Sau đại thắng Mùa Xuân 1975, khi non sông đã thu về một mối, ngày 25/4/1976 cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội Khóa VI được tiến hành trong cả nước. Từ đây, chúng ta có một Quốc hội của nước Việt Nam thống nhất, huy động sức mạnh của toàn dân tộc để khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Kế thừa, phát triển Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp năm 1959, Quốc hội đã tiếp tục ban hành Hiến pháp năm 1980 - Hiến pháp của thời kỳ cả nước thống nhất cùng đi lên Chủ nghĩa xã hội; Hiến pháp 1992 của thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước và Hiến pháp năm 2013 đánh dấu giai đoạn phát triển và hội nhập của đất nước, thể hiện tinh thần đổi mới sâu sắc, tạo khuôn khổ pháp lý vững chắc cho sự vận hành toàn bộ đời sống xã hội với nền tảng nhà nước pháp quyền, dân chủ, nhà nước của dân, do dân, vì dân và tạo động lực mạnh mẽ đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

Đối với tỉnh Quảng Nam, theo tiếng gọi của Đảng và Bác Hồ, ngay sau khi Khởi nghĩa giành chính quyền năm 1945 thắng lợi, nhân dân Quảng Nam đã nhiệt tình tham gia bầu cử, kết quả 14 người do Mặt trận Việt Minh giới thiệu đều đã trúng cử đại biểu Quốc hội khóa I. Trong đó, có nhiều người đã có những cống hiến xuất sắc và trở thành cán bộ cấp cao của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành...

Sau cuộc bầu cử Quốc hội Khóa I thành công, do điều kiện lịch sử đất nước, giai đoạn từ năm 1960 đến năm 1976, tỉnh Quảng Nam không tổ chức bầu cử nhưng vẫn có đại biểu tham gia Quốc hội.

Trong nhiệm kỳ 2016 - 2020, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam đã tổ chức lấy ý kiến góp ý vào hầu hết các dự án luật, bộ luật trình tại các kỳ họp Quốc hội bằng nhiều hình thức; trong đó chú trọng việc tổ chức lấy ý kiến các dự án luật có phạm vi, đối tượng tác động, rộng, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đời sống của nhân dân. Với tinh thần trách nhiệm trước cử tri, các đại biểu Quốc hội Quảng Nam tích cực tham gia thảo luận, tranh luận, góp ý vào 76 dự án luật, nội dung góp ý xây dựng pháp luật tập trung vào những vấn đề lớn, xuất phát từ yêu cầu thực tiễn xã hội và tâm tư, nguyện vọng của cử tri, cộng đồng doanh nghiệp.

Về công tác giám sát, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã tổ chức 15 Đoàn giám sát chuyên đề, 1 Đoàn khảo sát và nhiều Đoàn giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân. Qua giám sát, khảo sát, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh đã phân tích, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đưa ra 277 kiến nghị, đề xuất gửi đến Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và địa phương để chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại, bất cập trong quá trình quản lý nhà nước, thực thi pháp luật; chỉ đạo, sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới một số cơ chế, chính sách pháp luật không còn phù hợp.

Bên cạnh đó, các đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Nam còn tích cực tham gia hoạt động giám sát tối cao tại các kỳ họp Quốc hội với nhiều ý kiến phát biểu, thảo luận phản ánh đúng thực trạng đời sống kinh tế - xã hội, những tâm tư, nguyện vọng của cử tri, đặc biệt là những kiến nghị, đề xuất bảo đảm thực hiện thắng lợi kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, đầu tư công. Các đại biểu Quốc hội Quảng Nam cũng rất tích cực tham gia các hoạt động chất vấn với 23 lượt chất vấn trực tiếp tại nghị trường Quốc hội...

Thành công của cuộc tổng tuyển cử để lại bài học kinh nghiệm quý báu

Phát biểu tại cuộc gặp mặt, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ tri ân, tưởng nhớ các vị ĐBQH, đồng bào, chiến sĩ, nhân dân Quảng Nam - Đà Nẵng đã cống hiến vì Tổ quốc, đặc biệt là nhiều tấm gương, người con xứ Quảng có nhiều đóng góp cho hoạt động Quốc hội.

Với tư cách là người con Quảng Nam đã tham gia mấy khóa Quốc hội, Hội đồng nhân dân địa phương, Thủ tướng chia sẻ, "từ trong tim mình, tôi bày tỏ lòng cảm ơn Đảng bộ, chính quyền, đặc biệt nhân dân tỉnh Quảng Nam, những cử tri đã tin tưởng bầu tôi là đại biểu Quốc hội".

Thủ tướng cũng bày tỏ lòng biết ơn những bậc tiền bối, những người đi trước đã dìu dắt trong thời gian công tác tại tỉnh nhà trong nhiều năm.

Về sự kiện bầu Quốc hội khóa I, Thủ tướng dẫn lại lời của Đại tướng Võ Nguyên Giáp nhận định, "với sự kiện trọng đại này, dân tộc Việt Nam ta sau khi là dân tộc đầu tiên ở Đông Nam Á làm cuộc cách mạng giải phóng dân tộc thành công, trở thành dân tộc đầu tiên thiết lập Nhà nước có thể chế chính trị với hình thức dân chủ cao nhất là phổ thông đầu phiếu...". Đó chính là tinh thần dân chủ của Đảng và Bác Hồ ngay từ những ngày đầu tiên. Cho nên, việc phát huy dân chủ, đề cao kỷ luật, kỷ cương phép nước là những vấn đề quan trọng của đất nước 100 triệu dân.

Thành công của cuộc tổng tuyển cử đầu tiên đã và đang để lại bài học kinh nghiệm quý báu, có thể vận dụng trong hoàn thiện chế độ bầu cử hiện nay. Đó là:

Tổng tuyển cử để xây dựng chính quyền của dân, do dân, vì dân. Bên cạnh đó là phát huy tinh thần làm chủ của nhân dân trong công tác kiến quốc, lôi cuốn nhân dân tham gia công việc của Nhà nước.

Sự kiện này còn đảm bảo quyền tự do bầu cử với những quy định linh động, sáng tạo; đảm bảo vận động bầu cử dân chủ, tìm người có đức, có tài gánh vác việc nước.

Cuộc tổng tuyển cử đầu tiên ở Quảng Nam - Đà Nẵng cũng như các tỉnh thành khác cho chúng ta nhiều bài học quý giá, trước hết là việc lựa chọn hiền tài, đại diện xứng đáng cho quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân, góp phần củng cố lòng tin của người dân đối với sự nghiệp của Đảng.

Nhân dịp này, Thủ tướng nhấn mạnh, tỉnh Quảng Nam cần khắc phục mạnh mẽ, toàn diện hơn nữa hậu quả lũ lụt, thiên tai vừa mới xảy ra, đảm bảo người dân, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số có cơm ăn áo mặc; trường học, vùng sâu vùng xa có đường giao thông thuận lợi, không để dịch bệnh xảy ra.