6 phụ gia thực phẩm có thể gây hội chứng rò rỉ ruột

Nghiên cứu cho thấy có một số phụ gia thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày có thể là nguyên nhân gây nên hội chứng rò rỉ ruột.

Bài viết cung cấp một số thông tin để bạn đọc tham khảo.

1. Một số loại phụ gia thực phẩm chính

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nhiều loại phụ gia thực phẩm khác nhau đã được phát triển theo thời gian để đáp ứng nhu cầu chế biến thực phẩm quy mô lớn. Các chất phụ gia được thêm vào để đảm bảo thực phẩm đã qua chế biến luôn an toàn và ở tình trạng tốt trong suốt quá trình vận chuyển từ nhà máy hoặc bếp ăn công nghiệp đến nhà kho, cửa hàng và cuối cùng là đến tay người tiêu dùng. Các chất phụ gia cũng được sử dụng để thay đổi các đặc tính cảm quan của thực phẩm bao gồm mùi vị, mùi, kết cấu và hình thức bên ngoài.

WHO cho biết, phụ gia thực phẩm được đánh giá về tác hại tiềm ẩn đối với sức khỏe con người trước khi được phép sử dụng. Các cơ quan có thẩm quyền ở cấp quốc gia, khu vực và quốc tế chịu trách nhiệm đánh giá sự an toàn của phụ gia thực phẩm. Ủy ban chuyên gia chung của FAO/WHO về phụ gia thực phẩm (JECFA) là cơ quan quốc tế chịu trách nhiệm đánh giá sự an toàn của phụ gia thực phẩm để sử dụng trong thực phẩm được buôn bán quốc tế.

Phụ gia thực phẩm có thể được lấy từ thực vật, động vật hoặc khoáng chất hoặc chúng có thể được tổng hợp về mặt hóa học. Có hàng nghìn chất phụ gia thực phẩm được sử dụng, tất cả đều được thiết kế để thực hiện một công việc cụ thể.

Phụ gia thực phẩm có thể được nhóm thành 3 loại lớn dựa trên chức năng của chúng, đó là:

Chất tạo hương vị là những hóa chất tạo ra hương vị hoặc mùi thơm và được thêm vào thực phẩm để thay đổi mùi thơm hoặc mùi vị của nó.

Các chế phẩm enzyme là một loại phụ gia có thể có hoặc không có trong sản ph ẩm thực phẩm cuối cùng.

Các chất phụ gia thực phẩm khác được sử dụng vì nhiều lý do, chẳng hạn như bảo quản, tạo màu và làm ngọt. Chúng được thêm vào khi thực phẩm được chuẩn bị, đóng gói, vận chuyển hoặc bảo quản và cuối cùng chúng trở thành một thành phần của thực phẩm.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, phụ gia thực phẩm được đánh giá về tác hại tiềm ẩn đối với sức khỏe con người trước khi được phép sử dụng. Ảnh minh họa.

2. Hội chứng rò rỉ ruột là gì?

Hội chứng rò rỉ ruột là tình trạng ảnh hưởng đến tính toàn vẹn của niêm mạc ruột, còn được gọi là “tính thấm của ruột”, nó xảy ra khi thành ruột bị tổn thương, cho phép các hợp chất xâm nhập và hấp thụ vào máu. Ví dụ, protein và chất béo được tiêu hóa một phần có thể thấm qua niêm mạc ruột, đi vào máu, gây ra phản ứng dị ứng.

Hội chứng rò rỉ ruột không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tiêu hóa mà còn có thể gây ra các triệu chứng phổ biến liên quan đến viêm và phản ứng tự miễn dịch như: đầy hơi, đau khớp, đau đầu, mệt mỏi, các vấn đề về da, các vấn đề về tuyến giáp…

Nghiên cứu đã cho thấy nhiều bằng chứng thuyết phục về hội chứng rò rỉ ruột có liên quan đến một số bệnh tự miễn như đái tháo đường type 1. Ngoài ra, nó gây kém hấp thụ các khoáng chất và chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm kẽm, sắt và vitamin B12.

Để hiểu một cách chính xác về hội chứng rò rỉ ruột, theo Tiến sĩ Marcelo Campos, Giảng viên tại Trường Y Harvard, bên trong bụng của chúng ta có một lớp lót ruột rộng bao phủ. Khi hoạt động bình thường, nó tạo thành một hàng rào chặt chẽ kiểm soát những gì được hấp thụ vào máu. Lớp lót ruột không khỏe mạnh có thể có các vết nứt hoặc lỗ lớn, cho phép thức ăn được tiêu hóa một phần, chất độc và vi trùng xâm nhập vào các mô bên dưới nó. Điều này dễ gây ra tình trạng viêm, làm thay đổi hệ vi khuẩn đường ruột dẫn đến các vấn đề trong đường tiêu hóa và hơn thế nữa.

Có nhiều nghiên cứu hiện nay cho thấy những thay đổi trong vi khuẩn đường ruột và tình trạng viêm có thể đóng vai trò trong sự phát triển của một số bệnh mạn tính phổ biến. Một số nghiên cứu cho thấy, ruột bị rò rỉ có thể liên quan đến các bệnh tự miễn dịch khác (lupus, đái tháo đường type 1, bệnh đa xơ cứng), hội chứng mệt mỏi mạn tính, đau cơ xơ hóa, viêm khớp, dị ứng, hen suyễn, mụn trứng cá, béo phì…

Một số phụ gia trong thực phẩm chế biến sẵn gây hội chứng rò rỉ ruột. Ảnh minh họa.

3. Một số phụ gia thực phẩm gây tổn thương đường ruột

Mặc dù thực phẩm chế biến sẵn cho thấy sự tiện lợi phù hợp với lối sống hiện đại nhưng ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy, một số chất phụ gia phổ biến trong thành phần các thực phẩm này có thể gây ra tình trạng khó tiêu hóa và tác động tiêu cực đến sức khỏe đường ruột.

Trong nghiên cứu được công bố trên tạp chí Autoimmunity Reviews, các nhà nghiên cứu đã phát hiện bằng chứng cho thấy thực phẩm chế biến sẵn làm suy yếu sức đề kháng của ruột đối với vi khuẩn. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tự miễn dịch.

Dưới đây là một số chất phụ gia thực phẩm có liên quan đến tổn thương ở các mối nối chặt chẽ của ruột:

Đường

Glucose được phát hiện là làm tăng tính thấm của ruột và tạo ra những thay đổi trong việc phân phối protein chính của mối nối chặt chẽ trong dòng tế bào Caco-2 của con người, cho thấy sự rò rỉ giữa các tế bào.

Việc sử dụng đường ngày càng tăng của nhiều người dẫn đến mức độ sản phẩm glycat hóa cuối cùng cao hơn (AGEs). Sau khi được hình thành, AGE sẽ làm tăng tình trạng viêm và làm trầm trọng thêm tình trạng rò rỉ ruột.

Natri

Chế độ ăn nhiều muối không chỉ ảnh hưởng đến tim mà nó cũng được cho là nguyên nhân làm lỏng các mối nối chặt chẽ giúp giữ cho chức năng đường ruột khỏe mạnh. Lượng muối dư thừa thực sự có thể tác động đến hệ thống miễn dịch bẩm sinh, gây ra rối loạn chức năng đại thực bào.

Trong một nghiên cứu trên chuột, nồng độ muối tăng lên dường như gây ra bệnh thần kinh trong bệnh đa xơ cứng. Những phát hiện tương tự cũng đã được ghi nhận trong nghiên cứu ở người.

Chất nhũ hóa

Chất nhũ hóa được thêm vào hầu hết các thực phẩm chế biến sẵn để cải thiện kết cấu thực phẩm và kéo dài thời hạn sử dụng. Có vẻ như chất nhũ hóa hoạt động giống như chất tẩy rửa để phá vỡ lớp nhầy lót trong ruột. Chúng cũng loại bỏ lượng vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh, gây ra tình trạng viêm mạn tính ở mức độ thấp, thúc đẩy ung thư đại trực tràng và rò rỉ ruột.

Acid hữu cơ

Các nhà nghiên cứu đã điều tra những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng các dung môi này trong thực phẩm và đồ uống. Cụ thể, rượu và các chất chuyển hóa của nó làm suy yếu các rào cản tiếp giáp cần thiết để ngăn ngừa rò rỉ ruột. Acetaldehyde, được sản xuất khi gan xử lý rượu, có thể là nguyên nhân.

Gluten

Các nhà nghiên cứu tham gia nghiên cứu các chất phụ gia thực phẩm gây ra rò rỉ ruột cũng cho biết, không nên sử dụng gluten. Họ nhận thấy tính thấm của ruột tăng lên khi các tế bào miễn dịch tiếp xúc với gliadin.

Gliadin là một loại protein có trong lúa mì và là thành phần của gluten. Nó giúp bánh mì có khả năng nở ra trong quá trình nướng. Gluten cũng thường ẩn trong các sản phẩm nước sốt và nước thịt có bột mì được sử dụng làm chất làm đặc.

Hạt nanomet

Công nghệ nano trong thực phẩm là một ngành kinh doanh đang bùng nổ và việc sử dụng nó tiếp tục gia tăng trên thế giới. Đặc biệt ở Mỹ, việc sử dụng hạt nano trong thực phẩm và bao bì thực phẩm đang tăng vọt.

Công nghệ nano xử lý một vật liệu và làm cho nó trở nên nhỏ bé một cách không tự nhiên, với kích thước từ 1nm – 100nm. Nhưng ở những kích thước này, các vật liệu có thể có các đặc tính và chức năng vật lý, hóa học và sinh học khác thường, khác biệt đáng kể so với kích thước ban đầu của hợp chất. Và theo các nhà nghiên cứu: “Chúng có thể hành xử theo những cách không ngờ tới khi ở trong tế bào người”.

Vậy tại sao chúng ta lại sử dụng chúng trong thực phẩm? Vật liệu nano giúp cải thiện hương vị, màu sắc, hình thức, tính đồng nhất và kết cấu của thực phẩm. Vật liệu nano còn được sử dụng trong bao bì thực phẩm giúp đồ uống đóng chai ngăn ngừa thất thoát CO2. Các hạt nano bạc cũng được nhúng vào nhựa để tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, những hạt nano này cũng liên quan đến tổn thương DNA và tế bào. Tác động lâu dài của việc ăn hạt nano chưa được khẳng định nên các nhà khoa học khuyên chúng ta nên tránh sử dụng.

Thực phẩm chống viêm giúp bảo vệ sức khỏe đường ruột.