Vẻ đẹp độc đáo của hệ thống hang động núi lửa Krông Nô
Công viên địa chất toàn cầu (CVĐCTC) UNESCO Đắk Nông hiện có khoảng 65 điểm di sản, địa mạo, bao gồm hệ thống các miệng núi lửa, hệ thống hang động núi lửa và các thác nước.
| |
| Núi lửa Nâm Kar ở xã Quảng Phú (Krông Nô) |
Các miệng núi lửa trong CVĐCTC UNESCO Đắk Nông đều có quy mô lớn, đồ sộ, tiêu biểu như núi lửa Nam Dơng (xã Nam Dong, huyện Cư Jút), núi lửa Nâm Blang (xã Buôn Chóah, huyện Krông Nô), núi lửa Nâm Kar (xã Quảng Phú, huyện Krông Nô), núi lửa Nâm Gle (xã Thuận An, huyện Đắk Mil)…
| |
| Nhiều hang động núi lửa đạt những kỉ lục trong khu vực và quốc tế về độ dài và quy mô |
Hệ thống hang động núi lửa mới được xem là phần độc đáo nhất của CVĐCTC UNESCO tại Đắk Nông. Hệ thống có gần 50 hang động với tổng chiều dài hơn 10km. Tại nhiều hang động núi lửa, các nhà khoa học ghi nhận, khám phá nhiều nét độc đáo về địa chất, tự nhiên cũng như dấu tích hoạt động của người t.iền sử. Tiêu biểu như hang C7 có tổng chiều dài gần 1.100m và được mệnh danh là hang động dung nham dài nhất Đông Nam Á. Hang C6 có nhiều dấu tích cư trú, sinh sống của người t.iền sử cách đây từ 7.000-10.000 năm; là nơi hiếm hoi có hố khí tựa như giếng trời. Hang C8 có ánh nắng chiếu vào tạo nên cảnh quan đặc sắc…
| Video đang HOT |
| Cửa hang C8 trong cụm hang động núi lửa Chư Bluk với khung cảnh cuốn hút |
Hệ thống hang động núi lửa ở CVĐCTC UNESCO Đắk Nông không chỉ có giá trị về khoa học, mà còn là điểm đến hấp dẫn cho các du khách ưa mạo hiểm, muốn khám phá vẻ đẹp hoang sơ.
| |
| Các nhà khảo cổ phát hiện được dấu vết của người t.iền sử sinh sống trong hang động núi lửa |
Vết tích người t.iền sử trong hang động núi lửa dài nhất Đông Nam Á
Đắk Nông - Trong hang động núi lửa thuộc Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông, các nhà nghiên cứu phát hiện được các bộ di cốt người t.iền sử.
Phát hiện này được xem là mở ra bước ngoặt cho ngành Cổ nhân học Việt Nam.
Miệng núi lửa thuộc hệ thống Công viên địa chất UNESCO Đắk Nông. Ảnh: Ban Quản lý Công viên địa chất
Vết tích người t.iền sử trong hang động núi lửa
Với diện tích 4.700km2, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông trải dài qua 6 huyện, thành phố gồm: Krông Nô, Cư Jút, Đắk Mil, Đắk Song, Đắk Glong, thành phố Gia Nghĩa.
Nơi đây hội tụ các giá trị tiêu biểu về địa chất, địa mạo, khảo cổ, văn hóa và đa dạng sinh học đặc trưng của khu vực. Điểm nổi bật đặc biệt nhất là hệ thống hang động núi lửa trong đá bazan, phân bố chủ yếu ở khu vực Krông Nô.
Đến thời điểm này, cơ quan chức năng đã phát hiện khoảng 50 hang động núi lửa tại Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông. Trong đó, có 20 hang động đã được đo, vẽ, nghiên cứu chi tiết về nguồn gốc, cơ chế tạo thành.
Qua đ.ánh giá, các hang động phát hiện đều có nguồn gốc nguyên sinh, được tạo thành gắn liền với hoạt động phun trào của núi lửa Chư Blúk, ở xã Buôn Choáh, huyện Krông Nô.
Điều đặc biệt nhất, có tới 10 hang động được các nhà khảo cổ ghi nhận có dấu tích hoạt động của người t.iền sử bao gồm: Hang C1, C2, C3, C4, C4-1, C6, tại xã Đắk Sôr; hang P1, P2 xã Buôn Choáh, đều ở huyện Krông Nô.
Tại hang C6.1, lần đầu tiên trong khu vực Đông Nam Á phát hiện di chỉ khảo cổ người t.iền sử trong hang động núi lửa. Di chỉ khảo cổ này thuộc loại hình di tích cư trú, công xưởng và mộ táng có giá trị khoa học độc đáo và hiếm có trên thế giới.
Di cốt người t.iền sử trong hang động núi lửa (hang C6.1). Ảnh:
Phát hiện nhiều di chỉ, hiện vật
Qua khai quật tại hang C6-1 và C6 các nhà khảo cổ phát hiện nhiều di chỉ, hiện vật đồ đá. Trong đó, có các công cụ lao động, đồ gốm, xương và vỏ nhuyễn thể. Ngoài ra, trong hang động còn có vết tích của bếp lửa, 3 di tích mộ táng, dấu vết của 10 cá thể.
Cụ thể, có 5 cá thể trẻ sơ sinh, 1 cá thể thiếu niên, 4 cá thể người trưởng thành. Quan trọng nhất, các nhà khảo cổ phát hiện một bộ xương và hộp sọ của b.é g.ái khoảng 4 t.uổi, được chôn theo tư thế ngồi bó gối.
Theo các nhà khoa học, các di tồn văn hóa còn bảo lưu trong hang động núi lửa C6, C6.1 cho thấy đây là nơi cư trú, mộ táng và chế tác công cụ của người t.iền sử có niên đại từ 4.000 đến 7.000 năm.
Giá trị di sản nổi bật của hang động núi lửa Krông Nô là ở chỗ, lần đầu tiên giới khoa học Việt Nam biết đến một loại hình cư trú mới, một kiểu thích ứng mới của cư dân t.iền sử trên vùng đất đỏ.
Giáo sư Nguyễn Lân Cường, Viện Khảo cổ học Việt Nam cho biết, một số học giả nước ngoài cho biết trên thế giới có dạng hang động này, nhưng chưa hề phát hiện được di cốt người cổ.
Việc phát hiện bộ xương người t.iền cổ mở ra cho chúng ta một chương mới để đi tìm chủ nhân thực sự của vùng đất mà từ trước đến nay vẫn là một khoảng trống đối với các nhà nghiên cứu.
"Việc lần đầu tiên phát hiện ra di cốt người t.iền sử trong các hang núi lửa là phát hiện mang tính bước ngoặt của ngành Cổ nhân học Việt Nam" - Giáo sư Nguyễn Lân Cường cho biết.
Krông Nô tăng sức hút cho các điểm đến di sản Trong 41 điểm đến di sản thuộc Công viên Địa chất toàn cầu (CVĐCTC) UNESCO Đắk Nông thì ở Krông Nô có 8 điểm. Huyện đang từng bước đầu tư, khai thác, thu hút du khách, góp phần phát triển kinh tế-xã hội. Xác định xây dựng và vận hành hiệu quả các điểm đến di sản sẽ là đòn bẩy thúc đẩy...