Vai trò của các quốc gia vùng Vịnh trong căng thẳng Israel – Iran: Giữa phòng ngừa rủi ro và bình thường hóa
Cả Saudi Arabia và UAE đều là trung gian để truyền tải thông điệp giữa Iran với Mỹ và Israel, nhằm ngăn chặn các cuộc tấ.n côn.g “ăn miếng trả miếng” dẫn đến leo thang thành một cuộc chiến toàn diện ở khu vực Trung Đông.
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken (thứ 2, trái) và các Ngoại trưởng Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) chụp ảnh chung tại cuộc họp ở Riyadh, Saudi Arabia, ngày 7/6/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo nhận định của chuyên gia Ilan Zalayat thuộc Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel (INSS) ngày 19/4, Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã đóng một vai trò quan trọng trong căng thẳng giữa Israel và Iran kể từ sau vụ tấ.n côn.g lãnh sự quán của Tehran ở Damascus, đỉnh điểm là cuộc tấ.n côn.g của Iran vào Israel vào đêm 13/4.
Năm ngoái, cả Saudi Arabia và UAE đều làm trung gian để truyền tải thông điệp giữa Iran với Mỹ và Israel, nhằm ngăn chặn các cuộc tấ.n côn.g “ăn miếng trả miếng” dẫn đến leo thang thành một cuộc chiến toàn diện ở khu vực Trung Đông.
Bên cạnh đó, Riyadh và Abu Dhabi thậm chí còn tham gia đàm phán với Hezbollah, mặc dù trước đó đã xác định tổ chức này là một “tổ chức khủn.g b.ố”. Mục đích của họ là ngăn chặn sự leo thang hơn nữa cuộc giao tranh đang diễn ra liên quan đến các lực lượng thân Iran, Israel và Mỹ kể từ ngày 7/10 năm ngoái.
Nhìn xa hơn, Saudi Arabia và UAE đang tham gia vào hoạt động ngoại giao để bảo vệ lợi ích của chính họ đối với sự ổn định trong khu vực. Xung đột khu vực đặt ra mối đ.e dọ.a cho các kế hoạch phát triển kinh tế đầy tham vọng của cả hai nước, nhằm giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ, bằng cách thu hút du lịch, công ty nước ngoài và đầu tư.
Sự ổn định trong khu vực là rất quan trọng để kế hoạch của họ thành công. Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman thậm chí còn nói rằng “các quốc gia vùng Vịnh sẽ là nạ.n nhâ.n đầu tiên của việc mở rộng chiến tranh”, ám chỉ khả năng lực lượng ủy nhiệm của Iran sẽ tấ.n côn.g các căn cứ của Mỹ hoặc các mục tiêu khác ở các quốc gia vùng Vịnh.
Video đang HOT
Có thể nói rằng, vai trò của Saudi Arabia và UAE trong cuộc khủng hoảng hiện nay là kết quả của cấu trúc khu vực mới đang phát triển trong những năm gần đây, dẫn đầu là sự hòa giải giữa Riyadh và Tehran vào tháng 3/2023.
Với sự suy giảm ảnh hưởng của Mỹ, Riyadh và Abu Dhabi đã bắt đầu phòng ngừa rủi ro giữa những bên can dự trong khu vực và toàn cầu. Mặc dù lo ngại về Iran và các lực lượng thân nước này trong khu vực nhưng họ không quan tâm đến việc tham gia bất kỳ liên minh nào chống Tehran.
Thay vào đó, họ tìm cách duy trì sự cân bằng giữa Iran, Mỹ và Israel. Điều này thể hiện rõ khi hai nước phủ nhận việc tham gia ngăn chặn cuộc tấ.n côn.g của Iran nhằm vào Israel và từ chối chia sẻ tất cả thông tin tình báo về vấn đề này với Mỹ. Tuy nhiên, nhu cầu chung của họ về hệ thống phòng không và sự hỗ trợ quân sự của Mỹ chống lại mối đ.e dọ.a mới nổi gắn kết lợi ích của họ với lợi ích của Israel và Mỹ.
Ngay cả trước xung đột Israel – Hamas, hai quốc gia vùng Vịnh trên đã bày tỏ sự quan tâm đến một thỏa thuận quốc phòng với Mỹ, và trong trường hợp của Saudi Arabia, thỏa thuận trên gắn liền với việc nước này sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Israel.
Ngoại trưởng Anh lên tiếng sau khi ông Zelensky hi vọng Ukraine được bảo vệ giống như Israel
Sau khi Tổng thống Volodymyr Zelensky kêu gọi các đồng minh phương Tây bảo vệ Ukraine giống như cách họ bảo vệ Israel khỏi cuộc tấ.n côn.g gần đây của Iran, Ngoại trưởng David Cameron đã lên tiếng về việc này.
Ngoại trưởng Anh David Cameron. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Trả lời câu hỏi mà người dẫn chương trình Nick Ferrari của đài LBC có trụ sở ở London đưa ra hôm 15/4 rằng tại sao Không quân Hoàng gia Anh (RAF) không thể bắ.n hạ máy bay không người lái (UAV) trên bầu trời Ukraine, Ngoại trưởng David Cameron nói rằng việc đưa lực lượng NATO vào cuộc xung đột trực tiếp với quân đội Nga sẽ gây ra sự leo thang đáng lo ngại.
Cuộc trò chuyện giữa người dẫn chương trình Ferrari và Ngoại trưởng Cameron diễn ra sau khi Thủ tướng Anh Rishi Sunak xác nhận các máy bay chiến đấu của Không quân Hoàng gia Anh đã bắ.n hạ một số máy bay không người lái của Iran đang hướng tới các mục tiêu ở Israel vào tối 13/4.
Trong một video đăng trên tài khoản mạng xã hội X của Bộ Quốc phòng Israel sáng 16/4, Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF), Trung tướng Herzi Halevi cho biết trong cuộc tấ.n côn.g tối 13/4, Iran đã phóng hơn 350 máy bay không người lái, tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo từ lãnh thổ Iran cũng như từ các căn cứ ở Iraq, Yemen và Liban. Với sự trợ giúp của Mỹ, Anh và Jordan, Israel đã bắ.n hạ 99% trong số đó.
Sau khi thông tin về việc Israel nhận được sự trợ giúp của các đồng mình loan đi, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 15/4 đã kêu gọi các đồng minh phương Tây bảo vệ Ukraine giống như cách họ bảo vệ Israel khỏi cuộc tấ.n côn.g của Iran.
Tờ The Kyiv Independent ngày 16/4 cho biết sau cuộc gặp với các quan chức quân sự và an ninh hàng đầu của Ukraine, ông Zelensky nói: "Bằng cách bảo vệ Israel, thế giới tự do đã chứng minh rằng sự đoàn kết (giữa các đồng minh) không chỉ có thể thực hiện được mà còn hiệu quả 100%".
Ông Zelensky cho rằng giống như Israel, Ukraine, không phải là thành viên NATO và hi vọng các đồng minh sẽ điều tương tự để bảo vệ Ukraine.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Ảnh cắt từ clip của Văn phòng Tổng thống Ukraine
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Cameron đã cảnh báo về những rủi ro khi sử dụng tài sản quân sự của Anh trong cuộc đối đầu trực tiếp với Nga.
Ông Cameron nói với người dẫn chương trình Nick của đài LBC: "Tôi nghĩ khó khăn với những gì bạn đề xuất là nếu bạn muốn tránh sự leo thang dẫn tới một cuộc chiến tranh rộng lớn hơn ở châu Âu, tôi nghĩ điều bạn cần tránh là không để binh sỹ NATO giao chiến trực tiếp với quân Nga. Điều đó sẽ gây nguy cơ leo thang căng thẳng".
Theo ông Cameron, điều tốt nhất mà Vương quốc Anh và các quốc gia khác có thể làm là tiếp tục hỗ trợ tài chính cho Kiev.
"Hãy làm mọi thứ có thể để hỗ trợ Ukraine, về tiề.n bạc, ngoại giao và quan trọng nhất là về vũ khí. Trao cho họ vũ khí để tự vệ, huấn luyện quân đội của họ, những điều đó hoàn toàn là điều đúng đắn", Ngoại trưởng Anh nói.
Tuy nhiên, ông Cameron cho rằng việc đặt binh sỹ NATO vào tình huống xung đột trực tiếp với lực lượng Nga là một sự "leo thang nguy hiểm".
Khi người dẫn chương trình của đài LBC ép Ngoại trưởng Cameron giải thích tại sao Không quân Hoàng gia Anh không thể giúp đỡ Ukraine bằng cách "bắ.n hạ máy bay không người lái" và nói thêm rằng "Chúng ta đã làm điều đó cho Israel, tại sao không phải Ukraine?", cựu Thủ tướng cho biết đây là một "câu hỏi thú vị".
Theo ông Cameron, việc sử dụng máy bay chiến đấu "không hẳn là cách tốt nhất để bắ.n hạ tên lửa và máy bay không người lái mà hệ thống phòng không sẽ hiệu quả hơn" và Ukraine có nhu cầu lớn hơn trong việc tiếp cận "các hệ thống phòng không", đặc biệt là hệ thống Patriot.
Lý do thành phố Isfahan của Iran trở thành mục tiêu trọng tâm bị Israel tấ.n côn.g Đã có tiếng nổ gần sân bay thuộc thành phố Isfahan ở Iran sau khi xuất hiện báo cáo Israel bắt đầu không kích trả đũa Iran nhằm vào miền Trung nước này. Hãng thông tấn bán chính thức Fars của Iran đưa tin nhiều người đã nghe thấy tiếng nổ gần sân bay ở thành phố Isfahan miền Trung nước này. Fars...