Truy tố oan nhưng không chịu bồi thường
VKSND tỉnh Đồng Nai truy tố oan một công dân, nhưng suốt bảy năm qua chần chừ không chịu bồi thường.
Sau ba lần xét xử, các cấp tòa vẫn không thể chứng minh được ông Nguyễn Trần (49 t.uổi, ngụ xã Xuân Hưng, huyện Xuân Lộc, Đồng Nai) phạm tội h.iếp d.âm t.rẻ e.m. Cơ quan tố tụng tỉnh Đồng Nai đã đình chỉ vụ án, đình chỉ điều tra bị can đối với ông Nguyễn Trần. Suốt bảy năm qua, ông Trần đã gửi hàng trăm lá đơn tới các cơ quan chức năng đề nghị minh oan nhưng chưa được giải quyết.
Làm oan vì vội tin lời cháu bé
Theo hồ sơ của cơ quan tố tụng, năm 2003, ông Nguyễn Trần đến làm thuê tại nhà máy xay xát lúa gạo cho ông L. Vào một ngày tháng 4.2003, ông Trần đạp xe đến nhà ông L chơi thấy con gái chủ nhà là cháu Y (13 t.uổi) đang học bài một mình nên đã thực hiện hành vi g.iao c.ấu. Vì sợ cha mẹ mắng nên b.é g.ái không dám nói với ai. Từ tháng 11 đến tháng 12.2005, ông Trần tiếp tục g.iao c.ấu với cháu Y nhiều lần ở nhiều địa điểm khác nhau. Đến ngày 14.3.2006, gia đình thấy b.é g.ái có dấu hiệu bất thường nên đưa đi khám thì phát hiện Y đã có thai ba tháng t.uổi. Khi cha mẹ tra hỏi thì b.é g.ái nói bị ông Trần g.iao c.ấu nhiều lần dẫn đến có thai. Gia đình cháu làm đơn tố cáo. Một ngày sau, ông Trần bị cơ quan điều tra bắt giam về tội h.iếp d.âm t.rẻ e.m.
Cuối năm 2006, TAND tỉnh Đồng Nai mở phiên tòa sơ phẩm xét xử bị cáo Nguyễn Trần. Tại tòa, bị cáo luôn khẳng định mình không h.iếp d.âm cháu Y và cho rằng mình bị ép cung, n.hục h.ình. Xét thấy vụ án có nhiều tình tiết chưa được làm rõ, HĐXX đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Tháng 1.2007, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Đồng Nai có kết luận điều tra bổ sung (về thời gian thực hiện hành vi h.iếp d.âm của bị can) đồng thời trưng cầu giám định ADN đối với đứa con của cháu Y. Cơ quan điều tra xác định Nguyễn Trần g.iao c.ấu với cháu Y lần đầu tiên khi nạn nhân mới 12 t.uổi. Vì vậy, hành vi của Nguyễn Trần đã cấu thành tội h.iếp d.âm t.rẻ e.m.
Ông Nguyễn Trần đang mong mỏi được minh oan. Ảnh: Vũ Hội
Kết quả giám định rành rành vẫn cứ truy tố
Điều bất ngờ, kết quả giám định ADN của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an khẳng định Nguyễn Trần không phải là cha đẻ của đ.ứa t.rẻ cháu Y sinh ra. Tuy nhiên, Cơ quan CSĐT công an tỉnh lại cho rằng kết luận giám định ADN của Viện Khoa học hình sự Bộ Công an không có giá trị chứng minh bị can không phạm tội. Theo cơ quan điều tra, bởi ông Trần g.iao c.ấu với cháu Y trước khi cháu thụ thai và khi cháu đang có thai nên không có khả năng thụ thai tiếp (?!).
Cơ quan điều tra cũng cho rằng lý do Nguyễn Trần phản cung để chối tội vì cho rằng bị n.hục h.ình, ép cung là không có cơ sở. Hai bản ghi lời khai nhận tội của Trần được thực hiện trong điều kiện không có sự n.hục h.ình, ép cung của cán bộ điều tra. Vì vậy, cơ quan điều tra tiếp tục đề nghị VKS truy tố Nguyễn Trần về tội h.iếp d.âm t.rẻ e.m.
Video đang HOT
Nhiều người đặt câu hỏi đ.ứa t.rẻ cháu Y sinh ra là con của ai? Trong kết luận điều tra, cơ quan công an cho biết đã làm việc về tình tiết này nhưng cháu Y chưa khai nhận. Cơ quan điều tra sẽ tiến hành điều tra làm rõ và đề nghị xử lý riêng.
Trong quyết định sửa đổi cáo trạng bổ sung, VKSND tỉnh Đồng Nai xác định Nguyễn Trần g.iao c.ấu với cháu Y vào thời điểm nạn nhân đã đủ 13 t.uổi. Vì vậy, viện truy tố bị can Trần về tội h.iếp d.âm t.rẻ e.m là chưa chính xác. VKSND tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định truy tố ông Trần về tội g.iao c.ấu với t.rẻ e.m.
Tháng 5.2007, TAND tỉnh Đồng Nai đưa vụ án ra xét xử. Tại tòa, bị cáo Nguyễn Trần vẫn một mực kêu oan, không nhận hành vi g.iao c.ấu với cháu Y. Khi tòa đưa ra hai bản khai nhận có chữ ký của bị cáo thì bị cáo cho rằng mình bị ép cung, cán bộ điều tra dùng n.hục h.ình. HĐXX đã hoãn xét xử. Một tháng sau, tòa mở lại phiên xử nhưng phía người bị hại không có mặt tại tòa theo triệu tập. Phiên tòa tiếp tục bị hoãn.
Bảy năm im lặng
Ngày 22.12.2007, sau hơn 21 tháng ông Nguyễn Trần bị bắt tạm giam, VKSND tỉnh Đồng Nai đã ra quyết định hủy bỏ lệnh tạm giam đối với ông và thay bằng lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú.
Sau khi được trở về địa phương, ông Nguyễn Trần đã làm đơn khiếu nại gửi nhiều cơ quan chức năng, từ VKSND Tối cao, TAND Tối cao đến Bộ Công an và VKSND tỉnh Đồng Nai… yêu cầu làm rõ vụ việc và bồi thường oan. Các cơ quan này đều có thông báo chuyển đơn khiếu nại của ông Nguyễn Trần đến VKSND tỉnh Đồng Nai để xem xét, giải quyết.
Thanh tra Công an tỉnh Đồng Nai cũng từng nhận được đơn yêu cầu của ông Nguyễn Trần với nội dung bị truy tố oan. Công an tỉnh này cũng đã chuyển đơn đến VKSND tỉnh để xem xét giải quyết. Tuy nhiên, đã nhiều năm nay cơ quan tố tụng vẫn im lặng.
Ông Nguyễn Trần kể suốt bảy năm qua ông sống trong nỗi nhục nhã với người đời và con cháu. “Sau khi tôi bị bắt giam, vợ tôi đã c.hết. Đứa con trai duy nhất mới 10 t.uổi do không người chăm sóc phải đi xin ăn. Tôi đang bệnh tật nên mong chờ từng ngày được cơ quan chức năng giải quyết bồi thường oan cho tôi…” – ông Trần nói.
“Trường hợp này không được bồi thường” Trao đổi với Pháp luật TP.HCM, ông Đặng Thành Hưng (Phó Trưởng phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về trật tự xã hội – VKSND tỉnh Đồng Nai – Phòng 1A) cho biết vụ án của ông Nguyễn Trần đã được cơ quan công an đình chỉ điều tra. Phía VKS cũng đã nhận được đơn yêu cầu bồi thường oan của đương sự Nguyễn Trần và đang chờ giải quyết. “Tôi chỉ đề xuất quan điểm cá nhân của mình để cấp trên xem xét giải quyết. Còn giải quyết như thế nào thì cấp trên sẽ có quyết định cụ thể. Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi thì trường hợp này không thuộc diện bồi thường theo quy định” – ông Hưng nói.
Theo_Dân việt
Án oan sai ngày càng gia tăng và phức tạp
Theo đ.ánh giá của Đoàn Luật sư TP Hà Nội, oan sai chủ yếu xuất phát từ giai đoạn điều tra.
Như Pháp Luật TP.HCM đã thông tin, mới đây Đoàn Luật sư (LS) TP Hà Nội đã có văn bản gửi Liên đoàn LS Việt Nam để cung cấp thông tin cho Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về tình hình oan sai và bồi thường thiệt hại cho người bị oan. Trong văn bản, Đoàn LS TP Hà Nội đã thống kê 47 vụ án có dấu hiệu oan sai mà LS của đoàn từng trợ giúp pháp lý từ 1.10.2011 đến 30.9.2014.
LS Lê Đức Bình (Phó Chủ nhiệm Đoàn LS TP Hà Nội) cho biết: "47 vụ án có dấu hiệu oan sai mà Đoàn LS TP Hà Nội thống kê chỉ mang tính ước lệ, chưa đầy đủ. Nếu thật đầy đủ thì chắc chắn các vụ án có dấu hiệu hoặc về bản chất là oan sai sẽ nhiều hơn! Việc nắm các vụ án có dấu hiệu oan sai chủ yếu là qua các báo cáo cụ thể của các tổ chức hành nghề LS và các LS thành viên. Phản ánh án oan sai từ các thành viên của đoàn, từ khách hàng, công luận cho thấy tình hình oan sai ngày càng gia tăng và phức tạp hơn".
Thu thâp chưng cư con kho khăn
. Có vụ việc oan sai nổi cộm nào mà LS của Đoàn LS TP Hà Nội đi đến cùng chưa, thưa ông?
Năm 2014, Đoàn LS TP Hà Nội có điểm mới là phản ánh oan sai theo cả kênh lãnh đạo đảng trong việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4. Nhờ vậy, chúng tôi tiếp thu được nhiều phản ánh của các LS là đảng viên về các vụ án có dấu hiệu oan sai. Và sau đó chúng tôi gửi văn bản phản ánh đến các cơ quan tố tụng. Nghị quyết Trung ương 4 yêu cầu chúng tôi phải giám sát quá trình truy tố và xét xử. Tuy chưa có vụ án nào chúng tôi làm được cho đến cùng, tức là trả lại công bằng cho đương sự nhưng cũng đã có những trả lời xác đáng, những cách giải quyết hợp lý, thay đổi nhận thức của các cơ quan tố tụng.
. Thưa ông, Đoàn LS TP Hà Nội dựa trên cơ sở nào để kết luận các vụ án có dấu hiệu oan sai?
Chúng tôi dựa vào chứng cứ ở tất cả khâu là điều tra, truy tố và xét xử nhưng oan sai chủ yếu xuất phát từ giai đoạn điều tra. Trong truy tố, dù theo luật, VKS ngoài chức năng buộc tội còn có một chức năng nữa là gỡ tội nhưng thực tế cho thấy xu hướng buộc tội vẫn là chủ yếu. Điều này khác với thực tế tố tụng ở các nước khác.
Ông Nguyễn Thanh Chấn - một người bị oan nổi tiếng - trong ngày được trả tự do. Ảnh: VIẾT THỊNH
Do ảnh hưởng của tham nhũng
. Hiện LS còn gặp khó khăn gì trong việc tham gia tố tụng để hạn chế oan sai, thưa ông?
Thực tế ở Việt Nam, LS rất khó khăn trong thu thập chứng cứ. Các LS, với kinh nghiệm của mình, hoàn toàn có khả năng xác lập chứng cứ. Nhưng công tác xác lập chứng cứ đang gặp nhiều rào cản. Chính vì vậy, trong hoạt động bào chữa và bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho khách hàng cũng còn có những hạn chế. Mặt khác, ở nước ta cơ quan tố tụng thường dựa vào bản cung để xét xử là chính, trong khi ở các nước khác người ta trọng chứng hơn trọng cung.
Chúng tôi đang kiến nghị với các cơ quan chức năng phải bãi bỏ việc cấp giấy chứng nhận người bào chữa vì đây là "giấy phép con" trong khi quyền bào chữa của LS đã được luật quy định. Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động xác lập chứng cứ của LS để việc xem xét các vụ án đi theo hướng trọng chứng hơn trọng cung. Nếu thực hiện được những điều này, việc phát hiện ra các vụ án oan sai sẽ sớm hơn, có tính chất phòng ngừa hơn và tỉ lệ án oan sai trong tương lai sẽ giảm đi.
. Ông nghĩ thế nào về hiệu quả cụ thể của việc thống kê án oan sai, thưa ông?
Hoạt động này sẽ giúp các cơ quan chức năng nhận thức rõ được tình trạng oan sai. Các cơ quan tố tụng sẽ phải tự đ.ánh giá, phát hiện ra quá trình điều tra của mình đã khách quan chưa, quá trình truy tố đã đúng chưa và việc xét xử đã công bằng chưa. Các hoạt động tổng thể này sẽ bổ trợ cho nhau bởi thật ra oan sai mấu chốt là "tại nhân". Một mặt, một số cá nhân trong các cơ quan tố tụng không tự bồi dưỡng đạo đức, đào sâu nghiệp vụ. Mặt khác, họ chưa thắng được những cám dỗ do tiêu cực xã hội. Tôi cho rằng oan sai bắt nguồn từ tiêu cực xã hội và nhất là do ảnh hưởng của tham nhũng. Nếu mỗi cá nhân biết tự nâng cao trình độ, có lòng tự trọng, có phẩm chất tốt, chống lại được cám dỗ thì tình trạng oan sai chắc chắn không đến mức như chúng ta đang thấy.
. Xin cam ơn ông.
Cán bộ làm oan chưa bị xử lý nghiêm minh
Theo LS Nguyễn Hoàng Tiến (Đoàn LS TP Hà Nội), có ba điều kiện để ngăn chặn oan sai: Thứ nhất là đạo đức của người có thẩm quyền, thứ hai là trình độ của người có thẩm quyền, thứ ba là tinh thần trách nhiệm, mẫn cán với công việc.
Bên cạnh đó, LS Tiến cũng cho rằng tuy BLHS hiện hành có hẳn một chương quy định về các tội xâm phạm hoạt động tư pháp nhưng trên thực tế, những người tiến hành tố tụng có sai phạm mà bị xử lý nghiêm minh là rất ít. Chính vì thế, những người thực thi pháp luật lại càng coi thường pháp luật, làm gương xấu cho những cán bộ khác.
LS Tiến cũng nhận định vai trò của các cơ quan giám sát ở tầm vĩ mô như Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội cần phải được đẩy mạnh. Ngoài ra một lực lượng giám sát quan trọng khác nữa là LS. "Nếu LS được tôn trọng, được tạo điều kiện theo đúng quy định của pháp luật thì các vụ oan sai sẽ giảm đi rất nhiều" - LS Tiến khẳng định.
Theo Đặng Trung - Chân Luận (Pháp luật TP.HCM)
Tùy mức độ phạm tội mà áp dụng biện pháp ngăn chặn Theo quan điểm của các chuyên gia, tuỳ tội, tuỳ tính chất hành vi phạm tội mà áp dụng biện pháp ngăn chặn tạm giữ, tạm giam hay mở rộng áp dụng biện pháp bảo lĩnh, đặt t.iền... Ông Hồ Quốc Thái, nguyên Phó viện trưởng Viện phúc thẩm 1 (VKSNDTC): Đối với những đối tượng lưu manh, côn đồ, việc sử dụng...
