Trung Quốc và Nga đang giành được ưu thế ở ’sân sau’ của Mỹ

Nhu cầu kinh tế của Mỹ Latinh đã mở ra cánh cửa cho các thỏa thuận với Trung Quốc, trong khi các quốc gia như Venezuela, Cuba và Nicaragua cũng sẵn sàng mở cửa cho Nga và Iran, những đối thủ chiến lược của Washington.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro Moros trong cuộc hội đàm ở Bắc Kinh ngày 13/9/2023. Ảnh: THX/TTXVN

Một chỉ huy cấp cao của Mỹ cho biết, Trung Quốc và Nga đang cạnh tranh với Hoa Kỳ để giành ảnh hưởng ở Mỹ Latinh. Tại Diễn đàn An ninh Aspen vừa diễn ra, Tướng Lục quân Mỹ Laura J. Richardson cảnh báo rằng Trung Quốc và Nga đang ngày càng gia tăng ảnh hưởng tại Mỹ Latinh thông qua các mối quan hệ kinh tế và ngoại giao.

Với Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc cùng với mối quan hệ sâu sắc hơn của Nga, cả hai quốc gia này đang thách thức vị thế của Mỹ trong khu vực, Tướng Richardson nêu rõ, đồng thời nhấn mạnh rằng Hoa Kỳ cần phải chú ý hơn đến khu vực này để đối phó với những thách thức mới.

Tướng Richardson, Chỉ huy Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ cho biết Washington đang mắc phải tình trạng “mù mờ ở phía Nam” và bỏ qua khu vực này, ám chỉ đến khu vực Mỹ Latinh.

Theo Chỉ huy Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc đang cố gắng cạnh tranh với Hoa Kỳ để giành ảnh hưởng ở Mỹ Latinh, lưu ý về mối quan hệ kinh tế và ngoại giao ngày càng phát triển của Nga với các quốc gia trong khu vực, cũng như Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc đang mở rộng khắp Mỹ Latinh.

“Tôi cho rằng Trung Quốc đang chơi cờ vua – họ có tầm nhìn dài hạn – họ đang dàn dựng sân khấu”, bà Richardson nói, đồng thời chỉ ra 25 quốc gia Mỹ Latinh đã ký kết kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng toàn cầu của Bắc Kinh.

Tướng Richardson lưu ý các khoản đầu tư của Trung Quốc “bao phủ hầu hết toàn bộ khu vực” trong các dự án từ nhà ga tàu điện ngầm đến đường sắt, viễn thông và cầu, cảng “dưới vỏ bọc kinh tế”.

Bà Richardson đặc biệt bày tỏ lo ngại về các khoản đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng quan trọng như cảng nước sâu, an ninh mạng, năng lượng và không gian, được sử dụng cho mục đích quân sự.

Tuần trước, các quan chức Nga đã có chuyến thăm tới Nicaragua và Cuba, và các quan sát viên Nga sẽ có mặt tại Venezuela để tham dự cuộc bầu cử tổng thống sắp tới vào ngày 28/7, Chủ tịch Duma Quốc gia Nga Vyacheslav Volodin nói với hãng thông tấn Interfax-Russia.

Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, đây có thể là một phần trong nỗ lực đang diễn ra của Điện Kremlin nhằm gia tăng ảnh hưởng ở Tây bán cầu và tập hợp các quốc gia đối trọng với Hoa Kỳ và phương Tây.

Belarus – một đồng minh thân cận của Nga – cũng đã đến thăm Venezuela, Cuba và Nicaragua để ký các thỏa thuận kinh tế và thương mại song phương, có thể là một phần trong kế hoạch của Moskva nhằm sử dụng Belarus để chống các lệnh trừng phạt của phương Tây, ISW cho biết.

“Chúng ta cần nhận ra khu vực này giàu tài nguyên đến mức nào và các đối thủ cạnh tranh của chúng ta ở gần khu vực này đến mức nào”, bà Richardson nhấn mạnh.

Evan Ellis, Giáo sư nghiên cứu về Mỹ Latinh tại Viện Nghiên cứu Chiến lược của Trường Đại học Chiến tranh Lục quân Hoa Kỳ, cho biết, xét đến tầm quan trọng của Mỹ Latinh, Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ đã dành “quá” ít nguồn lực cho khu vực.

Giáo sư Ellis, người trước đây từng phục vụ trong ban hoạch định chính sách của Ngoại trưởng Mỹ phụ trách khu vực Mỹ Latinh và Caribe, cho biết việc thiếu nguồn lực có thể phản ánh sự tập trung vào Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương do sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực, cũng như sự chú ý của Washington vào các khu vực khác, bao gồm Trung Đông và xung đột ở Ukraine.

Ông Ellis cho biết, Mỹ Latinh, trong thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, chưa từng chứng kiến các cuộc chiến tranh lớn, viễn cảnh về vũ khí hạt nhân hay các đối thủ của Hoa Kỳ tìm cách thiết lập các căn cứ quân sự và liên minh trực tiếp.

“Tuy nhiên, nhu cầu kinh tế của Mỹ Latinh đã mở ra cánh cửa cho các thỏa thuận với Trung Quốc, nước đã mở rộng ảnh hưởng của mình. Trong khi đó, các quốc gia như Venezuela, Cuba và Nicaragua cũng sẵn sàng mở cửa cho Nga và Iran, những đối thủ chiến lược của Washington”, ông Ellis kết luận.