Trong 5 năm, hơn 35 nghìn bị can trẻ vị thành viên phạm tội
Từ năm 2009 đến hết tháng 6/2014, cơ quan Cảnh sát điều tra các cấp đã phát hiện, khởi tố điều tra mới 35.654 bị can là trẻ v.ị thàn.h niê.n phạm tội, chiếm khoảng hơn 16% tổng bị can phạm tội hình sự”. Thạc sĩ, Giảng viên Ngô Văn Vinh, Trung tâm Nghiên cứu Tội phạm học và điều tra tội phạm, Học viện Cảnh sá.t nhâ.n dân cung cấp.
Tăng tính chất nguy hiểm, phức tạp
Theo ThS. Giảng Viên Ngô Văn Vinh, nghiên cứu của Trung tâm Nghiên cứu phạm học và điều tra tội phạm, từ năm 2009 đến hết tháng 6/2014, Cơ quan Cảnh sát điều tra các cấp đã phát hiện, khởi tố điều tra mới 35.654 bị can là trẻ v.ị thàn.h niê.n, chiếm khoảng hơn 16% so với tổng số bị can phạm tội hình sự do Cơ quan Cảnh sát điều tra các cấp khởi tố điều tra trong 5,5 năm gần đây.
Tội phạm trẻ ngày càng gia tăng cả về số lượng và hành vi phạm tội (số liệu được tổng hợp vào những năm trước 2013). Nguồn: Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học và điều tra tội phạm (Học viện Cảnh sá.t nhâ.n dân).
Thạc sỹ, Giảng viên Ngô Văn Vinh cho hay: “Theo thống kê trên, tình hình tội phạm trẻ v.ị thàn.h niê.n thời gian qua đã có sự kiềm chế, giảm thiểu đáng kể về số vụ, số đối tượng, song khi đi sâu nghiên cứu cho thấy: Cơ cấu phản ánh tính chất mức độ nguy hiểm của tội phạm lại có nhiều diễn biến phức tạp”
Tội phạm do người chưa thành niên thực hiện, chủ yếu là vẫn tập trung nhiều ở các thành phố, thị xã, nhất là ở các thành phố lớn (địa phương xảy ra nhiều: TP.HCM; Đồng Nai; Khánh Hòa; Đắc Lắc; Hà Nội…). Hoạt động của số đối tượng này chủ yếu vẫn là: Trộm cắp tài sản: 11.085/35.654 đối tượng (chiếm 31,09% giảm 3%); Gây rối trật tự công cộng: 613/35.654 đối tượng (chiếm 1,8% giảm gần 6%).
Tuy nhiên, ở một số tội có sự dụng bạo lực hoặc có tính chất nguy hiểm cao cho xã hội lại chiếm tỷ trọng đáng kể trong cơ cấu tội phạm do trẻ v.ị thàn.h niê.n gây ra. Cụ thể như: Cố ý gây thương tích: 6.087/35.654 đối tượng (chiếm 17.07% tăng trên 8%); Cướp giật tài sản: 3.366/35.654 đối tượng (chiếm 9,44% tổng số tăng 5%); Cướp tài sản: 4.898/35.654 đối tượng (chiếm 13,74% tăng gần 10%); Hiế.p dâ.m, cưỡn.g dâ.m: 1.097/35.654 đối tượng (chiếm 3,06% tăng 1,7%); Giế.t ngườ.i: 1.682/35.654 đối tượng (chiếm 4,72% tăng 3%); Mua bán vận chuyển m.a tú.y trái phép: 1.162/35.654 đối tượng (chiếm 3,4% tăng so với trước 1,2%)”.
Bàn về nguyên nhân dẫn đến hiện tượng tội phạm ma.n r.ợ ngày càng trẻ hóa Thạc sỹ, Giảng viên Ngô Văn Vinh phân tích, một phần khá lớn người chưa thành niên hiện nay phạm tội do sống thiếu tự tu dưỡng, rèn luyện bản thân; bản lĩnh và ý chí phấn đấu kém. Thiếu bản lĩnh và không chịu tu dưỡng
“Có đến trên 80% các em thiếu sự tu dưỡng, rèn luyện, ham chơi bời, hưởng thụ, nhất là những học sinh cá biệt đua đòi các thói hư tật xấu, bị bạn bè lôi kéo vào con đường phạm pháp, phạm tội.
Đáng chú ý, trong số đó có đến trên 20% các em ngay từ khi mới cắp sách đến trường đã có các biểu hiện ương bướng, cãi lại bố mẹ, thầy cô giáo; xấc láo với người lớn tuổ.i; thiếu trung thực, gian dối; thích gây gổ đán.h nha.u.
Do vậy, khi hoàn cảnh gia đình hay trong môi trường học tập của các em phát sinh những vấn đề không thuận lợi rất dễ làm cho các em bị sa ngã đi vào con đường phạm pháp, phạm tội” – Thạc sỹ, Giảng viên Ngô Văn Vinh nói.
Ba mối liên kết là gia đình – nhà trường – xã hội theo Thạc sỹ Vinh hiện nay vẫn còn rất lỏng lẻo.
Video đang HOT
“Về phía gia đình: Qua phân tích 35.654 đối tượng trẻ v.ị thàn.h niê.n phạm tội, cho thấy có đến gần 50% rơi vào hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, bố mẹ là đối tượng hình sự, rượu chè, cờ bạc, trong gia đình thường xảy ra bạo lực, bố mẹ ly dị, ly thân…
Hoặc do người lớn trong gia đình không nắm được đặc điểm diễn biến tâm lý của trẻ qua từng giai đoạn, nên việc quản lý, giáo dục tr.ẻ e.m chưa phù hợp, thiếu quan tâm tới tr.ẻ e.m, để các tr.ẻ e.m tự do quan hệ tiếp xúc với bạn bè xấu, bỏ nhà lang thang bụi đời hoặc quá được nuông chiều, được đáp ứng mọi nhu cầu, đòi hỏi phi lý, dung túng lối sống ích kỷ, hẹp hòi hay để tr.ẻ e.m tiếp xúc với phim ảnh đồ.i trụ.y, bạo lực mà không có biện pháp giáo dục, lên án, ngăn chặn kịp thời.
Về phía nhà trường: Công tác tuyên truyền giáo dục đạo đức, ý thức chấp hành pháp luật ở một số trường học còn hạn chế, việc giảng dạy môn giáo dục công dân chưa đạt kết quả như mong muốn.
Việc phối hợp giữa nhà trường với gia đình học sinh và lực lượng Công an cơ sở trong quản lý, giáo dục học sinh hư, học sinh cá biệt còn chưa được quan tâm thực hiện thường xuyên, dẫn đến tình trạng nhiều em trong số này đã tham gia vào các hoạt động tội phạm, tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật…
Về phía xã hội: Mặc dù đã có nhiều cố gắng của toàn xã hội, nhưng môi trường xã hội ở nước ta vẫn còn tồn tại quá nhiều các vấn đề. Các điểm kinh doanh karaoke, nhà hàng, vũ trường, đặc biệt các điểm dịch vụ Internet game online với các trò chơi, phim ảnh kích động bạo lực, khiê.u dâ.m… cùng với các hiện tượng tiêu cực khác ngoài xã hội đã tác động mạnh đến tư tưởng, lối sống của tr.ẻ e.m, nhiều em bị kích động, bắt chước làm theo đã gây ra một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng…
Nhiều em bị kích động, bắt chước làm theo đã gây ra một số vụ án đặc biệt nghiêm trọng…
Trong khi đó, công tác đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung, tội phạm và các hoạt động TNXH do trẻ v.ị thàn.h niê.n thực hiện nói riêng của các cơ quan chức năng và các tổ chức xã hội còn bộc lộ nhiều yếu kém.
Các điểm vui chơi giải trí cho tr.ẻ e.m ngày càng thu hẹp; công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật, đạo đức xã hội cho các em ở trong trường học, ở từng địa bàn cơ sở và nhất là việc quản lý, giáo dục tr.ẻ e.m vi phạm pháp luật tại cộng đồng dân cư của các lực lượng chức năng chưa được quan tâm thực hiện thường xuyên và thiếu sự phối hợp đồng bộ của các ban, ngành, đoàn thể xã hội.
Điều đáng báo động là gần đây nhiều băng, nhóm tội phạm nguy hiểm đã khống chế, thu nạp trẻ v.ị thàn.h niê.n thành các nhóm: Bán báo, đán.h giầy, ăn mày, ăn xin… thực chất là tổ chức “chăn dắt” để bóc lột các em. Ở mức cao hơn, bọn chúng còn bắt các em: Trộm cắp, móc túi; cướp giật, mua bán m.a tú.y… hàng ngày nộp tiề.n cho chúng trước sự bất lực, yếu kém của một số cơ quan chức năng và sự bàng quang, vô tình của xã hội.
Thạc sỹ, Giảng viên Ngô Văn Vinh cho hay, rất nhiều vụ án đã xảy ra, bố mẹ không tin vào việc con mình có thể phạm tội, thậm chí phạm tội d.ã ma.n, ma.n r.ợ đến thế. Điều đó chứng tỏ đối tượng phạm tội che giấu tội phạm tốt, điều đó cũng chứng tỏ phụ huynh không nắm bắt được con em của mình trong một thời gian dài. Gia đình cần sát sao kiểm soát hơn
Hiện nay, ở khu vực nông thông thường có tình trạng bố mẹ đi làm xa, con cái ở nhà hoặc bố mẹ ở nhà con cái đi làm xa, hoặc bố mẹ và con cái đi làm ở nhiều nơi khác nhau, điều đó làm công tác quản lý của bố mẹ và vai trò gia đình trong nắm bắt, giáo dục con cái bị suy yếu. Ở thành thị, công tác quản lý càng khó khăn, cha mẹ đẩy con mình vào phòng kín, tự do dùng internet , vô tình bố mẹ đã đẩy con mình vào một thế giới nhiều cạm bẫy.
Chính vì vậy bài học cần làm là: Phụ huynh nên chủ động nắm bắt về thời gian, quan hệ của con cái, nên giữ kỷ luật về thời gian ở một chừng mực an toàn cho các hành động và công việc của con em mình. Hơn nữa, việc phụ huynh quan tâm đến quan hệ bạn bè của con cũng có giá trị phòng ngừa những tác động tiêu cực tiềm tàng từ những mối quan hệ với bạn bè xấu của con.
“Có đến trên 80% các em thiếu sự tu dưỡng, rèn luyện, ham chơi bời, hưởng thụ, bị bạn bè lôi kéo vào con đường phạm pháp, phạm tội”, Thạc sỹ, Giảng viên, Ngô Văn Vinh cho biết. Ảnh minh họa
Phụ huynh nên kiểm soát tốt việc chi tiêu của con cái, nhu cầu tiêu xài cá nhân lớn thường là động cơ của các loại tội phạm xâm phạm sở hữu, thậm chí giế.t ngườ.i đê cướp tài sản. Đặc biệt, phụ huynh nên sớm phát hiện ra những bất minh trong kinh tế của con cái khi bỗng nhiên chúng có nhiều tiề.n, tiêu xài hoang phí, mua sắm không kiểm soát…
Về việc kiểm soát internet và việc vào mạng xã hội của con các bậc phụ huynh cũng nên làm, có thể bằng nhiều cách để thăm dò xem con của mình đã làm gì trên mạng, chúng muốn tìm hiểu những gì, xu hướng bạn bè qua mạng xã hội như thế nào, ngôn ngữ giao tiếp trên mạng ra sao…Từ những việc đó, có thể đán.h giá thêm được về xu hướng, tính cách, thái độ, nhu cầu của con em mình. Cảnh giác và sớm phát hiện ra nhưng nhu cầu và quan hệ không chính đáng.
Bên cạnh đó, trong một thế giới hiện đại tương đối cởi mở, phụ huynh cũng cần nắm bắt chuyện tình cảm của con em mình. Chuyện yêu đương của thanh niên rất dễ kéo theo những sa ngã, suy sụp, những suy nghĩ tiêu cực, bi quan…Từ đó, vin vào lý do tình cảm, rất nhiều thanh niên, người chưa thành niên đã tự giế.t hạ.i mình hoặc xâm phạm vào tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác.
Hạnh Thúy
Theo_VietNamNet
Tăng tuổ.i trẻ em lên 18 có tăng tội phạm v.ị thàn.h niê.n?
Việc nâng độ tuổ.i của tr.ẻ e.m lên 18 tuổ.i đảm bảo cho tr.ẻ e.m Việt Nam được chăm sóc toàn diện về thể chất, tinh thần, trí tuệ.
Trước việc Bộ LĐ-TB&XH đề xuất tăng tuổ.i xác định tr.ẻ e.m là người dưới 18 tuổ.i (thay vì 16 tuổ.i tại quy định cũ) Chất lượng Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn Ths. Nguyễn Linh Giang - Trưởng phòng Nghiên cứu Quyền con người của Viện Nhà nước - Pháp luật.
-Bà có nhận định như thế nào về đề xuất của Bộ LĐ-TB&XH, những mặt được và "mất" khi quy định này đi vào thực tiễn?
Ths. Nguyễn Linh Giang: Hiện nay, các Công ước quốc tế về quyền con người và các chương trình của Liên hợp quốc đều thống nhất xác định độ tuổ.i của tr.ẻ e.m theo quy định của Công ước về Quyền tr.ẻ e.m năm 1989. Theo điều 1 của Công ước này "Tr.ẻ e.m có nghĩa là người dưới 18 tuổ.i, trừ trường hợp pháp luật áp dụng với tr.ẻ e.m đó quy định tuổ.i thành niên sớm hơn". Như vậy, Công ước này đưa ra khả năng mở để cho các quốc gia, tùy vào điều kiện kinh tế, xã hội, văn hoá, truyền thống của mình có thể quy định độ tuổ.i trẻ em phù hợp, có thể thấp hơn 18 tuổ.i.
Anh minh hoa
Tuy nhiên, trong tất cả các văn kiện của Liên hợp quốc cũng như trong các khuyến nghị, bình luận của các cơ quan công ước như Ủy ban Nhân quyền, Ủy ban về quyền tr.ẻ e.m, hay trong Quy tắc của Liên hợp quốc về tư pháp người chưa thành niên (Quy tắc Bắc Kinh), các quy tắc của Liên hợp quốc về bảo vệ người chưa thành niên bị tước quyền tự do (Quy tắc Havana), Hướng dẫn của Liên hợp quốc về phòng ngừa phạm pháp của người chưa thành niên (Hướng dẫn Riyadh) đều ghi nhận tr.ẻ e.m là những người dưới 18 tuổ.i. Ngay cả khi pháp luật một quốc gia quy định độ tuổ.i của tr.ẻ e.m không phải là dưới 18 tuổ.i mà là ở độ tuổ.i thấp hơn, thì với vai trò là một quốc gia thành viên của Công ước về Quyền tr.ẻ e.m, quốc gia này cũng không thể thoái thác trách nhiệm của mình đối với những người dưới 18 tuổ.i.
Như vậy, việc Dự thảo Luật tr.ẻ e.m đưa ra quy định tr.ẻ e.m là người dưới 18 tuổ.i là một quy định tiến bộ, phù hợp với thông lệ quốc tế. Tôi hoàn toàn ủng hộ đề xuất này và nhận thấy không có gì "mất mát" trong quy định này mà ngược lại chúng ta "được" rất nhiều. Cần phải nhận thấy rằng, tr.ẻ e.m là đối tượng đặc biệt, dễ bị tổn thương, cần được chăm sóc và bảo vệ một cách thích hợp. Việc thực hiện quyền tr.ẻ e.m là nghĩa vụ của mỗi quốc gia, không phải là một sự ban tặng hay thiên vị nào dành cho chủ thể đặc biệt này. Vì thế, việc đưa ra quy định tr.ẻ e.m là người dưới 18 tuổ.i thay vì quy định dưới 16 tuổ.i như luật hiện hành sẽ là một cơ sở quan trọng để các em được hưởng sự chăm sóc, giáo dục, được kéo dài "giai đoạn chuẩn bị" trước khi bước vào cuộc sống độc lập, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. Quy định này cũng đồng thời thể hiện cam kết và quyết tâm rất cao của Nhà nước Việt Nam trong việc bảo vệ và chăm sóc tr.ẻ e.m. Điều này cho thấy những quyền lợi của tr.ẻ e.m luôn là mối quan tâm hàng đầu của Nhà nước.
Ths. Nguyễn Linh Giang - Trưởng phòng Nghiên cứu Quyền con người của Viện Nhà nước - Pháp luật. Ảnh: gass.edu.vn
-Thưa bà, ngoài phù hợp với Công ước về Quyền tr.ẻ e.m, đề xuất nâng độ tuổ.i xác định tr.ẻ e.m từ 16 tuổ.i lên 18 tuổ.i có phù hợp với thực tế khi hiện nay trẻ đang phát triển trước độ tuổ.i không?
Ths. Nguyễn Linh Giang: Đúng là tr.ẻ e.m hiện nay đang phát triển rất nhanh về mặt thể chất so với các thế hệ trước. Tuy nhiên, sự phát triển này chủ yếu vẫn chỉ là về mặt thể chất. Trong khi đó, để trở thành một người trưởng thành thực thụ, các em cần được chuẩn bị nhiều hơn thế. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, giai đoạn dưới 18 tuổ.i là giai đoạn có những thay đổi nhanh chóng không chỉ về thể chất mà còn là thay đổi về tâm lý và nhận thức xã hội. Đây là độ tuổ.i các em đang dần hoàn thiện nhân cách, tiếp nhận kiến thức để dần gánh vác vai trò của người trưởng thành trong gia đình và xã hội. Đây cũng là giai đoạn có nhiều chuyển biến tâm sinh lý phức tạp: Các em dễ bị tổn thương, dễ phải chịu áp lực từ người thân, bạn bè, dễ bị lôi kéo, kích động... Vì thế, việc nâng độ tuổ.i của tr.ẻ e.m lên 18 tuổ.i là có cơ sở khoa học và thực tiễn, đảm bảo cho tr.ẻ e.m được chăm sóc thể chất, tinh thần, trí tuệ một cách phù hợp nhất, giúp các em trưởng thành và trở thành những công dân có ích cho xã hội sau này.
Tr.ẻ e.m sẽ là người dưới 18 tuổ.i? Ảnh minh họa.
- Cũng có ý kiến cho rằng những vụ việc vi phạm pháp luật, vụ án nghiêm trọng do người dưới 18 tuổ.i gây ra đã gia tăng trong thời gian qua. Nếu nâng độ tuổ.i xác định tr.ẻ e.m lên 18 như đề xuất trên thì thống kê số tr.ẻ e.m phạm tội sẽ tăng lên. Vấn đề này sẽ tác động như thế nào về mặt chính sách pháp luật liên quan thưa bà?
Ths. Nguyễn Linh Giang: Tr.ẻ e.m phạm tội luôn là vấn đề gây đau đầu trong mọi xã hội. Tuy nhiên, phải nhìn nhận vấn đề này từ góc độ nguyên nhân gây ra hành vi phạm tội, chứ không phải từ góc độ hình phạt. Thông thường, tr.ẻ e.m phạm tội thường xuất phát từ các nguyên nhân liên quan đến gia đình như bạ.o hàn.h gia đình, sống xa cha mẹ, cha mẹ li hôn, cha mẹ không quan tâm, áp lực kinh tế khiến trẻ bỏ học đi làm sớm; hoặc từ nguyên nhân của nhà trường và xã hội như bạo lực học đường, chất lượng giáo dục đạo đức, nhân cách, tr.ẻ e.m là nạ.n nhâ.n của các vi phạm pháp luật bên ngoài xã hội...
Từ góc độ này có thể thấy, không phải cứ quy định độ tuổ.i chịu trách nhiệm hình sự thấp, tăng nặng các hình phạt thì tỉ lệ tr.ẻ e.m gây ra các vụ án nghiêm trọng sẽ giảm. Cần phải giải quyết bằng cách phòng ngừa và xử lý các vấn đề gây ra tình trạng phạm tội ở tr.ẻ e.m như hỗ trợ các gia đình có nguy cơ cao, tăng cường vai trò của nhà trường, đổi mới phương pháp giáo dục về nhân cách, đạo đức, xây dựng lòng tin, sự tôn trọng của người lớn đối với tr.ẻ e.m... Xu thế hiện nay của thế giới không chỉ là tăng độ tuổ.i của tr.ẻ e.m phải chịu trách nhiệm hình sự mà còn là giảm hình sự hóa các hành vi của tr.ẻ e.m. Công ước Quyền tr.ẻ e.m luôn yêu cầu các quốc gia thành viên xây dựng và thực thi các chính sách tư pháp chưa thành niên toàn diện để ngăn ngừa và giải quyết việc phạm tội của tr.ẻ e.m trên cơ sở phù hợp với quy định của Công ước. Công ước khuyến khích áp dụng các biện pháp thay thế để xử lý người chưa thành niên phạm tội mà không sử dụng đến quá trình tố tụng hình sự.
Như vậy, về mặt chính sách pháp luật, chúng ta cần phải nghiên cứu xây dựng một chính sách tư pháp chưa thành niên nhằm thực hiện nghĩa vụ quốc gia thành viên của Công ước về Quyền tr.ẻ e.m phù hợp với đặc điểm kinh tế, xã hội và quan niệm đạo đức của Việt Nam. Đồng thời, hiện nay, trong quá trình sửa đổi Bộ luật Hình sự và Bộ luật Tố tụng Hình sự, các nội dung liên quan đến tư pháp người chưa thành niên cần được xem xét cẩn trọng và cân nhắc tối đa đến quyền lợi của các em trong từng quy định. Việc bắt, giam giữ hay phạt tù đối với người chưa thành niên cần phải được nhìn nhận như là một biện pháp cuối cùng và chỉ áp dụng trong thời hạn thích hợp, ngắn nhất để đảm bảo tính nhân đạo, giáo dục phù hợp, hướng đến việc giúp các em hòa nhập cộng đồng sau giai đoạn thụ án.
Một điểm nữa cần lưu ý hiện nay là Luật tổ chức Tòa án 2014 sẽ có hiệu lực vào ngày 01/06/2015. Luật này đã quy định Tòa gia đình và người chưa thành niên sẽ giải quyết các vụ án liên quan đến người chưa thành niên trong tất cả các lĩnh vực. Để mô hình này hoạt động một cách hiệu quả, cần có sự chuẩn bị chu đáo về nhân lực. Đội ngũ thẩm phán, thư ký, hội thẩm, cán bộ điều tra, kiểm sát viên cần phải được đào tạo về quyền của tr.ẻ e.m, các kiến thức về tâm sinh lý của đối tượng này để đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho các em. Đồng thời, hệ thống buồng giam, nhà tù dành cho người chưa thành niên cũng cần được tách ra khỏi những người trưởng thành, bảo đảm phù hợp với mục đích giáo dục và cải tạo tr.ẻ e.m.
Theo Chât lương Viêt Nam
Mẹ Hào Anh lên tiếng về vụ trộm do con gây ra: Con tôi nói mình bị dụ dỗ Bà Phạm Thị Thoa, mẹ của Nguyễn Hoàng Anh (19 tuổ.i, hay còn gọi là Hào Anh) đã khẳng định như vậy với PVThanh Niên Online khi kể về chuyện buồn con mình bị Công an huyện Đơn Dương (Lâm Đồng) bắt giữ do trộm máy vi tính. Bà Phạm Thị Thoa, mẹ của Hào Anh cho rằng vụ trộm do con mình...