Triển khai dạy các môn tiếng dân tộc thiểu số: Tập trung chuẩn bị để đạt hiệu quả
Kế hoạch triển khai Chương trình ‘Nâng cao chất lượng dạy học các môn tiếng dân tộc thiểu số (DTTS) trong chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2021 – 2030′ của UBND tỉnh Khánh Hòa đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 sẽ bố trí đủ nguồn lực để triển khai dạy môn tiếng Ê đê, đến năm 2030 dạy môn tiếng Raglai cho học sinh tiểu học.
Xây dựng lộ trình
Tiếng DTTS là môn tự chọn trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, các trường trên địa bàn tỉnh chưa triển khai giảng dạy. Đầu năm 2022, Thủ tướng Chính phủ có quyết định phê duyệt Chương trình “Nâng cao chất lượng dạy học các môn tiếng DTTS trong chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2021 – 2030″. Theo đó, đến năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) sẽ hoàn thành biên soạn và phấn đấu đảm bảo đủ 100% sách giáo khoa, tài liệu hướng dẫn dạy học bậc tiểu học đối với 8 tiếng DTTS đã được ban hành chương trình môn học, bao gồm tiếng Bahnar, Chăm, Ê đê, Khmer, Jrai, Mnông, Mông, Thái. Trên cơ sở đó, UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch thực hiện chương trình này trên địa bàn tỉnh.
Học sinh dân tộc thiểu số ở TP. Cam Ranh.
Chương trình đề ra mục tiêu từ nay đến năm 2025, sẽ tập trung nguồn lực để xây dựng, hoàn thiện các điều kiện dạy học để tổ chức dạy tiếng Ê đê cho học sinh tiểu học theo Thông tư số 34/2020 của Bộ GD-ĐT ban hành chương trình giáo dục phổ thông môn học đối với 8 tiếng DTTS nói trên. Trong đó, bảo đảm đủ sách giáo khoa, tài liệu hướng dẫn dạy học sau khi được bộ biên soạn, phê duyệt và ban hành; đảm bảo đủ giáo viên dạy tiếng Ê đê; 45% giáo viên dạy tiếng Ê đê có trình độ chuẩn được đào tạo; 100% giáo viên dạy tiếng Ê đê được bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ; 100% cán bộ quản lý giáo dục có liên quan về dạy học tiếng Ê đê được bồi dưỡng nâng cao năng lực. Đến năm 2030, phấn đấu đảm bảo các điều kiện để tổ chức giảng dạy thêm môn tiếng Raglai, trong đó 100% giáo viên giảng dạy tiếng Ê đê và tiếng Raglai sẽ có trình độ đào tạo đạt chuẩn.
Video đang HOT
Đảm bảo các điều kiện tổ chức giảng dạy
Ông Đỗ Hữu Quỳnh – Phó Giám đốc Sở GD-ĐT cho biết, việc tổ chức dạy môn tiếng DTTS có ý nghĩa quan trọng trong việc gìn giữ và phát triển tiếng nói, chữ viết, văn hóa của đồng bào DTTS. Tuy nhiên, do học sinh DTTS sống rải rác ở các địa bàn cách xa nhau nên việc tập hợp để tổ chức lớp học sẽ gặp khó khăn. Bên cạnh đó, để triển khai chương trình còn phải đảm bảo các điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất… Giải pháp đề ra là nâng cao năng lực của Trường Đại học Khánh Hòa trong việc phát triển chương trình, mở ngành đào tạo giáo viên tiếng DTTS, giáo viên liên môn (trong đó có tiếng DTTS, trọng tâm là tiếng Ê đê và tiếng Raglai). Bên cạnh đó, thực hiện đào tạo giáo viên tiếng DTTS với các phương thức linh hoạt, như: Văn bằng 2, cử tuyển, đào tạo theo địa chỉ… Sở sẽ tăng cường bồi dưỡng đội ngũ giáo viên tiếng DTTS về đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đ.ánh giá; nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục có liên quan về kiến thức dân tộc và quản lý dạy học tiếng DTTS. Đồng thời, tiếp tục nghiên cứu, đề xuất các chế độ chính sách đối với người dạy và người học tiếng DTTS.
Sở GD-ĐT đã yêu cầu các phòng GD-ĐT thống kê số lượng học sinh DTTS, tham mưu UBND cấp huyện xây dựng kế hoạch triển khai dạy học tiếng DTTS phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. Đồng thời, bố trí, sắp xếp nguồn lực nhằm đảm bảo các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học, tài liệu, đội ngũ giáo viên để tổ chức giảng dạy hiệu quả. Ngoài ra, ngành GD-ĐT tỉnh sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển kho học liệu và dạy học tiếng DTTS.
Nhiều trường kiến nghị mở mã ngành đào tạo giáo viên dạy tiếng dân tộc
Ngày 2/11, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh chủ trì hội nghị trực tiếp kết hợp với trực tuyến để triển khai các quyết định, chương trình để nâng cao chất lượng giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Hội nghị nhằm triển khai Quyết định số 142 QĐ-TTg về phê duyệt Chương trình "Nâng cao chất lượng dạy học các môn tiếng dân tộc thiểu số trong chương trình giáo dục phổ thông giai đoạn 2021 2030"; Sơ kết 05 thực hiện Nghị định số 57/2017/NĐ-CP ngày 09/5/2017 của Chính phủ Quy định chính sách ưu tiên tuyển sinh và hỗ trợ học tập đối với trẻ mẫu giáo, học sinh, sinh viên các dân tộc thiểu số rất ít người và hướng dẫn triển khai nhiệm vụ năm học 2022-2023 đối với khối giáo dục dân tộc.
TRIỂN KHAI HIỆU QUẢ QUYẾT ĐỊNH 142
Ngay sau khi Quyết định 142/QĐ-TTg được ban hành, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn địa phương xây dựng kế hoạch triển khai một cách hiệu quả. Tính đến ngày 17/10/2022, đã có 21 tỉnh và 1 trường đại học xây dựng kế hoạch triển khai Quyết định.
Các ý kiến tại hội nghị đều khẳng định sự quan trọng của việc dạy và học tiếng dân tộc thiểu số. Thực tiễn trong nhiều năm qua công tác giảng dạy tiếng dân tộc thiểu số đã đạt được nhiều kết quả tích cực, giúp học sinh dân tộc thiểu số phát triển năng lực ngôn ngữ, hình thành những phẩm chất tốt đẹp, có tình yêu đối với tiếng mẹ đẻ, có ý thức về cội nguồn và bản sắc dân tộc, góp phần giữ gìn, phát triển các giá trị ngôn ngữ, văn hóa của cộng đồng dân tộc thiểu số.
Đại diện một số trường đại học tham dự hội nghị kiến nghị cần có sự linh hoạt trong việc cho phép các trường mở mã ngành đào tạo giáo viên giảng dạy tiếng dân tộc thiểu số. Cùng với đó, để nhanh chóng có được nguồn giáo viên có trình độ đại học giảng dạy tiếng dân tộc thiểu số có thể sử dung phương pháp đào tạo liên thông hoặc đào tạo bằng đại học thứ hai. Các trường cũng kiến nghị nên mở rộng hơn phương thức đào tạo và đối tượng được đào tạo tiếng dân tộc thiểu số, vì nhu cầu học tiếng dân tộc thiểu số ở các vùng có đông đồng bào dân tộc sinh sống không chỉ dừng lại ở giáo viên, học sinh, sinh viên.
Để triển khai tốt Quyết định 142/QĐ-TTg Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Ngô Thị Minh đề nghị, các địa phương cần xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên dân tộc thiêu số. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học tiếng dân tộc thiểu số tại các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên. Bố trí kinh phí cấp phát sách giáo khoa, tài liệu hướng dẫn dạy học cho học sinh, giáo viên.
Bên cạnh đó, cần làm tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cán bộ, nhân dân, giáo viên và học sinh về tầm quan trọng của việc bảo tồn văn hóa, đặc biệt là bảo tồn ngôn ngữ của các dân tộc thiểu số. Triển khai sâu rộng có hiệu quả việc dạy học tiếng dân tộc thiểu số trong các cơ sở giáo dục phổ thông và trung tâm giáo dục thường xuyên trên địa bàn.
Đối với các cơ sở đào tạo, Thứ trưởng Ngô Thị Minh lưu ý cần làm tốt công tác đào tạo bồi dưỡng giáo viên dạy tiếng dân tộc thiểu số, quan tâm mở mã ngành đào tạo giáo viên liên môn. Đồng thời, phối hợp với các địa phương trong việc đặt hàng đào tạo giáo viên tiếng dân tộc thiểu số.
THÁO GỠ KHÓ KHĂN, HỖ TRỢ HIỆU QUẢ
Báo cáo sơ kết 5 năm thực hiện Nghị định số 57/2017/NĐ-CP đã cho thấy, Nghị định đã được triển khai tích cực, đồng bộ từ Trung ương đến địa phương và các cơ sở giáo dục đào tạo. Nhờ đó, các chính sách ưu tiên tuyển sinh và hỗ trợ học tập đối với 16 dân tộc thiểu số rất ít người đã được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Sau 5 năm thực hiện, Nghị định số 57 đã khẳng định tính nhân văn, ưu việt và sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào dân tộc thiểu số rất ít người.
Theo đó, 100% t.rẻ e.m mẫu giáo dân tộc thiểu số rất ít người có nguyện vọng được học tại các trường mầm non, trường, lớp mẫu giáo công lập; 100% học sinh dân tộc thiểu số rất ít người được theo học các cấp học phổ thông tại các trường phổ thông dân tộc bán trú và các trường phổ thông công lập. Khi tốt nghiệp trung học cơ sở và trung học phổ thông, các em được sắp xếp theo học các bậc học cao hơn phù hợp với nguyện vọng cá nhân và trình độ học tập.
Các chính sách hỗ trợ học tập đối với học sinh dân tộc thiểu số rất ít người được thực hiện đảm bảo đúng đối tượng và đủ định mức. Từ tháng 7/2017 đến tháng 7/2022, đã có 104.219 lượt t.rẻ e.m, học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số rất ít người được thụ hưởng chính sách hỗ trợ học tập.
Để tháo gỡ những khó khăn, thực hiện các chính sách hỗ trợ hiệu quả hơn cho t.rẻ e.m, học sinh, sinh viên các dân tộc thiểu số rất ít người nhằm rút ngắn khoảng cách phát triển về giáo dục và đào tạo, trong thời gian tới cùng với việc thực hiện tốt các chính sách hiện hành cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn nhằm tạo điều kiện tốt nhất để phát triển giáo dục và đào tạo đối với các dân tộc thiểu số rất ít người.
Rà soát mạng lưới trường, lớp cơ sở giáo dục vùng dân tộc thiểu số và miền núi. Tiếp tục thực hiện các giải pháp hỗ trợ giáo dục đối với t.rẻ e.m, học sinh dân tộc thiểu số rất ít người, kết hợp với tăng cường kiểm tra, giám sát và truyền thông các chính sách thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo vùng dân tộc thiểu số và miền núi.
Cũng tại hội nghị, Vụ Giáo dục Dân tộc đã đưa ra 10 nhiệm vụ trọng tâm của năm học 2022-2023 đối với khối giáo dục dân tộc. Trong đó, mục tiêu chung là thực hiện có hiệu quả các Chỉ thị, Nghị quyết, chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới và phát triển giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiếu số và miền núi. Ưu tiên nguồn lực để đầu tư và phát triển giáo dục dân tộc.
Quan tâm phát triển giáo dục mầm non Nghị định 105/2020 của Chính phủ quy định một số chính sách phát triển giáo dục mầm non (GDMN) có hiệu lực từ ngày 1-11-2020. Trong đó, có nhiều chính sách mới, hỗ trợ đối với GDMN ở những vùng khó khăn, khu công nghiệp. Qua 2 năm triển khai, những chính sách đã góp phần hỗ trợ phát triển GDMN trong toàn...