Tranh cãi EU-Mỹ tiếp diễn sau khi Washington kích hoạt đề mục III luật Helms-Burton
Việc Washington áp dụng toàn phần Đề mục III luật Helms- Burton được cho là sẽ làm sống lại những mâu thuẫn đó giữa Mỹ và EU đồng thời làm chồng chất thêm những tranh cãi hiện tại của họ với Brussels.
Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: TTXVN
Tuần báo Progreso Semanal (Mỹ) cho biết, ngay khi chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố khả năng kích hoạt đề mục III của luật Helms-Burton, các lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) đã ngay lập tức lên tiếng nhắc nhở Washington rằng bước đi đó vi phạm thỏa thuận giữa hai bên về vấn đề này.
Ngày 12/3/1996, Tổng thống Mỹ khi đó Bill Clinton ký ban hành luật Helms-Burton, và EU cùng các đồng minh truyền thống khác của Mỹ như Canada và Mexico đã lập tức lên án động thái này. Ngay trong tháng 10/1996, EU áp dụng một quy định chống lại luật trên và nhiều nước thành viên của khối ban hành những “luật phòng ngừa” để đối phó với biện pháp trừng phạt ngoài lãnh thổ này của Mỹ.
Mặt khác, sau khi cáo buộc rằng một cuộc tranh cãi có thể gây ra những tổn thất không mong muốn tới mạng lưới tự do thương mại mà hai bên đang dự định xây dựng khi đó, tháng 2/1997, EU đã đệ đơn khiếu nại Mỹ lên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về luật Helms-Burton.
Video đang HOT
Kẹt giữa cuộc xung đột pháp lý này là Chính phủ Tây Ban Nha của Thủ tướng theo đường lối bảo thủ José María Aznar, người khi đó tìm cách củng cố quan hệ với Mỹ mà không để ảnh hưởng tới vị thế của Madrid tại EU. Đây chính là nguồn gốc của chính sách được gọi là “lập trường chung”, trong đó EU, hòa nhịp với Mỹ, áp đặt điều kiện chính trị cho Cuba để đổi lấy quan hệ hợp tác với liên minh này.
“Lập trường chung” đã kết thúc vào tháng 12/2016, khi Cuba và EU ký thỏa thuận về đối thoại chính trị và hợp tác, nền tảng cho quan hệ bình thường giữa 2 bên. Ở đây có điểm cần chú ý là “lập trường chung” chưa bao giờ bao hàm việc chấp nhận luật Helms-Burton.
Yếu tố quyết định khiến EU rút đơn kiện của mình tại WTO vào tháng 4/1997 chính là lời cam kết của Mỹ về việc không áp dụng Đề mục III, điều khoản mở đường cho các công dân Mỹ – kể cả những người Cuba nhập tịch sau khi có tài sản bị Chính phủ Cuba quốc hữu hóa – được quyền khởi kiện tại các tòa án của Mỹ đối với các doanh nghiệp, kể cả từ nước thứ 3, có ký thỏa thuận hoặc hợp đồng với Nhà nước Cuba về việc sử dụng các tài sản bị tịch biên đó.
Phản ứng đầu tiên của EU khi đó là cho rằng việc trì hoãn áp dụng điều khoản này là chưa đủ, và cho tới nay thì quan điểm này vẫn đúng. Trên thực tế, điều duy nhất mà các nước đầu tư tránh được với việc trì hoãn này chỉ là sự liên đới và phán quyết của các tòa án Mỹ, một tiề.n lệ không thể chấp nhận được trên thế giới do bản chất áp đặt ngoài lãnh thổ của nó, nhưng sự trì hoãn vẫn không mang tính quyết định đối với việc áp dụng chính sách này nói chung, khi mà Mỹ vẫn còn những công cụ khác để áp đặt nó, như trên thực tế đã diễn ra với các lệnh trừng phạt cụ thể của Bộ Tài chính Mỹ đối với các thực thể kinh doanh, chủ yếu là các ngân hàng, của châu Âu.
Tuy nhiên, mong muốn né tránh một xung đột có thể ảnh hưởng tới cả hai bên đã đưa tới quyết định đồng thuận về việc rút đơn kiện tại WTO, nhưng không bao hàm việc loại trừ khả năng tranh chấp, như đã từng thể hiện mỗi năm khi tuyệt đại đa số các nước EU luôn bỏ phiếu thuận đối với nghị quyết của Đại hội đồng Liên hợp quốc lên án cuộc bao vây, cấm vận của Mỹ chống Cuba, và động cơ chủ yếu của lập trường này chính là sự phản đối của EU đối với luật Helms-Burton.
Việc Washington áp dụng toàn phần Đề mục III chính là làm sống lại những mâu thuẫn đó và làm chồng chất thêm những tranh cãi hiện tại của họ với Brussels, điều lý giải sự thận trọng nhất định của chính quyền Trump khi trong những tháng đầu năm chỉ dám áp dụng một phần điều khoản này với những doanh nghiệp cụ thể của Cuba, mà trên thực tế khiến các phán quyết có liên quan của các tòa án Mỹ trở nên vô hiệu do không thể thực thi.
Dẫu sao cũng không thể quyên rằng chúng ta đang ở trong một bối cảnh khác với năm 1997, khi mà chính phủ của ông Donald Trump dường như ít coi trọng các quyền lợi của châu Âu hơn trong các quan hệ chính trị và thương mại quốc tế, cũng như lập trường của ông Trump gần như đối đầu với tự do thương mại với lời đ.e dọ.a rút ra khỏi WTO.
Trong trường hợp hiện tại, điều ưu tiên nhất đối với Trump trong vấn đề này là những lợi ích bầu cử tại bang Florida. Như vậy chúng ta quay trở lại với mục tiêu ban đầu là khai thác nhu cầu của các chủ sỡ hữu gốc Cuba lưu vong tại đây, ngay cả với cái giá phải trả là quyền lợi chính đáng của những chủ sở hữu vốn vốn là công dân Mỹ khi tài sản của họ tại Cuba bị quốc hữu hóa (Chính phủ Cuba chỉ thừa nhận và chấp nhận đền bù cho hơn 5.000 người với tổng giá trị các tài sản hơn 1,8 tỷ USD), do việc áp dụng đồng nghĩa với việc đẩy xa khả năng chính phủ hai nước đạt được thỏa thuận đền bù cho những người này.
Nhưng ngoài câu chuyện về kết cục của tranh cãi này, một câu hỏi hợp lý thường hiện lên với mỗi người theo dõi vấn đề là liệu Mỹ – xét theo khía cạnh quốc gia – đã giành được gì trong 22 năm áp dụng luật Helms-Burton?./.
Theo Lê Hà (P/v TTXVN tại La Habana)
Tranh cãi Huawei phủ bóng đàm phán thương mại Mỹ - Trung
Lập trường cứng rắn của Mỹ và Trung Quốc khiến các cuộc đàm phán thương mại diễn ra tại Washington trong 2 ngày 9 và 10-5 (giờ địa phương) khó có khả năng phá vỡ bế tắc.
Bầu không khí trước cuộc gặp càng nóng lên sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 8-5 cáo buộc Trung Quốc "phá vỡ thỏa thuận" trong các cuộc đàm phán thương mại với Washington. Chưa hết, ông Trump cảnh báo Bắc Kinh sẽ phải trả giá nếu không có thỏa thuận nào đạt được. Cùng ngày, Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ thông báo Washington chính thức tăng thuế từ 10% lên 25% đối với khoảng 200 tỉ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc từ ngày 10-5, tức vào thời điểm hội đàm giữa Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và giới chức Mỹ diễn ra.
Tỏ ra cứng rắn không kém, Bộ Thương mại Trung Quốc hôm 9-5 nhấn mạnh Bắc Kinh sẵn sàng trả đũa bằng những biện pháp cần thiết. Ông Wang Yong, Giám đốc Trung tâm Kinh tế Chính trị quốc tế tại Trường ĐH Bắc Kinh, nhận định trên tờ South China Morning Post (Hồng Kông) việc đán.h thuế trả đũa có thể không phải là lựa chọn tốt đối với Trung Quốc vì sẽ gây thiệt hại cho nỗ lực kích cầu tiêu dùng nội địa. "Thay vào đó, Trung Quốc có thể hạn chế mua hàng và ngừng mở cửa thị trường cho các công ty Mỹ" - ông Wang gợi ý và cho rằng những lĩnh vực nông nghiệp, tài chính, năng lượng, sản xuất của Mỹ sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nếu Bắc Kinh lựa chọn biện pháp này.
Bà Meng Wanzhou rời nhà riêng ở TP Vancouver - Canada hôm 8-5 Ảnh: Reuters
Vòng đàm phán thương mại Mỹ - Trung mới nhất còn bị phủ bóng bởi tranh cãi liên quan đến Tập đoàn Thiết bị viễn thông Huawei. Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 8-5 cảnh báo sẽ dừng chia sẻ thông tin tình báo với Anh nếu nước này cho phép Huawei tham gia xây dựng một phần mạng 5G của mình. Washington lâu nay xem Huawei là mối đ.e dọ.a an ninh - một cáo buộc bị công ty Trung Quốc này bác bỏ.
Chưa hết, Washington còn đang tìm cách dẫn độ bà Meng Wanzhou, Giám đốc tài chính Huawei, từ Canada về Mỹ. Theo đài CNN, bà Meng và Huawei đang đối mặt một loạt cáo buộc tại Mỹ, như gian lận ngân hàng, đán.h cắp bí mật thương mại và tránh né lệnh trừng phạt. Phía Huawei liên tục khẳng định không làm gì sai, đồng thời cho rằng vụ việc mang động cơ chính trị.
Bà Meng đã ra tòa ở Canada hôm 8-5 và các luật sư biện hộ cho biết sẽ nộp đơn xin miễn dẫn độ bà đến Mỹ khi trích dẫn những phát biểu bị xem là mang động cơ chính trị của ông Trump về vụ việc. Ông chủ Nhà Trắng từng tuyên bố có thể can thiệp vào trường hợp của bà Meng nếu điều đó giúp đạt thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.
Xuân Mai
Theo nld.com.vn
Triều Tiên mất kiên nhẫn về tiến triển trong đàm phán hạt nhân? Giới phân tích nhận định những động thái gần đây chứng tỏ Bình Nhưỡng ngày càng mất kiên nhẫn với cuộc đàm phán hạt nhân bị đình trệ với Mỹ, cũng như hợp tác kinh tế liên Triều thiếu tiến triển. Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Ảnh: TTXVN Triều Tiên đã bắ.n một số vật thể bay tầm ngắn không xác...