Tín hiệu nào cho tăng trưởng thực chất?

Những kết quả khảo sát, dự báo tăng trưởng kinh tế gần đây có thể làm không ít người “phấn chấn”. Nhưng với giới doanh nghiệp, điều băn khoăn là nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng dựa vào con số điều hành hay con số tăng trưởng thực chất và bản thân họ sẽ đối mặt những rủi ro gì?

Công bố mới đây của hãng Nikkei về chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) toàn phần lĩnh vực sản xuất ở Việt Nam trong tháng 12/2015 đã tăng trở lại, vượt qua mức trung bình 50 điểm lên mức 51,3 điểm, đang làm cho dư luận quan tâm.

Nói như một chuyên viên phân tích của Markit – đơn vị thu thập kết quả khảo sát này, các doanh nghiệp đang kỳ vọng nhu cầu sẽ tiếp tục tăng lên trong năm 2016. Giai đoạn yếu kém gần đây ở cả trong nước và khu vực đã vượt qua thời điểm tồi tệ nhất.

Cần tăng trưởng thực chất

Điểm tích cực trong kỳ khảo sát mới nhất là số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới đã tăng trở lại sau sáu tháng giảm liên tục. Trong đó, sản lượng tăng chủ yếu ở các nhà sản xuất hàng hóa đầu tư cơ bản và trong lĩnh vực hàng hóa tiêu dùng.

Điều này làm cho những người quan tâm đến lĩnh vực sản xuất thở phào khi PMI đã khởi sắc trở lại từ mức báo động dưới ngưỡng 50 điểm (49,4 điểm của tháng 11/2015); và có thêm đà lạc quan trong năm 2016 để nghĩ đến mục tiêu kinh tế mà Quốc hội đề ra cho tăng trưởng xuất khẩu 10%.

Những mục tiêu này không phải là không có cơ sở khi Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục đạt được thêm nhiều thị phần trên cơ sở đã ký một loạt các Hiệp định thương mại tự do (FTA) cũng như Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) có hiệu lực trong năm 2016 (riêng hiệu ứng TPP phải chờ đến khoảng 4 năm nữa mới có thể nhận thấy chuyển biến)

Thậm chí, với chỉ số PMI tháng cuối năm 2015 vụt cao trở lại cũng cho thấy tăng trưởng sản xuất công nghiệp chế biến của Việt Nam đã lấy lại đà cho năm mới.

Được biết trong năm 2016, Quốc hội đã phê duyệt chỉ số sản xuất công nghiệp tăng khoảng 9-10% so với năm 2015, xuất khẩu đạt 178 tỷ USD tăng 10% so với năm 2015, tỷ lệ nhập siêu duy trì dưới mức 5%.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng, để hoàn thành các chỉ tiêu này, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường, trong đó có việc tập trung hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao chất lượng trong việc xây dựng chiến lược, quy hoạch.

Cũng theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, cần tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho hoạt động, sản xuất của doanh nghiệp, tìm kiếm mở rộng thị trường, coi trọng phát triển thị trường trong nước với tiềm năng thị trường trên 90 triệu dân.

Còn Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh cho rằng mục tiêu mà Quốc hội đề ra cho năm 2016 sẽ khả thi. Bởi vì một loạt các mặt hàng chủ lực vẫn tăng trưởng, thị trường đầu ra vẫn được đảm bảo và duy trì. Bên cạnh những nhóm sản phẩm rất quan trọng và nhạy cảm với nền kinh tế, như nông sản, thủy sản vẫn khẳng định được vị thế của mình thì những mặt hàng mới, như công nghiệp chế biến chế tạo, cơ khí, điện tử…cũng đã khẳng định được vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong năm 2016, mục tiêu xuất khẩu Việt Nam đạt 178 tỷ USD tăng 10% so với năm 2015

Vực dậy doanh nghiệp nhỏ

Đối với năm 2016, giới chuyên gia kinh tế nhận định nếu Việt Nam tiếp tục ổn định được kinh tế vĩ mô thì tốc độ tăng trưởng GDP có thể đạt 6,8-7%. Con số này là khá lạc quan, nhưng với giới doanh nghiệp, điều họ băn khoăn là nền kinh tế Việt Nam trong năm mới sẽ tăng trưởng dựa vào con số điều hành hay con số tăng trưởng thực chất?

Bởi vì năm nào cũng nói đến con số tăng trưởng nhưng thực chất của nền kinh tế vẫn còn nhiều “điểm nghẽn”, khó khăn cần phải tháo gỡ. Đây cũng là bài toán nan giải mà các nhà hoạch định chính sách hay các cơ quan quản lý Nhà nước cần lưu tâm trong bối cảnh hiện nay.

Bên cạnh những dự báo, những khảo sát lạc quan cho tăng trưởng kinh tế, trong đó có chỉ số PMI, thì nhiều câu hỏi của giới doanh nghiệp nội địa đang tự vấn là trong năm 2015, trong bối cảnh hội nhập sâu hơn từ các FTA, bản thân các doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam đã và sẽ phải đối mặt với những rủi ro gì?

Trên thực tế, đã từng có những nhận định từ phía các công ty khảo sát quốc tế qua đó cho thấy những rủi ro lớn nhất đối với Việt Nam chính là những yếu tố chủ quan trong nước hơn là những yếu tố khách quan bên ngoài.

Nói như Bộ trưởng Bộ Kế hoạch & Đầu tư Bùi Quang Vinh, chúng ta cần có kế hoạch rõ ràng hơn, cụ thể hơn để cho mỗi doanh nghiệp, người dân hiểu được cơ hội khi mà các hiệp định này mang lại, và chỉ cho cách làm thế nào để tận dụng cơ hội đó, đồng thời, phải chỉ ra được những thách thức trong từng ngành, từng lĩnh vực.

Theo Bộ trưởng Bùi Quang Vinh, chúng ta chưa quan tâm đầy đủ và chưa có đủ luật mạnh để tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân, vừa và nhỏ của Việt Nam phát triển. Đấy cũng là điều đáng trăn trở. Mặc dù, đã ưu đãi rồi nhưng cần phải làm, làm nữa để cho doanh nghiệp yếu vực dậy, mạnh lên để trở thành lực lượng nòng cốt của nền kinh tế Việt Nam. Hiện nay, Bộ Kế hoạch & Đầu tư đang soạn thảo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ chứ không dừng lại ở cấp Nghị định nhằm đề ra những chính sách ưu đãi thực chất để hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Hy vọng rằng với động thái mới này thì các doanh nghiệp nhỏ Việt Nam sẽ bớt yếm thế và có thực lực hơn trong tương lai.

Theo Thời báo Kinh doanh