Tiêu hóa khỏe mỗi ngày – ‘chìa khóa’ hỗ trợ phòng bệnh từ xa
Chăm sóc hệ tiêu hóa khỏe mạnh giúp gia tăng sức đề kháng cho cơ thể từ đó phòng chống được nhiều bệnh, bác sĩ Nguyễn Thị Lâm cho biết.
Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia giải thích, hệ tiêu hóa bao gồm khoang miệng đến thực quản, dạ dày, ruột non, đại tràng… Đây là cơ quan tiếp nhận thực phẩm, sau đó phá vỡ cấu trúc và chuyển hóa thực phẩm. Hệ tiêu hóa cũng có chức năng trích lọc và hấp thu dinh dưỡng để cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho hầu hết các hoạt động sống cũng như mô, tế bào và toàn bộ hệ cơ trong cơ thể. Hệ tiêu hóa ảnh hưởng đến toàn bộ sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm – tinh thần, đồng thời có khả năng phòng ngừa bệnh tật cho nhiều hệ cơ quan. Hệ tiêu hóa tốt là chìa khóa cho sức khỏe toàn thân. Khi một bộ phận nào đó của hệ tiêu hóa bị trục trặc, những phần khác của ống tiêu hóa và toàn cơ thể sẽ ảnh hưởng xấu theo.
Hệ tiêu hóa cung cấp dinh dưỡng nuôi cơ thể
“Khi chúng ta ăn thịt, cơm hay bất kỳ một loại thức ăn nào, hệ tiêu hóa sẽ giúp nghiền nhỏ thức ăn và chuyển hóa thành các chất dinh dưỡng để cơ thể dễ hấp thu”, bác sĩ Nguyễn Thị Lâm nhấn mạnh.
Mỗi cơ quan trong hệ tiêu hóa đều giữ vai trò chuyên biệt trong quá trình vận chuyển, tiêu hóa, hấp thu chất dinh dưỡng và thải trừ. Khoang miệng giúp nghiền nhỏ thức ăn và tiêu hóa một phần tinh bột. Dạ dày co bóp giúp trộn thức ăn với các men tiêu hóa do dạ dày tiết ra và tiêu hóa một phần tinh bột và protein. Ruột non với sự hỗ trợ của dịch tụy, dịch ruột và muối mật giúp tiêu hóa chất béo, đạm và tinh bột một cách triệt để, đồng thời hòa tan vitamin và khoáng chất. Tất cả các dinh dưỡng được hấp thụ qua ruột non vào má.u để đi nuôi cơ thể.
Dinh dưỡng vốn là nhu cầu thiết yếu của con người, đảm bảo cho các hoạt động sống. Ăn uống là cách tự nhiên và hiệu quả để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể. Khi thiếu dinh dưỡng, chúng ta có thể gặp một số căn bệnh, suy giảm hệ miễn dịch, tăng nguy cơ nhiễ.m trùn.g. Riêng với trẻ nhỏ, thiếu hụt dinh dưỡng còn có thể khiến bé chậm phát triển. Với các bệnh nhân sau điều trị hay đang trong thời gian nằm viện phục hồi, tình trạng thiếu dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến tiến độ lành bệnh cũng như khả năng phục hồi.
Hệ tiêu hóa giúp tăng cường miễn dịch
Rất nhiều vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh xâm nhập qua đường tiêu hóa. Đường ruột của con người được cấu tạo đặc biệt để đáp ứng đồng thời chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng và tạo ra miễn dịch tự nhiên.
Bác sĩ Nguyễn Thị Lâm bổ sung, 70% miễn dịch hệ bạch huyết biểu mô tập trung ở hệ tiêu hóa. Hệ tiêu hóa cũng là nơi sản xuất các yếu tố miễn dịch cho cơ thể. Hệ tiêu hóa có rất nhiều các tế bào miễn dịch như các đại thực bào và các kháng thể IgA… giúp nâng cao đề kháng cho cơ thể, phòng ngừa bệnh tật.
Hệ tiêu hóa khỏe mạnh đương nhiên sẽ kéo theo hệ miễn dịch khỏe mạnh, góp phần phòng bệnh cũng như giúp bệnh nhân hồi phục nhanh hơn khi mắc bệnh.
Giải pháp giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Lâm, hệ tiêu hóa khỏe mạnh sẽ phòng tránh được các bệnh đường tiêu hóa như tiêu chảy cấp, tiêu chảy mãn, viêm đại tràng, viêm tụy, đau dạ dày…
Chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng theo khuyến cáo của các chuyên gia. Ảnh: Shutterstock
“Muốn hệ tiêu hóa khỏe mạnh, chúng ta cần chú ý cung cấp đủ dinh dưỡng. Ví dụ, chế độ ăn phải đủ các nhóm chất bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất theo khuyến cáo được thể hiện qua tháp dinh dưỡng của Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Đặc biệt chất xơ, rau xanh quả chín có thể giúp ăn ngon miệng hơn, nhu động ruột hoạt động tốt hơn, từ đó hấp thu dinh dưỡng tốt hơn”, bác sĩ Lâm cho biết.
Một điều đáng lưu ý nữa là hệ tiêu hóa khỏe mạnh khi hệ vi sinh đường ruột ở trạng thái cân bằng. Khi hệ vi sinh mất cân bằng, các vấn đề rối loạn chức năng tiêu hóa, miễn dịch tại đường ruột cũng như các rối loạn về thể chất và tinh thần cũng bắt đầu xuất hiện như chứng trầm cảm hay một số bệnh lý tại đường ruột.
Video đang HOT
Thực tế, sự cân bằng của hệ vi sinh vật đường ruột thường xuyên bị “đ.e dọ.a” do môi trường sống, chế độ ăn uống, hay điều trị một căn bệnh nào đó phải uống kháng sinh…
Để lợi khuẩn phát triển tốt trong đường ruột, ngoài bổ sung chất xơ – được coi là nguồn thức ăn của lợi khuẩn, có thể sử dụng những sản phẩm có chứa men tiêu hóa.
“Khi bổ sung men tiêu hóa hỗ trợ cho lợi khuẩn phát triển, nên chọn những sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, được nghiên cứu tốt cho tiêu hóa, vào đường ruột không bị dịch mật, môi trường dạ dày phâ.n hủ.y. Đơn cử như chủng men Bulgaricus tìm thấy nhiều trong các sản phẩm sữa chua”, bác sĩ Lâm lưu ý.
Bác sĩ bổ sung, bên cạnh tốt cho tiêu hóa, sữa chua còn là nguồn cung cấp dinh dưỡng (đạm, canxi, vitamin…) được lên men nên cơ thể rất dễ hấp thu, khiến hệ tiêu hóa không phải làm việc quá vất vả. Điển hình như những người không hoặc kém dung nạp lactose trong sữa tươi, khi uống sữa tươi có thể bị đau bụng, vẫn có thể hấp thu hiệu quả các dinh dưỡng trong sữa chua nhờ đường lactose đã được lên men và chuyển hóa.
Sữa chua từ lâu được xem là món ăn tốt cho hệ tiêu hóa mỗi ngày. Ảnh: Vinamilk
Bác sĩ Nguyễn Thị Lâm nhấn mạnh, ăn sữa chua đều đặn mỗi ngày là một trong những biện pháp góp phần duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Hệ tiêu hóa khỏe mạnh đồng nghĩa với cơ thể hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn, sản xuất được nhiều yếu tố miễn dịch hơn, từ đó nâng cao sức đề kháng cho cơ thể để có thể phòng bệnh hiệu quả.
Cải thảo, thực phẩm cực tốt cho sức khỏe mùa thu
Cải thảo có giá thành rẻ, giá trị dinh dưỡng cao lại dễ chế biến nên là thực phẩm quen thuộc trong mỗi căn bếp. Không những thế, cải thảo còn có nhiều công dụng rất tốt đối với sức khỏe.
Cải thảo chứa rất ít calo, nhưng là một nguồn dinh dưỡng dồi dào đối với sức khỏe. Trong 100g cải thảo có chứa khoảng 12 calo, 95,14g nước, 0,86g protein, 0,1g chất béo, 0,94g chất xơ, 13mg vitamin A, 80mg carotene, 0.03mg thiamin, 0,04mg riboflavin, 0,4mg niacin, 28mg vitamin C, 0,36mg vitamin E (T).
I. Tác dụng của cải thảo với sức khỏe
1. Tăng cường sức đề kháng
Cải thảo là loại rau xanh chứa hàm lượng vitamin C dồi dào, đáp ứng hơn 45% nhu cầu hàng ngày. Vitamin C tham gia vào quá trình hình thành tế bào bạch cầu trung tính, giúp củng cố hệ miễn dịch, ngăn ngừa sự xâm nhập của mầm bệnh.
2. Cải thiện tiêu hóa
Sử dụng nhiều cải thảo là một cách tuyệt vời để giữ cho đường tiêu hóa khỏe mạnh. Vì cải thảo giàu chất xơ, giúp thúc đẩy nhu động ruột thường xuyên. Chất xơ trong cải thảo cũng làm tăng số lượng vi khuẩn có lợi trong ruột. Vì đây là nguồn nhiên liệu chính cho các loài vi khuẩn thân thiện như Bifidobacteria và Lactobacilli. Những vi khuẩn này thực hiện các chức năng quan trọng như bảo vệ hệ thống miễn dịch và sản xuất các chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin K2 và B12.
Cải thảo giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe.
3. Tốt cho sức khỏe tim mạch
Cải thảo chứa vitamin B9, hỗ trợ làm giảm và loại bỏ homocysteine trong má.u là nguyên nhân chính gây ra các cơn đau tim. Đồng thời cũng hỗ trợ kiểm soát mức độ lắng đọng của cholesterol trong tim, giúp tránh được các rối loạn hệ thống tim mạch, xơ vữa động mạch, huyết khối trong động mạch, thiếu má.u cơ tim...
4. Cải thảo giúp xương chắc khỏe
Trong 100g cải thảo có chứa 21mg phốt pho và 32mg canxi, tương đương 3% và 3,2% giá trị khuyến nghị hàng ngày. Sử dụng cải thảo thường xuyên sẽ hỗ trợ xương chắc khỏe, ngăn ngừa loãng xương.
Vitamin B3 trong cải thảo ở dạng niacinamide có hiệu quả tăng khả năng vận động của khớp, giảm đau khớp, cải thiện sức mạnh cơ bắp và ít mỏi cơ hoặc khớp hơn.
5. Giảm các triệu chứng trước kỳ kinh
Cải thảo có chứa hàm lượng sắt phong phú, vì vậy thường xuyên bổ sung loại rau này trong các bữa ăn hàng ngày sẽ giúp giảm các triệu chứng tiề.n kin.h nguyệ.t như tăng huyết áp, chóng mặt, thay đổi tâm trạng...
6. Hỗ trợ ngăn ngừa bệnh hen suyễn
Thường xuyên ăn nhiều thực phẩm giàu magie như cải thảo giúp thư giãn cơ phế quản và điều hòa nhịp thở, trị chứng thở khò khè, ngăn ngừa bệnh hen suyễn.
Khi mắc chứng bệnh này, bên cạnh việc dùng thuố.c theo chỉ định của bác sĩ, nên sử dụng thêm cải thảo trong các bữa ăn. Có thể sử dụng món ăn bài thuố.c từ cải thảo hầm cùng đậu hũ ky và táo đỏ rất tốt cho người bệnh hen suyễn.
7. Giúp da khỏe đẹp
Mùa thu đông, thời tiết hanh khô dễ khiến làn da khô ráp, nứt nẻ. Sử dụng thường xuyên những loại rau mọng nước, giàu vitamin như cải thảo sẽ tăng cường bù nước cho làn da, dưỡng da mịn màng hơn.
II. Ai không nên ăn cải thảo?
1. Người có bệnh về tiêu hóa
Cải thảo có tính hàn (lạnh), do đó những người có cơ địa lạnh nếu ăn nhiều sẽ gặp gây lạnh bụng, tiêu chảy. Người có đường tiêu hóa kém cũng khó có thể tiêu hóa lượng lớn chất xơ thô của cải thảo nếu ăn nhiều.
2. Người bị táo bón
Với người đang bị táo bón, đi tiểu ít, nếu ăn cải thảo sống, cải thảo muối, cải thảo được làm thành kim chi sẽ khiến tình trạng táo bón càng thêm nghiêm trọng. Nếu muốn ăn cải thảo, có thể nấu chín thành các món xào, canh sẽ dễ tiêu hóa hơn.
3. Người bị đau dạ dày
Cải thảo khi ăn sống, muối chua dễ gây đầy bụng, khiến bệnh đau dạ dày nặng hơn. Do đó, người bị đau dạ dày không nên ăn sống mà hãy nấu chín cải thảo trước khi ăn để tốt cho sức khỏe, không gây đầy bụng.
4. Người đang mang thai
Những phụ nữ đang mang thai hay bị chứng trào ngược, khó tiêu, dị ứng không nên ăn nhiều cải thảo. Nếu ăn nhiều sẽ bị khó tiêu, dị ứng, trào ngược thường xuyên, nặng hơn, không tốt cho sức khỏe của chính mình và thai nhi. Chỉ ăn lượng vừa đủ và ăn cải thảo nấu chín. Nếu khi ăn cải thảo có các dấu hiệu khó tiêu, dị ứng, trào ngược dạ dày nên ngừng ăn ngay và đến gặp bác sĩ nếu tình trạng bệnh nghiêm trọng.
III. Một số món ăn, bài thuố.c từ cải thảo
Cải thảo xào cay tốt cho người chán ăn.
1. Cải thảo xào cay
Cải thảo 0,5kg, ớt đỏ 10g, bột năng vừa đủ. Cải thảo rửa sạch, thái lát; ớt bổ ra, bỏ hột, thái sợi dài 3cm. Đổ dầu vào chảo cho nóng, xào ớt thơm cay, thêm gừng nhuyễn, cải thảo, lửa mạnh đảo thật nhanh, thêm dấm, nước tương, muối, đường, dùng bột năng làm xốt, rắc lên dầu mè, sau khi xào lại thì hoàn tất, múc lên đĩa. Món ăn này thích hợp cho người tỳ vị suy nhược, chán ăn...
2. Canh cải thảo nấu thịt
Tim cải thảo, chà là cho vào nồi nước, sau khi nấu sôi bằng lửa to, chuyển lửa nhỏ nấu khoảng 1 giờ. Thêm cải thảo (phần lá) nấu 10 phút, sau đó cho vào thịt lát, lại nấu sôi, nêm gia vị thì hoàn tất. Có thể dùng hỗ trợ điều trị ho khan do nhiệt, môi miệng l.ở loé.t mùa hanh thu đông.
3. Canh cải thảo, đậu hũ ky, táo đỏ
Cải thảo 200g, đậu hũ ky 2 tấm lớn, táo đỏ 10 quả Tất cả cho vào nồi thêm nước nấu canh, nêm muối, dầu ăn. Thích hợp dùng cho các chứng như: ho khan do viêm phế quản, ho phế táo mùa thu đông, vị nhiệt ruột táo, đại tiện táo kết...
4. Cải thảo nấm hương
Cải thảo xé nhỏ, nấm hương ngâm mềm thái lát nhỏ. Đổ dầu vào chảo, gừng nhuyễn phi thơm, cho vào nấm hương, cải thảo xào trộn, thêm thịt tôm vừa đủ, thêm 1 chén nước nấu cải chín nhừ sau đó nêm muối, khi múc lên đĩa thêm ít rau thơm. Có tác dụng dự phòng cảm mạo, cải thiện hôi miệng, giảm huyết áp.
Tán sỏi đường mật qua da bằng laser - bước tiến thay thế phương pháp mổ mở Phương pháp tán sỏi đường mật qua da bằng laser được áp dụng tại Bệnh viện Vinmecs là một kỹ thuật xâm lấn tối thiểu, bảo tồn được túi mật nên bảo toàn được chức năng tiêu hóa và giúp bệnh nhân hồi phục nhanh. PGS TS BS Phạm Đức Huấn, Giám đốc Trung tâm Tiêu hóa - Gan mật (Bệnh viện Vinmec...