Tiết lộ ảnh thực về siêu hành tinh 200 năm mới quay hết một vòng
Lần đầu tiên, kính viễn vọng không gian James Webb đã đem về cho người Trái Đất bức ảnh trực tiếp về một ngoại hành tinh khổng lồ.
Sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb do NASA phát triển và điều hành chính, các nhà khoa học đã phát hiện ra một hành tinh mới thuộc dạng “ siêu Sao Mộc”, được đặt tên là Eps Ind Ab.
Kinh ngạc hơn, nó đem về cho nhân loại bức ảnh chụp trực tiếp, nằm hoàn toàn riêng biệt với ngôi sao của nó, điều mà chưa có kính viễn vọng không gian nào làm được.
Ngoại hành tinh Eps Ind Ab được nhìn thấy qua góc chụp của 2 camera khác nhau trên James Webb, trong khi ngôi sao mẹ của nó được đ.ánh dấu bằng hình ngôi sao vàng để phân biệt – Ảnh: MPIA
Theo Science Alert, thế giới mới được phát hiện này lạnh hơn nhiều so với bất kỳ hành tinh khí khổng lồ nào mà James Webb từng tìm thấy hay nghiên cứu.
Eps Ind Ab quay quanh ngôi sao của nó với khoảng cách tương đương với khoảng cách từ Sao Hải Vương đến Mặt Trời.
Và một năm trên hành tinh này dài tương đương 200 năm trên Trái Đất, tức nó phải mất tới 200 năm mới quay hết một vòng quanh ngôi sao mẹ.
Video đang HOT
Ảnh đồ họa mô tả chân dung ngoại hành tinh khổng lồ và ngôi sao mẹ của nó ở phía xa – Ảnh: MPIA
Theo nhóm tác giả dẫn đầu bởi nhà thiên văn Elisabeth Matthews từ Viện Thiên văn học Max Planck (MPIA – Đức), điều này khiến cho siêu Sao Mộc này trở thành báu vật hiếm có trong số các ngoại hành tinh.
Nó cũng có thể là sự khởi đầu cho một giai đoạn mới của khoa học ngoại hành tinh.
Gọi là siêu Sao Mộc bởi lẽ đó là một hành tinh khí khổng lồ cùng kiểu với Sao Mộc, nhưng có kích cỡ và khối lượng vĩ đại hơn rất nhiều.
Điều đó khiến cho Trái Đất của chúng ta sẽ vô cùng bé nhỏ khi đặt cạnh nó. Để so sánh, trọng lượng của Sao Mộc đã gấp 318 lần Trái Đất.
Một hình ảnh thực khác về Eps Ind Ab – Ảnh: MPIA
Ngôi sao mẹ của Eps Ind Ab, Epsilon Indi A, là một ngôi sao lùn màu cam trong hệ ba sao chỉ cách Trái Đất 12 năm ánh sáng.
Trong quá trình quan sát dài hạn, các nhà thiên văn học đã nhận thấy Epsilon Indi A có hành vi hơi kỳ lạ.
Dường như đang di chuyển như thể bị kéo bởi lực hấp dẫn, không phải bởi một trong hai ngôi sao khác trong hệ của nó, mà bởi một thế giới khổng lồ quay quanh chính ngôi sao đó. Từ đó, họ đã tìm kiếm và phát hiện siêu hành tinh nói trên.
Cuộc nghiên cứu của nhóm Max Planck chỉ mới bắt đầu, đó là tìm thấy Eps Ind Ab.
Với lợi thế không tưởng là James Webb có thể “nhìn” và chụp trực tiếp hành tinh này, các nhà khoa học kỳ vọng có thể khám phá nó chi tiết hơn bất kỳ thế giới ngoài hệ Mặt Trời nào từng được biết đến.
Trước đây, từng có ngoại hành tinh được chụp bởi kính viễn vọng mặt đất, nhưng mờ nhạt hơn nhiều so với bức ảnh đáng kinh ngạc từ James Webb.
Giới thiên văn học phát hiện ra hành tinh nhẹ như kẹo bông gòn
Hiện hành tinh đang giữ kỷ lục lớn nhất và nhẹ nhất từng được tìm thấy.
Các nhà thiên văn học vừa phát hiện ra một hành tinh kỳ lạ, có kích cỡ khổng lồ nhưng lại sở hữu độ đậm đặc của vật chất tương đương ... một chiếc kẹo bông.
Có tên gọi WASP-193b, thiên thể mới được phát hiện là hành tinh có mật độ vật chất thưa thứ nhì từng được giới thiên văn học tìm ra. Theo báo cáo khoa học đăng tải trên tạp chí Nature Astronomy, mật độ vật chất tại WASP-193b chỉ khoảng 0,059 gram vật chất/cm 3.
Con số nêu trên tương đương với 1/7 khối lượng Sao Mộc. Phải nói thêm, Sao Mộc có kích cỡ lớn hơn Trái Đất 50 lần, nhưng mật độ vật chất chỉ khoảng 1% Trái Đất.
" Hành tinh này nhẹ đến nỗi ta khó có thể so sánh nó với một khối vật chất", đồng tác giả nghiên cứu, giáo sư Julien de Wit tới từ Viện Công nghệ Massachusetts cho hay. " Lý do so sánh được nó với kẹo bông gòn là vì cả hai đều được cấu thành chủ yếu từ không khí. Về cơ bản, hành tinh này nhẹ như bông".
Một hành tinh cấu thành từ khí heli theo mô tả của NASA - Ảnh: NASA.
WASP-193b nằm cách Trái Đất khoảng 1.181 năm ánh sáng, lần đầu tiên được phát hiện hồi năm 2023 bởi dự án Tìm kiếm Hành tinh Góc rộng (Wide Angle Search for Planets - WASP). Dự án tận dụng các đài thiên văn đặt ở cả hai bán cầu để có một cái nhìn bao quát hơn về Vũ trụ.
Dựa trên dữ liệu nghiên cứu, các nhà thiên văn học khẳng định WASP-193b quay quanh một ngôi sao có kích cỡ tương đương Mặt Trời, ở khoảng cách tương đương 7% quãng đường từ Trái Đất tới Mặt Trời. WASP-193b hoàn thành một vòng quay sau 6,2 ngày Trái Đất.
Bên cạnh đó, dữ liệu cho thấy khối lượng của WASP-193b tương đương 0,139 lần Sao Mộc, nhưng hành tinh lại lớn hơn Sao Mộc tới 1,5 lần; số liệu cho thấy WASP-193b "nhẹ tựa lông hồng". Còn so về mật độ vật chất, thì Sao Mộc có 1,33 gram/cm3, WASP-193b có 0,059 gram/cm3, còn Trái Đất có 5,51 gram vật chất trên mỗi centimet khối không gian.
Từ đo, có thể so sánh WASP-193b với một chiếc kẹo bông gòn hay một cái cốc xốp dùng một lần.
Hình minh họa hành tinh WASP-193b .
" WASP-193b là hành tinh có mật độ thấp thứ hai từng được phát hiện, xếp sau Kepler-51d vốn có kích cỡ nhỏ hơn nhiều", đồng tác giả nghiên cứu, ông Khalid Barkaoui cho hay. " Chúng tôi không thể tái hiện một hành tinh khí khổng lồ với mật độ vật chất thấp như vậy trong môi trường giả lập".
Các nhà nghiên cứu cho rằng WASP-193b được cấu thành từ hydro và heli tương tự một số hành tinh khí khổng lồ khác, tuy nhiên họ chưa rõ tại sao kích cỡ của WASP-193b lại lớn tới vậy.
" WASP-193b là một bí ẩn vũ trụ. Để giải được nó, ta cần thêm dữ liệu quan sát cũng như những phỏng đoán khác, ví dụ như đo đạc khí quyển của nó bằng kính viễn vọng James Webb [để xây dựng một học thuyết phù hợp", nhà nghiên cứu Barkaoui cho hay.
Kính viễn vọng James Webb có thể giúp con người tìm thấy sự sống ngoài hành tinh? Kính viễn vọng James Webb chuẩn bị cho nhiệm vụ khám phá sự sống ngoài hành tinh. Theo tuyên bố của nhà khoa học Lisa Kaltenegger của viện SETI (Nghiên cứu Tìm kiếm Trí thông minh Ngoài hành tinh), kính viễn vọng không gian James Webb (JWST) có thể là công cụ giúp con người tìm thấy bằng chứng về sự sống ngoài...