Tiề.n mua thuố.c bị đội lên ghê gớm
Quảng cáo quá mức, quá công dụng khiến nhiều người lầm tưởng sản phẩm là thuố.c, thậm chí là thần dược chữa được bách bệnh, hay ghi nhãn không đúng… là sai phạm thường gặp trong lĩnh vực kinh doanh thực phẩm chức năng (TPCN) hiện nay. Việc nên hay không cho bác sĩ được kê đơn TPCN đang gây ra nhiều tranh cãi.
Không nên tùy tiện sử dụng thực phẩm chức năng theo quảng cáo. (Ảnh minh họa)
Quá nửa vi phạm về quảng cáo
Tại hội thảo bàn về thực trạng quản lý TPCN diễn ra cuối tuần qua ở Hà Nội, Bộ Y tế cho biết, ngành sản xuất, kinh doanh TPCN mới chỉ xuất hiện ở nước ta khoảng 10 năm trở lại đây nhưng đạt tốc độ phát triển quá nhanh. Cũng vì thế nên các vi phạm trong sản xuất, kinh doanh, quảng cáo về sản phẩm này xuất hiện không ít, đặc biệt là vi phạm về quảng cáo diễn ra tràn lan, gây bức xúc xã hội. Báo cáo tại 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh cho thấy, có đến 53% doanh nghiệp kinh doanh TPCN vi phạm về quảng cáo, phổ biến nhất là quảng cáo quá chức năng, sử dụng hình ảnh, thông điệp gây nhầm lẫn sản phẩm TPCN là thuố.c.
Hiện tại, trên thị trường nước ta có khoảng 10.000 sản phẩm TPCN, trong đó nhập khẩu chiếm 40%. Chỉ trong vòng 3 năm gần đây, đã có thêm gần 1.800 doanh nghiệp tham gia sản xuất kinh doanh lĩnh vực này. Ông Trần Quang Trung, Cục trưởng Cục ATVSTP – Bộ Y tế thừa nhận, một trong những khó khăn hiện nay trong công tác quản lý TPCN là kiểm soát việc quảng cáo. Nguyên nhân là do TPCN thường được bán theo hình thức kinh doanh đa cấp nên muốn bán được hàng buộc người bán quảng cáo quá mức. Bên cạnh đó, kênh quảng cáo qua báo đài địa phương vẫn chưa kiểm soát hết được, những trường hợp vi phạm được cơ quan chức năng xử lý ít.
Các chuyên gia cho biết, phần đông người tiêu dùng chưa nhận thức được đúng công dụng của TPCN, nảy sinh 2 xu hướng tâm lý trái ngược: ngại sử dụng hoặc sử dụng thiếu khoa học. Nghiêm trọng hơn, một số người nghe theo lời quảng cáo quá mức, quá công dụng thực của TPCN nên tự ý mua, sử dụng nhằm hỗ trợ điều trị bệnh, kết quả là quá trình điều trị không đạt hiệu quả, thậm chí ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng bệnh tật và sức khỏe.
Không thể sử dụng tùy tiện
Theo quy định hiện hành, TPCN không phải là thuố.c và không được phép kê toa trong đơn thuố.c của bác sĩ, song do lợi nhuận từ khoản hoa hồng mà các công ty kinh doanh hứa hẹn, cộng thêm việc kiểm soát còn thiếu chặt chẽ… nên tình trạng này luôn diễn ra và ngày càng phổ biến. Đây cũng chính là một trong những vấn đề khiến người bệnh bức xúc nhất trong thời gian qua, bởi việc lạm dụng kê đơn của bác sĩ, kê cả TPCN vào trong đơn thuố.c, khiến cho chi phí mua thuố.c của người bệnh bị đội lên ghê gớm. Tuy nhiên, tại hội thảo, đa phần ý kiến chuyên gia đặt vấn đề, nên sửa quy định này nhằm hướng dẫn người dân sử dụng TPCN cho đúng và an toàn.
Ông Trần Quang Trung cho biết, sắp tới Cục ATVSTP sẽ xin ý kiến Bộ Y tế đưa các vấn đề quản lý TPCN, trong đó có việc bác sĩ được kê toa, vào thông tư hướng dẫn. Để hướng dẫn sử dụng TPCN thì bác sĩ phải kê đơn. Mục đích không phải kê đơn để điều trị mà để hỗ trợ quá trình điều trị, sau điều trị, để tăng cường sức đề kháng cho người bệnh. Tất nhiên để quy trình này thực sự có hiệu quả thì phải nghiên cứu kỹ, không phải sản phẩm TPCN nào cũng cho phép bác sĩ được kê đơn. Đồng tình với quan điểm này, PGS.TS Trần Đáng, nguyên Cục trưởng Cục ATVSTP đặt câu hỏi: “Tại sao lại cấm bác sĩ kê đơn trong khi TPCN hữu ích cho người điều trị ngoại trú, kể cả nội trú?”. Ông phân tích, phát triển TPCN để phục vụ cho sức khỏe con người là xu hướng tất yếu ở Việt Nam cũng như các nước tiên tiến trên thế giới. Do vậy, người dân cần sự tư vấn chuẩn xác để sử dụng đúng và đạt hiệu quả tốt nhất cho lợi ích của mình.
Không phản đối quan điểm trên, song GS. Phạm Gia Khải, Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam góp ý, để cho bác sĩ kê đơn TPCN thì điều tiên quyết là bản thân người thầy thuố.c phải có hiểu biết về sản phẩm đó có những thành phần gì, tác dụng như thế nào. Chẳng hạn, một số loại TPCN chứa Glucosamine mà kê cho bệnh nhân vừa đau khớp, thoái hóa khớp lại vừa có bệnh tiểu đường thì không tốt. GS. Phạm Gia Khải cho biết, thực tế hiện nay có rất nhiều người dân dùng TPCN, có người thấy tốt, có người không, thậm chí bị tác dụng phụ…, là vì cứ sử dụng mà không cần biết trong TPCN có những thành phần gì. Chính vì thế, TPCN dù có được phép cho kê đơn hay không thì trước khi sử dụng loại sản phẩm này, người dân vẫn nên tham khảo sự hướng dẫn của thầy thuố.c, tránh tiề.n mất tật mang.
Theo ANTD
Video đang HOT
Bác sĩ quá tay, bệnh nhân "no" thuố.c
Bất chấp những quy chế chặt chẽ về kê đơn thuố.c của Bộ Y tế cũng như khuyến cáo của các nhà chuyên môn hoặc Tổ chức y tế thế giới (WHO), người bệnh ở Việt Nam vẫn bị "nhồi no thuố.c" vì bị bác sỹ kê đơn "quá tay" hoặc kê nhiều loại thuố.c mà không rõ chỉ định, tác dụng.
Đơn thuố.c 11 loại, uống đủ sẽ no
Đơn thuố.c của một bệnh nhân ở một bệnh viện tim mạch tại Hà Nội có 11 loại, trong đó có đầy đủ các loại thuố.c từ kháng sinh tới lợi tiểu, chống đông, an thần, kali, magie, thực phẩm chức năng (hỗn hợp vitamin và axit amin liều cao).
Với hướng dẫn sử dụng ghi trong đơn, bệnh nhân này sẽ uống 9 viên thuố.c khác nhau vào buổi sáng, 7 viên thuố.c thuốc khác nhau vào buổi tối.
Nhìn vào đơn thuố.c này, dược sĩ Nguyễn Văn Ngọc, chủ một nhà thuố.c trên phố Ngọc Khánh (Hà Nội) cho hay có những loại thuố.c có thể bỏ đi vì không cần thiết hoặc không rõ tác dụng cụ thể.
Anh Ngọc lấy ví dụ về thuố.c Magne-B6 được kê trong đơn. Hồ sơ bệnh án của bệnh nhân không ghi bệnh nhân bị thiếu magnesi, cũng không bị co giật.
Tuy nhiên, đơn thuố.c vẫn kê vào dù magne B6 được chỉ định trong trường hợp thiếu magnesi huyết nặng hoặc bị rối loạn chức năng trong những cơn lo âu đi kèm với tăng thông khí (co giật).
Tuy nhiên, anh Ngọc cũng lưu ý: Việc dùng thuố.c còn theo 'quan điểm cá nhân' của từng bác sỹ và còn tùy thuộc tiề.n sử người bệnh (những thông tin này đôi khi không thể hiện đầy đủ trong bệnh án, trong đơn), do đó những phân tích trên chỉ là ý kiến cá nhân của anh trên góc độ 1 dược sỹ.
Đơn thuố.c 11 loại, có thể bỏ bớt chỉ còn 7 loại
Song dù sao, anh Ngọc cũng cho rằng có thể bỏ bớt 4 loại thuố.c trong đơn trên, vừa vì lý do kinh tế (tiết kiệm cho bệnh nhân) lẫn lý do liên quan đến sự cần thiết trong điều trị.
Một đơn thuố.c khác của bệnh nhân bị đau thượng vị được kê tại bệnh viện E cho thấy bệnh nhân được kê cả thực phẩm chức năng (trong khi quy định của Bộ Y tế là thực phẩm chức năng không được kê đơn).
Chưa hết, loại thực phẩm chức năng này được nhà sản xuất ghi rõ chỉ định là dùng trong trường hợp tr.ẻ e.m đang lớn, phụ nữ trước, trong và sau khi sinh. Nhưng không hiểu vì lý do gì mà bác sỹ đã kê cho một bệnh nhân bị bệnh viêm hang vị - một bệnh liên quan đến dạ dày, tiêu hóa!
Lạm dụng kháng sinh tràn lan
Tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương, nghiên cứu trên 772 bệnh án điều trị nội trú năm 2009 cho thấy có tới 12,1% số bệnh nhân được chỉ định dùng kháng sinh cùng nhóm trong cùng một đợt điều trị!
Ngoài chuyện gây thiệt hại nặng cho quỹ BHYT thì những đơn thuố.c này còn "làm hại" bệnh nhân bởi cơ thể người bệnh phải đào thải một lượng độc chất lớn hơn, đồng thời làm tăng nguy cơ kháng thuố.c cũng như tương tác thuố.c, gây hậu quả lâu dài cho người bệnh.
Trong nghiên cứu về "Thực trạng kê đơn thuố.c điều trị nội trú tại bệnh viện đa khoa tỉnh Hải Dương" công bố tháng 3/2011 trên Tạp chí Y học thực hành của Bộ Y tế, có một thông tin đáng chú ý là chi phí thuố.c chiếm 50,7% chi phí điều trị.
Đơn thuố.c kê cả thực phẩm chức năng nhưng không đúng hướng dẫn sử dụng
Trong đó, riêng chi phí cho kháng sinh đã chiếm đến 50,2% (88,7% bệnh nhân được chỉ định dùng kháng sinh, có 13,8% bệnh nhân phải dùng từ 3 loại kháng sinh trở lên).
Điều quan trọng là tỷ lệ chỉ định xét nghiệm làm kháng sinh đồ trong số các trường hợp được chỉ định kháng sinh chỉ là 10,1%!
Chưa hết, tại bệnh viện đa khoa này, trung bình số thuố.c dùng trên một người bệnh điều trị nội trú là 9,7 loại - quá cao so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (một đơn thuố.c chỉ nên có 3-4 loại thuố.c, tối đa năm loại là nhiều).
Điều trị kháng sinh kinh nghiệm không thích hợp là yếu tố góp phần tăng tỉ lệ thất bại điều trị hoặc t.ử von.g của người bệnh.
Tuy nhiên, trong một diện rộng hơn, nghiên cứu của TS Lý Ngọc Kính và cộng sự (Hội khoa học kinh tế Y tế Việt Nam) đối với người bệnh tại 19 bệnh viện đầu ngành tại TP.HCM, Hà Nội và Hải Phòng từ tháng 12/2009 đến tháng 10/2010 cho thấy một con số đáng lo ngại: Tỉ lệ điều trị kháng sinh không thích hợp lên tới 74%!
Uống no cả thuố.c điều trị lẫn thuố.c bổ
Tình trạng lạm dụng kháng sinh tràn lan hiện đang tiếp diễn trong các bệnh viện ở tất cả các tuyến.
Theo đán.h giá của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, qua khảo sát tình hình thực tế ở các địa phương, có những đơn thuố.c kê từ 2-3 loại kháng sinh song có cùng tác dụng!
Chưa hết, việc bác sỹ kê đơn thực phẩm chức năng, thuố.c bổ cho bệnh nhân hiện diễn ra tràn lan.
Ông Nguyễn Xuân Bằng, Phó trưởng ban thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (Bảo hiểm xã hội VN) cho biết có có những bệnh viện, bác sĩ kê đơn thuố.c cho bệnh nhân, nhưng 20% thành phần được kê trong đơn không phải là thuố.c mà chỉ là các thuố.c bổ hỗ trợ, thực phẩm chức năng.
Nguyên nhân của tình trạng lãng phí này bắt nguồn từ mặt trái của xã hội hóa và ăn hoa hồng của trình dược viên và các nhà sản xuất thực phẩm chức năng.
Tiề.n thuốc chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong chi phí khám chữa bệnh
Theo thống kê của Bộ Y tế, trong lĩnh vực BHYT, năm 2011, Việt Nam có 55,9 triệu người tham gia (chiếm 64% dân số) với tổng chi phí khám chữa bệnh khoảng 24.000 tỷ đồng, trong đó riêng tiề.n thuốc ước tính 15.000 tỷ đồng, chiếm tới 60% chi phí điều trị. So với năm 2010, chi phí cho tiề.n thuốc đã tăng đến 28%.
Theo báo cáo của Cục quản lý dược (Bộ Y tế), tiề.n thuốc bình quân đầu người tại Việt Nam có sự gia tăng rõ rệt qua các năm.Năm 2001, tiề.n thuốc bình quân đầu người tại Việt Nam là 6 USD.
Đến năm 2002, con số này tăng lên 6,7 USD. Sau 5 năm (2007), tiề.n thuốc bình quân đầu người đã là 13,39 USD và đến năm 2011 đã nhảy vọt lên mức 27,6 USD.
Cục quản lý Dược dự báo đến năm 2014, tiề.n thuốc bình quân đầu người sẽ nâng lên mức 33,8 USD.Theo 24h
Đơn thuố.c kỳ quặc: Càng uống càng mệt Đơn thuôc lạ, bênh nhân càng uông càng mêt. (Ảnh minh họa) Theo bác sĩ Hùng, bệnh nhân là Việt kiều ở Canada về thăm người thân, chỉ bị đau đầu, khó ngủ do thay đổi múi giờ, không có bệnh lý đặc biệt, chỉ cần bổ sung dinh dưỡng, điều chỉnh giấc ngủ là bệnh sẽ khỏi. Càng uống thuố.c càng mệt...