Thuyền viên VN bị xử tre.o c.ổ và quy định “mạng đền mạng” lạnh lùng

Theo luật hình sự của Malaysia, chỉ cần có hành vi giế.t ngườ.i thì người đó phải chịu hình phạt t.ử hìn.h.

Ngày 13-1, tòa án Malaysia tuyên án x.ử t.ử treo cổ thuyền viên Nguyễn Hồng Quang (49 tuổ.i, ở Hà Nam) về tội giế.t chế.t người đồng hương Ngô Trọng Cường trên con tàu đang neo đậu tại một cảng ở Malaysia.

Pháp Luật TP.HCMxin giới thiệu một số vấn đề pháp lý liên quan đến pháp luật hình sự của nước này.

Hệ thống tòa án bốn cấp

Luật sư Khưu Thanh Tâm (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết hệ thống tòa án của Malaysia chia ra gồm bốn cấp.

Cấp sơ thẩm(Subordinate Courts) có thẩm quyền xét xử sơ thẩm đối với tất cả vụ việc về dân sự và hình sự theo quy định của pháp luật, ngoại trừ trường hợp phạm tội bị tuyên t.ử hìn.h.

Tòa án cấp cao(High Court) có thẩm quyền xét xử phúc thẩm đối với tất cả vụ việc về dân sự, hình sự và một số các vụ việc theo quy định của pháp luật. Tòa này có thẩm quyền xét xử đầu tiên đối với trường hợp phạm tội bị tuyên t.ử hìn.h.

Tòa phúc thẩm(Court of appeal) có thẩm quyền xét xử phúc thẩm các bản án, quyết định của tòa án cấp cao và một số trường hợp của tòa án cấp dưới.

Tòa liên bang(Federal Court) xử phúc thẩm các quyết định của tòa phúc thẩm. Tòa này có thẩm quyền giải quyết các vấn đề thuộc về Hiến pháp, các tranh chấp giữa các bang hoặc giữa chính phủ liên bang và bang. Tòa án liên bang của Malaysia là cơ quan xét xử có thẩm quyền cao nhất của Malaysia.

Luật sư Orlando Chua (thứ hai, từ trái sang) là người tham gia nhiều vụ án nổi cộm ở bang Sarawak. Ảnh: BORNEO POST

Nguyên tắc “mạng đền mạng”

Về hình phạt, luật sư Khưu Thanh Tâm cho biết hệ thống hình phạt trong pháp luật hình sự Malaysia gồm năm loại: T.ử hìn.h, tù (gồm tù chung thân và tù có thời hạn), tịch thu tài sản, phạt tiề.n và đán.h roi. Riêng hình phạt đán.h roi được BLHS Malaysia áp dụng đối với một số tội nhất định, nhất là các tội phạm liên quan tới việc ẩu đả, trộm cắp, cướp, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, các tội tìn.h dụ.c như hiế.p dâ.m, gia.o cấ.u trái ý muốn…

Theo ThS Trần Thanh Thảo (giảng viên luật hình sự ĐH Luật TP.HCM), trong số các tội xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe… của con người thì hành vi giế.t ngườ.i bị coi là hành vi nghiêm trọng nhất. Quy định của BLHS Malaysia về hành vi giế.t ngườ.i rất nghiêm khắc và cứng nhắc. Điều 302 BLHS Malaysia quy định rõ:Người nào phạm tội giế.t ngườ.i thì sẽ bị x.ử t.ử hình.

“Như vậy, theo luật hình sự Malaysia, người phạm tội giế.t ngườ.i sẽ bị áp dụng hình phạt duy nhất là t.ử hìn.h chứ không được áp dụng các loại hình phạt khác (tù chung thân, tù có thời hạn) như ở Việt Nam. Đây chính là nguyên bản của pháp luật hình sự thời kỳ phong kiến với nguyên tắc “mạng đền mạng”" – ThS Thảo nói.

Hễ phạm tội giế.t ngườ.i là bị tre.o c.ổ

Luật sư Hà Hải (Đoàn Luật sư TP.HCM) giải thích thêm, căn cứ vào Điều 277 BLTTHS của Malaysia thì”Bất cứ người nào bị tuyên xử phạm tội giế.t ngườ.i sẽ bị tre.o c.ổ”.

Trong khi đó, Điều 300 BLHS Malaysia quy định về tội giế.t ngườ.i như sau: Trừ những trường hợp được miễn trừ, những hành vi giế.t ngườ.i sau đây được xem là tội giế.t ngườ.i: Hành vi được thực hiện với ý định gây ra cái chế.t; chỉ gây ra thương tích nhưng người phạm tội biết là có khả năng dẫn đến chế.t người…

Ngoài ra, theo BLHS Malaysia thì những trường hợp miễn trừ khi phạm tội giế.t ngườ.i đó là: Giế.t ngườ.i do vượt quá giới hạn phòng vệ (Điều 97 – Quyền phòng vệ cá nhân đối với thân thể và tài sản, Điều 96 – Không phạm tội khi thực hiện quyền phòng vệ cá nhân, Điều 100 – Phòng vệ vượt quá giới hạn); gây án trong tình trạng tinh thần bị kích động mạnh (Điều 98 – Phòng vệ cá nhân trong trường hợp rối loạn về tinh thần).

Tôn trọng nguyên tắc lãnh thổ

Luật sư Nguyễn Đức Chánh (Đoàn Luật sư TP.HCM) cho biết hình phạt t.ử hìn.h của Malaysia được áp dụng nếu người nào phạm một trong các tội sau: Giế.t ngườ.i, tội phạm m.a tú.y, phản bội Tổ quốc, tội chống lại nhà vua và tội khủn.g b.ố.

BLHS Malaysia tuân theo nguyên tắc hành vi phạm tội xảy ra trên lãnh thổ của Malaysia thì thẩm quyền điều tra, truy tố và xét xử là theo luật hình sự và tố tụng hình sự của nước này. Với nguyên tắc này, các cơ quan chức năng của Việt Nam không thể can thiệp vào quá trình tố tụng của Malaysia. Tuy nhiên, cơ quan ngoại giao Việt Nam có thể liên hệ với luật sư bào chữa trực tiếp cho bị cáo Nguyễn Hồng Quang để tiếp cận hồ sơ vụ án và có biện pháp hỗ trợ luật sư trong quá trình tham gia tố tụng ở phiên tòa phúc thẩm hoặc giám đốc thẩm. Mặt khác, cơ quan ngoại giao Việt Nam chỉ có thể đề nghị phía tòa án của Malaysia quan tâm, xem xét, đán.h giá thận trọng các tài liệu, chứng cứ trong vụ án nếu như có nghi ngờ về oan, sai cho công dân nước mình hoặc xem xét giảm trách nhiệm hình sự theo chính sách pháp luật của Malaysia.

Còn luật sư Hà Hải cho biết những vụ giế.t ngườ.i ở Malaysia thì tòa thượng thẩm là nơi thụ lý và xét xử. Do bản án tòa tuyên có dấu hiệu oan, sai nên anh Quang vẫn còn có cơ hội được xem xét lại. Trong vòng 10 ngày kể từ ngày tòa tuyên án, anh Quang, luật sư, cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam tại Malaysia hay bất cứ người nào cũng có quyền gửi đơn đề nghị xem xét lại bản án bằng thủ tục kháng cáo tại Điều 307 BLTTHS của Malaysia. Đặc biệt, trường hợp này cũng chính tòa thượng thẩm sẽ tiếp tục thụ lý, xem xét lại vụ án.

Luật sư Khưu Thanh Tâm cho rằng để hỗ trợ cho công dân của mình, Việt Nam cần thực hiện bằng các biện pháp ngoại giao như gửi công hàm nêu ý kiến, quan điểm và kiến nghị của mình trên tinh thầncó đi có lại. Đồng thời, Việt Nam nên cử viên chức lãnh sự tiến hànhthăm lãnh sựđối với công dân bị giam giữ, bị tù, mời luật sư am hiểu pháp luật Malaysia tham gia bào chữa tại tòa…

“Bản án tuyên xử có dấu hiệu oan, sai”? Như đã thông tin, ngày 13-1, tòa thượng thẩm (High Court) bang Sarawak, Malaysia đã ra phán quyết với hình phạt t.ử hìn.h đối với thuyền viên Nguyễn Hồng Quang (quốc tịch Việt Nam) do phạm tội giế.t ngườ.i. Theo cáo trạng, vào sáng 22-3-2013, Quang đã có hành vi giế.t chế.t người đồng hương là Ngô Trọng Cường. Vụ án xảy ra khi con tàu hàng M.V.Brave Ocean do Quang làm máy trưởng, Cường làm thuyền trưởng đang neo đậu tại cảng Tanjung Manis thuộc sông Rajang trên địa phận của huyện Sarikei, bang Sarawak, đảo Borneo, Malaysia. Sau phiên tòa, luật sư bào chữa cho Quang là ông Orlando Chua (thuộc Công ty luật Wong, Orlando Chua & Kuok Advocates) cho biết sẽ kháng án. Theo luật sư Hà Hải, trường hợp này phía công tố cho rằng đủ chứng cứ để buộ.c tộ.i Quang gây ra cái chế.t: Vật chứng là mẫu giám định ADN (mà theo luật sư biện hộ là không thuyết phục) và 15 nhâ.n chứn.g (nhưng thực chất không có ai là người trực tiếp chứng kiến). “Theo Điều 56 BLTTHS Malaysia (quy định về chứng cứ) thì: Nếu thẩm phán, theo những thông tin và sau khi xem xét, nghĩ rằng cần thiết và có lý do tin rằng cần thực hiện cuộc điều tra để thu thập chứng cứ đối với hành vi phạm tội, có thể ra lệnh hoặc ủy quyền cho người khác tìm bằng chứng. Theo tôi, trường hợp này rõ ràng thẩm phán chủ tọa phiên tòa đã không đán.h giá chứng cứ khách quan và toàn diện, không kiểm tra chứng cứ theo quy định mà xét xử bằng “niềm tin nội tâm”. Do đó bản án được tuyên xử có dấu hiệu oan, sai” – luật sư Hà Hải nói. Luật sư Hải nhận định: Tòa thượng thẩm Malaysia do không xem xét đán.h giá đầy đủ chứng cứ nên không làm rõ được động cơ gây án, từ đó đã tuyên xử một bản án hoàn toàn không phù hợp với quy định của chính luật pháp Malaysia.

Viết đơn thỉnh cầu giảm án cho chồng

Từ khi nghe tin chồng mình là thuyền viên Nguyễn Hồng Quang (49 tuổ.i, ở Hà Nam) bị tòa án Malaysia tuyên x.ử t.ử hình bằng hình thức tre.o c.ổ về tội giế.t chế.t người đồng hương Ngô Trọng Cường, vợ anh Quang là chị Nguyễn Phương Thúy hoàn toàn suy sụp. Theo TNO, hiện nay, nguyện vọng lớn nhất của chị Thúy và gia đình là được các cơ quan chức năng giúp đỡ để đề nghị tòa án Malaysia xem xét hoàn cảnh, giảm án cho anh Quang để một ngày nào đó anh có thể trở về cùng chị chăm lo cho các con. Theo lời chị Thúy, chính vì không có tiề.n nên hơn một năm qua kể ngày chồng bị bắt (sự việc xảy ra vào ngày 23-3-2013), chị không thể sang Malaysia thăm chồng. Thậm chí chị cũng chỉ biết tin chồng bị tuyên t.ử hìn.h treo cổ qua đọc thông tin trên mạng chứ cũng không nhận được bất cứ thông báo nào. “Nghe tin chồng bị t.ử hìn.h tôi cũng chưa biết lấy tiề.n đâu ra để sang nhìn mặt chồng lần cuối. Còn tương lai của các cháu thì chưa biết đi về đâu”, chị Thúy nức nở nói với phóng viên TNO và cho biết thêm: “Tôi và các con tôi sẽ viết đơn thỉnh cầu tòa án Malaysia giảm án cho chồng tôi. Mong Bộ Ngoại giao và Đại sứ quán Việt Nam tại Malaysia giúp chuyển lời thỉnh cầu này cũng như có kiến nghị giảm án cho anh Quang”.

Theo Hồng Tú

Pháp luật TP HCM