Thu phí nhạc trực tuyến: minh bạch được hay không?
Trước đây, việc thu phí ở các quán, khách sạn, phòng trà… đã gây ra tranh cãi tùm lum vì Trung tâm bảo vệ quyền tác giả vẫn chưa có phương án thu phí tối ưu.
Giải pháp nào mới đạt hiệu quả?
Hiệp hội công nghiệp ghi âm Việt Nam (RIAV) và Công ty CP Tập đoàn MV (MV Corp) đã đồng tổ chức buổi tọa đàm Nhạc số Việt Nam – Thực trạng và giải pháp với sự tham dự của đại diện Bộ Thông tin – truyền thông (TT-TT), Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch (VHTT&DL), Cục bản quyền, Trung tâm bảo vệ quyền tác giả Việt Nam (VCPMC), các nhà sản xuất, ca sĩ, nghệ sĩ, nhạc sĩ và đại diện các website trực tuyến trong lĩnh vực nhạc số. Nội dung buổi tọa đàm xoay quanh việc chia sẻ, trao đổi các giải pháp đối với vấn đề bản quyền trên lĩnh vực nhạc số, nhằm đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.
Mặc dù vậy nhiều người cho rằng các phương án thu bản quyền âm nhạc trực tuyến vẫn chưa có tính khả thi. Câu hỏi lớn nhất vẫn là VCPMC và MV Corp dựa vào căn cứ nào để thu t.iền bản quyền trên? Nếu dựa trên số lượng bài hát trên mỗi website thì cũng không đúng, vì bản chất số bài hát đã thu t.iền của khách hàng chỉ có các admin của website đó mới biết được chính xác. Hơn nữa, giữa các trang web nghe nhạc trực tuyến không có sự liên kết với nhau. MV Corp chỉ có thể căn cứ một phần vào số lượng truy cập của website để tính toán đưa ra một “ước lượng” nào đó, không phải con số thực tế.
Theo thống kê, cả nước đang có hơn 43.000 bản ghi âm tác phẩm đã được đăng kí bản quyền. Thực tế, lượng bài hát trên các website lớn hơn nhiều. Vậy số t.iền các đơn vị kinh doanh nhạc trực tuyến thu của những bài hát không nằm trong danh sách sẽ được sử dụng ra sao? Liệu tác giả nào sẽ được hưởng “thành quả” của mình từ những bài hát không đăng kí bản quyền?
Đại diện một website về nhạc trực tuyến cho biết, họ luôn sẵn sàng hợp tác về bản quyền tác giả vì website cũng có được nguồn thu từ đây. Thực tế, có rất nhiều trang web nghe nhạc trực tuyến, liệu các đơn vị có thể quản lí được hết các website ấy không? Tránh trường hợp website của họ chấp hành nghiêm chỉnh nhưng các website khác lại không thực hiện, tạo ra sự cạnh tranh thiếu lành mạnh. Hơn nữa, thói quen của người dân từ trước đến nay vẫn là dùng “của chùa” nên các đơn vị cần phải phối hợp với các trang web để tuyên truyền cho các cư dân trên mạng hiểu rõ được quyền lợi và nghĩa vụ của mình trong sử dụng và thưởng thức các tác phẩm âm nhạc trong xã hội hiện nay.
Nhiều tác phẩm âm nhạc được sử dụng công khai nhưng vẫn không bị thu phí bản quyền.
Gian nan cũ vẫn còn…
Video đang HOT
Trước đây, việc thu phí ở các quán, khách sạn, phòng trà… đã gây ra tranh cãi “tùm lum” vì VCPMC vẫn chưa có phương án thu phí tối ưu. Hiện, VCPMC đang thu phí theo năm dựa trên số ghế, số phòng, số giường… trong các phòng trà, trong các khách sạn. Nhiều hộ kinh doanh không biết được mức thu phí đưa ra dựa trên cơ sở nào? Do đó, việc thu phí chưa thực sự thuyết phục được họ. T.iền thu phí các bản nhạc, các bài hát cổ điển sẽ được trao cho ai? Cái đó cần phải được quy định rõ ràng và cụ thể.
Không ít nhạc sĩ cũng tỏ ra “nghi ngờ” và có ý kiến trái chiều về vấn đề bản quyền tác giả âm nhạc. Trao đổi với báo chí, nhạc sĩ Phú Quang rất băn khoăn, không hiểu vì sao VCPMC có quyền đưa ra những mức phí thu bản quyền âm nhạc mà không cần biết đến chương trình biểu diễn thành công hoặc thua lỗ ra sao? Thực tế, đã có những trường hợp VCPMC trả t.iền tác giả có 300.000 đồng/ca khúc nhưng thực ra họ đã thu của nhà tổ chức chương trình mức phí bản quyền từ 2 – 4 triệu đồng/ca khúc. Không chỉ các tác giả mà ngay cả những người thưởng thức âm nhạc cũng không hiểu được việc thu phí bản quyền âm nhạc có nhằm đúng tiêu chí hay không, khi mà số t.iền chênh lệch quá lớn so với số t.iền thực sự tác giả được hưởng?
NSND Trần Bình, Giám đốc Nhà hát ca múa – nhạc nhẹ Việt Nam nói bóng gió rằng, trong chương trình Cầm tay mùa hè của nhạc sĩ Quốc Trung tổ chức năm 2011, VCPMC đã thu 700.000 đồng đến 2 triệu đồng/ca khúc nhưng tác giả được trả thực chất là bao nhiêu thì không ai biết được?
Như vậy, việc thu phí bản quyền âm nhạc Việt Nam dù được thực hiện nhiều năm nhưng vẫn chưa minh bạch và công khai nên đã tạo cho dư luận nhiều sự hoài nghi. Nay lại tổ chức thu phí âm nhạc trực tuyến, thiết nghĩ việc thu này còn phức tạp hơn thu phí bản quyền ở các buổi biểu diễn, trong các phòng trà, khách sạn. Lần này, liệu VCPMC sẽ có phương án nào làm cho việc thu phí được công khai và minh bạch để xóa đi những ngờ vựccủa các tác giả cũng như công chúng như đã nói ở trên.
Theo Pháp Luật & Xã Hội
'1/11 mới thu phí tải nhạc là đã muộn'
Ca sĩ Hiền Thục cho rằng, lẽ ra thị trường âm nhạc trực tuyến trong nước phải sớm tuân thủ luật chơi công bằng về tác quyền hơn. Cô cùng các nghệ sĩ khác đón nhận tin thu phí download nhạc như tín hiệu vui.
Ngày 1/11 tới, 5 trang web lớn ở Việt Nam thu phí tải nhạc trực tuyến với mức 1.000 đồng cho mỗi lần tải. Giới ca sĩ trong nước đã đón nhận thông tin này như là một điều vui mừng, một thay đổi tích cực cho hoạt động làm nghề.
Ca sĩ Hiền Thục cho biết, vừa về nước sau chuyến đi nước ngoài, chị rất phấn khởi khi biết tin. "Đến bây giờ chúng ta mới làm điều này thì theo tôi đã là quá muộn. Nếu thực hiện được, cả ca sĩ, nhà sản xuất sẽ có động lực tốt để yên tâm làm nghề. Nhiều năm nay, người ta hay nghe những lời than phiền từ nhà sản xuất là làm đĩa nhạc giờ không thể nào đủ vốn. Nghe mà buồn! Vì vậy, nếu có sự thay đổi, người nghệ sĩ có thể tái đầu tư sức lao động, cho ra những sản phẩm chất lượng hơn", Hiền Thục nói.
Ca sĩ Hiền Thục vừa biết tin về việc thu phí và rất hào hứng.
Hầu hết ca sĩ đều cho rằng, nếu như khán giả được thưởng thức một sản phẩm xứng đáng đồng t.iền bát gạo thì mức phí 1.000 đồng cho mỗi lần tải nhạc không cao. " Tôi tin khán giả sẽ vui vẻ chấp nhận điều đó nếu họ cảm thấy thỏa mãn", Hiền Thục nhận định. Còn ca sĩ Nam Cường cho rằng, từ trước đến nay, mọi người vẫn làm rất tốt việc trả t.iền cho tải nhạc chuông nhạc chờ. "Ngày trước 3.000 đồng một bài, bây giờ đã lên giá 5.000 đồng rồi mà lượng người tải nhạc chuông, nhạc chờ không có dấu hiệu giảm. Vì thế, tôi không lo ngại mức giá 1.000 đồng tải nhạc là quá sức khán giả", anh nói.
Từ trước khi thông tin thu phí xuất hiện , đời sống nhạc Việt còn tồn tại một nghịch lý: Hầu hết ca sĩ đều có hành động gần như "đồng lõa" với việc tạo thói quen xài chùa cho người nghe, khán giả. Họ ấp ủ ý tưởng cho sản phẩm âm nhạc, tạo êkíp, bỏ t.iền đầu tư và sau đó quăng lên mạng Internet để công chúng thưởng thức miễn phí. Việc làm này như là một cách ca sĩ, nhà sản xuất chịu mất công, mất t.iền để đổi lại được PR cho sản phẩm âm nhạc, được giới thiệu hình ảnh. Không ít người cũng nhận ra làm như thế chỉ đem lại cái lợi trước mắt, còn lâu dài sẽ ảnh hưởng đến nhạc sĩ và cả ngành công nghiệp âm nhạc trong nước.
Nam Cường ủng hộ sự công bằng trong tác quyền của thị trường nhạc số.
Ca sĩ Nam Cường bộc bạch, làm việc chẳng đặng đừng nói trên nhiều khi cũng chuốc nỗi buồn. Vì có tình trạng, khi ca sĩ nào trong nước tung ra MV mới trên Internet thì thường bị cư dân mạng "ném đá", đem ra so sánh với sản phẩm của các nước như: Thái Lan, Trung Quốc hoặc Hàn Quốc... "Tôi thấy đó là sự so sánh khập khiễng vì các bạn đang thưởng thức gần như là miễn phí chất xám của cả một êkíp. Thật sự về ý tưởng thì chúng ta hoàn toàn có thể làm ngang bằng hoặc hơn các nước khác, chỉ vì chúng ta chưa đủ vốn để làm thôi", anh nói.
Theo nguồn Hiệp hội ghi âm quốc tế IFPI (2012), hiện nay, trên thế giới có 500 dịch vụ nhạc trực tuyến có thu phí và trong năm 2011 có 3,6 tỷ downloads được bán ra toàn thế giới mạng. Chỉ cần so với các nước trong khu vực như: Hàn Quốc, Malaysia, Trung Quốc, Thái Lan... vốn đã thu phí tải nhạc, việc miễn phí của thị trường nhạc trực tuyến trong nước khiến ca sĩ, nhà sản xuất bị mất nguồn thu từ thị phần này và lại cũng khó thu được t.iền từ bán băng đĩa.
Vì thế, chuyện ca sĩ chăm chỉ chạy sô bên ngoài và lo làm nghề tay trái để k.iếm t.iền cũng dễ hiểu. "Chạy sô nhiều cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của nghệ sĩ chứ. Thêm nữa, ca sĩ chỉ k.iếm t.iền từ chạy sô hay làm khác nghề để k.iếm t.iền đầu tư âm nhạc thì không dễ cho ra đời sản phẩm chất lượng", Nam Cường vạch ra thực trạng.
Ngay trước thông tin thu phí ít lâu, ca sĩ Maria Đinh Phương Ánh tung MV Như một giấc mơ hoàn toàn miễn phí nghe, tải. "Trước giờ cuộc chơi chưa có luật. Nay nếu có một quy tắc chung rõ ràng, hiệu quả, tôi sẵn sàng tham gia cuộc chơi thu phí", cô nói.
Ca sĩ mới này không lo sợ việc buộc khán giả mất t.iền tải nhạc sẽ hạn chế mình quảng bá hình ảnh. Bởi cô cho rằng, người dùng chỉ mất t.iền khi tải còn nếu chỉ nghe online vẫn không hề tốn phí. "Việc download nhạc mất phí sẽ chứng minh được phần nào chất lượng của sản phẩm cũng như sự yêu mến của khán giả đối với tác phẩm của ca sĩ", cô nói.
Là một gương mặt mới, Maria Đinh Phương Ánh vẫn chấp nhận luật chơi công bằng hơn là miễn phí sản phẩm âm nhạc của mình hòng quảng bá cho tên t.uổi. Ảnh:Hoàng Miên.
Thói quen nghe nhạc và tải nhạc trên mạng hiện nay từ lâu đã lấn át thói quen nghe đĩa CD. Những nhà sản xuất nhạc nhiều khi bị thâm vốn đến 90% trên sản phẩm họ làm ra cho ca sĩ. Vì thế, không chỉ ca sĩ mà các nhà sản xuất đều đồng ý rằng, việc thu phí giúp họ có thêm đầu ra đầu vào, duy trì công việc sáng tạo, kinh doanh.
Tuy nhiên, như ông Hoàng Tuấn, bầu của ca sĩ Đan Trường, chia sẻ để làm được kế hoạch này là cả một quá trình kiên nhẫn, một lộ trình dài, nhiêu khê, không phải ngày một ngày hai mà có thể thu được trái ngọt. Ngay cả bản thân các trang web cũng phải lập trình lại toàn bộ để đưa ra tính năng tiện dụng cho khán giả. "Phải làm sao để giúp khán giả ở vùng sâu xa, thôn quê lẫn thành phố đều có thể thưởng thức, tải nhạc được trên mạng Internet xứng đáng với 1.000 đồng họ bỏ ra mỗi lần download", ông Tuấn nói.
Thêm nữa, theo kế hoạch của các nhà mạng, chỉ còn hơn hai tháng để việc thu phí diễn ra nhưng đến nay, nhiều ca sĩ, nhà sản xuất vẫn chưa nắm rõ thông tin và cách thức hợp tác với các nhà mạng như thế nào. Hiền Thục cho biết, cô và các đối tác mạng cũng chưa có cuộc gặp chính thức nào để bàn về vấn đề này.
Nhiều ca sĩ, nhà sản xuất đều muốn hiểu thêm về cách thu phí, cơ chế thanh kiểm tra và đối chiếu doanh số minh bạch và chính xác nhằm đảm bảo quyền lợi cho ca sĩ và nhất là với nhạc sĩ, những người rút ruột "đẻ" ra tác phẩm.
Thúy Vinh, bà chủ của Music Box, chia sẻ niềm vui với thông tin có sự thay đổi ở thị trường nhạc trực tuyến nhưng hiện giờ chưa biết cụ thể sẽ làm việc với các nhà mạng như thế nào nên chưa thể nói trước được điều gì.
Ngoài ra, vấn đề quan tâm nhất của giới làm nhạc là, trong tương lai việc thu phí cần được thực hiện đồng loạt ở tất cả webiste âm nhạc chứ không thể chỉ riêng ở 5 trang web đã công bố. Bởi nếu không diễn ra đồng loạt thì sẽ rất khó thay đổi được thói quen cố hữu của người dùng. Và cũng khiến bản thân ca sĩ, nhạc sĩ lúng túng trong việc tuân thủ luật chơi tác quyền một cách công bằng.
Thoại Hà
Theo VNE
Việt Nam xa lạ với nghe nhạc trực tuyến trả t.iền? Trên thế giới, nếu nghe nhạc trực tuyến được dự báo là tương lai của nhạc số, chứ không phải là nhạc chuông nhạc chờ thì ở Việt Nam điều này dương như là ngược lại. Nhạc trực tuyến hiện vẫn là một thị trường đầy cam go, khi khái niệm nghe nhạc trả t.iền vẫn là một điều xa lạ. Điều này...
