Thất bại với “cuộc chiến” t.iền lẻ

Trước tết, Bộ VHTTDL đã có văn bản cấm việc đổi t.iền lẻ tại các lễ hội xuân Giáp Ngọ. Ngân hàng nhà nước cũng đã tuyên bố sẽ không in thêm t.iền mệnh giá thấp.

Người dân vẫn quan niệm t.iền lẻ không thể thiếu trong lễ hội (ảnh chụp chiều 17.2 tại Phủ Tây Hồ, Hà Nội). Ảnh: Giang Huy

Thế nhưng, hoạt động đổi t.iền lẻ vẫn diễn ra công khai ở hầu hết các lễ hội và cùng với dịch vụ đổi t.iền là hành vi phản cảm tồn tại từ nhiều năm: Rải t.iền lẻ tràn lan tại đình, chùa…

Tuyên chiến

Trong chuyến thị sát công tác quản lý, tổ chức lễ hội tại các tỉnh Hà Nam và Nam Định cuối tháng 1, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đặng Thị Bích Liên khẳng định: “Năm 2014, Bộ VHTTDL xác định khâu đột phá trong việc quản lý t.iền giọt dầu, t.iền lẻ. Bộ đề nghị các chính quyền địa phương quan tâm hơn về vấn đề này, hướng dẫn nhân dân đặt, để t.iền lễ đúng nơi quy định, gọn gàng, văn minh, tránh phản cảm. Đồng thời, quản lý chặt không để xảy ra các hiện tượng đổi t.iền lẻ có chênh lệch tại các điểm di tích, lễ hội”.

Đây có thể coi là một lời “tuyên chiến” với “vấn nạn” t.iền lẻ tồn tại ở các lễ hội nhiều năm. Trên thực tế, hầu hết các địa phương đã thực hiện khá tốt chủ trương đúng đắn này trên… văn bản.

Tại Bắc Ninh, Sở VHTTDL ở đây đã đưa vào văn bản những quy định mới liên quan đến lễ hội Đền Bà Chúa Kho – nơi từng có hoạt động đổi t.iền lẻ gây nhức nhối nhiều năm. Sở quy định đặt không quá 3 thùng công đức tại khu di tích, đĩa đặt t.iền giọt dầu chỉ đặt trên ban thờ chính. Đặc biệt, không đặt t.iền giọt dầu (t.iền lẻ) nơi Nhà tưởng niệm Bác Hồ… Phải dựng các bảng biển quy định rõ ràng, trong đó có nhắc đến việc đổi t.iền lẻ. Quyết tâm là thế, nhưng lễ hội Bà Chúa Kho là một “đặc thù” dùng t.iền thật để xin lộc, vay t.iền, nên dịch vụ đổi t.iền vẫn xuất hiện nhan nhản. Thậm chí, lấy lý do t.iền lẻ năm nay hiếm, mức chênh lệch ở đền Bà Chúa Kho là đổi 100 ăn… 50.

Cũng tại Bắc Ninh, văn bản đưa ra là cấm các liền anh, liền chị ngửa nón “xin t.iền” phản cảm trong lễ hội Lim, thì họ lại “ sáng tạo” bằng cách mời trầu, bán trầu để… nhận t.iền. Nghĩa là vẫn không… xin theo đúng chỉ đạo.

Và…vì sao thất bại

Việc sử dụng t.iền lẻ ở các lễ hội vẫn còn phổ biến. Ảnh: Giang Huy

Bất chấp lời “tuyên chiến” với hiện tượng đổi t.iền lẻ, rải t.iền lẻ cầu lộc, ngay tại đền Trần (Nam Định) trong đêm phát ấn đã tái diễn hiện tượng hàng nghìn người tìm cách nhét đủ loại t.iền lẻ vào kiệu rước ấn. Thậm chí khi không tiến gần tới kiệu, người đi lễ sẵn sàng… ném t.iền v.ào kiệu, tạo ra “cơn mưa t.iền lẻ” khi kiệu rước ấn đi ngang qua.

Hình ảnh người đi lễ cầm cả xấp t.iền lẻ (mệnh giá 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng) kẹp vào hai tay xì sụp khấn vái không phải là chuyện lạ. Dùng t.iền lẻ cầu may, cũng có người đặt lễ, nhưng không biết làm gì. Đình Thanh – sinh viên năm thứ hai Đại học Hà Nội nói: “Thấy người ta làm vậy em cũng đặt lễ thôi”.

Cũng phải thừa nhận rằng nhiều BTC cũng đã có những biện pháp nhằm hạn chế việc t.iền lẻ tại các lễ hội, nhưng không thể giải quyết ngay. Tại Chùa Hương – nơi mà số lượng t.iền lẻ hằng năm lên tới vài chục tỉ đồng, BTC cũng đã có những khuyến cáo, yêu cầu du khách đặt t.iền đúng chỗ quy định. Thế nhưng, chỉ sau khi lễ khai hội chùa Hương diễn ra chưa được 1 tuần thì đã có hai đơn vị là UBND huyện Mỹ Đức, Sở VHTTDL Hà Nội bị Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Thế Thảo phê bình vì để tái diễn tình trạng nhếch nhác, phản cảm, trong đó có đề cập tới dịch vụ đổi t.iền lẻ tràn lan trong khu vực tổ chức lễ hội.

Liệu có thể ngăn chặn “vấn nạn” t.iền lẻ tại các lễ hội bằng cách ra các chỉ thị và lệnh cấm? Điều ấy cần, nhưng không đủ, nói như một chủ sạp đổi t.iền lẻ ở đền bà Chúa Kho: “Sẽ không bao giờ hết, nếu người đi lễ vẫn có nhu cầu đổi t.iền lẻ để đi lễ, cầu may. Chỉ khi không còn nhu cầu ấy, thì chúng tôi cũng sẽ không còn cơ hội đổi t.iền như thế này”.

Theo Khánh An

Lao Động