Thành phố cổ dưới lòng đất đã từng là môi trường sống của 20.000 người
Đã có bao giờ bạn tự hỏi rằng đằng sau những cánh cửa của nhà mình có cánh cửa nào dẫn tới một thế giới bí ẩn hay không? Hay bạn có từng thắc mắc liệu có một câu chuyện ‘ hoang đường’ về một Thế giới dưới lòng đất. Đến thăm thành phố Derinkuyu, bạn sẽ tìm thấy câu trả lời.
Derinkuyu nằm ở trung tâm Cappadocie, có niên đại khoảng hơn 2.000 năm trước, với độ sâu hơn 60m, đây là một trong những thành phố dưới lòng đất lớn và sâu nhất Thế giới
Sự hình thành và phát triển của Derinkuyu
Vài triệu năm trước, hàng loạt vụ phun trào núi lửa đã khiến Cappadocia bị bao phủ bởi một lớp tro bụi dày đặc. Theo thời gian, tro bụi núi lửa lắng đọng và nén chặt lại, tạo thành một loại đá mềm, dễ dàng chạm khắc nhưng tương đối bền vững. Cư dân địa phương nhận ra rằng, họ có thể đục đẽo đá ngay trên sườn đồi và dưới lòng đất để làm nhà ở. Do đó, những tổ hợp nhà xây trên đá đã ra đời, bao gồm thành phố ngầm Derinkuyu.
Các nhà khảo cổ học ước tính rằng thành phố này được những người Phrygia tạo ra từ giữa thế kỷ thứ 7 và 8 TCN. Thành phố Derinkuyu được thiết kế gồm 18 tầng, trong đó chỉ có 8 tầng được mở cửa tự do cho khách tham quan, số còn lại đều là khu vực bí mật. Derinkuyu dần được mở rộng và phát triển mạnh với đủ các căn nhà chức năng. Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy bếp, phòng ngủ, phòng tắm, phòng chứa thực phẩm, máy ép dầu và rượu, giếng, khu vực cất giữ vũ khí, nhà thờ, trường học, lăng mộ và chuồng gia súc và nơi đây cũng là nơi ẩn náu của người dân chống lại quân xâm lược.
Thiết kế an toàn và độc đáo
Video đang HOT
Những người xây dựng Derinkuyu đã thiết kế thành phố ngầm với các tính năng an toàn, cho thấy những căn nhà dưới lòng đất được xây dựng nhằm phục vụ những người tị nạn.
Derinkuyu cũng giúp cư dân tránh được thời tiết quá nóng vào mùa hè và quá lạnh khi có tuyết rơi vào mùa đông. Nhiệt độ khá ổn định quanh năm vào 13 độ C, tạo môi trường mát mẻ cho động vật, cũng như duy trì nguồn cung cấp nước ngọt và giữ cho thực phẩm tươi.
Xưởng chế rượu bên trong thành phố ngầm Derinkuyu
Chuồng động vật ngầm
Phía trên thành phố có nhiều cửa hang đá lớn nhỏ khác nhau, chúng có hai chức năng là thông hơi, lấy ánh sáng và cũng là đường thoát hiểm của người dân hoặc bịt kín ngăn quân xâm lược.
Cánh cửa là một tảng đá lớn hình đĩa có thể xoay được với một lỗ nhỏ ở giữa. Một số người suy đoán lỗ này cho phép binh sĩ bắ.n tên ra.
Thành phố ngầm cũng có một hệ thống ngăn chứa nước an toàn. Tuy nhiên, các giếng trong thành phố không liên kết với nhau, cũng không phải tất cả chúng đều đi lên bề mặt. Điều này bảo vệ cư dân khỏi những kẻ xâm lược có thể đầ.u độ.c toàn bộ hệ thống nước từ bên ngoài.
Thành phố của người Maya bị bỏ rơi bí ẩn
Trong hơn 1.000 năm, thành phố cổ Tikal của người Maya là hiện thân của một trong những trung tâm đô thị lớn nhất và quan trọng nhất từng được xây dựng bởi nền văn minh tiề.n Columbus.
Tuy nhiên nó đã bị bỏ rơi một cách bí ẩn.
Tikal và khu đền thờ còn tồn tại đến ngày nay.
Cho đến gần đây, lời giải đã dần được hé mở. Một nhóm nghiên cứu do các nhà khoa học tại Đại học Cincinnati dẫn đầu đã phân tích trầm tích từ các hồ chứa trong thành phố cổ hiện nằm ở Guatemala ngày nay và tìm thấy bằng chứng về các chất gây ô nhiễm độc hại khiến nước uống của Tikal không thể uống được.
Đối với một thành phố dễ bị hạn hán nghiêm trọng, những người sử dụng nước mưa bị ô nhiễm có thể là nguồn cơn dẫn đến sự di cư hàng ngàn cư dân của Tikal, ước tính lên tới 100.000 người ở thời điểm đỉnh cao của thành phố.
"Việc chuyển đổi các hồ chứa trung tâm của Tikal từ nơi duy trì sự sống thành những nơi gây bệnh là nguyên nhân dẫn đế sự từ bỏ thành phố tráng lệ này", các nhà nghiên cứu giải thích.
Để khám phá làm thế nào các hệ thống hồ chứa của Tikal duy trì và không duy trì được dân số của thành phố, nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà sinh vật học David Lentz, đã lấy mẫu trầm tích được thu thập từ 10 hồ chứa khác nhau.
Phân tích DNA vẫn còn trong bụi bẩn cổ đại cho thấy dấu vết của hai loại vi khuẩn lam khác nhau (tảo xanh lam) trong các hồ chứa. Bằng chứng cho thấy các sinh vật này, Planktothrix và Microcystis tồn tại trong các hồ chứa trong nhiều thế kỷ trong thời kỳ chiếm đóng của Tikal, nhưng có khả năng trở nên đặc biệt khó khăn khi tảo nở hoa màu xanh lục trong thời kỳ khô hạn nghiêm trọng ngay trước khi Tikal bị bỏ rơi vào giữa thế kỷ thứ IX.
"Nước sẽ có vị rất khó chịu. Sẽ có những loài tảo lớn màu xanh lam này nở hoa. Không ai muốn uống nước đó", nhà địa chất, khảo cổ học Kenneth Tankersley nói.
Bên cạnh nguồn độc tính trong nước, phân tích cũng cho thấy mức độ cao của thủy ngân trong trầm tích. Sau khi loại bỏ các nguồn gây ô nhiễm thủy ngân tiềm tàng từ môi trường tự nhiên như việc thủy ngân có thể bị rò rỉ vào các hồ chứa nước từ tầng trũng bên dưới, hoặc rơi xuống chúng qua tro núi lửa, các nhà nghiên cứu nhận ra rằng chính người Maya có khả năng đưa chất gây ô nhiễm vào.
"Màu sắc rất quan trọng trong thế giới Maya cổ đại. Họ đã sử dụng nó trong các bức tranh tường. Họ đã sơn màu đỏ thạch cao hay sử dụng nó trong chôn cất và kết hợp nó với oxit sắt để có được các sắc thái khác nhau", Tankersley cho biết thêm.
Thật không may cho người Maya, một trong những thành phần họ sử dụng trong sơn là chu sa lại độc hại đối với con người khi tiếp xúc. Độc tính có thể đã được người Maya biết đến, như những người cổ đại khác đã biết, nhưng họ đã xử lý nó một cách an toàn. Họ có thể không bao giờ nhận ra rằng theo thời gian, nước mưa đã rửa trôi sự độc hại từ bề mặt sơn vào hồ chứa của thành phố vô tình đầ.u độ.c ngay cả giới thượng lưu của thành phố là những người sống gần các hồ chứa của cung điện và đền Tikal.
"Kết quả dẫn đến các gia đình hàng đầu của Tikal có khả năng được cho ăn các loại thực phẩm được tẩm thủy ngân vào mỗi bữa ăn. Vùng nước bị ô nhiễm sẽ có tác động tiêu cực đến sức khỏe của cộng đồng, đặc biệt là giới cầm quyền, có thể đã làm tổn hại khả năng lãnh đạo hiệu quả của họ", các tác giả giải thích.
Bên cạnh đó, khí hậu khô hạn và suy thoái môi trường cũng là vấn đề lớn đối với người Maya. Nhưng việc thiếu nước uống có thể là yếu tố cuối cùng đối với một thành phố bị hạn hán, ô nhiễm đứng bên bờ sụp đổ.
"Những sự kiện này đến với nhau cùng lúc chắc chắn đã dẫn đến việc dân chúng bị mất tinh thần. Khi đối mặt với nguồn cung cấp thực phẩm và nước đang cạn kiệt, họ trở nên sẵn sàng từ bỏ nhà cửa để tìm miền đất hứa khác", các nhà nghiên cứu nhấn mạnh.
Thưởng thức cục bơ 3.300 tuổ.i nằm trong lăng mộ vua Ai Cập Món ăn để dưới lòng đất 3.300 năm sẽ có mùi vị như thế nào? Trong những năm qua, một số đồ ăn thức uống hàng ngàn tuổ.i được con người tìm thấy. Nhưng điều bất ngờ, dù có ngàn tuổ.i nhưng có loại vẫn có thể sử dụng được khiến giới chuyên gia cũng như công chúng vô cùng ngỡ ngàng. Các...