Thăm cộng đồng người Việt ở Ba Lan

Tôi vừa đến Varsava buổi trưa, thì buổi chiều đã đươc gặp nhà báo Lê Xuân Lâm, Tông biên tập Quê Viêt, cơ quan ngôn luân Hội Ngươi Viêt Nam tai Ba Lan, có lẽ nhờ anh và những người bạn hết sức nhiệt tình, nên dù thời gian lưu lại Ba Lan không nhiều, tôi đã đươc đi nhiều nơi và gặp được nhiều người muốn gặp.

Từ quê hương Chopin viết giao hưởng TRUYỆN KIỀU

Giao đương nơi lưu giư trai tim Chopin.

Biết tôi vừa từ Rome sang, các anh không đặt năng chương trình đưa tôi đi thăm các công trình kiến trúc, văn hoá …nhưng thưc tình thì ở Ba Lan dù có bị chiến tranh tàn phá, vẫn có nhiều công trình xứng đáng không thể bỏ qua, Nhà thờ nơi lưu giư trái tim Chopin , Nhà lưu niêm Chopin, Trương Đai hoc Varsava, Cung vua , thành cổ , công viên Wilanowie..Sau buổi hoà nhac Chopin …đối với tôi đó là dịp may hiếm có, thì Nhà soan nhac Hông Anh tìm gặp, vì chi muốn tìm hiểu về chương trình hoà nhac ” Điều còn mãi”.

Chị cho biết, xa đất nước mấy mươi năm, dẫu phải đối mặt với cuôc sống hết sức gay cấn, song tác phẩm ” Truyên Kiều ” mà chị viết nên bằng tâm huyết suốt cuộc đời và đã được các giáo sư, nghệ sỹ hàng đầu thế giới góp ý, chị muốn đươc kính dâng Đất nước qua chương trình hoà nhạc “Điều còn mãi” trong ngày thiêng liêng 2/9.

Vây mà năm nay, anh Dương Thụ trả lời, xin chị để năm sau, vì năm nay chủ đề là Biển đảo …May cho tôi , 5 năm trước khi đang công tác ở Vietnamnet, tôi có đươc tham gia “Điều còn mãi”…nên tôi đã trao đổi với chị những thông tin về Điều còn mãi…chị nói chị sẵn sàng cắt ngắn tác phẩm của mình đúng 12 phút…cho ngày 2/9 năm 2015.

Tôi không hiểu năm 2015 với những ngày kỷ niêm lớn như 70 năm Quốc khánh ,40 năm giải phóng thống nhất đất nước ..chương trình 120 phút có thể nào ôm đủ những công trình, tác phẩm của các nhạc sỹ tài năng tên t.uổi …Nhưng tôi và các bạn bè của Hồng Anh ghi nhân môt tấm lòng Viêt từ đất nước xa xôi này, rất đáng trân trọng.

Tri thức Việt có tên t.uổi ở Ba Lan không ít, đã từ lâu nhiều người thường nhắc đến

GS TSKH Nguyễn Ngọc Thành, GS TSKH Nguyễn Hữu Viêm, GS TSKH Cao Long Vân, GS TSKH Nguyễn Thị Bích Lộc, . . ., trong kinh doanh: anh Tào Ngọc Tú thuộc tập đoàn Tân Việt, trong tài chính, chứng khoán anh Lê Bá Hùng, trong văn học nghệ thuật: các dịch giả như Lâm Quang Mỹ, Nguyễn Chí Thuật, Nguyễn Văn Thái, Nguyễn Thái Linh,….

Có thể nói, ngay từ sau khi hoà bình lập lai ở miền bắc 1954, nhà nước ta đã có chủ trương gửi lưu hoc sinh sang các nước Đông Âu , trong đó có Ba Lan để đào tao.Trong suốt gần 4 thập kỷ, lúc nhiều, lúc ít song đã có tới hàng ngàn trí thức thành đat trở về nước phuc vụ và cũng có nhiều người trở lại hoặc ở lại lập nghiệp tại vùng sương trắng nắng tràn này. Bơi vây tôi đã gặp lại đây các vị ở lứa t.uổi ” Xưa nay hiêm” nhưng cũng có những vị đang hết sức sung sức ở t.uổi 40 -50,và kể cả lớp trẻ đươc sinh ra lớn lên trên đất nước bạn bây giờ cũng đã là doanh nhân, tri thức thành đat.

ASG anh sẽ giàu, EACC là em anh CHỊU CHƠI

Trung tâm thương mai EACC

Đinh Hùng giám đốc Hệ thống cửa hàng ăn uống Á châu ZenThai dẫn tôi thâm nhập khu buôn bán người Viêt ở Wolka Kosowska ngoại ô Varsava, cách trung tâm khoảng môt giờ ô tô chay. Tôi đã từng đi thăm một sô khu bán hàng – chợ Viêt nam ở một sô nước kể cả Sapa ở Praha, nhưng có lẽ đây là khu lớn nhất. Nghe nói đầu tiên khu này do NgườiTrung Quốc lập nên sau đó, người Viêt đến làm thuê, và thuê từng quây hàng trong khu “tầu” …nhưng rồi,, những người Viêt có tầm có lực đã đến đây mua đất xây lên các khu Thương mai lớn như trung tâm ASG, EACC, TM,ASEAN PLv.v..Cùng tôi chụp ảnh mấy tòa nhà,Nhà báo Lê Xuân Lâm bảo, nhiều người chẳng cần biết ASG là gì chỉ goi bằng tiếng Việt là ANH SẼ GIÀU, hay EACC là em anh CHỊU CHƠI.

Đây là những trung tâm khang trang, quy củ,bên canh đo là các cơ sở quy mô của người Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ tạo thành quần thể các trung tâm buôn bán. Tính ra có tới 3000-.4000 người Viêt hàng ngày buôn bán tại các quầy trong các trung tâm vùng Wolka Kosowska và Maximus. Người Việt ở các thành phố khác dần dần cũng về làm ăn tại Varsava

Qua thăm hỏi nhiều quầy hàng hầu hết là bán quần áo, khăn , chăn , tất ,giày dép , mặc dù thấy thưa thớt ngươi mua, nhưng gặp người mình, nghe tiếng mình, các bà các chị đang đứng bán hàng, hay các anh, các câu đang đẩy xe bốc vác ai cũng niềm nở hỏi thăm quê nhà. Thái bình đây, Hưng yên đây, Hà nôi chợ Mơ đây, Hà đông Trôi Diễn đây ,,,,hỏi người lao đông, thì thường đươc trả lời , bây giờ ế ẩm đi làm tháng chỉ đủ ăn và thuê chỗ ở, còn lai vài ba trăm đô , ở Ba Lan vẫn tiêu t.iền ZlotyBa lan tính ra USD,,,Tôi thắc mắc sao chợ mênh mông vậy mà không thấy ai mua bán gì… Một vị cười bảo, đây phần lớn là chơ bán buôn nên hầu hết diễn ra vào lúc sáng sớm . Mơi đây, những người buôn bán ở chợ có hoat đông kỷ niệm khá xúc động, đó là những người thợ dêt đến đây không chịu nổi cảnh khốn khổ phải bung ra bán hàng rong kiếm sống, không nhà cửa, không vốn liếng, quấn hàng trên mình lang thang trên đường giá lanh đói rét…Vậy mà họ đã vươt qua để bây giờ chí ít cũng có một quày hàng trong khu chợ này.

Trung tâm thương mai ASEAN PL

Vơ chông Đinh Hùng dẫn tôi đến thăm trụ sở “Quê Viêt” ngay trong khu Trung tâm thương mại, nhìn những số tạp chí Quê Viêt in màu, giấy tốt , dày dăn..tôi hiểu đã một thời Quê Viêt ăn ra làm nên, nhưng giờ theo Tổng biên tâp Lê xuân Lâm thì kinh tế khó khăn, tập trung cho Quê Viêt điên tử , trụ sở cũng co lại nhường cho đơn vị khác ghé vào chia sẻ. Thư ký toà soan làm viêc tai quầy bán hàng.

Anh Võ Văn Long , Trưởng ban kiểm tra Hôi người VN tại Ba Lan cũng là thành viên Quê Viêt..làm viêc hết sức thuần thục, vừa tiếp tôi anh vừa xuất bản liền hai ba tin. Tin thông báo sẽ Tổ chức kỷ niêm 60 năm ngày giải phóng thủ đô Hà Nôi, tin Đai hôi Phụ Lão Viêt Nam tại Ba Lan và cả tin Đôi bóng chuyền Ba Lan vừa đoat chức vô địch thế giới ..Ba lan thành lập chính phủ mới.

Tơ báo tự đặt cho mình trách nhiêm ” Viêt hoá ” những tin tức quan trọng của Ba Lan để giúp cho một số khá lớn lao động Viêt Nam không thông thao tiếng Ba Lan và thông tin cộng đồng, thông tin tình hình đất nước.

“Đại gia” Bất động sản -Tác giả Tiểu thuyểt “Tuyết hoang”

Ngay từ trong nước vào những năm sốt đất, sốt nhà người ta thường nhắc đến những đai gia Viêt tại Ba Lan về lập làng Viêt kiều Châu Âu tại Hà Nôi…Đó là TS & Q, Quân cái tên khá quen thuôc, Khi nghe tôi nhắc đến Quân, các anh Quê Viêt cho biết: ở Ba Lan về bất đông sản còn có một Ông Quân nữa khá nổi tiếng, đó là Phó chủ tich tập đoàn EACC Trần Quốc Quân và là người sở hữu hàng chục ha đât để xây dưng khu biêt thự sang trong Osiedle PẢRK AGAT.. ..Rất may,Trần Quốc Quân đang có măt ở văn phòng EACC và sẵn sàng đón chúng tôi . Đên găp thương gia, nhưng câu chuyên của chúng tôi lai quay xung quanh tiểu thuyết dày hơn 730 trang, ” đại gia” Trần Quốc Quân là Phó chủ tịch Hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Ba Lan. Ông viết tiểu thuyết Tuyết hoang trong 26 tháng. Báo chí trong nước đã từng giới thiêu:Quyển tiểu thuyết là bức chân dung của một nghiên cứu sinh Việt Nam sang Ba Lan cuối những năm 80, dựa trên kinh nghiệm và những gì chính tác giả quan sát thấy gần 30 năm qua. Thời đó, anh nghiên cứu sinh mang theo ước vọng đổi đời, lao vào những cuộc đi buôn, kinh doanh đầy tham vọng. Cùng những biến đổi thời cuộc ở Ba Lan, người nắm được thời cơ đã trở thành triệu phú. Bên cạnh đó là những người khánh kiệt, bẽ bàng, đ.ánh mất quê hương và cả chính mình ở xứ người.

Tiêu thuyêt gia Trân Quôc Quân tăng sach.

Quyển tiểu thuyết còn là một câu chuyện có hệ thống về các giai đoạn làm ăn, mánh lới, sự phân khu của các “soái” làm ăn và cả các con đường đưa t.iền, vàng về Việt Nam.

Anh cho biết: Tôi đã 3 lần trắng tay, 3 lần làm lại từ đầu. Có lúc tôi đã âm đến 2 triệu USD. Tôi đã nghĩ tại sao cuộc đời mình đen tối như thế, không biết mình có trải qua được cơn khốn khó đấy hay không. Tôi là người rất tự tin, mà đến lúc đấy là mất tự tin hoàn toàn. Bạn có hình dung được là vào năm 1998, mà tôi nợ đến 2 triệu USD. Làm sao vượt qua được? Không biết phép thần nào đã giúp tôi mà lúc nhảy qua vực sâu đó ngoái lại, tôi còn thấy rùng mình. Có một phần của quãng đời đó tôi đã viết trong Tuyết hoang.

Tác giả rút bút đề tăng như muốn nói ” tất cả là ở đây” ..Đoc sẽ hiểu ..

Khách chủ đang loay hoay chụp ảnh kỷ niệm , cô thư ký người Ba Lan xinh đẹp bưng nước vào …có lẽ cô hơi ngac nhiên vì Sếp cô quá trân trọng với mấy người khách lạ không như những đối tác bạn hàng bình thương. Xưa nay, mình chỉ quen nhìn người Viêt đi làm thuê cho chủ tây,chủ tàu,,,giờ đến đây gặp khá nhiều ngươi “tây” làm viêc cho chủ ta tôi cảm thấy vui vui .

Rồi đây ZEN THÁI

Cưa hang ZenThai

Quay lai Giám đốc ZenThai, Đinh Hùng, tôi hỏi anh hiên nay trong viêc phát triển hê thông cửa hàng ăn Á có gì khó khăn? Theo Đinh Hùng, không chỉ ở Thủ đô mà các địa phương ở Ba Lan đều có khả năng phát triển hệ thống cửa hàng ZenThai, cở sở dễ thuê mướn, vốn liếng không khó, khó nhất vẫn là nhân lưc – người đứng bếp, Tôi liếc đoc mấy ngày liền ZenThai quảng cáo tuyển người trên Quê Viêt,,ưu tiên trẻ, biết tiếng Ba Lan, đươc đào tạo nghề,,,Tôi gợi ý với Đinh Hùng sao anh không làm viêc với Bộ Lao đông đăt vấn đề tuyển người từ trong nước ,,..mình tuyển thẳng không thông qua trung gian , đam bảo quyền lơi cho người Lao động, chắc chắn hai nhà nước sẽ đồng tình. Hùng không giâu giêm ý định, nếu người lao động ,bếp trưởng biết làm ăn thì sau một thời gian anh sẽ biến họ thành những ông chủ, bà chủ ,,,Phải chăng,anh đang nghĩ tới rồi đây bên canh những chữ M .. Macdonal ..sẽ có thêm chữ Z ..ZenThai khắp nơi…

Để quê hương gần lại và con cháu ghi nhớ cội nguồn

Trong những ngày ở Ba Lan, khi trong nước đang bàn nhiều đến chuyên thi cử tốt nghiệp phổ thông, tuyển sinh đại hoc, tôi để ý đến cụm từ IB mà nhiều gia đinh ở đây nhắc đến, đó là Internationnal baccalaureate m tú tài quốc tế, con em nhiều gia đình ở đây, đăc biêt là gia đình tri thức họ cho con học IB . Hoc IB trong lúc này tiến gần đến viêc chuẩn bị cho con vào một trường đai học nào đó ở Mỹ, ở Anh…Thằng ” cún ” con Đinh Hùng hoc IB nói thông thạo tiếng Anh , Tiếng Pháp, tất nhiên là cả tiếng Ba Lan mà không đi hoc thêm giờ nào cả, hàng ngày, thằng ” cún” tự đi học bằng xe buyt về nhà nấu cơm , dọn bàn , phơi quần áo, dọn dẹp nhà cửa giúp mẹ ..Cái lo của các anh chị là làm sao để các thế hệ con em họ không quên đất nước, không quên tiếng mẹ đẻ. Bởi vây, dẫu khó khăn thì Tổng biên tập Quê Viêt vẫn đảm nhiêm thêm chức hiêu trưởng Trường tiếng Viêt Lạc Long Quân có 12 lớp. Cùng trường tiếng Viêt, các anh coi trọng hình thức “Trại hè Tiếng Việt” để các cháu không chỉ ở Ba Lan mà từ nhiều nơi khác như Nauy, Thuỵ điển , Pháp , Nga…đến giao lưu tiếng Viêt.

Các vị trong ban kiến thiết chùa Nhân Hoà

Những người Viêt sau mấy mươi năm xa xứ, hình như điều mà họ thiết tha là muốn hình bóng quê mình hiện hữu ngay nơi mình sinh sống hàng ngày. Tôi đã từng đến thăm Thầy Thích Huyền Diệu xây chùa Viêt, Chùa một côt ngay trên đât Phật ở Lâm Tỳ Ni, Nepal, ở Bồ đề đạo tràng, Ấn Độ, bơi vây, tôi không thể không đến thăm Chùa Nhân Hoà ở Ngoại thành Thủ đô Varsava Ba La. Chùa đang trong giai đoan trang trí nội thât, Chuông đồng , tượng Phật đã đươc đưa về bảo quản chu đáo tại chỗ.

Chua Nhân Hoa (Anh Quê Viêt)

Gặp các vị trong ban kiến thiết, nghe các vị kể chuyện xây chùa,càng hiểu thêm tấm lòng những người xa xứ..Rồi đây, hoà cùng tiếng chuông giáo đường quê hương của Giáo hoàng Gioan Phao lô II, tiếng chuông chùa Nhân Hoà sẽ nhắc nhở những người đã một đời lăn lội quê người và cả những người mới lớn lên trên xứ sở bach dương tuyết trắng nhớ về Quê Viêt .

Nguyễn Lương Phán

Theo Dantri